Dijital mantık ve bilgi işlemde sayaç belirli bir olay veya işlem olay sayısını genellikle saat ile ilişkili olarak kaydeden (ve bazen de görüntüleyen) bir cihazdır. En yaygın tipi saat olarak adlandırılan bir giriş hattı ve çoklu çıkış hatları olan sıralı dijital mantık devresidir. Çıkış satırlarındaki değerler, ikili veya BCD sayı sistemindeki bir sayıyı temsil eder. Saat girişine uygulanan artırma veya azaltma her darbesi sayaçtaki sayıyı artırır veya azaltır.
Sayıcı devresi genellikle kademeli olarak bağlı birkaç flip-flopdan oluşur. Sayaçlar sayısal devrelerde çok kullanılan bileşenlerdir ve ayrı entegre devreler olarak üretilir ve ayrıca daha büyük entegre devrelerin parçaları olarak birleştirilir.
Elektronik sayaçlar
Bir elektronik sayaç, saat giriş sinyaline ve tam sayı "sayma" değerini temsil eden grup çıkış sinyalli bir sıralı mantık devresidir. Nitelikli her saat kenarında devre, sayıları artıracak (veya devre tasarımına bağlı olarak azaltacaktır). Sayımlar, sayma dizisinin sonuna ulaştığında (artırırken maksimum sayım; azaltma sırasında sıfır sayım), bir sonraki saat, sayımların taşmasına veya azalmasına neden olur ve sayma dizisi baştan başlar. Dahili olarak, sayaçlar mevcut sayıları temsil etmek ve saatler arasındaki sayıları tutmak için flip-flopları kullanır. Sayacın türüne bağlı olarak çıktı, sayıların (ikili bir sayı) doğrudan bir temsili olabilir veya kodlanmış olabilir. İkincisinin örnekleri, halkalı sayaçlar ve Gray kodlarını veren sayaçlardır.
Birçok sayaç, sayma dizisinin dinamik kontrolünü kolaylaştırmak için aşağıdakiler gibi ek giriş sinyalleri verir:
- Sıfırlama (Reset) – sayıları sıfırlar. Bazı IC üreticileri buna "temiz" veya "ana sıfırlama (ingilizce: "master reset) (MR)" adını verir.
- Etkinleştir (Enable)– saymaya imkan verir veya sayımı engeller.
- Yön (Direction)– sayıların artacağını mı yoksa azalacağını mı belirler.
- Veri (Data)– belirli bir sayım değerini temsil eden paralel giriş verileri.
- Yükle (Load)– paralel giriş verilerini sayımlara kopyalar.
Bazı sayaçlar, bir sonraki saatin taşma veya yetersizliğe neden olacağını gösteren bir Terminal Sayım çıktısı verir. Bu genellikle, bir sayacın Terminal Sayımı çıkışını bir sonraki sayacın Etkinleştir girişine bağlayarak sayaç basamaklandırmasını (tek, daha büyük bir sayaç oluşturmak için iki veya daha fazla sayacı birleştirerek) uygulamak için kullanılır.
Bir sayacın modülü, sayım dizisindeki durum sayısıdır. Mümkün olan maksimum modül, flip-flop sayısı ile belirlenir. Örneğin, dört bitlik bir sayacın modülü 16'ya (2^4) kadar olabilir.
Sayaçlar genellikle senkron veya asenkron olarak sınıflandırılır. Senkron sayaçlarda, tüm flip-flop'lar ortak bir saati paylaşır ve aynı anda durum değiştirir. Asenkron sayaçlarda, her flip-flop'un eşsiz bir saati vardır ve flip-flop durumları farklı zamanlarda değişir.
Senkron sayaçlar çeşitli şekillerde sınıflandırılır. Örneğin:
- Modül sayacı-belirli sayıda durum boyunca sayar.
- On basamak sayacı – modül on sayacı (on durum boyunca sayar).
- Yukarı/aşağı sayacı – bir kontrol girişi tarafından yönlendirildiği şekilde yukarı ve aşağı sayar.
- Halka sayacı – bir "dairesel" shift register tarafından oluşturulur.
- Johnson sayacı – bükülmüş bir halka sayacıdır.
- Gri kod sayacı – bir dizi Gri kod çıktısı verir.
Sayaçlar, özel MSI ve LSI entegre devreler, ASIClerde gömme sayaçlar, mikrodenetleyicilerde ve FPGA'larda IP blokları olarak genel amaçlı sayaç ve zamanlayıcı çevre birimleri gibi çeşitli şekillerde uygulanır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dijital mantik ve bilgi islemde sayac belirli bir olay veya islem olay sayisini genellikle saat ile iliskili olarak kaydeden ve bazen de goruntuleyen bir cihazdir En yaygin tipi saat olarak adlandirilan bir giris hatti ve coklu cikis hatlari olan sirali dijital mantik devresidir Cikis satirlarindaki degerler ikili veya BCD sayi sistemindeki bir sayiyi temsil eder Saat girisine uygulanan artirma veya azaltma her darbesi sayactaki sayiyi artirir veya azaltir 00000 dan 11111 e veya 31 soldan saga dikey olarak sayan ikili sayacin bes cikisindaki voltaj degisiklikleri Sayici devresi genellikle kademeli olarak bagli birkac flip flopdan olusur Sayaclar sayisal devrelerde cok kullanilan bilesenlerdir ve ayri entegre devreler olarak uretilir ve ayrica daha buyuk entegre devrelerin parcalari olarak birlestirilir Elektronik sayaclarBir elektronik sayac saat giris sinyaline ve tam sayi sayma degerini temsil eden grup cikis sinyalli bir sirali mantik devresidir Nitelikli her saat kenarinda devre sayilari artiracak veya devre tasarimina bagli olarak azaltacaktir Sayimlar sayma dizisinin sonuna ulastiginda artirirken maksimum sayim azaltma sirasinda sifir sayim bir sonraki saat sayimlarin tasmasina veya azalmasina neden olur ve sayma dizisi bastan baslar Dahili olarak sayaclar mevcut sayilari temsil etmek ve saatler arasindaki sayilari tutmak icin flip floplari kullanir Sayacin turune bagli olarak cikti sayilarin ikili bir sayi dogrudan bir temsili olabilir veya kodlanmis olabilir Ikincisinin ornekleri halkali sayaclar ve Gray kodlarini veren sayaclardir Bircok sayac sayma dizisinin dinamik kontrolunu kolaylastirmak icin asagidakiler gibi ek giris sinyalleri verir Sifirlama Reset sayilari sifirlar Bazi IC ureticileri buna temiz veya ana sifirlama ingilizce master reset MR adini verir Etkinlestir Enable saymaya imkan verir veya sayimi engeller Yon Direction sayilarin artacagini mi yoksa azalacagini mi belirler Veri Data belirli bir sayim degerini temsil eden paralel giris verileri Yukle Load paralel giris verilerini sayimlara kopyalar Bazi sayaclar bir sonraki saatin tasma veya yetersizlige neden olacagini gosteren bir Terminal Sayim ciktisi verir Bu genellikle bir sayacin Terminal Sayimi cikisini bir sonraki sayacin Etkinlestir girisine baglayarak sayac basamaklandirmasini tek daha buyuk bir sayac olusturmak icin iki veya daha fazla sayaci birlestirerek uygulamak icin kullanilir Bir sayacin modulu sayim dizisindeki durum sayisidir Mumkun olan maksimum modul flip flop sayisi ile belirlenir Ornegin dort bitlik bir sayacin modulu 16 ya 2 4 kadar olabilir Sayaclar genellikle senkron veya asenkron olarak siniflandirilir Senkron sayaclarda tum flip flop lar ortak bir saati paylasir ve ayni anda durum degistirir Asenkron sayaclarda her flip flop un essiz bir saati vardir ve flip flop durumlari farkli zamanlarda degisir Senkron sayaclar cesitli sekillerde siniflandirilir Ornegin Modul sayaci belirli sayida durum boyunca sayar On basamak sayaci modul on sayaci on durum boyunca sayar Yukari asagi sayaci bir kontrol girisi tarafindan yonlendirildigi sekilde yukari ve asagi sayar Halka sayaci bir dairesel shift register tarafindan olusturulur Johnson sayaci bukulmus bir halka sayacidir Gri kod sayaci bir dizi Gri kod ciktisi verir Sayaclar ozel MSI ve LSI entegre devreler ASIClerde gomme sayaclar mikrodenetleyicilerde ve FPGA larda IP bloklari olarak genel amacli sayac ve zamanlayici cevre birimleri gibi cesitli sekillerde uygulanir Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz