Kırınım ya da difraksiyon, ışık, ses ve karşılaştığı bâzı engelleri dolanarak geçmesi anlamında kullanılan terimdir.
Dalgaların küçük aralıklardan (yarıklardan), engellerden veya keskin kenarlı yerlerden geçişi ile oluşur. Dalgalar böyle yerlerden geçerken doğrusal olan yollarından saparlar. Işığın dalga karakterini ortaya çıkarır. Su, ses, ışık veya radyo dalgaları gibi her tür dalgada bu olabilir. Kırınımın basit bir örneği, bir borunun içine konuşulduğu zaman, borunun öbür ucundan çıkan sesin her yöne doğru yayılmasıdır. Buna karşın bahçe hortumundan çıkan su düz bir çizgi olarak yayılır.
Kırınım, kırılmayla karıştırılmamalıdır; dalgalar farklı yoğunluğa sahip ortamlarda farklı hızlarla hareket ederler, yayılma hızının farklı olduğu bir ortama açılı olarak girerse kırılma olur. Kırınım olması için dalganın geçeceği aralığın boyutunun dalganın dalgaboyuna yakın veya ondan küçük olması gerekir. Birden fazla kırınım noktası olması halinde bu noktalardan yayılan dalgaların birbirini yok etmesi veya pekiştirmesinden bir oluşur. İki dalga tepesinin üst üste geldiği yerde dalga salınımı iki katı olur, bir dalga tepesi ile bir dalga çukurunun üst üste geldiği yerde ise iki dalga yok olur. Işığın dalga özelliği Thomas Young'un bir çift yarıktan ışık geçirerek bir kırınım dokusu oluştuğunu göstermesi ile ispatlanmıştır.
Maddenin dalga özelliğinden dolayı ışığın yanı sıra çeşitli da kırınıma uğrayabilir.
Kırınım kristalleştirilmiş moleküllerin atom düzeyindeki ayrıntılarını çözümlemek için kullanılanabilir. elektron kırınımı, nötron kırınımı veya X-ışını kırınımı teknikleriyle protein, DNA gibi karmaşık moleküllerin üç boyutlu şekilleri anlaşılabilir.
Işığın kırınımı
Bir ışık demeti, daracık bir yarıktan, keskin bir kenardan geçip ya da ufak bir bir cismi dolanıp bir yüzeye düştüğünde gerçekleşen olay. Bu durumda ışık demetinin kenarında keskin gölgeler değil, birbiri ardına sıralanmış aydınlık - karanlık çizgiler görülür. Kırınma özellikle (teleskop, kamera ve fotoğraf makinelerinde) diyaframın kısık olduğu durumlarda belirginleşerek önem kazanır.
Ayrıca bakınız
Fizik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirinim ya da difraksiyon isik ses ve karsilastigi bazi engelleri dolanarak gecmesi anlaminda kullanilan terimdir KirinimSesin kirinimiIsigin farkli ortamlarda kirilmasini gosteren bilgisayarla hazirlanmis resim Dalgalarin kucuk araliklardan yariklardan engellerden veya keskin kenarli yerlerden gecisi ile olusur Dalgalar boyle yerlerden gecerken dogrusal olan yollarindan saparlar Isigin dalga karakterini ortaya cikarir Su ses isik veya radyo dalgalari gibi her tur dalgada bu olabilir Kirinimin basit bir ornegi bir borunun icine konusuldugu zaman borunun obur ucundan cikan sesin her yone dogru yayilmasidir Buna karsin bahce hortumundan cikan su duz bir cizgi olarak yayilir Kirinim kirilmayla karistirilmamalidir dalgalar farkli yogunluga sahip ortamlarda farkli hizlarla hareket ederler yayilma hizinin farkli oldugu bir ortama acili olarak girerse kirilma olur Kirinim olmasi icin dalganin gececegi araligin boyutunun dalganin dalgaboyuna yakin veya ondan kucuk olmasi gerekir Birden fazla kirinim noktasi olmasi halinde bu noktalardan yayilan dalgalarin birbirini yok etmesi veya pekistirmesinden bir olusur Iki dalga tepesinin ust uste geldigi yerde dalga salinimi iki kati olur bir dalga tepesi ile bir dalga cukurunun ust uste geldigi yerde ise iki dalga yok olur Isigin dalga ozelligi Thomas Young un bir cift yariktan isik gecirerek bir kirinim dokusu olustugunu gostermesi ile ispatlanmistir Maddenin dalga ozelliginden dolayi isigin yani sira cesitli da kirinima ugrayabilir Kirinim kristallestirilmis molekullerin atom duzeyindeki ayrintilarini cozumlemek icin kullanilanabilir elektron kirinimi notron kirinimi veya X isini kirinimi teknikleriyle protein DNA gibi karmasik molekullerin uc boyutlu sekilleri anlasilabilir Isigin kirinimiBir isik demeti daracik bir yariktan keskin bir kenardan gecip ya da ufak bir bir cismi dolanip bir yuzeye dustugunde gerceklesen olay Bu durumda isik demetinin kenarinda keskin golgeler degil birbiri ardina siralanmis aydinlik karanlik cizgiler gorulur Kirinma ozellikle teleskop kamera ve fotograf makinelerinde diyaframin kisik oldugu durumlarda belirginleserek onem kazanir Ayrica bakinizAtmosferik dagilim Airy lekesi Kirilma Astronomik obje yanilsamalariFizik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz