1790 kışındaki Anapa Seferi, Rus İmparatorluğu'nun Anapa kalesini ele geçirmek için Çerkeslere ve Osmanlı'ya karşı başlattığı askeri seferdir. Sefer Rus ordusu için fiyaskoyla sonuçlandı, Anapa kalesini kuşatma girişimleri birkaç kez başarısız oldu. Ruslar ancak bir yıl sonra gerçekleşen Anapa Kuşatmasında galip geldi.
Anapa Seferi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Çerkes ve Rus bölgelerini gösteren Karadeniz kıyısı haritası | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Rus İmparatorluğu | Osmanlı İmparatorluğu Çerkesya | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Yuri Bibikov | İmam Mansur Köse Mustafa Paşa Hüseyin Battal Paşa | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
14 piyade bölüğü 6 Dragoon Filosu 7 Kozak Alayı | İmam Mansur'un ordusu Osmanlı ordusu | ||||||
Sefer Rus İmparatorluğu'nun mağlubiyeti ile sonuçlandı ve 52.000'den fazla ruble'ye mal oldu. Sonuç olarak, Rus Kafkasya Kuvvetleri Komutanı Yuri Bibikov görevden alındı ve yerine Anton de Balmen getirildi. Bibikov'un Çerkesya'ya sürdüğü orduya mavi kurdele üzerinde şu yazıyla özel bir gümüş madalya verildi: "Sadakat için". |
Önceki olaylar
Anapa kalesi, günümüzün Krasnodar Kray bölgesinde, Karadeniz kıyısında yer almaktadır. Yanında Bığurqal adında bir Çerkes yerleşimi vardı. Çerkesler Türklerle ticaret yapmak için Anapa Kalesi'ne geliyorlardı ve bu da bölge ekonomisine katkı sağlıyordu. Anapa yüzyıllar boyunca bu rolü üstlendi. Pek çok Türk, Rum ve Cenevizlinin Çerkesya ve Abhazya'dan mal ve köle satın almak için geldiği canlı bir ticaret merkeziydi. Kalenin başına bir Türk paşası vardı ve kalenin korumasının çoğunu Çerkes askerler oluşturuyordu.
Kale, 18. yüzyılın sonlarına gelindiğinde stratejik konumu nedeniyle Osmanlılar, Ruslar, Çerkesler, Kırım ve Nogaylar arasında bir savaş alanı haline geldi.
Bu dönemde Çeçen savaşçı ve İslam alimi olan İmam Mansur popülerliğini arttırarak halkı Rus ordusuna karşı savaşmaya çağırıyordu. Mansur, 1785'te Çerkesya ordularının başına geçti.
1787'de Osmanlılar, Ruslardan Kırım'ı boşaltmalarını ve Karadeniz yakınındaki topraklarından vazgeçmelerini talep etti. Rusya bunu bir savaş nedeni olarak gördü ve savaş ilan etti. Böylece 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı patlak verdi. Bunun ardından İmam Mansur ordusuyla birlikte Anapa kalesine gelerek kaleyi savunmaya hazırlandı.1787'de Ruslar kaleyi ele geçirmeye çalıştı, ancak başarısız oldu.
Sefer
Rus ordusu Çerkesya'nın içine doğru ilerledi ve gerçekleşti. Anapa'ya doğru yola çıkan 12.000 kişilik Rus ordusunun başında General Yuri Bibikov vardı. Bibikov, civardaki Çerkes ve Nogay boylarına saldırmaya başladı ve onları mağlup etti.
Bibikov, civardaki Kafkasyalı boylarına karşı zaferinin ardından 24 Mart'ta Anapa kalesine saldırdı. Rus birliklerinin tırmanma merdivenleri, atları ve yiyecekleri yoktu ve çevredeki Çerkes nüfusu, Rusları desteklemek yerine Osmanlıları destekleyerek Rus kamplarına saldırmaya başladı. Güçlü topçu savunması ve Mansur kuvvetlerinin sürekli olarak yanlardan saldırıları nedeniyle Rus ordusu birçok askerini kaybederek geri çekilmek zorunda kaldı. Bibikov en az 5.000 adamını kaybetti ve 1.000 hasta ve yaralı daha 40 gün sonra öldü. Rus Çariçesi Katerina, Bibikov'u görevden aldı ve daha sonra duruşmaya çıkardı.
Ruslar daha sonra General Radiyev, General Palakin ve General Rabinder komutasındaki üç hatta bölünmüş 10.000 ek birlik ile takviye edildi. Kuşatmayı yeniden başlattılar. Çatışmalar ilkbahar ve yaz boyunca devam etti ve Rus tarafının büyük kayıplar vermesine rağmen kimse zafer ilan edemedi. 22 Eylül 1788'de Rus kuvvetleri neredeyse Anapa'yı ele geçirdi, ancak başarısız oldular.
Osmanlı Devleti bu dönemde Rusya'nın ağır kayıplarından yararlanmış ve bu durum nedeniyle hem karada hem de denizde savunmadan saldırıya geçmiştir. Ancak 9 Ağustos 1789'da Osmanlı deniz kuvvetlerinin saldırısı başarısızlıkla sonuçlandı ve Ruslara mağlup oldular. Aynı gün Battal Hüseyin Paşa Kabardey'e (Doğu Çerkesya) yürüyüş emrini verdi. Daha önce de destek sözü veren Dağıstan ve Kabardey Çerkes aşiretlerinin liderlerine bazı mektuplar ve hediyeler gönderiliyordu. Mansur'un da bu çabaya katılmasıyla Battal Paşa'nın ordusunun asker sayısı 30.000'e ulaştı.
Kaynakça
- ^ Мусаев 2007, s. 73–74.
- ^ Мусаев 2007, s. 73.
- ^ Мусаев 2007.
- ^ a b c d e f g h i Oztas, Ahmet (2013). A Page from the History of the North Caucasus: Imam Mansur Ushurma. . ss. 1-14. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ А.М. Грибовский (1791). "Собрание разных полученных от главнокомандующими армиями и флотами ко двору донесений. ч. 2" (Rusça).
- ^ a b Taitbout de Marigny, Edouard (1836). Voyages en Circassie (Fransızca). 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ Alexandre Grigoriantz, “La Montagne du Sang”, Genève-1998, p.47
- ^ Gammer, Moshe. “Review Article: A Preliminary to Decolonizing the Historiography of Shaykh Mansur.” Middle Eastern Studies, vol. 32, no. 1, 1996, pp. 191–202. JSTOR, http://www.jstor.org/stable/4283782. Accessed 12 June 2023.
- ^ a b Dowling 2014, s. 841.
- ^ a b İsmail Berkok, “Tarihte Kafkasya”, Istanbul – 1958, p. 386
- ^ a b The Black Sea Encyclopedia, p. 93
- ^ Semen Esadze, “Çerkesya’nın Ruslar Tarafından İşgali”, Traduc. Murat Papşu, Ankara1999, p 6.
- ^ a b M. Sadık Bilge, 155
- ^ Ahmet Burak Oztas, p. 8
Bibliografi
- Мусаев, Алаудин (2007). Шейх Мансур [Sheikh Mansur] (Rusça). ss. 73-74.
- Oztas, Ahmet (2013). A Page from the History of the North Caucasus: Imam Mansur Ushurma. . ss. 1-14.
- Sergei R. Grinevetsky، Igor S. Zonn، Sergei S. Zhiltsov، Aleksey N. Kosarev، Andrey G. Kostianoy (2014), The Black Sea Encyclopedia.[1]
- M. Sadık Bilge (2005), Osmanlı Devleti ve Kafkasya: Osmanlı varlığı döneminde Kafkasya'nın siyasî-askerî tarihi ve idarî taksimâtı, 1454-1829.[2]
- Dowling, Timothy C., (Ed.) (2014). Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond [2 volumes]. ABC-CLIO. ISBN .
- Dowling, Timothy C., (Ed.) (2015). Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond. ABC-CLIO. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1790 kisindaki Anapa Seferi Rus Imparatorlugu nun Anapa kalesini ele gecirmek icin Cerkeslere ve Osmanli ya karsi baslattigi askeri seferdir Sefer Rus ordusu icin fiyaskoyla sonuclandi Anapa kalesini kusatma girisimleri birkac kez basarisiz oldu Ruslar ancak bir yil sonra gerceklesen Anapa Kusatmasinda galip geldi Anapa SeferiCerkes ve Rus bolgelerini gosteren Karadeniz kiyisi haritasiTarih10 Subat 4 Mayis 1790BolgeCerkesya Kuzeybati KafkasyaSonucCerkes Osmanli zaferiTaraflar Rus ImparatorluguOsmanli Imparatorlugu CerkesyaKomutanlar ve liderlerYuri BibikovImam Mansur Kose Mustafa Pasa Huseyin Battal PasaCatisan birlikler14 piyade bolugu 6 Dragoon Filosu 7 Kozak AlayiImam Mansur un ordusu Osmanli ordusuSefer Rus Imparatorlugu nun maglubiyeti ile sonuclandi ve 52 000 den fazla ruble ye mal oldu Sonuc olarak Rus Kafkasya Kuvvetleri Komutani Yuri Bibikov gorevden alindi ve yerine Anton de Balmen getirildi Bibikov un Cerkesya ya surdugu orduya mavi kurdele uzerinde su yaziyla ozel bir gumus madalya verildi Sadakat icin Onceki olaylarAnapa kalesi gunumuzun Krasnodar Kray bolgesinde Karadeniz kiyisinda yer almaktadir Yaninda Bigurqal adinda bir Cerkes yerlesimi vardi Cerkesler Turklerle ticaret yapmak icin Anapa Kalesi ne geliyorlardi ve bu da bolge ekonomisine katki sagliyordu Anapa yuzyillar boyunca bu rolu ustlendi Pek cok Turk Rum ve Cenevizlinin Cerkesya ve Abhazya dan mal ve kole satin almak icin geldigi canli bir ticaret merkeziydi Kalenin basina bir Turk pasasi vardi ve kalenin korumasinin cogunu Cerkes askerler olusturuyordu Kale 18 yuzyilin sonlarina gelindiginde stratejik konumu nedeniyle Osmanlilar Ruslar Cerkesler Kirim ve Nogaylar arasinda bir savas alani haline geldi Bu donemde Cecen savasci ve Islam alimi olan Imam Mansur populerligini arttirarak halki Rus ordusuna karsi savasmaya cagiriyordu Mansur 1785 te Cerkesya ordularinin basina gecti 1787 de Osmanlilar Ruslardan Kirim i bosaltmalarini ve Karadeniz yakinindaki topraklarindan vazgecmelerini talep etti Rusya bunu bir savas nedeni olarak gordu ve savas ilan etti Boylece 1787 1792 Osmanli Rus Savasi patlak verdi Bunun ardindan Imam Mansur ordusuyla birlikte Anapa kalesine gelerek kaleyi savunmaya hazirlandi 1787 de Ruslar kaleyi ele gecirmeye calisti ancak basarisiz oldu SeferRus ordusu Cerkesya nin icine dogru ilerledi ve gerceklesti Anapa ya dogru yola cikan 12 000 kisilik Rus ordusunun basinda General Yuri Bibikov vardi Bibikov civardaki Cerkes ve Nogay boylarina saldirmaya basladi ve onlari maglup etti Bibikov civardaki Kafkasyali boylarina karsi zaferinin ardindan 24 Mart ta Anapa kalesine saldirdi Rus birliklerinin tirmanma merdivenleri atlari ve yiyecekleri yoktu ve cevredeki Cerkes nufusu Ruslari desteklemek yerine Osmanlilari destekleyerek Rus kamplarina saldirmaya basladi Guclu topcu savunmasi ve Mansur kuvvetlerinin surekli olarak yanlardan saldirilari nedeniyle Rus ordusu bircok askerini kaybederek geri cekilmek zorunda kaldi Bibikov en az 5 000 adamini kaybetti ve 1 000 hasta ve yarali daha 40 gun sonra oldu Rus Caricesi Katerina Bibikov u gorevden aldi ve daha sonra durusmaya cikardi Ruslar daha sonra General Radiyev General Palakin ve General Rabinder komutasindaki uc hatta bolunmus 10 000 ek birlik ile takviye edildi Kusatmayi yeniden baslattilar Catismalar ilkbahar ve yaz boyunca devam etti ve Rus tarafinin buyuk kayiplar vermesine ragmen kimse zafer ilan edemedi 22 Eylul 1788 de Rus kuvvetleri neredeyse Anapa yi ele gecirdi ancak basarisiz oldular Osmanli Devleti bu donemde Rusya nin agir kayiplarindan yararlanmis ve bu durum nedeniyle hem karada hem de denizde savunmadan saldiriya gecmistir Ancak 9 Agustos 1789 da Osmanli deniz kuvvetlerinin saldirisi basarisizlikla sonuclandi ve Ruslara maglup oldular Ayni gun Battal Huseyin Pasa Kabardey e Dogu Cerkesya yuruyus emrini verdi Daha once de destek sozu veren Dagistan ve Kabardey Cerkes asiretlerinin liderlerine bazi mektuplar ve hediyeler gonderiliyordu Mansur un da bu cabaya katilmasiyla Battal Pasa nin ordusunun asker sayisi 30 000 e ulasti Kaynakca Musaev 2007 s 73 74 Musaev 2007 s 73 Musaev 2007 a b c d e f g h i Oztas Ahmet 2013 A Page from the History of the North Caucasus Imam Mansur Ushurma ss 1 14 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 A M Gribovskij 1791 Sobranie raznyh poluchennyh ot glavnokomanduyushimi armiyami i flotami ko dvoru donesenij ch 2 Rusca a b Taitbout de Marigny Edouard 1836 Voyages en Circassie Fransizca 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2023 Alexandre Grigoriantz La Montagne du Sang Geneve 1998 p 47 Gammer Moshe Review Article A Preliminary to Decolonizing the Historiography of Shaykh Mansur Middle Eastern Studies vol 32 no 1 1996 pp 191 202 JSTOR http www jstor org stable 4283782 Accessed 12 June 2023 a b Dowling 2014 s 841 a b Ismail Berkok Tarihte Kafkasya Istanbul 1958 p 386 a b The Black Sea Encyclopedia p 93 Semen Esadze Cerkesya nin Ruslar Tarafindan Isgali Traduc Murat Papsu Ankara1999 p 6 a b M Sadik Bilge 155 Ahmet Burak Oztas p 8BibliografiMusaev Alaudin 2007 Shejh Mansur Sheikh Mansur Rusca ss 73 74 Oztas Ahmet 2013 A Page from the History of the North Caucasus Imam Mansur Ushurma ss 1 14 Sergei R Grinevetsky Igor S Zonn Sergei S Zhiltsov Aleksey N Kosarev Andrey G Kostianoy 2014 The Black Sea Encyclopedia 1 M Sadik Bilge 2005 Osmanli Devleti ve Kafkasya Osmanli varligi doneminde Kafkasya nin siyasi askeri tarihi ve idari taksimati 1454 1829 2 Dowling Timothy C Ed 2014 Russia at War From the Mongol Conquest to Afghanistan Chechnya and Beyond 2 volumes ABC CLIO ISBN 978 1 59884 948 6 Dowling Timothy C Ed 2015 Russia at War From the Mongol Conquest to Afghanistan Chechnya and Beyond ABC CLIO ISBN 978 1 59884 947 9