Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ağustos 2022) () |
Blattodea veya Hamam böceği, Polyneoptera üsttakımına bağlı bir hayvan takımıdır. Takımın bilimsel adı olan Blattodea sözcüğü, Yunancada "hamam böceği" anlamına gelen blatta sözcüğünden türetilmiştir. Bazı zamanlarda su böceği olarak anılmaktadırlar. Takım, ve hamam böceklerini içermektedir.
| Blattodea | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| Korunma durumu | |||||||||
| Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||
| |||||||||
Özellikleri
Vücutları dorso-ventral yassıdır. Ayak ve antenleri uzundur.
Yaşam ve ekoloji
Çok farklı ortamlara adapte olup yaşayabilir, fakat en çok bina içlerinde nemli ve ılık ortamları tercih eder.[]
Salgıladıkları feromonlar ve bıraktıkları dışkıları vasıtasıyla diğer hamam böceklerine su ve besin kaynakları ile yuvalarının yerini işaret ederler. Dokunsal ve kimyasal iletişim kurarlar.[]
Gelişmiş bir sürü davranışı sergilerler. Yapılan bir çalışmada 50 adet hamam böceği birbiriyle bağlantılı 3 adet 40 böcek kapasiteli odacıklara bırakılmıştır. Bir süre sonra böcekler 2 odaya 25'er adet olarak yerleşip 3. odayı boş bırakmışlardır. Odacıkların kapasitesi 50'nin üzerine çıkarıldığında tüm böcekler tek bir odaya toplanıp diğerlerini boş bırakmışlardır. Dengeli bir rekabet ve dayanışma içinde olabildikleri gözlenmiştir.
Dayanıklılık
Yaklaşık 300 milyon yıldır dünya üzerinde yaşamaktadır.
Bazı türleri hiçbir şey yemeden 1 ay aktif yaşayabilir ve sadece posta pulu arkasındaki zamkla beslenerek hayatta kalabilir. Su altında yarım saate kadar boğulmadan yaşayabildikleri görülmüştür. İnsana kıyasla radyasyona 6 ile 15 kat daha dayanıklıdırlar. Bir hamam böceği, kafası olmadan iki hafta yaşayabilir fakat başsız bir hamam böceği açlıktan ölecektir.
Kontrol
Bazı Blattodea türleri, özellikle de insan yerleşim yerlerinde çok sık görülür ve zarara yol açar. Bu türler çeşitli hastalık etkenlerini mekanik taşıyıcılık veya arakonaklık yaparlar. Hamam böcekleri, kolera, tifo, verem, basilinin, Entamoeba coli, E. histolyrica, Balantridium coli, Giardia intestinalis yayılmasında olarak rol oynar.[]
Kontrolü güçtür. Çünkü çok çabuk ürerler. Kontrolde üç noktaya dikkat edilmelidir.[]
- Gizlendikleri duvar çatlakları ve benzeri yerler kapatılmalı.
- Çöp ve gıda açıkta bırakılmamalı. Gıda artıkları temizlenmeli.
- Kontrolde en pratik yol ilaç kullanmaktır. Bu amaca kalıcı etkili ilaçların böceklerin saklandıkları yerlere püskürtülerek uygulanması gerekir. Fakat yumurtalardan yeni çıkacakları öldürmek için ilaç 2 ay sonra tekrarlanmalıdır. Mücadelede ilaçlı yem tuzakları da kullanılmaktadır.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Hamam böceği ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Hamam böceği ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ "ITIS". 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2023.
- ^ "Order Blattodea – ENT 425 – General Entomology" (İngilizce). 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ Free Üniversitesi. "Cockroaches Make Group Decisions". Discovery Channel (İngilizce). 7 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- ^ Ohio State Üniversitesi. "Mega Cockroach". ABC Science (İngilizce). 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- ^ Mullen, Gary (2002). Medical and Veterinary Entomology (İngilizce). Amsterdam: Academic Press. ss. sf.32. ISBN .
- ^ "MythBusters – Drowning Cockroaches?". Discovery Channel (İngilizce). 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- ^ Dr. Ross ve Dr. Cochran (1963). "Cockroaches and Radiation". ABC Science (İngilizce). 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- ^ "NATURE. Critter Guide. Cockroach. | PBS". pbs.org. 2011. 25 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2011.
- ^ "Fact or Fiction?: A Cockroach Can Live without Its Head: Scientific American". scientificamerican.com. 2011. 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Hamam bocegi haber gazete kitap akademik JSTOR Agustos 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Blattodea veya Hamam bocegi Polyneoptera usttakimina bagli bir hayvan takimidir Takimin bilimsel adi olan Blattodea sozcugu Yunancada hamam bocegi anlamina gelen blatta sozcugunden turetilmistir Bazi zamanlarda su bocegi olarak anilmaktadirlar Takim ve hamam boceklerini icermektedir BlattodeaTherea petiverianaKorunma durumuDegerlendirilmedi IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ArthropodaSinif InsectaTakim BlattodeaOzellikleriVucutlari dorso ventral yassidir Ayak ve antenleri uzundur Yasam ve ekolojiCok farkli ortamlara adapte olup yasayabilir fakat en cok bina iclerinde nemli ve ilik ortamlari tercih eder kaynak belirtilmeli Salgiladiklari feromonlar ve biraktiklari diskilari vasitasiyla diger hamam boceklerine su ve besin kaynaklari ile yuvalarinin yerini isaret ederler Dokunsal ve kimyasal iletisim kurarlar kaynak belirtilmeli Gelismis bir suru davranisi sergilerler Yapilan bir calismada 50 adet hamam bocegi birbiriyle baglantili 3 adet 40 bocek kapasiteli odaciklara birakilmistir Bir sure sonra bocekler 2 odaya 25 er adet olarak yerlesip 3 odayi bos birakmislardir Odaciklarin kapasitesi 50 nin uzerine cikarildiginda tum bocekler tek bir odaya toplanip digerlerini bos birakmislardir Dengeli bir rekabet ve dayanisma icinde olabildikleri gozlenmistir DayaniklilikYaklasik 300 milyon yildir dunya uzerinde yasamaktadir Bazi turleri hicbir sey yemeden 1 ay aktif yasayabilir ve sadece posta pulu arkasindaki zamkla beslenerek hayatta kalabilir Su altinda yarim saate kadar bogulmadan yasayabildikleri gorulmustur Insana kiyasla radyasyona 6 ile 15 kat daha dayaniklidirlar Bir hamam bocegi kafasi olmadan iki hafta yasayabilir fakat bassiz bir hamam bocegi acliktan olecektir KontrolBazi Blattodea turleri ozellikle de insan yerlesim yerlerinde cok sik gorulur ve zarara yol acar Bu turler cesitli hastalik etkenlerini mekanik tasiyicilik veya arakonaklik yaparlar Hamam bocekleri kolera tifo verem basilinin Entamoeba coli E histolyrica Balantridium coli Giardia intestinalis yayilmasinda olarak rol oynar kaynak belirtilmeli Kontrolu guctur Cunku cok cabuk urerler Kontrolde uc noktaya dikkat edilmelidir kaynak belirtilmeli Gizlendikleri duvar catlaklari ve benzeri yerler kapatilmali Cop ve gida acikta birakilmamali Gida artiklari temizlenmeli Kontrolde en pratik yol ilac kullanmaktir Bu amaca kalici etkili ilaclarin boceklerin saklandiklari yerlere puskurtulerek uygulanmasi gerekir Fakat yumurtalardan yeni cikacaklari oldurmek icin ilac 2 ay sonra tekrarlanmalidir Mucadelede ilacli yem tuzaklari da kullanilmaktadir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Hamam bocegi ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Hamam bocegi ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca ITIS 19 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2023 Order Blattodea ENT 425 General Entomology Ingilizce 28 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2024 Free Universitesi Cockroaches Make Group Decisions Discovery Channel Ingilizce 7 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2012 Ohio State Universitesi Mega Cockroach ABC Science Ingilizce 27 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2012 Mullen Gary 2002 Medical and Veterinary Entomology Ingilizce Amsterdam Academic Press ss sf 32 ISBN 0 12 510451 0 MythBusters Drowning Cockroaches Discovery Channel Ingilizce 20 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2012 Dr Ross ve Dr Cochran 1963 Cockroaches and Radiation ABC Science Ingilizce 24 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2012 NATURE Critter Guide Cockroach PBS pbs org 2011 25 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2011 Fact or Fiction A Cockroach Can Live without Its Head Scientific American scientificamerican com 2011 27 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2011