Dabaketili Kilisesi (Gürcüce: დაბაკეთილის ეკლესია), tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Dabaketili olan Yaşarköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Yaşarköy, Şavşat |
Koordinatlar | 41°17′22″K 42°22′04″D / 41.28944°K 42.36778°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Yıkılmış |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | ? Orta Çağ |
Özellikler | |
Malzemeler | Moloz taş, dolgu duvar |
Tarihçe
Dabaketili (დაბაკეთილი), Gürcüce bir yer adı olup "daba" (დაბა: köy, kasaba) ve "ketili" (კეთილი: iyi) kelimelerinden türemiştir ve "iyi köy / güzel köy" anlamına gelir. Nitekim Osmanlılar Şavşeti bölgesini ve bu köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Eski bir Gürcü yerleşimi olmakla birlikte Rus idaresi 1886 tarihli nüfus tespitinde köyün 85 kişiden oluşan nüfusunu "Türk" olarak kaydetmiştir. Osmanlı döneminde köy halkının Müslüman olmasıyla kilisenin işlevini yitirdiği ve zaman içinde yıkıldığı anlaşılmaktadır. Nitekim kilise Nikolay Marr'ın 1904 yılında Şavşeti bölgesinde bulunduğu sırada da büyük ölçüde yıkılmıştı.
Mimari
Dabaketili Kilisesi'nin kalıntıları, Yaşarköy'ün Cami mahallesinin 500 metre kuzeybatısında yer alır. Bugüne kilisenin batı duvarının 4,5 metre uzunluğundaki duvarı ve kuzeybatı köşesi kalmıştır. Bu duvarların yüksekliği 1 metre kadardır. Bu kalıntılarda kilisenin dolgu duvar tekniğinde harç kullanılarak moloz taşlarla inşa edildiği anlaşılmaktadır. Duvarların yüzey taşlarının çok az bir kısmı bugüne ulaşmıştır.Nikolay Marr'ın 1904 yılındaki tespitine ise, kilisenin yarı yuvarlak forma sahip apsisinin bir kısmı sağlamdı. Bununla birlikte güney kısmının yüzey taşları tamamen sökülmüştü. Söz konusu yüzey taşları gri renkli küçük parçalardan oluşuyordu. Kilise Marr'ın ifadesiyle Şavşeti tipi, yani dikdörtgen planlı ve uzunuluğu 3 metre civarında küçük bir yapıydı ve mevcut duvarları on sıra taş örgüsü yüksekliğine sahipti. Oysakilisenin günümüze kalan duvarının uzunluğu 2015 yılında 4,5 metre olarak ölçülmüştür.
Kaynakça
- ^ "Mine Kadiroğlu - Fahriye Bayram, "Ortaçağ Gürcü Mimarisi 2002 Yılı Yüzey Araştırması", 21. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2003, 2. Cilt, s. 5" (PDF). 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce), 2019, Tiflis, s. 10 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISBN 978-9941- 485-24-4
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893; "Batum oblastı" - Sıra no: 1434". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ a b Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები ), Batum, 2015, s. 143. 28 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 27. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dabaketili Kilisesi Gurcuce დაბაკეთილის ეკლესია tarihsel Savseti bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli ve eski adi Dabaketili olan Yasarkoy de Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Dabaketili KilisesiTemel bilgilerKonumYasarkoy SavsatKoordinatlar41 17 22 K 42 22 04 D 41 28944 K 42 36778 D 41 28944 42 36778InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma Orta CagOzelliklerMalzemelerMoloz tas dolgu duvarTarihceDabaketili დაბაკეთილი Gurcuce bir yer adi olup daba დაბა koy kasaba ve ketili კეთილი iyi kelimelerinden turemistir ve iyi koy guzel koy anlamina gelir Nitekim Osmanlilar Savseti bolgesini ve bu koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Eski bir Gurcu yerlesimi olmakla birlikte Rus idaresi 1886 tarihli nufus tespitinde koyun 85 kisiden olusan nufusunu Turk olarak kaydetmistir Osmanli doneminde koy halkinin Musluman olmasiyla kilisenin islevini yitirdigi ve zaman icinde yikildigi anlasilmaktadir Nitekim kilise Nikolay Marr in 1904 yilinda Savseti bolgesinde bulundugu sirada da buyuk olcude yikilmisti MimariDabaketili Kilisesi nin kalintilari Yasarkoy un Cami mahallesinin 500 metre kuzeybatisinda yer alir Bugune kilisenin bati duvarinin 4 5 metre uzunlugundaki duvari ve kuzeybati kosesi kalmistir Bu duvarlarin yuksekligi 1 metre kadardir Bu kalintilarda kilisenin dolgu duvar tekniginde harc kullanilarak moloz taslarla insa edildigi anlasilmaktadir Duvarlarin yuzey taslarinin cok az bir kismi bugune ulasmistir Nikolay Marr in 1904 yilindaki tespitine ise kilisenin yari yuvarlak forma sahip apsisinin bir kismi saglamdi Bununla birlikte guney kisminin yuzey taslari tamamen sokulmustu Soz konusu yuzey taslari gri renkli kucuk parcalardan olusuyordu Kilise Marr in ifadesiyle Savseti tipi yani dikdortgen planli ve uzunulugu 3 metre civarinda kucuk bir yapiydi ve mevcut duvarlari on sira tas orgusu yuksekligine sahipti Oysakilisenin gunumuze kalan duvarinin uzunlugu 2015 yilinda 4 5 metre olarak olculmustur Kaynakca Mine Kadiroglu Fahriye Bayram Ortacag Gurcu Mimarisi 2002 Yili Yuzey Arastirmasi 21 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2003 2 Cilt s 5 PDF 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Aralik 2023 Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce 2019 Tiflis s 10 7 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 485 24 4 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1434 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2023 a b Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები Batum 2015 s 143 28 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941434112 a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 27 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9