Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Halil Kemal Efendi (1870/1871; Gediz, Kütahya - 1933; Gediz, Kütahya), Milli Mücadele (Türk Kurtuluş Savaşı) yıllarında Kütahya'nın Gediz ilçesi Müftüsü, icazet (diploma) verme yetkisine sahip, müderris ve İstiklal Savaşı gazisidir. Gedizliler arasında şöhret olan ismi Hoca Kemal Efendi ve lakabı da Hocazade'dir.
Hocazade Halil Kemal Efendi | |
|---|---|
 Halil Kemal Efendi | |
| Doğum | 1870/1871 Gediz, Kütahya |
| Ölüm | 20 Ağustos 1933 Gediz, Kütahya |
| Eğitim | Şems-i Maarif Mektebi / Gediz Kara Kadı Medresesi / Gediz El - Ezher Üniversitesi-Kahire / Mısır |
| Meslek | Müftü – Müderris |
| Etkin yıllar | 1. Dönem: Ağustos 1920 – Esaret Yılları 2. Dönem: 19 Haziran 1926 – 21 Eylül 1929 |
| Evlilik | Rabia Hanım (Bardakçıoğlu) (1883-1956) |
| Çocuk(lar) | Raşit Ünal – Fatma Saraoğlu – Hakime Ilıcasu |
1870/1871’de Kütahya’nın Gediz Kazasının Cami-i Kebir Mahallesinde doğdu. Babası 1860’lı yılların sonunda Gediz’e yerleşen ve Kara Kadı Medresesinde ders veren Burdurlu Müderris Hoca Raşit Efendi (Çolak Kadı Zade), annesi Gedizli Hakime Hanım’dır. Ziynet Uzsoy isimli bir kız kardeşi (1886-1957) vardır.
İlköğrenimini Gediz Şems-i Maarif Mektebinde tamamlayan Halil Kemal Efendi, daha sonra Kara Müftü Medresesine devam etti, burada babasından da ders gördü ve bu medrese müderrislerinden Hacı Hüseyin Efendi’den icazetname aldı. Mısır El-Ezher Üniversitesine giderek orada da bir müddet ders aldı.
Babası Hoca Raşit Efendi'nin, Kütahya Sancağı adına 1919 yılında son Osmanlı Mebusan Meclisi mebuslarını (milletvekillerini) seçmek için yapılan seçimlere katıldığına dair kısa bir bilgi de mevcuttur. Buna göre bu seçimlere Gediz'den katılan iki adaydan birisi de Hoca Raşit Efendi, diğeri de o tarihteki Gediz Kadısı İbrahim Lütfü Bey’dir.
Mesleki Kariyeri
Öğrenimi sonrasında babasının da müderrislik yaptığı Kara Kadı Medresesinde Müderris olarak göreve başladı. Kara Kadı Medresesinde görevini sürdürürken, Gediz Müftüsü Süleyman Şakir Efendi’nin ölümü üzerine Milli Mücadele günlerinde, 1920 yılı Ağustos ayında Gediz Müftüsü olarak tayin edildi. Kurtuluş Savaşı süresince Yunanistan'da esir olarak kaldı. Esaret hayatı 24 Temmuz 1923 yılında Yunanistan ile Türkiye arasında Esir Mübadelesi Anlaşması imzalanıncaya kadar devam etti. Görüşmeler devam ederken hapisten çıkartılıp, kontrol altında tutuldu ama Yunanistan’dan bırakılmadı. Anlaşma sonrası Gediz’e döndüğünde çok hasta ve yorgundu. Esaret dönüşü dinlenip ve hastalığı biraz iyileşince, 19 Haziran 1926 tarihinde savaş süresince boşaltılmayan müftülük makamına tekrar geri döndü ama hastalığı tekrar artınca 21 Eylül 1929 tarihinde bırakmak mecburiyetinde kaldı.
Müftülük ve Esaret Dönemi
1920 yılı Ağustos ayında Müftü olarak atandığı günlerde Gediz, Yunan işgali altındaydı. Gedizliler de Milli Mücadele için çalışmalara başlamıştı. İşgalciler ise Gediz Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti bünyesinde toplanarak işgale direnen yurtseverleri engellemeye çalışıyordu. Diğer yandan da Yunan işgal kuvvetleri komutanı Gediz’de sürüp giden gerginliği yumuşatabilmek ve isyanları önleyebilmek için Müftü Halil Kemal Efendi'den, halkı sakinleştiren bir hutbe okumasını istemişti. Cuma günü Gazanfer Ağa Camii’nde minbere çıkan Halil Kemal Efendi, Yunanların bu isteğinin tam aksine cemaate şöyle seslendi:
"Ey cemaat-i Müslimin, Yunan komutanı, benim size, işgali tanıyın ve konulan kurallara harfiyen uyun dememi istedi. Yunanlar adına böyle bir hutbe okumaktansa ölmeyi tercih ederim. Allah ve Resulünün isminin yanında bu zalimlerin ismi asla geçemez. Onlara itaat etmek, Allah ve onun resulüne isyan demektir. İşgal geçicidir ve Allah’ın yardımı ile zafer yine bize nasip olacaktır."
Bu konuşmadan sonra Müftü Halil Kemal Efendi Yunanlar tarafından önce Uşak’a, oradan da Atina yakınlarındaki esir kampına götürülmek üzere İzmir’den deniz yolu ile Pire Limanı’na gönderildi. Yunan Divan-ı Harbinde yargılanarak 101 yıl ağır hapis cezası aldı. Atina Esir Kampı’nda kendisi gibi beş Gedizli yurtsever daha vardı. Müftü Halil Kemal Efendi’nin ve diğer beş Gedizli’nin aç ve susuz çileli esir hayatı 24 Temmuz 1923 yılında Yunanistan ile Türkiye arasında Esir Mübadelesi Anlaşması imzalanıncaya kadar devam etti. Görüşmeler devam ederken hapisten çıkartılıp, kontrol altında tutuldu ama Yunanistan’dan bırakılmadı. Anlaşma sonrası Gediz’e döndüğünde çok hasta ve yorgundu.
Esaret dönüşü dinlenip ve hastalığı biraz iyileşince, 19 Haziran 1926 tarihinde savaş süresince boşaltılmayan müftülük makamına tekrar geri döndü ama hastalığı tekrar artınca 21 Eylül 1929 tarihinde bırakmak mecburiyetinde kaldı.
20 Ağustos 1933'te öldü. Kabri Kütahya/Eski Gediz Salur Mezarlığı'ndadır.
Hakkında Söylenenler
Akademik bir çalışmada "…Din adamları, sadece halkın milli harekât yanında yer almasını sağlamaya çalışmakla yetinmediler, Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin kuruluş ve faaliyetlerinde de görev aldılar. Belirtilenleri Kütahya Sancağı Müftüleri fazlasıyla yaptılar. Ancak onların bu hizmetleri yeterince bilinmemektedir." denilerek, Kütahya Müftüsü Fevzi Efendi, Tavşanlı Müftüsü Halil Zeki Efendi (Zeyrek), Gediz Müftüleri Süleyman Şakir Efendi (Karamete) ve Halil Kemal Efendi (Ünal), Simav Müftüsü Mehmet Arif Efendi (Eren), Uşak Müftüleri İbrahim Efendi (Tahtakılıç) ve Ali Rıza Efendi (Bodur) gibi din adamlarının Milli Mücadeledeki hizmetlerinin yeterince bilinmediğinden bahsedilmektedir.
22. 23. ve 24. dönemlerinde (2002-2015) Kütahya milletvekilliği de yapan Dr. Yük. Müh. Soner Aksoy, 11 Nisan 1995 tarihli Gediz Gazetesinde yayınlanan bir yazısında; "Hoca Kemal Efendi, Gediz’in yetiştirdiği nadir bilim adamlarından biridir. İcazet (diploma) verme yetkisine sahip, müderris, alim, fazıl bir zattır. Babamın (Mehmet Fahri Aksoy) çok sevdiği arkadaşı rahmetli Hacı Raşit Ünal’ın (Davavekili), Fatma Saraoğlu ve Hakime Ilıcasu’nun babalarıdır. Babamın da hocasıdır. Babam ilk Arapça, fıkıh ve tefsir derslerini ondan almıştır. Babamın çok şey borçlu olduğunu söyleyip dua ile andığı Hoca Kemal Efendi, işgalde, Gediz'de Yunanların hışmına ve zulmüne uğramıştır.… Esirler arasındadır.… Atina’da bir hapishaneye kapatılmıştır. Günlerce aç ve perişan kalır. (çünkü verilen yemekleri yememektedir) Esirler arasında onu tanıyan, Gediz Ilıca köyünden Ali Kahraman, gizlice temin ettiği gıdalarla onu besler ve açlıktan ölmekten kurtulur. Savaşın sonunda esir değişimi işlemleriyle yurda dönmüştür… Filmlere senaryo olacak bir maceradan sonra Gediz’e salimen dönen bu kahraman insan, saygıyla karşılanır. O gün fakir, harpten çıkmış ve yorgun Gedizli’nin idrakinde özel bir yeri olan Hoca Kemal Efendi’nin, bugün de önemli bir yeri ve hatırası olmalıdır." ifadelerini kullanmış ve adının yaşatılması için Gediz Belediyesi tarafından "Hoca Kemal Efendi İş Merkezi" yapılmasına öncülük etmiştir.
Bu konuda yazar Suavi Sayın; "Devlet adamı, bilim adamı, din bilgini gibi isimlerin adının yapılan bazı eserlere verilmediğinden yakınarak... bu anlayışın Yeni Gediz’de farklı geliştiğini; halka hizmet etmiş, faydası dokunmuş, ilmi ile meşhur olmuş, savaşta yararlılık göstermiş kişilerin adlarının şehrin belli yerlerine verildiğini görüyoruz" diyerek, Müftü Kemal’in adının bir iş hanına verilmesini örnek olarak vermiştir.
43 Buçuk Dergisi'nin 7.sayısında Halil Kemal Efendi’ye özel bir yer vererek, onu kapak resmi yapmış ve iç sayfalarında da(s.14-15) ‘’Hoca Kemal Efendi’nin eline silah almışlığı yoktu… Herkesin savaşı kendincedir. Hoca Kemal Efendi’nin kararı kendince kazanılmış bir savaştır. Ağır bedeller ödemiş. Yunanistan'a götürülmüş. Yıllarca eziyet çekmiş. Çileden çileye savrulmuş. Yıllar sonra döndüğünde sadece soluklanacak kadar yaşamış memleketinde. Ama bu toprağa, bu insanlara ve en önemlisi vicdanına ihanet etmeden gönül rahatlığıyla yummuş gözlerini. Üçün beşin hesabıyla satmamış vicdanını. Bu yüzden minnetle hatırlanıyor. Hatırlanacak.’’ diyerek kadirşinaslık göstermiştir.
Evliliği ve Çocukları
Halil Kemal Efendi, Gedizli Bardakçıoğlu sülalesinden Rabia Hanım (1883-1956) ile hayatını birleştirdi. Bu evlilikten Raşit Ünal (1902-1987), Fatma Saraoğlu (1906-1984) ve Hakime Ilıcasu (1915-1993) isimli üç çocukları oldu. Ailesi soyadı kanunundan sonra Ünal soyadını aldı. Oğlu Raşit Ünal, Gediz’de dava vekilliği (Avukat) yapmış, Belediye ve İl Genel Meclisi üyeliklerinde bulunmuş, Gediz Madencilik şirketinin kurucu heyetinde yer almıştır.
Manevi Mirası
- Gediz Belediyesi tarafından adını yaşatmak amacıyla “Hoca Kemal Efendi İş Merkezi” yaptırılmıştır. (2009)
- Gediz Müftülüğü tarafından adına “Müftü Halil Kemal Efendi” Kur’an Kursu açılmıştır. (2020)
Esaret Döneminde Beraber Olduğu Kişiler
- Oğlakçıoğlu Mehmet Efendi (Şengöz)
- Şemselioğlu Mehmet Efendi (Koruyan)
- Dimyat’ın Mehmet Efendi (Korkut)
- Ilıcasu Köyünden Kara Ali (Kahraman)
- Gaipler köyünden Deli Hüseyin
Kaynakça
- ^ Hüseyin Göksal. "Gediz Tarihine Dair Notlar".
- ^ a b Prof. Dr. Esra SARIKOYUNCU DEĞERLİ - Prof. Dr. Ali SARIKOYUNCU (5 Kasım 2017). "Milli Mücadelede Kütahya Sancağı Müftüleri". The Journal of Academic Social Science, 59. s. 18.
- ^ a b c Mehmet Pınar (2012). Gediz Ansiklopedisi. Gediz Belediyesi Kültür Yayınları. ss. 208, 402.
- ^ a b . 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Dr.Yük.Müh. Soner Aksoy: Gediz Gazetesi, 11 Nisan 1995
- ^ M.Mustafa Kalyon (2017). Kütahya'da Son Osmanlılar. Kütahya Belediyesi Kültür Yayınları 85.82-85. ss. 82-85. ISBN .
- ^ Suavi Sayın (Nisan 2017). Ya Gediz Nehri Olmasaydı?. s. 82. ISBN .
- ^ "43 Buçuk Dergisi", Sayı:7. Yeni Gediz Gazetesi. Mart-Nisan 2018. ss. 14-15.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Halil Kemal Efendi 1870 1871 Gediz Kutahya 1933 Gediz Kutahya Milli Mucadele Turk Kurtulus Savasi yillarinda Kutahya nin Gediz ilcesi Muftusu icazet diploma verme yetkisine sahip muderris ve Istiklal Savasi gazisidir Gedizliler arasinda sohret olan ismi Hoca Kemal Efendi ve lakabi da Hocazade dir Hocazade Halil Kemal EfendiHalil Kemal EfendiDogum1870 1871 Gediz KutahyaOlum20 Agustos 1933 Gediz KutahyaEgitimSems i Maarif Mektebi Gediz Kara Kadi Medresesi Gediz El Ezher Universitesi Kahire MisirMeslekMuftu MuderrisEtkin yillar1 Donem Agustos 1920 Esaret Yillari 2 Donem 19 Haziran 1926 21 Eylul 1929EvlilikRabia Hanim Bardakcioglu 1883 1956 Cocuk lar Rasit Unal Fatma Saraoglu Hakime Ilicasu 1870 1871 de Kutahya nin Gediz Kazasinin Cami i Kebir Mahallesinde dogdu Babasi 1860 li yillarin sonunda Gediz e yerlesen ve Kara Kadi Medresesinde ders veren Burdurlu Muderris Hoca Rasit Efendi Colak Kadi Zade annesi Gedizli Hakime Hanim dir Ziynet Uzsoy isimli bir kiz kardesi 1886 1957 vardir Ilkogrenimini Gediz Sems i Maarif Mektebinde tamamlayan Halil Kemal Efendi daha sonra Kara Muftu Medresesine devam etti burada babasindan da ders gordu ve bu medrese muderrislerinden Haci Huseyin Efendi den icazetname aldi Misir El Ezher Universitesine giderek orada da bir muddet ders aldi Babasi Hoca Rasit Efendi nin Kutahya Sancagi adina 1919 yilinda son Osmanli Mebusan Meclisi mebuslarini milletvekillerini secmek icin yapilan secimlere katildigina dair kisa bir bilgi de mevcuttur Buna gore bu secimlere Gediz den katilan iki adaydan birisi de Hoca Rasit Efendi digeri de o tarihteki Gediz Kadisi Ibrahim Lutfu Bey dir Mesleki KariyeriOgrenimi sonrasinda babasinin da muderrislik yaptigi Kara Kadi Medresesinde Muderris olarak goreve basladi Kara Kadi Medresesinde gorevini surdururken Gediz Muftusu Suleyman Sakir Efendi nin olumu uzerine Milli Mucadele gunlerinde 1920 yili Agustos ayinda Gediz Muftusu olarak tayin edildi Kurtulus Savasi suresince Yunanistan da esir olarak kaldi Esaret hayati 24 Temmuz 1923 yilinda Yunanistan ile Turkiye arasinda Esir Mubadelesi Anlasmasi imzalanincaya kadar devam etti Gorusmeler devam ederken hapisten cikartilip kontrol altinda tutuldu ama Yunanistan dan birakilmadi Anlasma sonrasi Gediz e dondugunde cok hasta ve yorgundu Esaret donusu dinlenip ve hastaligi biraz iyilesince 19 Haziran 1926 tarihinde savas suresince bosaltilmayan muftuluk makamina tekrar geri dondu ama hastaligi tekrar artinca 21 Eylul 1929 tarihinde birakmak mecburiyetinde kaldi Muftuluk ve Esaret Donemi1920 yili Agustos ayinda Muftu olarak atandigi gunlerde Gediz Yunan isgali altindaydi Gedizliler de Milli Mucadele icin calismalara baslamisti Isgalciler ise Gediz Mudafaa i Hukuk Cemiyeti bunyesinde toplanarak isgale direnen yurtseverleri engellemeye calisiyordu Diger yandan da Yunan isgal kuvvetleri komutani Gediz de surup giden gerginligi yumusatabilmek ve isyanlari onleyebilmek icin Muftu Halil Kemal Efendi den halki sakinlestiren bir hutbe okumasini istemisti Cuma gunu Gazanfer Aga Camii nde minbere cikan Halil Kemal Efendi Yunanlarin bu isteginin tam aksine cemaate soyle seslendi Ey cemaat i Muslimin Yunan komutani benim size isgali taniyin ve konulan kurallara harfiyen uyun dememi istedi Yunanlar adina boyle bir hutbe okumaktansa olmeyi tercih ederim Allah ve Resulunun isminin yaninda bu zalimlerin ismi asla gecemez Onlara itaat etmek Allah ve onun resulune isyan demektir Isgal gecicidir ve Allah in yardimi ile zafer yine bize nasip olacaktir Bu konusmadan sonra Muftu Halil Kemal Efendi Yunanlar tarafindan once Usak a oradan da Atina yakinlarindaki esir kampina goturulmek uzere Izmir den deniz yolu ile Pire Limani na gonderildi Yunan Divan i Harbinde yargilanarak 101 yil agir hapis cezasi aldi Atina Esir Kampi nda kendisi gibi bes Gedizli yurtsever daha vardi Muftu Halil Kemal Efendi nin ve diger bes Gedizli nin ac ve susuz cileli esir hayati 24 Temmuz 1923 yilinda Yunanistan ile Turkiye arasinda Esir Mubadelesi Anlasmasi imzalanincaya kadar devam etti Gorusmeler devam ederken hapisten cikartilip kontrol altinda tutuldu ama Yunanistan dan birakilmadi Anlasma sonrasi Gediz e dondugunde cok hasta ve yorgundu Esaret donusu dinlenip ve hastaligi biraz iyilesince 19 Haziran 1926 tarihinde savas suresince bosaltilmayan muftuluk makamina tekrar geri dondu ama hastaligi tekrar artinca 21 Eylul 1929 tarihinde birakmak mecburiyetinde kaldi 20 Agustos 1933 te oldu Kabri Kutahya Eski Gediz Salur Mezarligi ndadir Hakkinda SoylenenlerAkademik bir calismada Din adamlari sadece halkin milli harekat yaninda yer almasini saglamaya calismakla yetinmediler Mudafaa i Hukuk Cemiyetlerinin kurulus ve faaliyetlerinde de gorev aldilar Belirtilenleri Kutahya Sancagi Muftuleri fazlasiyla yaptilar Ancak onlarin bu hizmetleri yeterince bilinmemektedir denilerek Kutahya Muftusu Fevzi Efendi Tavsanli Muftusu Halil Zeki Efendi Zeyrek Gediz Muftuleri Suleyman Sakir Efendi Karamete ve Halil Kemal Efendi Unal Simav Muftusu Mehmet Arif Efendi Eren Usak Muftuleri Ibrahim Efendi Tahtakilic ve Ali Riza Efendi Bodur gibi din adamlarinin Milli Mucadeledeki hizmetlerinin yeterince bilinmediginden bahsedilmektedir 22 23 ve 24 donemlerinde 2002 2015 Kutahya milletvekilligi de yapan Dr Yuk Muh Soner Aksoy 11 Nisan 1995 tarihli Gediz Gazetesinde yayinlanan bir yazisinda Hoca Kemal Efendi Gediz in yetistirdigi nadir bilim adamlarindan biridir Icazet diploma verme yetkisine sahip muderris alim fazil bir zattir Babamin Mehmet Fahri Aksoy cok sevdigi arkadasi rahmetli Haci Rasit Unal in Davavekili Fatma Saraoglu ve Hakime Ilicasu nun babalaridir Babamin da hocasidir Babam ilk Arapca fikih ve tefsir derslerini ondan almistir Babamin cok sey borclu oldugunu soyleyip dua ile andigi Hoca Kemal Efendi isgalde Gediz de Yunanlarin hismina ve zulmune ugramistir Esirler arasindadir Atina da bir hapishaneye kapatilmistir Gunlerce ac ve perisan kalir cunku verilen yemekleri yememektedir Esirler arasinda onu taniyan Gediz Ilica koyunden Ali Kahraman gizlice temin ettigi gidalarla onu besler ve acliktan olmekten kurtulur Savasin sonunda esir degisimi islemleriyle yurda donmustur Filmlere senaryo olacak bir maceradan sonra Gediz e salimen donen bu kahraman insan saygiyla karsilanir O gun fakir harpten cikmis ve yorgun Gedizli nin idrakinde ozel bir yeri olan Hoca Kemal Efendi nin bugun de onemli bir yeri ve hatirasi olmalidir ifadelerini kullanmis ve adinin yasatilmasi icin Gediz Belediyesi tarafindan Hoca Kemal Efendi Is Merkezi yapilmasina onculuk etmistir Bu konuda yazar Suavi Sayin Devlet adami bilim adami din bilgini gibi isimlerin adinin yapilan bazi eserlere verilmediginden yakinarak bu anlayisin Yeni Gediz de farkli gelistigini halka hizmet etmis faydasi dokunmus ilmi ile meshur olmus savasta yararlilik gostermis kisilerin adlarinin sehrin belli yerlerine verildigini goruyoruz diyerek Muftu Kemal in adinin bir is hanina verilmesini ornek olarak vermistir 43 Bucuk Dergisi nin 7 sayisinda Halil Kemal Efendi ye ozel bir yer vererek onu kapak resmi yapmis ve ic sayfalarinda da s 14 15 Hoca Kemal Efendi nin eline silah almisligi yoktu Herkesin savasi kendincedir Hoca Kemal Efendi nin karari kendince kazanilmis bir savastir Agir bedeller odemis Yunanistan a goturulmus Yillarca eziyet cekmis Cileden cileye savrulmus Yillar sonra dondugunde sadece soluklanacak kadar yasamis memleketinde Ama bu topraga bu insanlara ve en onemlisi vicdanina ihanet etmeden gonul rahatligiyla yummus gozlerini Ucun besin hesabiyla satmamis vicdanini Bu yuzden minnetle hatirlaniyor Hatirlanacak diyerek kadirsinaslik gostermistir Evliligi ve CocuklariEsi Rabia Hanim Bardakcioglu Cocuklari soldan saga Hakime Ilicasu Rasit Unal Fatma Saraoglu Halil Kemal Efendi Gedizli Bardakcioglu sulalesinden Rabia Hanim 1883 1956 ile hayatini birlestirdi Bu evlilikten Rasit Unal 1902 1987 Fatma Saraoglu 1906 1984 ve Hakime Ilicasu 1915 1993 isimli uc cocuklari oldu Ailesi soyadi kanunundan sonra Unal soyadini aldi Oglu Rasit Unal Gediz de dava vekilligi Avukat yapmis Belediye ve Il Genel Meclisi uyeliklerinde bulunmus Gediz Madencilik sirketinin kurucu heyetinde yer almistir Manevi MirasiGediz Belediyesi tarafindan adini yasatmak amaciyla Hoca Kemal Efendi Is Merkezi yaptirilmistir 2009 Gediz Muftulugu tarafindan adina Muftu Halil Kemal Efendi Kur an Kursu acilmistir 2020 Esaret Doneminde Beraber Oldugu KisilerOglakcioglu Mehmet Efendi Sengoz Semselioglu Mehmet Efendi Koruyan Dimyat in Mehmet Efendi Korkut Ilicasu Koyunden Kara Ali Kahraman Gaipler koyunden Deli HuseyinKaynakca Huseyin Goksal Gediz Tarihine Dair Notlar a b Prof Dr Esra SARIKOYUNCU DEGERLI Prof Dr Ali SARIKOYUNCU 5 Kasim 2017 Milli Mucadelede Kutahya Sancagi Muftuleri The Journal of Academic Social Science 59 s 18 a b c Mehmet Pinar 2012 Gediz Ansiklopedisi Gediz Belediyesi Kultur Yayinlari ss 208 402 a b 23 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dr Yuk Muh Soner Aksoy Gediz Gazetesi 11 Nisan 1995 M Mustafa Kalyon 2017 Kutahya da Son Osmanlilar Kutahya Belediyesi Kultur Yayinlari 85 82 85 ss 82 85 ISBN 978 605 83227 2 1 Suavi Sayin Nisan 2017 Ya Gediz Nehri Olmasaydi s 82 ISBN 978 605 6741 50 0 43 Bucuk Dergisi Sayi 7 Yeni Gediz Gazetesi Mart Nisan 2018 ss 14 15