Boletus edulis, Boletaceae familyasından yenilebilen mantar türüdür. Bilimsel adındaki bolet Latincede "üstün mantar", edulis de "yenebilen" anlamındadır. Sote, makarna sosu, çorba, hatta çiğ olarak yenebilir.
Boletus edulis | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Boletus edulis Bull. (1782) | |||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||
|
Boletus edulis | |
---|---|
gözenekli zar | |
Şapka şekli yarım küre | |
bitişik zar | |
Sap karakteri yüzüksüz | |
spor izi kahverengi renkli | |
ekoloji: | |
yenilebilirlik: tercihsel |
Şapkası 7–30 cm büyüklükte, bazen biraz daha geniştir. Yarım küre şeklinde, daha sonra tümsek, nihayet yayvandır. İyi pişmiş, kabarmış çöreğe benzer. Kenarı başlangıçta içeri kıvrıktır. Şapkanın zarı düzgün değil, çıplak ve kurudur. Islak olduğu zaman parlar ve hafif yapışkandır. Rengi çok değişken, kestane kahverengisi veya soluk olabilir. Kenarının rengi hafifçe daha açık olur. Borucukları, sıkı bir şekilde yan yana yer alırlar. Sapa boyları kısalarak bağlanırlar, uzun ve incedirler. Önce boz beyaz daha sonra yeşilimsi sarı, zeytin yeşili rengindedir, şapkadan kolayca ayrılabilirler. Delikçikleri küçük ve yuvarlaktır. Önce kirli beyaz, daha sonra sarımtırak, nihayet yeşilimtırak sarıdır. Sapı kuvvetli ve katıdır, çoğunlukla ortada veya aşağıda şişkindir. Gençken dip tarafında şişkin olup daha sonra kalınlık bakımından muntazam olur. 15–20 cm kadar boyda, 3–4 cm kadar kalınlıkta olabilir. Renk bakımından önce beyaz açık bozdur, sonra esmer kahverengiye döner. Yukarı kısmı, ince, belirsiz beyaz soluk renkli damarlı ağ gibi görünüşe sahiptir, bazen bütün yüzeyi böyledir. Etli kısmı gençken sert, beyazımtırak, olgunlaşınca yumuşak, sünger gibi sarımtıraktır. Şapkada dış zarın altına gelen kısımda esmerimtıraktır. sarıdır.
Hazirandan Ağustosa ve Eylülden Kasıma kadar yapraklı ağaçlardan meşe, huş, bilhassa kayın, iğne yapraklılardan çam, genç ladin meşçereleri altında ve çevresinde, oldukça asit karakterde topraklarda, ormandaki yol kenarlarında, orman sınırı boyunca, yaprak çürüntüsü üzerinde genelde çok sayıda bazen tek tek görülür. İnsanlar tarafından yenilebilen mantarlardan biridir. Kurutularak veya yağ içinde saklanabilir.
Çörek mantarı sinekler larvaları tarafından işgal edilmeye meyillidir. Bu mantarın o yüzden dikkatli incelenmesi gerekir.
Galeri
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Çörek mantarı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Çörek mantarı ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boletus edulis Boletaceae familyasindan yenilebilen mantar turudur Bilimsel adindaki bolet Latincede ustun mantar edulis de yenebilen anlamindadir Sote makarna sosu corba hatta cig olarak yenebilir Boletus edulisBiyolojik siniflandirmaAlem FungiSube BasidiomycotaSinif Takim Familya BoletaceaeCins Tur B edulisIkili adlandirmaBoletus edulisBull 1782 SinonimlerCeriomyces crassus 1775 Boletus solidus 1809 Leccinum edule Bull Gray 1821 Dictyopus edulis Bull 1890 Boletus edulisMikoloji karakteristiklerigozenekli zarSapka sekli yarim kurebitisik zarSap karakteri yuzuksuzspor izi kahverengi renkliekoloji yenilebilirlik tercihsel Sapkasi 7 30 cm buyuklukte bazen biraz daha genistir Yarim kure seklinde daha sonra tumsek nihayet yayvandir Iyi pismis kabarmis corege benzer Kenari baslangicta iceri kivriktir Sapkanin zari duzgun degil ciplak ve kurudur Islak oldugu zaman parlar ve hafif yapiskandir Rengi cok degisken kestane kahverengisi veya soluk olabilir Kenarinin rengi hafifce daha acik olur Borucuklari siki bir sekilde yan yana yer alirlar Sapa boylari kisalarak baglanirlar uzun ve incedirler Once boz beyaz daha sonra yesilimsi sari zeytin yesili rengindedir sapkadan kolayca ayrilabilirler Delikcikleri kucuk ve yuvarlaktir Once kirli beyaz daha sonra sarimtirak nihayet yesilimtirak saridir Sapi kuvvetli ve katidir cogunlukla ortada veya asagida siskindir Gencken dip tarafinda siskin olup daha sonra kalinlik bakimindan muntazam olur 15 20 cm kadar boyda 3 4 cm kadar kalinlikta olabilir Renk bakimindan once beyaz acik bozdur sonra esmer kahverengiye doner Yukari kismi ince belirsiz beyaz soluk renkli damarli ag gibi gorunuse sahiptir bazen butun yuzeyi boyledir Etli kismi gencken sert beyazimtirak olgunlasinca yumusak sunger gibi sarimtiraktir Sapkada dis zarin altina gelen kisimda esmerimtiraktir saridir Hazirandan Agustosa ve Eylulden Kasima kadar yaprakli agaclardan mese hus bilhassa kayin igne yapraklilardan cam genc ladin mescereleri altinda ve cevresinde oldukca asit karakterde topraklarda ormandaki yol kenarlarinda orman siniri boyunca yaprak curuntusu uzerinde genelde cok sayida bazen tek tek gorulur Insanlar tarafindan yenilebilen mantarlardan biridir Kurutularak veya yag icinde saklanabilir Corek mantari sinekler larvalari tarafindan isgal edilmeye meyillidir Bu mantarin o yuzden dikkatli incelenmesi gerekir GaleriKaynakca GBIF 27 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2022 Mindat 26 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Corek mantari ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Corek mantari ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur