Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
El Gatillo de Arriba Kilisesi, İber Yarımadası'nda Ekstremadura'nın Cáceres ili yakınlarında ilk olarak MS 500lü yıllarda inşa edildiği düşünülen bir kırsal Geç Antik Çağ - Geç Roma dönemi kilisesidir.
Araştırma tarihi
Kilise, kaçak kazılar sonucu bulunan litürjik bronz nesnelerin bir müzeye satılması sonucu fark edilmiştir. Bölgede çok fazla sayıda kaçak kazı yapılmış olması, kiliseyi kronolojik çerçeveye oturtmak isteyen arkeolog Caballero Zoreda için büyük bir zorluk teşkil ediyordu, zira bütün stratigrafi bozulmuş ve mezarlar yağmalanmıştı. Bölgedeki bilimsel çalışmalar onun önderliğinde ilk olarak 1985 yılında başlamıştır. Çalışmaları boyunca ileri sürdüğü hipotezleri sürekli yenilemek durumunda kalan Caballero Zoreda, son olarak kilisenin toplamda 6 farklı aşamadan geçtiğini ve bu aşamalardan son ikisinin islami döneme denk geldiğini yazmıştır.
Yapının aşamaları
İlk aşama
Bu aşamada El Gatillo kilisesi tek nefli dikdörtgen (12 x 6 m) bir yapıdır. Yapının doğusunda dışarıdan düzensiz bir yamuk gibi görünen, ancak içeriden at nalı formuna sahip altarlı bir apsisi vardır. Dikdörtgen alan ile apsis arasında granit taşından yapılmış iki sütun devşirme sütun başlıklarıyla bir kemer aracılığıyla bu iki bölümü bağlamaktadır. Apsis muhtemelen bir tuğla tonozla örtülüydü. Yapının iki kapısı bulunuyordu, bunlardan birisi kuzey duvarında apsise yakın, diğeri ise muhtemelen ana kapı olduğu için batı duvarının ortasında bulunuyordu. Apsise yakın bir kapı bulunması, bu kapının litürjik bir amaçla kullanıldığını düşündürmektedir. Apsisin ortasında, yapı terk edilinceye dek yerinden hareket ettirilmediği anlaşılan bir altar parçası bulunmaktaydı. Granitten yapılma bu altar parçasının üzerinde bulundurduğu küçük deliğin, rölikler için kullanılabilmiş olacağı iddia edilmiştir.
İkinci aşama
İkinci aşamada kilise büyümeye ve bir gömü kilisesi haline gelmeye başlar. Yalnızca kilisenin güneyine eklenen ek yapının içi mezarlar ile dolmakla kalmaz, ana nef de 12 gömü ile doldurulur. Bunun dışında kilisenin batısında da bir narteksi andıran, içerisinde merkezi bir mezarı barındıran başka bir ek yapı daha eklenir. Bu aşamada kilisenin yan duvarları kısmen uzatılmış ve her iki tarafa da yeni yan kapılar eklenmiştir. Ana yapıdaki bu değişiklikler, ek yapıları gerçekten yapının bir parçası yapma eğilimindedir. Zira basitçe bir eklenti yapma yoluna gidilmemiş, ana yapı da değiştirilmiştir.
Üçüncü aşama
Bu aşamada yapının güneybatısına, mezarları takip eden kısma yeni bir mekan eklenir. Bu mekanın bir vaftizhane olarak işlev gördüğü içine eklenen yer ile yekpare vaftiz su teknesinden ötürü şüphe götürmezdir. Vaftizhane mekanı üç farklı kapı ile yapının bütününe eklemlendirilmiş gibidir. İnşa edilen vaftizhane kilisenin aktif olarak kullanıldığına işaret ederken, yapının dış kısmında hem kuzey hem de batı yönünde eklenen yeni mezarlar açık alana eklenmeye devam ederler. Bu aşama, vaftiz teknesi kapatılıp toprak ile doldurulduğunda sona erer. Yapılan bu değişiklikler, kilisenin ana nefinin güneyinde, ana nefin uzunluğuna eş bölmeli bir güney nef yaratmakla kalmamış, aynı üçüncü aşamada bu yan nefin ana apsise paralel olan uç kısmında da değişiklikler yapılmıştır. Zeminde keşfedilen deliklere işaret ederek, burada oval formlu dört ayaklı ikinci bir altar tablasının yerleştirilmiş olabileceği iddia edilmiştir.
Vaftizhane
Yapının vaftiz havuzu dikdörtgen biçiminde, içerisine dört basamak merdiven sayesinde girilebilecek dar bir derinliktir ve her iki yanında dörtgen biçimli iki küçük havuz daha bulunur. Bu havuzların dış yüzeyi opus signinum ile kaplanarak suya dayanıklı hale getirilmiştir. Yapının orijinal yönüne kıyasen 12º güneye hafif eğimli olan vaftiz havuzu, arkeolojik olarak su gideri tespit edilememesinden dolayı, muhtemelen manuel olarak su ile doldurulup boşaltılmaktaydı.
Dördüncü aşama
Vaftizhane zemininin kapatılması ile başlayan dördüncü aşamada yapı büyümeye devam eder. Anlaşılan o ki, kilise vaftizhanesini yitirmesine rağmen hala aktif olarak kullanılmaktadır. Yapının kuzeyine diğer iki neften daha dar olan yeni bir nef daha eklenir ve bu nef kendisinden önce orada bulunan mezarları da kapsamaktadır, en batı noktasında bazı mezarların üzerinde yükselmektedir. Bu yeni eklenen nef, kendi kuzey dış duvarında merkezi konumda olmayan ve doğu kısmına daha yakın bir kapıya sahiptir.
Beşinci aşama
Bu aşamada kilise artık tamamıyla terk edilmiş ve çeşit bir kır veya çiftlik evine dönüştürülmüştür. Mezarların çoğu açılmış ve boşaltılmıştır, ayrıca güney nefinin en doğu kısmında var olduğu farzedilen dört ayaklı altar tablasının kaldırılmış ve bir oda olarak kullanılmıştır. At nalı formlu merkezi apsis ise bilinmeyen bir nedenden ötürü kullanılmamıştır. Bu aşamada yeni mezarların eklenmediği, yapının bazı kısımlarının ahır olarak kullanıldığı düşünülmektedir.
Altıncı aşama
Yapının son aşaması, bölgenin müslümanlar tarafından alınmasından hemen önce terk edildiği aşamaya yani 9. yüzyılın başlarına denk gelmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- L. Caballero Zoreda – F. Sáez Lara, La iglesia de El Gatillo de Arriba (Cáceres). Apuntes sobre una iglesia rural en los siglos VI al VIII, in: L. Caballero Zoreda – P. Mateos Cruz – Utrero Agudo, Mariá de los Angeles (Hrsg.), El siglo VII frente al siglo VII. Arquitectura. (visigodos y omeyas, 4, Mérida 2006), Archivo español de arqueología. Anejos 51 (Madrid 2009) 155–184
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
El Gatillo de Arriba Kilisesi Iber Yarimadasi nda Ekstremadura nin Caceres ili yakinlarinda ilk olarak MS 500lu yillarda insa edildigi dusunulen bir kirsal Gec Antik Cag Gec Roma donemi kilisesidir Arastirma tarihiKilise kacak kazilar sonucu bulunan liturjik bronz nesnelerin bir muzeye satilmasi sonucu fark edilmistir Bolgede cok fazla sayida kacak kazi yapilmis olmasi kiliseyi kronolojik cerceveye oturtmak isteyen arkeolog Caballero Zoreda icin buyuk bir zorluk teskil ediyordu zira butun stratigrafi bozulmus ve mezarlar yagmalanmisti Bolgedeki bilimsel calismalar onun onderliginde ilk olarak 1985 yilinda baslamistir Calismalari boyunca ileri surdugu hipotezleri surekli yenilemek durumunda kalan Caballero Zoreda son olarak kilisenin toplamda 6 farkli asamadan gectigini ve bu asamalardan son ikisinin islami doneme denk geldigini yazmistir Yapinin asamalariIlk asama Bu asamada El Gatillo kilisesi tek nefli dikdortgen 12 x 6 m bir yapidir Yapinin dogusunda disaridan duzensiz bir yamuk gibi gorunen ancak iceriden at nali formuna sahip altarli bir apsisi vardir Dikdortgen alan ile apsis arasinda granit tasindan yapilmis iki sutun devsirme sutun basliklariyla bir kemer araciligiyla bu iki bolumu baglamaktadir Apsis muhtemelen bir tugla tonozla ortuluydu Yapinin iki kapisi bulunuyordu bunlardan birisi kuzey duvarinda apsise yakin digeri ise muhtemelen ana kapi oldugu icin bati duvarinin ortasinda bulunuyordu Apsise yakin bir kapi bulunmasi bu kapinin liturjik bir amacla kullanildigini dusundurmektedir Apsisin ortasinda yapi terk edilinceye dek yerinden hareket ettirilmedigi anlasilan bir altar parcasi bulunmaktaydi Granitten yapilma bu altar parcasinin uzerinde bulundurdugu kucuk deligin rolikler icin kullanilabilmis olacagi iddia edilmistir Ikinci asama Ikinci asamada kilise buyumeye ve bir gomu kilisesi haline gelmeye baslar Yalnizca kilisenin guneyine eklenen ek yapinin ici mezarlar ile dolmakla kalmaz ana nef de 12 gomu ile doldurulur Bunun disinda kilisenin batisinda da bir narteksi andiran icerisinde merkezi bir mezari barindiran baska bir ek yapi daha eklenir Bu asamada kilisenin yan duvarlari kismen uzatilmis ve her iki tarafa da yeni yan kapilar eklenmistir Ana yapidaki bu degisiklikler ek yapilari gercekten yapinin bir parcasi yapma egilimindedir Zira basitce bir eklenti yapma yoluna gidilmemis ana yapi da degistirilmistir Ucuncu asama Bu asamada yapinin guneybatisina mezarlari takip eden kisma yeni bir mekan eklenir Bu mekanin bir vaftizhane olarak islev gordugu icine eklenen yer ile yekpare vaftiz su teknesinden oturu suphe goturmezdir Vaftizhane mekani uc farkli kapi ile yapinin butunune eklemlendirilmis gibidir Insa edilen vaftizhane kilisenin aktif olarak kullanildigina isaret ederken yapinin dis kisminda hem kuzey hem de bati yonunde eklenen yeni mezarlar acik alana eklenmeye devam ederler Bu asama vaftiz teknesi kapatilip toprak ile dolduruldugunda sona erer Yapilan bu degisiklikler kilisenin ana nefinin guneyinde ana nefin uzunluguna es bolmeli bir guney nef yaratmakla kalmamis ayni ucuncu asamada bu yan nefin ana apsise paralel olan uc kisminda da degisiklikler yapilmistir Zeminde kesfedilen deliklere isaret ederek burada oval formlu dort ayakli ikinci bir altar tablasinin yerlestirilmis olabilecegi iddia edilmistir Vaftizhane Yapinin vaftiz havuzu dikdortgen biciminde icerisine dort basamak merdiven sayesinde girilebilecek dar bir derinliktir ve her iki yaninda dortgen bicimli iki kucuk havuz daha bulunur Bu havuzlarin dis yuzeyi opus signinum ile kaplanarak suya dayanikli hale getirilmistir Yapinin orijinal yonune kiyasen 12º guneye hafif egimli olan vaftiz havuzu arkeolojik olarak su gideri tespit edilememesinden dolayi muhtemelen manuel olarak su ile doldurulup bosaltilmaktaydi Dorduncu asama Vaftizhane zemininin kapatilmasi ile baslayan dorduncu asamada yapi buyumeye devam eder Anlasilan o ki kilise vaftizhanesini yitirmesine ragmen hala aktif olarak kullanilmaktadir Yapinin kuzeyine diger iki neften daha dar olan yeni bir nef daha eklenir ve bu nef kendisinden once orada bulunan mezarlari da kapsamaktadir en bati noktasinda bazi mezarlarin uzerinde yukselmektedir Bu yeni eklenen nef kendi kuzey dis duvarinda merkezi konumda olmayan ve dogu kismina daha yakin bir kapiya sahiptir Besinci asama Bu asamada kilise artik tamamiyla terk edilmis ve cesit bir kir veya ciftlik evine donusturulmustur Mezarlarin cogu acilmis ve bosaltilmistir ayrica guney nefinin en dogu kisminda var oldugu farzedilen dort ayakli altar tablasinin kaldirilmis ve bir oda olarak kullanilmistir At nali formlu merkezi apsis ise bilinmeyen bir nedenden oturu kullanilmamistir Bu asamada yeni mezarlarin eklenmedigi yapinin bazi kisimlarinin ahir olarak kullanildigi dusunulmektedir Altinci asama Yapinin son asamasi bolgenin muslumanlar tarafindan alinmasindan hemen once terk edildigi asamaya yani 9 yuzyilin baslarina denk gelmektedir Ayrica bakinizIspanya daki Vizigot donemi mimari anitlar listesi Vizigot sanatiKaynakcaL Caballero Zoreda F Saez Lara La iglesia de El Gatillo de Arriba Caceres Apuntes sobre una iglesia rural en los siglos VI al VIII in L Caballero Zoreda P Mateos Cruz Utrero Agudo Maria de los Angeles Hrsg El siglo VII frente al siglo VII Arquitectura visigodos y omeyas 4 Merida 2006 Archivo espanol de arqueologia Anejos 51 Madrid 2009 155 184