Büyük Defter (Orijinali: Le grand cahier), Ágota Kristóf'un 1986 yılında Fransızca olarak yayınlanan romanı.
1987 yılında “Livre Européen” ödülüne layık görülen roman, otuzdan fazla dile çevrilmiştir. Roman, 2013 yılında Macar yönetmen János Szász tarafından sinema filmi olarak uyarlanmış ve Karlovy Vary Uluslararası Film Festivali'nde büyük ödülü kazanmıştır.
Konu
Kitap, savaş zamanında kendi başlarına büyümek zorunda kalan ikiz kardeşlerin hikâyesini anlatmaktadır.
"Size nasıl yaşanılacağını göstereceğim!" İkizlerin savaş nedeniyle şehirden sürüldüklerinde ve anneleri tarafından köye götürüldüklerinde anneannelerinden duydukları ilk cümledir. Artık önemli olan hayatta kalmayı sağlayan becerileridir. Okul eğitiminin yerini kaslar ve dayanıklılık alırken, ikiz kardeşler kendilerine özgü bir ahlak anlayışı geliştirmeye başlarlar. Köyde 'cadı' olarak bilinen büyükanneleri, hem kendi hem de ikizlerin geçimini sağlamak onları çalıştırır. Ancak büyükanne sevgi ve şefkat gösteren birisi değildir, ikizlere "itoğlu itler" diye hitap etmektedir.
Bu şartlar altında hayatta kalabilmek için ikizler, fiziksel ve psikolojik olarak sertleşme alıştırmaları tasarlarlar: Darbelere karşı kendilerini duyarsız kılmak için birbirlerine vurur, artık hakaretleri fark etmemek için birbirlerine küfreder dururlar.
"Subay Bey söylemek, siz çok alıştırma yapmak var. Başka alıştırmalar. Vurmak birbirinize kemerle." "Güçlenme alıştırmamızdı." "Subay Bey sormak, siz neden yapmak bu çalışmaları?" "Acıya alışmak için." "Sormak, siz canınız acımak, hoşunuza gitmek?" "Hayır, yalnızca acıyı yenmek istiyoruz, sıcağı, soğuğu, açlığı, can acıtan her şeyi."
Bu alıştırmalarla dilenmeyi, yalan söylemeyi, çalmayı ve öldürmeyi öğrenirler. Kendilerini sözlü ve fiziksel olarak savunmayı öğrenerek, savaşın parçaladığı bu topluma kendi yöntemleriyle uyum sağlarlar. Artık iyi korunan çocukluklarını çok geride bırakmış, acımasız genç yetişkinler olmuşlardır.
Ayrıca ikizler bütün deneyim ve gözlemlerini büyük bir deftere kaydetmektedirler.
Devam romanları olan "Kanıt" ve "Üçüncü Yalan"da ikizler yeniden konu edinirler.
Yorumlama
- Savaş: Ágota Kristóf savaş karşıtı bir kitap kaleme almıştır. 1956 Macaristan ayaklanması sırasında batı İsviçre'deki Neuchâtel'e kaçtığında kendisi de bir savaş mültecisi haline geldiğinden, savaşla olan ilişkisi biyografisinde açıkça görülmektedir. Eser bir savaşın sadece cephede savaşan askerler üzerinde değil, aynı zamanda sivil nüfus üzerinde de yaratabileceği korkunç etkileri göstermektedir.
- Kimlik arayışı: İkizler büyükannelerini görmeye geldiklerinde, yaklaşık dokuz yaşındadırlar. Bundan sonra hiçbir rol model olmadan, koruma ve bakım olmadan büyürler. Bu şekilde, duyguların sadece hayatlarında onları engellediğini erkenden öğrenirler. Güçlü ve yenilmez olmak için sürekli alıştırmalar yaparak sertleşirler. Bu durum bir yandan sevgisiz ve acımasız bir dönemde hayatta kalmak için ideal koşulları yaratırken diğer yandan ikizleri neşe hissedemez hale getirir.
- Cinsellik: Eserde ikizlerin hayatında cinsellik konusu tekrar tekrar gündeme gelmektedir. Bununla erken yaşta yüzleşmek durumunda kalan ikizlerin gördüklerini ne kadar anlayıp ne kadar anlamadıkları belirsizdir.
- Metnin yapısı: İki ila dört sayfa uzunluğunda olan her bölüm, ikizler tarafından yazılmışçasına kaleme alınmıştır. Onlar, okulsuz zamanlarda kendilerini geliştirmek için kurallarını kendilerinin belirlediği gerçekçi kompozisyonlar yazmaktadırlar. Metinler iyiyse ve mümkün olduğunca nesnel yazılmışlarsa ve duygulardan ziyade gerçekleri tanımlıyorlarsa büyük deftere kopyalanmayı hak etmektedirler.
"Çok ceviz yiyoruz" yazabiliriz; ama "ceviz severiz" yazamayız, çünkü "sevmek" kesin bir sözcük değil, belirginlikten ve nesnellikten uzak. "Ceviz sevmek" ile "Anneannemizi sevmek" aynı şeyi ifade edemez. Birinci cümle ağızdaki hoş bir tadı belirtir, ikincisi duyguyu. Duyguları tanımlayan sözcükler çok belirsiz, bunları kullanmaktan kaçınıp nesnelerin, insanların kendileriyle, yani olayların sadık betimlemeleriyle yetinmek lazım.
Kısa cümleler ve çok sayıda diyalog içeren metin bu özelliği ile canlıyken, objektif bakış açısıyla yazılmasından ötürü yer yer kurudur. Buna rağmen metnin uyandırdığı duygular şiddetlidir: umutsuzluk, öfke, iğrenme, acıma ve anlayışsızlık, bunlardan bazıları olarak sayılabilir. Yazar Kristóf, metni anadilinde kaleme almadığı halde, bu duyguları aktarmada başarılı olmuştur. Örneğin ikizlerin dilencilik alıştırması hakkında yazdıkları oldukça çarpıcıdır:
Eve dönerken, bisküvileri, çikolatayı, elmaları ve parayı yolun kenarındaki uzun çalılıkların arasına atıyoruz. Saçlarımızdaki okşayışı atmak mümkün değil.
- Kitabın sonu: Kitabın son bölümünde iki kardeş ayrılır. Biri babanın cesedinin üzerinden geçerek diğerini geride bırakarak komşu ülkeye geçer. Ayrılık, iki çocuğun karşılaştığı son alıştırmadır. İkizlerin ayrılığı ve "biz" bireyliğinin dağılması onları tamamen dokunulmaz ve yaralanmaz kılmalı ve yalnızlıklarını mühürlemelidir.
Kaynakça
- ^ Agota Kristof, Büyük Defter - Kanıt - Üçüncü Yalan, Çevirmen: Ayşe İnce Kurşunlu, Yapı Kredi Yayınları (İstanbul 2010) S.72
- ^ Agota Kristof, Büyük Defter - Kanıt - Üçüncü Yalan, Çevirmen: Ayşe İnce Kurşunlu, Yapı Kredi Yayınları (İstanbul 2010) S.31
- ^ Agota Kristof, Büyük Defter - Kanıt - Üçüncü Yalan, Çevirmen: Ayşe İnce Kurşunlu, Yapı Kredi Yayınları (İstanbul 2010) S.35
- Agota Kristof, Büyük Defter - Kanıt - Üçüncü Yalan, Çevirmen: Ayşe İnce Kurşunlu, Yapı Kredi Yayınları (İstanbul 2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Defter Orijinali Le grand cahier Agota Kristof un 1986 yilinda Fransizca olarak yayinlanan romani 1987 yilinda Livre Europeen odulune layik gorulen roman otuzdan fazla dile cevrilmistir Roman 2013 yilinda Macar yonetmen Janos Szasz tarafindan sinema filmi olarak uyarlanmis ve Karlovy Vary Uluslararasi Film Festivali nde buyuk odulu kazanmistir KonuKitap savas zamaninda kendi baslarina buyumek zorunda kalan ikiz kardeslerin hikayesini anlatmaktadir Size nasil yasanilacagini gosterecegim Ikizlerin savas nedeniyle sehirden surulduklerinde ve anneleri tarafindan koye goturulduklerinde anneannelerinden duyduklari ilk cumledir Artik onemli olan hayatta kalmayi saglayan becerileridir Okul egitiminin yerini kaslar ve dayaniklilik alirken ikiz kardesler kendilerine ozgu bir ahlak anlayisi gelistirmeye baslarlar Koyde cadi olarak bilinen buyukanneleri hem kendi hem de ikizlerin gecimini saglamak onlari calistirir Ancak buyukanne sevgi ve sefkat gosteren birisi degildir ikizlere itoglu itler diye hitap etmektedir Bu sartlar altinda hayatta kalabilmek icin ikizler fiziksel ve psikolojik olarak sertlesme alistirmalari tasarlarlar Darbelere karsi kendilerini duyarsiz kilmak icin birbirlerine vurur artik hakaretleri fark etmemek icin birbirlerine kufreder dururlar Subay Bey soylemek siz cok alistirma yapmak var Baska alistirmalar Vurmak birbirinize kemerle Guclenme alistirmamizdi Subay Bey sormak siz neden yapmak bu calismalari Aciya alismak icin Sormak siz caniniz acimak hosunuza gitmek Hayir yalnizca aciyi yenmek istiyoruz sicagi sogugu ac ligi can acitan her seyi Bu alistirmalarla dilenmeyi yalan soylemeyi calmayi ve oldurmeyi ogrenirler Kendilerini sozlu ve fiziksel olarak savunmayi ogrenerek savasin parcaladigi bu topluma kendi yontemleriyle uyum saglarlar Artik iyi korunan cocukluklarini cok geride birakmis acimasiz genc yetiskinler olmuslardir Ayrica ikizler butun deneyim ve gozlemlerini buyuk bir deftere kaydetmektedirler Devam romanlari olan Kanit ve Ucuncu Yalan da ikizler yeniden konu edinirler YorumlamaSavas Agota Kristof savas karsiti bir kitap kaleme almistir 1956 Macaristan ayaklanmasi sirasinda bati Isvicre deki Neuchatel e kactiginda kendisi de bir savas multecisi haline geldiginden savasla olan iliskisi biyografisinde acikca gorulmektedir Eser bir savasin sadece cephede savasan askerler uzerinde degil ayni zamanda sivil nufus uzerinde de yaratabilecegi korkunc etkileri gostermektedir Kimlik arayisi Ikizler buyukannelerini gormeye geldiklerinde yaklasik dokuz yasindadirlar Bundan sonra hicbir rol model olmadan koruma ve bakim olmadan buyurler Bu sekilde duygularin sadece hayatlarinda onlari engelledigini erkenden ogrenirler Guclu ve yenilmez olmak icin surekli alistirmalar yaparak sertlesirler Bu durum bir yandan sevgisiz ve acimasiz bir donemde hayatta kalmak icin ideal kosullari yaratirken diger yandan ikizleri nese hissedemez hale getirir Cinsellik Eserde ikizlerin hayatinda cinsellik konusu tekrar tekrar gundeme gelmektedir Bununla erken yasta yuzlesmek durumunda kalan ikizlerin gorduklerini ne kadar anlayip ne kadar anlamadiklari belirsizdir Metnin yapisi Iki ila dort sayfa uzunlugunda olan her bolum ikizler tarafindan yazilmiscasina kaleme alinmistir Onlar okulsuz zamanlarda kendilerini gelistirmek icin kurallarini kendilerinin belirledigi gercekci kompozisyonlar yazmaktadirlar Metinler iyiyse ve mumkun oldugunca nesnel yazilmislarsa ve duygulardan ziyade gercekleri tanimliyorlarsa buyuk deftere kopyalanmayi hak etmektedirler Cok ceviz yiyoruz yazabiliriz ama ceviz severiz yazamayiz cunku sevmek kesin bir sozcuk degil belirginlikten ve nesnellikten uzak Ceviz sevmek ile Anneannemizi sevmek ayni seyi ifade edemez Birinci cumle agizdaki hos bir tadi belirtir ikincisi duyguyu Duygulari tanimlayan sozcukler cok belirsiz bunlari kullanmaktan kacinip nesnelerin insanlarin kendileriyle yani olaylarin sadik betimlemeleriyle yetinmek lazim Kisa cumleler ve cok sayida diyalog iceren metin bu ozelligi ile canliyken objektif bakis acisiyla yazilmasindan oturu yer yer kurudur Buna ragmen metnin uyandirdigi duygular siddetlidir umutsuzluk ofke igrenme acima ve anlayissizlik bunlardan bazilari olarak sayilabilir Yazar Kristof metni anadilinde kaleme almadigi halde bu duygulari aktarmada basarili olmustur Ornegin ikizlerin dilencilik alistirmasi hakkinda yazdiklari oldukca carpicidir Eve donerken biskuvileri cikolatayi elmalari ve parayi yolun kenarindaki uzun caliliklarin arasina atiyoruz Saclarimizdaki oksayisi atmak mumkun degil Kitabin sonu Kitabin son bolumunde iki kardes ayrilir Biri babanin cesedinin uzerinden gecerek digerini geride birakarak komsu ulkeye gecer Ayrilik iki cocugun karsilastigi son alistirmadir Ikizlerin ayriligi ve biz bireyliginin dagilmasi onlari tamamen dokunulmaz ve yaralanmaz kilmali ve yalnizliklarini muhurlemelidir Kaynakca Agota Kristof Buyuk Defter Kanit Ucuncu Yalan Cevirmen Ayse Ince Kursunlu Yapi Kredi Yayinlari Istanbul 2010 S 72 Agota Kristof Buyuk Defter Kanit Ucuncu Yalan Cevirmen Ayse Ince Kursunlu Yapi Kredi Yayinlari Istanbul 2010 S 31 Agota Kristof Buyuk Defter Kanit Ucuncu Yalan Cevirmen Ayse Ince Kursunlu Yapi Kredi Yayinlari Istanbul 2010 S 35 Agota Kristof Buyuk Defter Kanit Ucuncu Yalan Cevirmen Ayse Ince Kursunlu Yapi Kredi Yayinlari Istanbul 2010