Nazım Terzioğlu (1912, Kayseri - 20 Eylül 1976, Silivri, İstanbul), Türk matematikçi.
Nazım Terzioğlu | |
---|---|
İstanbul Üniversitesi Rektörü | |
Görev süresi 28 Ekim 1969 - 31 Mayıs 1974 | |
Yerine geldiği | Ekrem Şerif Egeli |
Yerine gelen | Haluk Alp |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1912 Kayseri, Türkiye |
Ölüm | 20 Eylül 1976 (64 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Ölüm nedeni | Kalp krizi |
Evlilik(ler) | Meliha Terzioğlu |
Çocuk(lar) | Tosun Terzioğlu |
Bitirdiği okul | Göttingen Üniversitesi Münih Üniversitesi |
Mesleği | Matematik Profesörü , Akademisyen |
İstanbul Üniversitesi'nde Fen Fakültesi dekanı (1950-1952) ve rektör (1969-1974) olarak görev yaptı. 1965-1967 yıllarında Karadeniz Teknik Üniversitesi'nin kuruluşu için çalışmalar yaptı. İstanbul Üniversitesi'nde Matematik Araştırma Enstitüsü'nü kurmuş; bilim kültürü ve matematik tarihine ilişkin çalışmalar yapmıştır.
Biyofizyolog Meliha Terzioğlu'nun eşi, matematikçi Tosun Terzioğlu'nun babasıdır.
Yaşamı
1912'de Kayseri'de doğdu. İlköğrenimini Kayseri'de, orta öğrenimini İstanbul ve İzmir'de yaptı. O yıllarda ülkedeki en iyi matematik öğretmenlerine sahip olanİzmir Atatürk Lisesi’nden 1930 yılında mezun oldu. Milli Eğitim Bakanlığı'nın açtığı sınavı kazanarak matematik alanında yüksek öğrenim görmek üzere Almanya’ya gönderildi.
Götingenve Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi üniversitelerinde yüksek öğrenim gördü. “Finsler Uzayı Hakkında” başlıklı tezi ileKonstantin Karatodori'nin danışmanlığında doktorasını yaptı. Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Enstitüsü'nde asistan olarak 1937'de göreve başladı. İstanbul Tıp Fakültesi Genel Fizyoloji Enstitüsü'nde asistan olan Meliha İnay ile evlendi (1941). Ertesi yıl oğlu Tosun dünyaya geldi.
1942'de doçent ünvanını aldı ve ertesi sene Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nde yeni kurulan Matematik Enstitüsü'ne profesör olarak atandı. 1944'te tekrar İstanbul Üniversitesi'ndeki görevine döndü.
1950-1952 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanı olarak görev yaptı. İstanbul Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü'nü, İstanbul Baltalimanı'nda Hidrobiyoloji Enstitüsü'nü ve Uludağ'da Kozmik Işın Araştırmaları Laboratuvarı'nı kurdu. 1953'te İstanbul Üniversitesi Matematik Enstitüsü Analiz Kürsüsü Başkanı oldu. Kurucuları arasında bulunduğu "Türk Sırfî ve Tatbikî Matematik Derneği"'nin (daha sonraki yıllarda Türk Matematik Derneği adını almıştır) yirmi yıl boyunca başkanlığı yaptı. 1961'de lise öğrencilerine yönelik Türkiye çapında bir matematik yarışması organize etti ve 1963-1969 yılları arasında lise öğrencileri için 34 matematik kitabının yayınlanmasını sağladı. 1966-1972 yıllarında Balkan Matematikçiler Birliği (Union Balkanique des Mathematiciens)'nin başkanlığını yaptı.
1965-1967 yıllarında Karadeniz Teknik Üniversitesi'nin kuruluşu için çalıştı. 1967'de İstanbul Üniversitesi'ndeki görevine döndü.
1969-1971 yılları arasında İstanbul Üniversitesi rektörü olarak seçildi ve bu görevi iki dönem sürdürdü. İstanbul Üniversitesi'nin Avcılar'daki kampüsünün inşaatı onun rektörlüğü sırasında başladı. Bürokratik engellerin aşılıp İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi'nin inşaatının başlatılmasını; Enez ilçesinde üniversite için arazi temin edilmesi ve Enez Sosyal Tesisleri'nin büyük kısmının inşasını sağladı.
1971 yılında Fen Fakültesi bünyesinde Matematik Araştırma Enstitüsü'nü kurdu ve bir matematik kütüphanesi oluşturdu. Bilimsel araştırma faaliyetlerini yeniden canlandırmak amacıyla Silivri’de tüzel kişiliği haiz ve Fen Fakültesi’ne bağlı bir “Matematik Araştırma Enstitüsü” kurdu. 1973 yılında faaliyete geçen enstitünün kurucu müdürü olarak görev yaptı. İnşa edilen tesislerde ulusal ve uluslararası birçok bilimsel etkinlik düzenledi. Matematik Enstitüsü'ndeki yöneticiliği sırasında bilim kültürü ve matematik tarihine ilişkin sağladığı önemli katkılar arasında Pergeli Apollonios'un konikler hakkındaki Conica adlı eserinin, tarafından Mecmuâtü'r-risâil' adıyla yapılan Arapça çevirisinin ön sözünün tıpkıbasımı ile bu eserin kayıp sekizinci kitabının başka kaynaklardan yararlanarak İbn-i Heysem tarafından yeniden yazılmış nüshasının tıpkıbasımını yayımlanması önemlidir. Conica'nın ilk yedi kitabını yayına hazırlamakta olan Terzioğlu, Silivri'deki tesislerde Finlandiyalı matematikçi onuruna düzenlenen bir sempozyum sırasında 20 Eylül 1976 günü kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
Kurduğu matematik enstitüsüne ölümünden sonra adı verilmiştir (Merkez, 2001 yılında kapatılmıştır). Terzioğlu'nun çabasıyla 1970'lerde üniversite tarafından satın alınan Suphi Paşa Konağı'nın bir salonuna adı verilmiştir.
Eserleri
- Kitâb al-Mahrûtât. Das Buch der Kegelschnitte des Apollonios von Perge (İstanbul, 1981).
- Das Achte Buch zu den “Conica” Apollanics von Perge / rekonstruiert von: Ibn al-Hayşam (Matematik Araştırma Enstitüsü, 1974).
- Das Vorwort des Astronomen Banî Musa b. Şâkir zu den Conica des Apollonios von Perge (İstanbul Güzel Sanatlar Matbaası, 1974).
- Analiz Problemleri (İstanbul, 1973).
- Lise Fen Kolu İçin Modern Geometri: Fasikül I- II- III (Georges Papelier'den çeviri; İstanbul, 1968).
- Diferansiyel ve integral Hesap (Edmund Landau'dan çeviri; İstanbul 1961).
- Lise Fen Kolu İçin Modern Geometri: Konikler (Ahmet Nazmi İlker ile, İstanbul 1960).
- Liseler İçin Cebir Temrinleri (Paul Aubert ve Georges Papelier'den çeviri; İstanbul 1960).
- Finsler Uzayında Gauss-Bonnet Teoremi (İstanbul, 1948).
- Fonksiyonlar Teorisine Başlangıç / Fonksiyonlar Teorisi. 2 Cilt. (Konrad Knopp'dan çeviri, İstanbul 1938-1939).
- Über Finslersche Raeume (Münih, 1936).
Kaynakça
- ^ Yıldırım, Nuran. . Bilim Tarihi dergisi, Sayı 16, Şubat 1993. 10 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- ^ a b . İstanbul Üniversitesi Matematik Bölümü web sietsi. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2020.
- ^ Nesipoğlu, Gamze. (PDF). Nobel Medicus 14 (3), Yıl 2018. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2020.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nazim Terzioglu 1912 Kayseri 20 Eylul 1976 Silivri Istanbul Turk matematikci Nazim TerziogluIstanbul Universitesi RektoruGorev suresi 28 Ekim 1969 31 Mayis 1974Yerine geldigi Ekrem Serif EgeliYerine gelen Haluk AlpKisisel bilgilerDogum 1912 Kayseri TurkiyeOlum 20 Eylul 1976 64 yasinda Istanbul TurkiyeOlum nedeni Kalp kriziEvlilik ler Meliha TerziogluCocuk lar Tosun TerziogluBitirdigi okul Gottingen Universitesi Munih UniversitesiMeslegi Matematik Profesoru Akademisyen Istanbul Universitesi nde Fen Fakultesi dekani 1950 1952 ve rektor 1969 1974 olarak gorev yapti 1965 1967 yillarinda Karadeniz Teknik Universitesi nin kurulusu icin calismalar yapti Istanbul Universitesi nde Matematik Arastirma Enstitusu nu kurmus bilim kulturu ve matematik tarihine iliskin calismalar yapmistir Biyofizyolog Meliha Terzioglu nun esi matematikci Tosun Terzioglu nun babasidir YasamiNazim Terzioglu 1912 de Kayseri de dogdu Ilkogrenimini Kayseri de orta ogrenimini Istanbul ve Izmir de yapti O yillarda ulkedeki en iyi matematik ogretmenlerine sahip olanIzmir Ataturk Lisesi nden 1930 yilinda mezun oldu Milli Egitim Bakanligi nin actigi sinavi kazanarak matematik alaninda yuksek ogrenim gormek uzere Almanya ya gonderildi Gotingenve Munih Ludwig Maximilian Universitesi universitelerinde yuksek ogrenim gordu Finsler Uzayi Hakkinda baslikli tezi ileKonstantin Karatodori nin danismanliginda doktorasini yapti Turkiye ye dondukten sonra Istanbul Universitesi Fen Fakultesi Matematik Enstitusu nde asistan olarak 1937 de goreve basladi Istanbul Tip Fakultesi Genel Fizyoloji Enstitusu nde asistan olan Meliha Inay ile evlendi 1941 Ertesi yil oglu Tosun dunyaya geldi 1942 de docent unvanini aldi ve ertesi sene Ankara Universitesi Fen Fakultesi nde yeni kurulan Matematik Enstitusu ne profesor olarak atandi 1944 te tekrar Istanbul Universitesi ndeki gorevine dondu Nazim Terzioglu 1950 1952 yillari arasinda Istanbul Universitesi Fen Fakultesi dekani olarak gorev yapti Istanbul Universitesi Jeofizik Enstitusu nu Istanbul Baltalimani nda Hidrobiyoloji Enstitusu nu ve Uludag da Kozmik Isin Arastirmalari Laboratuvari ni kurdu 1953 te Istanbul Universitesi Matematik Enstitusu Analiz Kursusu Baskani oldu Kuruculari arasinda bulundugu Turk Sirfi ve Tatbiki Matematik Dernegi nin daha sonraki yillarda Turk Matematik Dernegi adini almistir yirmi yil boyunca baskanligi yapti 1961 de lise ogrencilerine yonelik Turkiye capinda bir matematik yarismasi organize etti ve 1963 1969 yillari arasinda lise ogrencileri icin 34 matematik kitabinin yayinlanmasini sagladi 1966 1972 yillarinda Balkan Matematikciler Birligi Union Balkanique des Mathematiciens nin baskanligini yapti 1965 1967 yillarinda Karadeniz Teknik Universitesi nin kurulusu icin calisti 1967 de Istanbul Universitesi ndeki gorevine dondu 1969 1971 yillari arasinda Istanbul Universitesi rektoru olarak secildi ve bu gorevi iki donem surdurdu Istanbul Universitesi nin Avcilar daki kampusunun insaati onun rektorlugu sirasinda basladi Burokratik engellerin asilip Istanbul Universitesi Merkez Kutuphanesi nin insaatinin baslatilmasini Enez ilcesinde universite icin arazi temin edilmesi ve Enez Sosyal Tesisleri nin buyuk kisminin insasini sagladi 1971 yilinda Fen Fakultesi bunyesinde Matematik Arastirma Enstitusu nu kurdu ve bir matematik kutuphanesi olusturdu Bilimsel arastirma faaliyetlerini yeniden canlandirmak amaciyla Silivri de tuzel kisiligi haiz ve Fen Fakultesi ne bagli bir Matematik Arastirma Enstitusu kurdu 1973 yilinda faaliyete gecen enstitunun kurucu muduru olarak gorev yapti Insa edilen tesislerde ulusal ve uluslararasi bircok bilimsel etkinlik duzenledi Matematik Enstitusu ndeki yoneticiligi sirasinda bilim kulturu ve matematik tarihine iliskin sagladigi onemli katkilar arasinda Pergeli Apollonios un konikler hakkindaki Conica adli eserinin tarafindan Mecmuatu r risail adiyla yapilan Arapca cevirisinin on sozunun tipkibasimi ile bu eserin kayip sekizinci kitabinin baska kaynaklardan yararlanarak Ibn i Heysem tarafindan yeniden yazilmis nushasinin tipkibasimini yayimlanmasi onemlidir Conica nin ilk yedi kitabini yayina hazirlamakta olan Terzioglu Silivri deki tesislerde Finlandiyali matematikci onuruna duzenlenen bir sempozyum sirasinda 20 Eylul 1976 gunu kalp krizi gecirerek hayatini kaybetti Kurdugu matematik enstitusune olumunden sonra adi verilmistir Merkez 2001 yilinda kapatilmistir Terzioglu nun cabasiyla 1970 lerde universite tarafindan satin alinan Suphi Pasa Konagi nin bir salonuna adi verilmistir EserleriKitab al Mahrutat Das Buch der Kegelschnitte des Apollonios von Perge Istanbul 1981 Das Achte Buch zu den Conica Apollanics von Perge rekonstruiert von Ibn al Haysam Matematik Arastirma Enstitusu 1974 Das Vorwort des Astronomen Bani Musa b Sakir zu den Conica des Apollonios von Perge Istanbul Guzel Sanatlar Matbaasi 1974 Analiz Problemleri Istanbul 1973 Lise Fen Kolu Icin Modern Geometri Fasikul I II III Georges Papelier den ceviri Istanbul 1968 Diferansiyel ve integral Hesap Edmund Landau dan ceviri Istanbul 1961 Lise Fen Kolu Icin Modern Geometri Konikler Ahmet Nazmi Ilker ile Istanbul 1960 Liseler Icin Cebir Temrinleri Paul Aubert ve Georges Papelier den ceviri Istanbul 1960 Finsler Uzayinda Gauss Bonnet Teoremi Istanbul 1948 Fonksiyonlar Teorisine Baslangic Fonksiyonlar Teorisi 2 Cilt Konrad Knopp dan ceviri Istanbul 1938 1939 Uber Finslersche Raeume Munih 1936 Kaynakca Yildirim Nuran Bilim Tarihi dergisi Sayi 16 Subat 1993 10 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2020 a b Istanbul Universitesi Matematik Bolumu web sietsi 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2020 Nesipoglu Gamze PDF Nobel Medicus 14 3 Yil 2018 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2020 Ayrica bakinizSuzan Kahramaner