Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1983 Belgrad saldırısı, Türkiye'nin Belgrad Büyükelçiliği binası yakınlarında düzenlenen ve Büyükelçi Galip Balkar'ın ölümüyle sonuçlanan suikast.
| Bölge | Belgrad, Yugoslavya (şimdi Sırbistan) |
|---|---|
| Tarih | 9 Mart 1983 |
Saldırı türü | Silahlı saldırı |
| Ölü | 2 |
| İşleyenler | ASALA |
Saldırı
9 Mart 1983 tarihinde, yerel saatle 11.00 sıralarında, Yugoslav Dışişleri Bakanlığı'nda görüşmeye gitmek üzere ayrıldığı Büyükelçilik binasının 400 metre kadar ilerisinde, otomobilinin içindeyken, silahlı iki kişinin saldırısı sonucunda ağır yaralandı. Bir kurşun Balkar'ın omzundan girip çıkarken diğer kurşun şakağından girerek beyninde hasar meydana getirdi. Aynı saldırıda 36 yaşındaki makam şoförü Necati Kaya da, sol omzundan giren ve sağ omzu civarında kalan mermiyle yaralandı. Dragan Vuković adlı Yugoslav öğrenci arabaya binerek Balkar ve Kaya'yı hastaneye götürdü. Kaya'nın hayati tehlikesinin bulunmadığı anlaşıldı, Balkar ise yoğun bakıma alındı.
Balkar'ın şakağına saplanan kurşun ameliyatla alındı, fakat üç santimlik delik meydana getirdiği için beyni şişmeye ve damarları çatlamaya başladı. Nevrohirvska Klinik Hastanesi, Büyükelçi Balkar'ın 11 Mart 1983 tarihinde, Türkiye saatiyle 19.20'de vefat ettiğini duyurdu.
Katillere engel olmak isteyen Zorica Zolotić adlı genç kız yaralandı; katillere kendi tabancasıyla ateş eden emekli albay Slobodan Brajović ise aldığı iki kurşun yarasıyla sakat kaldı. Zeljko Milivojević adlı 25 yaşındaki öğrenci ise ağır yaralandı ve kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Sonrası
Katillerin akıbeti
Saldırıyı gerçekleştirenlerden 23 yaşındaki Harutyun Kirkor Levonian (d. 1960) olay yerinde yaralandı ve hastaneye götürüldü; daha sonra belden aşağısı felç oldu. 21 yaşındaki Raffi Alexandre Elbekian (d. 1962) ise kaçtı, fakat sekiz saat sonra Macaristan sınırına yakın bir tren istasyonunda yakalandı. Önce olayı bilmezlikten gelen Elbekian, daha sonradan suçunu itiraf etti.
Üzerlerinden Lübnan pasaportu çıkan iki katil hakkında hazırlanan iddianame 7 Eylül 1983'te mahkemeye sunuldu. Levonian ve Elbekian, Balkar'ı öldürmek ve Kaya'yı yaralamak dışında bir Yugoslav vatandaşını (Milivojević) öldürmek ve bir diğer Yugoslav vatandaşını öldürmeye teşebbüs etmek (Brajović) suçlarıyla itham edildi. Belgrad Bölge Mahkemesi'nde ilk duruşma 6 Aralık 1983'te yapıldı. Suikastın birinci yıldönümü olan 9 Mart 1984'te açıklanan kararla sanıklar, Yugoslavya'da bir sivil mahkemenin verebileceği en yüksek ceza olan "20 yıl ağır hapis cezasına" çarptırıldılar. Savunma avukatları tarafından temyize götürülen dosyanın Yugoslavya Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi tarafından incelenmesine 3 Ekim 1984'te başlandı. Yüksek Mahkeme, Levonian'ın cezasını onadı, Elbekian'ın cezasını ise 15 yıla indirdi.
Levonian 1987 Mayıs ayında "sağlık durumunun kötüleştiği ve 2-3 aylık ömrü kaldığı" gerekçesiyle serbest bırakıldı. Toplamda 4 yıl 2 ay hapiste kalan Levonian, Yunanistan üzerinden Lübnan'a gitti. Daha sonra Ermenistan'ın başkenti Erivan'a, ailesinin yanına yerleşti. Adını "Antranik Bogossian" olarak değiştirdi ve fotoğraf malzemesi ithalatıyla uğraşmaya başladı. 28 Temmuz 1998 tarihinde Yunanistan'daki Elefthertipia gazetesinde yayımlanan röportajında "pişman olmadığını" belirtti.
Elbekian ise 3 Aralık 1990 tarihinde serbest bırakıldı. Beyrut'a yerleşti. Yıllar sonra, Belgrad'da yayımlanan DT Magazin adlı haftalık dergiye verdiği röportajda, hapisteyken iyi muamele gördüğünü, kendisini Slobodan Milosevic'in serbest bıraktığını, Galip Balkar'ın "geleceğin başbakanı olarak görüldüğü için hedef seçildiğini" öne sürdü.
Ödüller
Suikasttan sonra Balkar'a "Kordonlu Bayrak Nişanı" veren Yugoslavya Cumhurbaşkanlığı Kurulu, Milivojević'e "Altın Yaldızlı Liyakat Nişanı", Brajović'e ise "Kordonlu Yıldız Nişanı" verilmesini kararlaştırdı.
Türk hükûmeti ise,
- Milivojević ve Brajović'e "Birinci Derecede Altın Şeref Madalyası ve Rozeti"
- Olay sırasında katillerden Kirkor Levonian'ı yaralayan ve adı açıklanmayan güvenlik görevlisine "Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası"
- Balkar ve Kaya'yı hastaneye Dragan Vuković ve Jovan Naumović ile olayda yaralanan Zolotić'e "birinci kaliye Bünyan halısı"
- Milivojević'in 20 yaşındaki Branka adlı kardeşine, eğitim masraflarına yardım maksadıyla, 150 bin dinar (450 bin TL) takdim etti.
Kaynakça
- Hürriyet gazetesi arşiv 10.03.1983
- Şimşir, Bilal (2000). Şehit Diplomatlarımız (1973-1994) (2015 bas.). Ankara: Bilgi Yayınevi. ISBN .
- "Şehit Edilen Diplomatlarımız/Görevlilerimiz ve Aile Bireyleri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2020.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1983 Belgrad saldirisi Turkiye nin Belgrad Buyukelciligi binasi yakinlarinda duzenlenen ve Buyukelci Galip Balkar in olumuyle sonuclanan suikast 1983 Belgrad saldirisiBolgeBelgrad Yugoslavya simdi Sirbistan Tarih9 Mart 1983Saldiri turuSilahli saldiriOlu2IsleyenlerASALASaldiri9 Mart 1983 tarihinde yerel saatle 11 00 siralarinda Yugoslav Disisleri Bakanligi nda gorusmeye gitmek uzere ayrildigi Buyukelcilik binasinin 400 metre kadar ilerisinde otomobilinin icindeyken silahli iki kisinin saldirisi sonucunda agir yaralandi Bir kursun Balkar in omzundan girip cikarken diger kursun sakagindan girerek beyninde hasar meydana getirdi Ayni saldirida 36 yasindaki makam soforu Necati Kaya da sol omzundan giren ve sag omzu civarinda kalan mermiyle yaralandi Dragan Vukovic adli Yugoslav ogrenci arabaya binerek Balkar ve Kaya yi hastaneye goturdu Kaya nin hayati tehlikesinin bulunmadigi anlasildi Balkar ise yogun bakima alindi Balkar in sakagina saplanan kursun ameliyatla alindi fakat uc santimlik delik meydana getirdigi icin beyni sismeye ve damarlari catlamaya basladi Nevrohirvska Klinik Hastanesi Buyukelci Balkar in 11 Mart 1983 tarihinde Turkiye saatiyle 19 20 de vefat ettigini duyurdu Katillere engel olmak isteyen Zorica Zolotic adli genc kiz yaralandi katillere kendi tabancasiyla ates eden emekli albay Slobodan Brajovic ise aldigi iki kursun yarasiyla sakat kaldi Zeljko Milivojevic adli 25 yasindaki ogrenci ise agir yaralandi ve kaldirildigi hastanede yasamini yitirdi SonrasiKatillerin akibeti Saldiriyi gerceklestirenlerden 23 yasindaki Harutyun Kirkor Levonian d 1960 olay yerinde yaralandi ve hastaneye goturuldu daha sonra belden asagisi felc oldu 21 yasindaki Raffi Alexandre Elbekian d 1962 ise kacti fakat sekiz saat sonra Macaristan sinirina yakin bir tren istasyonunda yakalandi Once olayi bilmezlikten gelen Elbekian daha sonradan sucunu itiraf etti Uzerlerinden Lubnan pasaportu cikan iki katil hakkinda hazirlanan iddianame 7 Eylul 1983 te mahkemeye sunuldu Levonian ve Elbekian Balkar i oldurmek ve Kaya yi yaralamak disinda bir Yugoslav vatandasini Milivojevic oldurmek ve bir diger Yugoslav vatandasini oldurmeye tesebbus etmek Brajovic suclariyla itham edildi Belgrad Bolge Mahkemesi nde ilk durusma 6 Aralik 1983 te yapildi Suikastin birinci yildonumu olan 9 Mart 1984 te aciklanan kararla saniklar Yugoslavya da bir sivil mahkemenin verebilecegi en yuksek ceza olan 20 yil agir hapis cezasina carptirildilar Savunma avukatlari tarafindan temyize goturulen dosyanin Yugoslavya Sosyalist Cumhuriyeti Yuksek Mahkemesi tarafindan incelenmesine 3 Ekim 1984 te baslandi Yuksek Mahkeme Levonian in cezasini onadi Elbekian in cezasini ise 15 yila indirdi Levonian 1987 Mayis ayinda saglik durumunun kotulestigi ve 2 3 aylik omru kaldigi gerekcesiyle serbest birakildi Toplamda 4 yil 2 ay hapiste kalan Levonian Yunanistan uzerinden Lubnan a gitti Daha sonra Ermenistan in baskenti Erivan a ailesinin yanina yerlesti Adini Antranik Bogossian olarak degistirdi ve fotograf malzemesi ithalatiyla ugrasmaya basladi 28 Temmuz 1998 tarihinde Yunanistan daki Elefthertipia gazetesinde yayimlanan roportajinda pisman olmadigini belirtti Elbekian ise 3 Aralik 1990 tarihinde serbest birakildi Beyrut a yerlesti Yillar sonra Belgrad da yayimlanan DT Magazin adli haftalik dergiye verdigi roportajda hapisteyken iyi muamele gordugunu kendisini Slobodan Milosevic in serbest biraktigini Galip Balkar in gelecegin basbakani olarak goruldugu icin hedef secildigini one surdu Oduller Suikasttan sonra Balkar a Kordonlu Bayrak Nisani veren Yugoslavya Cumhurbaskanligi Kurulu Milivojevic e Altin Yaldizli Liyakat Nisani Brajovic e ise Kordonlu Yildiz Nisani verilmesini kararlastirdi Turk hukumeti ise Milivojevic ve Brajovic e Birinci Derecede Altin Seref Madalyasi ve Rozeti Olay sirasinda katillerden Kirkor Levonian i yaralayan ve adi aciklanmayan guvenlik gorevlisine Ustun Cesaret ve Feragat Madalyasi Balkar ve Kaya yi hastaneye Dragan Vukovic ve Jovan Naumovic ile olayda yaralanan Zolotic e birinci kaliye Bunyan halisi Milivojevic in 20 yasindaki Branka adli kardesine egitim masraflarina yardim maksadiyla 150 bin dinar 450 bin TL takdim etti KaynakcaHurriyet gazetesi arsiv 10 03 1983 Simsir Bilal 2000 Sehit Diplomatlarimiz 1973 1994 2015 bas Ankara Bilgi Yayinevi ISBN 975 494 924 7 Sehit Edilen Diplomatlarimiz Gorevlilerimiz ve Aile Bireyleri T C Disisleri Bakanligi 24 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2020 Ayrica bakinizTurk diplomatlara duzenlenen suikastlar listesi Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakanligi