Bu madde, uygun değildir.Ocak 2021) ( |
World Wide Web, Dünya Çapında Ağ (kısaca WWW veya Web), İnternet üzerinde yayınlanan birbirleriyle bağlantılı hiper-metin dokümanlarından oluşan bir bilgi sistemidir. Bu dokümanların her birine Web sayfası adı verilir ve Web sayfalarına İnternet kullanıcısının bilgisayarında çalışan Web tarayıcısı adı verilen bilgisayar programları aracılığıyla erişilir. Web sayfalarında metin, imaj, video ve diğer multimedya ögeleri bulunabilir ve diğer bağlantı ya da link adı verilen hiper-bağlantılar ile başka Web sayfalarına geçiş yapılabilir.
İnternet ve Web terimleri aynı olguyu tanımlamaz. Zira Web sadece İnternet üzerinde çalışan bir servistir. Web kavramı, CERN'de bir bilgisayar programcısı olan Tim Berners-Lee'nin HTML adlı metin işaretleme dilini geliştirmesiyle oluşmuştur. Bugün de kendisinin başkanı olduğu W3C (World Wide Web Consortium) tarafından standartları belirlenmektedir.
Yapısı
Web’in temeli İnternet'tir. Web İnternet üzerinde kurulmuştur ve İnternet'in sunduğu mekanizmalardan çoğunun kullanılmasını sağlar. İnternet'in fiziksel görünüşleri –bilgisayarlar, ağlar ve servisler– Dünya üzerindeki diğer binlerce bilgisayara bağlanmamıza izin verir. Web, İnternet'in en tepesindeki soyutlanmış genel servisler kümesidir. World Wide Web (W3), insanların fikir ve projelerinin paylaşılmasını sağlayan bir bilgi ve kültür havuzudur. İstemci-sunucu uygulamaları ile yapılan birçok organizasyon üzerinde Web tarayıcıları istemci olarak çalışabilirler. Web yürütümü standart İstemci-sunucu modelini izler. Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi "Web tarayıcısı" adı verilen programı çalıştıran bir istemci bilgisayar ile Web sunucu yazılımı çalıştıran bir sunucu bilgisayar arasındaki etkileşime "istemci-sunucu" etkileşimi adı verilir. İstemci bilgisayar sunucudan HTTP'yi (Hypertext Transfer Protocol) ve İnternet mesaj standardı TCP/(IP'yi) kullanarak bir doküman ister ve sunucu istemcinin göstereceği dokümanı geri döndürür.
"World-Wide Web" ibaresi HTTP ile anlaşan sunucuların kolektif ağını ifade etmek için kullanılır. HTTP, var olan bilgilerin kullandıkları protokolün küresel yapısıdır.
Web tarayıcılarının ve sunucularının kendi aralarında iletişim için kullandıkları protokole HTTP (Hypertext Transfer Protocol) adı verilir. Bunun için Web sunuculara genellikle HTTP sunucu veya HTTP Deaemons (HTTPD) denir.
Bu örnekte bir tarayıcı kullanıyorsunuz (Netscape, Mosaic veya diğer bir tarayıcı) ve “ Webmaster Magazine Online'”ı referans olarak tıklıyorsunuz. Tarayıcı, sizin bu nesneye ulaşmak için http://tr.wikipedia.org 3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. web adresine (veya URL) gitmek istediğinizi anlayacaktır.
Sunucular ve istemciler arasındaki iş paylaşımı
Tarayıcı, istemcinin isteğini sunucuya iletir. İsim sunucularının, domain isimlerinin, adres isimlerinin ve fiziksel konumların tutulduğu diğer araçlarla iletir. Tarayıcı www.cio.com için istekleri karşılayan makineye doğru iletir.
Bilgiler Web sunucuya gelince sunucu onları başka bir işleme gönderir (arama işlemi veya bir uygulama) ve bir süre bekler. Cevabı alırsa nesneyi hedef tarayıcınıza gönderir. Tarayıcı birçok değişik parçayı birlikte tutar. Bir Web sayfası ağ üzerindeki birçok nesnenin referansını tutabilir. Hepsini birlikte çeker ve son ürünü geri sunar.
İstatistikler
2001'deki çalışmaya göre,çoğunlukla görünmez Web ya da derin Web'de 550 milyardan fazla belge vardı. 2.024 milyon Web sayfasının anketinin belirlediğine göre İngilizce sayfalar %56,4'le birinci sırada, ardından %7,7 ile Almanca, %5,6 ile Fransızca ve son olarak %4,9 Japonca gelir. Örnek olarak 75 farklı dilde Web arması olarak kullanılan yeni bir çalışma, Ocak 2005 sonu itibarıyla kamuya indekslenebilir 11,5 milyar Web sayfası bulunduğu belirlenmiştir. Mart 2009 itibarıyla endekslenebilir Web 25 milyardan fazla sayfa içerir. 25 Temmuz 2008'de Google yazılım mühendisleri ve , Google Ara'da benzersiz URL'ler bulduklarını açıkladı.
Hypertext
WWW belgelerinin temel özelliklerinden biri Hypertext yapılarıdır (şekil 2). Grafik terminalde bir referans alt çizgili bir yazı veya işaretçi ile sunulur. Kullanıcı, bunu tıklar ve referans edilen belge gelir. [TBL, WWW: An Information Infrastructure] Bu yöntem bilgilerin kopyalanmasını gereksiz kılar, verinin bir kere yüklenmesi yeterlidir ve ona referans edilen bütün bağlarla orijinal belgeye ulaşılabilir.
URL
URL Web nesnesini bulmak için Web istemcisinin ihtiyacı olan erişim yöntemini (nasıl), konumunu (nerede) ve sunucu ismini (ne) belirtir. URL'nin genel yapısı: erişim-yöntemi://sunucu-ismi[: port] / konum şeklindedir.
Nasıl çalışır?
1. İnternet üzerinde kendi sitesini barındırmak isteyen abc firması ya da kişisi, kendisine ait bir alan (İngilizce: domain) adı seçer. Örneğimizde bu alan adı abc.com olsun. Daha sonra kişi ya da firma, alan adı kaydı yapabilen bir firmaya giderek (İngilizce: registrar) kendisi için belirlemiş olduğu alan adını, belli bir süre için (bir yıldan az olmamak şartı ile) tescil ettirir. 2. Nasıl ki bir yere gitmek için gidilecek yerin adresine ihtiyaç varsa sanal dünya olan İnternet’te de bir siteye girmek için o sitenin adresine ihtiyacımız vardır. İnternet üzerindeki sunucuların adresleri IP (İngilizce: Internet Protocol) denilen her biri 0..255 arasında olan dört basamaktan oluşur (Ör: 10.23.12.5, 192.168.5.3 gibi).
İnternet kullanıcılarının girmek istedikleri Web sitelerinin IP adreslerini akıllarında tutmaları çok zor olacağından İnternet üzerinde alan adı – IP adresi eşleştirmesi yapan servisler yer almaktadır. Bu servislere DNS (İngilizce: Domain Name Services – Alan Adı Servisi) adı verilir. DNS’ler kendilerine sorulan alan adlarını IP adreslerini soran kullanıcılara verirler. Çok basit olarak bunu bir telefon rehberine benzetebilirsiniz.
Alan AdıIP Adresi
abc.com13.56.11.120
vyz.com168.32.45.11
bcg.net89.86.10.51
......
DNS Tablosu: Mantıksal gösterim
Dolayısıyla alan adını tescil ettirirken hangi alan adına ait IP adresi bulunacak ise kayıt yapan firmaya (İngilizce: egistrar’a) bu bilgi verilir. Böylece alan adına ait IP adresi, tüm Dünya'daki İnternet kullanıcıları tarafından erişilebilir duruma gelir. 3. Bir İnternet kullanıcısı www.abc.com sayfasına girmek istediği zaman İnternet tarayıcısının (Internet Explorer, Firefox, Opera vb.) adres çubuğuna www.abc.com yazar. İnternet üzerindeki adresleme yukarıda anlatıldığı gibi IP tabanlı olduğu için tarayıcının bu alan adının IP adresini öğrenmesi gerekmektedir. Öğrenmek için ise kullanıcı bilgisayarında tanımlı olan DNS sunucusuna giderek abc.com’un IP adresini sorar. 4. DNS sunucusundan cevap olarak abc.com’un IP adresinin bilgisini alır (tıpkı bilinmeyen numaralar için yapılan telefon numarası sorgulama servisi gibi) 5. Bu işlemin sonunda www.abc.com’un IP adresini öğrenen İnternet kullanıcısının tarayıcı programı (Internet Explorer, Firefox vb.), İnternet üzerinden abc.com’un Web sunucuna ulaşır ve kendisine üzerinde yüklü bulunan Web sayfasına ilişkin ana sayfa dosyasının gönderilmesini ister. 6. www.abc.com’un Web sunucusu, İnternet kullanıcısına ana sayfa dosyasını gönderir. Genellikle ana sayfalar default.html, default.php, default.asp, index.html, index.php, index.asp gibi dosyalardan oluşur. Kullanıcı bilgisayarına ana sayfa dosyası yüklendikten sonra tarayıcı program tarafından (Internet Explorer, Firefox v.b), dosya görüntülenir. Kullanıcı, ana sayfa üzerindeki başka bağlantılara tıklayarak www.abc.com Web sunucusunun kendisine başka dosyalar göndermesini de isteyebilir. Sunucudan gelen dosyalar yine tarayıcı altından gösterilecektir.
Gizlilik
Zaman ve paradan tasarruf edip bilgisayarın kolaylık ve eğlencesinden yararlanan bilgisayar kullanıcıları, Web de dahil teknoloji getirilerini kullanma karşılığında özel hayatın gizliliği haklarını kullanmış ya da kullanmamış olabilirler. Yani İnternet kullanıcılarının bir kısmı özel hayatını gizli tutarken bir kısmı bu ayrıntıyı çok da fazla önemsememekte. Dünya çapında yarım milyondan fazla insan, İnternet'i kullanarak ve İnternet'le büyümüş olan Amerikalıların yarısı, çevrimiçi profiller oluşturarak kalıpları yıkan, kuralları değiştiren nesile mahsus bir değişimin de parçası olmuş durumdalar. Facebook, önceden yalnızca Amerikalı üniversite öğrencileri tarafından kullanılırken şimdilerde %70'i Amerikan olmayan insanlar tarafından kullanılıyor. Üstelik 2009'da yapılan araştırmalar gösteriyor ki bu kullanıcıların yalnızca %20'si özel hayatın gizliliği ayarlarını kullanıyor. Facebook'un kuruluşundan altı yıl sonra 2010'da şirketin kurucusu Mark Zuckerberg şunları yazdı: "Kullanımı çok kolay olan ve güvenlik kontrolü sağlayan uygulamalar ekleyeceğiz."
Hız sorunları
İnternet'teki yoğunluk probleminden dolayı sayfa yüklemelerinde aşırı gecikme oluşmaktadır. Bu nedenden dolayı 'World Wide Web' (Dünya Çapında Ağ) terimi küçük düşürülerek 'World Wide Wait' (Dünya Çapında Bekleme) olarak tanımlanmaktadır. İnternet'i hızlandırma tartışmaları Qos teknolojilerini kullanmak üzerine devam ediyor. Yoğunluğu düşürmek için diğer çözümler W3C'de bulundu. İdeal Web sayfası için standart zaman aralığı şunlardır:
- 0,1 saniye (100 ms) ideal cevap süresidir. Kullanıcı herhangi bir kesinti hissetmez.
- 1 saniye en yüksek ulaşılabilecek cevap süresidir ve kullanıcı 1 saniyeden sonra kesinti yaşayabilir.
- 10 saniye cevap süresinin en yüksek süredir ve kullanıcı, bu kesintiden dolayı siteden ayrılır veya bu kesinti nedeniyle otomatik olarak siteden ayrılır.
Kaynakça
- Brittany Kaiser
- Facebook-Cambridge Analytica veri skandalı
- https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803124909393 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- İlk İnternet sitesinin resmi26 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ocak 2021 World Wide Web Dunya Capinda Ag kisaca WWW veya Web Internet uzerinde yayinlanan birbirleriyle baglantili hiper metin dokumanlarindan olusan bir bilgi sistemidir Bu dokumanlarin her birine Web sayfasi adi verilir ve Web sayfalarina Internet kullanicisinin bilgisayarinda calisan Web tarayicisi adi verilen bilgisayar programlari araciligiyla erisilir Web sayfalarinda metin imaj video ve diger multimedya ogeleri bulunabilir ve diger baglanti ya da link adi verilen hiper baglantilar ile baska Web sayfalarina gecis yapilabilir Wikipedia org civarindaki ag 2004 Internet ve Web terimleri ayni olguyu tanimlamaz Zira Web sadece Internet uzerinde calisan bir servistir Web kavrami CERN de bir bilgisayar programcisi olan Tim Berners Lee nin HTML adli metin isaretleme dilini gelistirmesiyle olusmustur Bugun de kendisinin baskani oldugu W3C World Wide Web Consortium tarafindan standartlari belirlenmektedir YapisiWeb in temeli Internet tir Web Internet uzerinde kurulmustur ve Internet in sundugu mekanizmalardan cogunun kullanilmasini saglar Internet in fiziksel gorunusleri bilgisayarlar aglar ve servisler Dunya uzerindeki diger binlerce bilgisayara baglanmamiza izin verir Web Internet in en tepesindeki soyutlanmis genel servisler kumesidir World Wide Web W3 insanlarin fikir ve projelerinin paylasilmasini saglayan bir bilgi ve kultur havuzudur Istemci sunucu uygulamalari ile yapilan bircok organizasyon uzerinde Web tarayicilari istemci olarak calisabilirler Web yurutumu standart Istemci sunucu modelini izler Asagidaki sekilde gosterildigi gibi Web tarayicisi adi verilen programi calistiran bir istemci bilgisayar ile Web sunucu yazilimi calistiran bir sunucu bilgisayar arasindaki etkilesime istemci sunucu etkilesimi adi verilir Istemci bilgisayar sunucudan HTTP yi Hypertext Transfer Protocol ve Internet mesaj standardi TCP IP yi kullanarak bir dokuman ister ve sunucu istemcinin gosterecegi dokumani geri dondurur World Wide Web ibaresi HTTP ile anlasan sunucularin kolektif agini ifade etmek icin kullanilir HTTP var olan bilgilerin kullandiklari protokolun kuresel yapisidir Web tarayicilarinin ve sunucularinin kendi aralarinda iletisim icin kullandiklari protokole HTTP Hypertext Transfer Protocol adi verilir Bunun icin Web sunuculara genellikle HTTP sunucu veya HTTP Deaemons HTTPD denir Bu ornekte bir tarayici kullaniyorsunuz Netscape Mosaic veya diger bir tarayici ve Webmaster Magazine Online i referans olarak tikliyorsunuz Tarayici sizin bu nesneye ulasmak icin http tr wikipedia org 3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi web adresine veya URL gitmek istediginizi anlayacaktir Sunucular ve istemciler arasindaki is paylasimi Tarayici istemcinin istegini sunucuya iletir Isim sunucularinin domain isimlerinin adres isimlerinin ve fiziksel konumlarin tutuldugu diger araclarla iletir Tarayici www cio com icin istekleri karsilayan makineye dogru iletir Bilgiler Web sunucuya gelince sunucu onlari baska bir isleme gonderir arama islemi veya bir uygulama ve bir sure bekler Cevabi alirsa nesneyi hedef tarayiciniza gonderir Tarayici bircok degisik parcayi birlikte tutar Bir Web sayfasi ag uzerindeki bircok nesnenin referansini tutabilir Hepsini birlikte ceker ve son urunu geri sunar IstatistiklerRobert Cailliau Jean Francois Abramatic ve Tim Berners Lee WWW Konsorsiyumunun 10 yil donumunde 2001 deki calismaya gore cogunlukla gorunmez Web ya da derin Web de 550 milyardan fazla belge vardi 2 024 milyon Web sayfasinin anketinin belirledigine gore Ingilizce sayfalar 56 4 le birinci sirada ardindan 7 7 ile Almanca 5 6 ile Fransizca ve son olarak 4 9 Japonca gelir Ornek olarak 75 farkli dilde Web armasi olarak kullanilan yeni bir calisma Ocak 2005 sonu itibariyla kamuya indekslenebilir 11 5 milyar Web sayfasi bulundugu belirlenmistir Mart 2009 itibariyla endekslenebilir Web 25 milyardan fazla sayfa icerir 25 Temmuz 2008 de Google yazilim muhendisleri ve Google Ara da benzersiz URL ler bulduklarini acikladi HypertextWWW belgelerinin temel ozelliklerinden biri Hypertext yapilaridir sekil 2 Grafik terminalde bir referans alt cizgili bir yazi veya isaretci ile sunulur Kullanici bunu tiklar ve referans edilen belge gelir TBL WWW An Information Infrastructure Bu yontem bilgilerin kopyalanmasini gereksiz kilar verinin bir kere yuklenmesi yeterlidir ve ona referans edilen butun baglarla orijinal belgeye ulasilabilir URLURL Web nesnesini bulmak icin Web istemcisinin ihtiyaci olan erisim yontemini nasil konumunu nerede ve sunucu ismini ne belirtir URL nin genel yapisi erisim yontemi sunucu ismi port konum seklindedir Nasil calisir 1 Internet uzerinde kendi sitesini barindirmak isteyen abc firmasi ya da kisisi kendisine ait bir alan Ingilizce domain adi secer Ornegimizde bu alan adi abc com olsun Daha sonra kisi ya da firma alan adi kaydi yapabilen bir firmaya giderek Ingilizce registrar kendisi icin belirlemis oldugu alan adini belli bir sure icin bir yildan az olmamak sarti ile tescil ettirir 2 Nasil ki bir yere gitmek icin gidilecek yerin adresine ihtiyac varsa sanal dunya olan Internet te de bir siteye girmek icin o sitenin adresine ihtiyacimiz vardir Internet uzerindeki sunucularin adresleri IP Ingilizce Internet Protocol denilen her biri 0 255 arasinda olan dort basamaktan olusur Or 10 23 12 5 192 168 5 3 gibi Internet kullanicilarinin girmek istedikleri Web sitelerinin IP adreslerini akillarinda tutmalari cok zor olacagindan Internet uzerinde alan adi IP adresi eslestirmesi yapan servisler yer almaktadir Bu servislere DNS Ingilizce Domain Name Services Alan Adi Servisi adi verilir DNS ler kendilerine sorulan alan adlarini IP adreslerini soran kullanicilara verirler Cok basit olarak bunu bir telefon rehberine benzetebilirsiniz Alan AdiIP Adresi abc com13 56 11 120 vyz com168 32 45 11 bcg net89 86 10 51 DNS Tablosu Mantiksal gosterim Dolayisiyla alan adini tescil ettirirken hangi alan adina ait IP adresi bulunacak ise kayit yapan firmaya Ingilizce egistrar a bu bilgi verilir Boylece alan adina ait IP adresi tum Dunya daki Internet kullanicilari tarafindan erisilebilir duruma gelir 3 Bir Internet kullanicisi www abc com sayfasina girmek istedigi zaman Internet tarayicisinin Internet Explorer Firefox Opera vb adres cubuguna www abc com yazar Internet uzerindeki adresleme yukarida anlatildigi gibi IP tabanli oldugu icin tarayicinin bu alan adinin IP adresini ogrenmesi gerekmektedir Ogrenmek icin ise kullanici bilgisayarinda tanimli olan DNS sunucusuna giderek abc com un IP adresini sorar 4 DNS sunucusundan cevap olarak abc com un IP adresinin bilgisini alir tipki bilinmeyen numaralar icin yapilan telefon numarasi sorgulama servisi gibi 5 Bu islemin sonunda www abc com un IP adresini ogrenen Internet kullanicisinin tarayici programi Internet Explorer Firefox vb Internet uzerinden abc com un Web sunucuna ulasir ve kendisine uzerinde yuklu bulunan Web sayfasina iliskin ana sayfa dosyasinin gonderilmesini ister 6 www abc com un Web sunucusu Internet kullanicisina ana sayfa dosyasini gonderir Genellikle ana sayfalar default html default php default asp index html index php index asp gibi dosyalardan olusur Kullanici bilgisayarina ana sayfa dosyasi yuklendikten sonra tarayici program tarafindan Internet Explorer Firefox v b dosya goruntulenir Kullanici ana sayfa uzerindeki baska baglantilara tiklayarak www abc com Web sunucusunun kendisine baska dosyalar gondermesini de isteyebilir Sunucudan gelen dosyalar yine tarayici altindan gosterilecektir GizlilikZaman ve paradan tasarruf edip bilgisayarin kolaylik ve eglencesinden yararlanan bilgisayar kullanicilari Web de dahil teknoloji getirilerini kullanma karsiliginda ozel hayatin gizliligi haklarini kullanmis ya da kullanmamis olabilirler Yani Internet kullanicilarinin bir kismi ozel hayatini gizli tutarken bir kismi bu ayrintiyi cok da fazla onemsememekte Dunya capinda yarim milyondan fazla insan Internet i kullanarak ve Internet le buyumus olan Amerikalilarin yarisi cevrimici profiller olusturarak kaliplari yikan kurallari degistiren nesile mahsus bir degisimin de parcasi olmus durumdalar Facebook onceden yalnizca Amerikali universite ogrencileri tarafindan kullanilirken simdilerde 70 i Amerikan olmayan insanlar tarafindan kullaniliyor Ustelik 2009 da yapilan arastirmalar gosteriyor ki bu kullanicilarin yalnizca 20 si ozel hayatin gizliligi ayarlarini kullaniyor Facebook un kurulusundan alti yil sonra 2010 da sirketin kurucusu Mark Zuckerberg sunlari yazdi Kullanimi cok kolay olan ve guvenlik kontrolu saglayan uygulamalar ekleyecegiz Hiz sorunlariInternet teki yogunluk probleminden dolayi sayfa yuklemelerinde asiri gecikme olusmaktadir Bu nedenden dolayi World Wide Web Dunya Capinda Ag terimi kucuk dusurulerek World Wide Wait Dunya Capinda Bekleme olarak tanimlanmaktadir Internet i hizlandirma tartismalari Qos teknolojilerini kullanmak uzerine devam ediyor Yogunlugu dusurmek icin diger cozumler W3C de bulundu Ideal Web sayfasi icin standart zaman araligi sunlardir 0 1 saniye 100 ms ideal cevap suresidir Kullanici herhangi bir kesinti hissetmez 1 saniye en yuksek ulasilabilecek cevap suresidir ve kullanici 1 saniyeden sonra kesinti yasayabilir 10 saniye cevap suresinin en yuksek suredir ve kullanici bu kesintiden dolayi siteden ayrilir veya bu kesinti nedeniyle otomatik olarak siteden ayrilir KaynakcaBrittany Kaiser Facebook Cambridge Analytica veri skandali https www oxfordreference com view 10 1093 oi authority 20110803124909393 24 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cambridge Analytica Facebook skandali 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 24 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarIlk Internet sitesinin resmi26 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde