Jedi, Yıldız Savaşları filmlerinde, barışın koruyucuları olarak adlandırılan kurgusal gruptur.
Kökenleri çok eskiye dayansa da binlerce nesilden sonra Galaktik Cumhuriyet'in koruyucu ve savaşçıları haline gelmişlerdir. Jedi'lar, Coruscant adlı Galaktik Cumhuriyet'in başkentinde yer alan Jedi Tapınağı'nda eğitilip, Güç adı verilen bir metafizik kuvveti kullanmayı öğrenirler. Temel silahları ışın kılıcıdır.
Jedi kelimesinin olası etimolojisi: jedi kurgusal bir kelime olsa da bu kelimenin temsil ettiği kişilerin ışın kılıcı kullanlanıyorlar olması ve bu ışın kılıçlarının parlaklığı ve keskinliğinin olmasıyla benzer özellikliklere sahip tarihsel olarak neolitik sonlarına doğru ticaretine başlanan parlak turkuaz rengi, keskin özellikleri olan ve , yeşim taşı jade, , jasper adlarla anılan bu taş cinsinde esinlendiği görülebilir. Ayırca Jedi/jeday aynı isim etimolojik olarak da ve teknik olarak aynı Jedi ile olduğu görülmektedir . [1] ayrıca Jade taşının çıkarıldığı Doğu Türkistan'a yakın bir bölge olan Kuzey Hindistan'da 'Jat' adında bir halk da bulunmaktadır .
Jedi olmak
Jedi olmak için en çok zeka ve derin bir bağlılık gereklidir. Güce duyarlı olmak için gerekli olan bir başka özellik de midi-kloryan seviyesinin yüksekliğidir. Bu konuda yetenekli olduğu keşfedilenler doğumundan hemen sonra veya doğum üzerinden fazla zaman geçmeden Coruscant'daki Konsey merkezinin bulunduğu Jedi Tapınağı'nda eğitime alınır. Jedi hayatı günümüzdeki manastır hayatına benzer olup, kişinin kendini bu amaç uğruna feda etmesi ve her şeyden vazgeçmesidir.
Jedi Tapınağı
Jedi Tapınağı, Yıldız Savaşları bilimkurgu serisinde geçen hayali bir yapıdır. Coruscant, galaktik şehrinin yapılarının 1 km üzerinde yüksekliğe yerleştirilmiş çok büyük bir yapıdır. Jedi tapınağı eski cumhuriyette bulunan müthiş bilgiyle dolu bir yerdir. Usta jediler padawanlarını burada eğitirlerdi. Cumhuriyete klon ordusu yapıldıktan sonra Anakin Skywalker (Darth Vader) önderliğinde jedi tapınağı saldırıya uğrayınca çöküp harabe olmuştur. imparatorluk jedi tapınağındaki bilgileri alıp jedi tapınağını çökertme kararı almıştır.
Hiyerarşik düzen yapısı
Jedi şövalyelerinin eğitim ve sınıflandırmasını oluşturan hiyerarşik yapı kabaca şu şekildedir:
Başlangıç
Başlangıç aşamasında, (çocukluk çağında) çocuktaki "Güç" potansiyeline bakılır. Aday çok erken yaşlarda, Jedi eğitimine başlamak üzere evinden ayrılır. Eğer bu çağdaki bir çırak, 13 yaşına gelene dek bir Jedi Şövalyesi tarafından "Padawan" olarak seçilmezse, Jedi kurumu içerisinde başka bir göreve kaydırılır. Kişinin yeteneğine göre bu görev araştırma, tarım, sağlık vb. görevler olabilir.
Padawan
Bir çırak akademideki eğitiminin ardından, bir Jedi Şövalyesi veya Ustası ile bire-bir eğitime başladığında "Padawan" olur. Geleneklere göre, Padawan Jedi Şövalyesi olana dek saçının bir bölümünü uzatır ve bu uzun örgülü kısım, Şövalye olduğunda kesilir. Bir Jedi sadece bir çırağa sahip olabilir, bu çırak terfi ettikten sonra yeni bir çırak alıp yetiştirebilir. Usta Yoda, Bölüm II'de birçok çocuğa eğitim verirken görülür, fakat burada onlar "Padawan" olarak eğitilmeden önce Jedi öğretileri ile ilgili genel eğitim almaktadırlar. Bazı Jedi ustaları bir Padawan'dan fazlasını alırlar. "Padawan" sözcüğünün Edgar Rice Burroughs'un bilimkurgu kitabı Barsoom'da geçen düşük kıdemli subaylara verilen isim olan "padwar" sözcüğünün değişmiş hali olma olasılığından bahsedilmektedir.
Padawan, youngling ile jedi ustalığı arasında uzun bir yoldur.
Jedi Şövalyesi
Disipline edilmiş, deneyim kazanmış padawanlar "sınavlarını" başarı ile tamamladıktan sonra, tam anlamı ile Jedi halini alırlar. Bu sınavlar genellikle, yoğunlaşma testleri, fiziksel testler ve adayın seviye, bilgi ve kendini adamışlığını saptayan başka testlerdir. Bilinen sınavlar şunlardır; fakat burada belirtilerle sınırlı değildir: beden sınavı, cesaret sınavı, beceri sınavı ve yüzleşme sınavı. Usta Yoda, çırağı Luke Skywalker'a tam bir Jedi olma yolunda aldığı eğitim sırasında ikinci kez Darth Vader ile karşılaşması için eğitim vermiştir. Bazen, sıra dışı bir performans gösteren (genellikle kahramanlık) Padawan öğrenci, Jedi Şövalyesi statüsü kazanır, Obi-Wan Kenobi'de olduğu gibi, eğitiminin sonuna doğru Kenobi, 'nda,ustası Qui-Gon ölünce Karanlık Sith Lordu Darth Maul'u yenmek zorunda kalmıştır.Bu sırada bir padawandır.Jedi Şövalyesi, en genel olarak mevcut Jedi sınıfıdır, bundan dolayı, kelime sıklıkla Jedilar için genel söylem olarak da kullanılır. Ayrıca Jedi Konseyine girebilmek için en az bu mertebede olmak zorunludur.
Jedi Ustaları
Yanına bir padawan alıp, onu jedi şövalyesi olana dek başarıyla eğiten Jedi şövalyelerine verilen unvandır. Sistemin işleyişinden ötürü her Jedi'nin bir ustası vardır. Bu da her jedi'nin eğitimi süresince jedi topluluğuyla birey düzeyinde bir bağ kurmasını sağlar.
- Ki Adi Mundi
- Saesee Tiin
- Yoda
- Obi Wan Kenobi
- Qui-Gon Jinn
- Mace Windu
- Plo Koon
- Luke Skywalker
- Galen Marek diğer adı (Starkiller)
bilinen Jedi Ustaları'nın birkaçıdır.
Jedi Konseyi Üyesi
Bir Jedi Konsey üyesi yeri boşaldığında, Konsey bu boş yeri, üstün özelliklere sahip bir Jedi Ustası ile doldurmaya çalışır. Mümkün olduğu durumlarda, olası adaylar Konsey üyeleri tarafından oylama ile belirlenir. Bazı durumlarda, Konsey üyeliği ile farklı bir bakış açısı verebilecek birkaç Şövalye'ye sahip olmuştur. Bununla beraber Sith'in İntikamı'ndaki gibi (Senatör Palpatine'in isteği ile Anakin'in Ustalığa yükselmeden Konsey'de yer alması) istisnai referanslar bulunabilir. Usta olmadan Jedi Konsey üyesi olarak bilinen tek Jedi, Anakin Skywalker'dır.
Jedi Konseyi içinde çok net sınıflamalar yoktur, fakat çok açık yetki merkezleri vardır. Yoda, Konsey'de kaldığı sürece Konsey'in en kıdemli üyesi ve Büyük Usta olarak saygı görmüştür, Mace Windu ise ondan sonra gelmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- 12 Ekim 2006 tarihli İngilizce Wikipedia Jedi maddesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jedi Yildiz Savaslari filmlerinde barisin koruyuculari olarak adlandirilan kurgusal gruptur Iki kisi tarafindan Jedi kurgulamasi Kokenleri cok eskiye dayansa da binlerce nesilden sonra Galaktik Cumhuriyet in koruyucu ve savascilari haline gelmislerdir Jedi lar Coruscant adli Galaktik Cumhuriyet in baskentinde yer alan Jedi Tapinagi nda egitilip Guc adi verilen bir metafizik kuvveti kullanmayi ogrenirler Temel silahlari isin kilicidir Jedi kelimesinin olasi etimolojisi jedi kurgusal bir kelime olsa da bu kelimenin temsil ettigi kisilerin isin kilici kullanlaniyorlar olmasi ve bu isin kiliclarinin parlakligi ve keskinliginin olmasiyla benzer ozellikliklere sahip tarihsel olarak neolitik sonlarina dogru ticaretine baslanan parlak turkuaz rengi keskin ozellikleri olan ve yesim tasi jade jasper adlarla anilan bu tas cinsinde esinlendigi gorulebilir Ayirca Jedi jeday ayni isim etimolojik olarak da ve teknik olarak ayni Jedi ile oldugu gorulmektedir 1 ayrica Jade tasinin cikarildigi Dogu Turkistan a yakin bir bolge olan Kuzey Hindistan da Jat adinda bir halk da bulunmaktadir Jedi olmak Jedi olmak icin en cok zeka ve derin bir baglilik gereklidir Guce duyarli olmak icin gerekli olan bir baska ozellik de midi kloryan seviyesinin yuksekligidir Bu konuda yetenekli oldugu kesfedilenler dogumundan hemen sonra veya dogum uzerinden fazla zaman gecmeden Coruscant daki Konsey merkezinin bulundugu Jedi Tapinagi nda egitime alinir Jedi hayati gunumuzdeki manastir hayatina benzer olup kisinin kendini bu amac ugruna feda etmesi ve her seyden vazgecmesidir Jedi Tapinagi Jedi Tapinagi Yildiz Savaslari bilimkurgu serisinde gecen hayali bir yapidir Coruscant galaktik sehrinin yapilarinin 1 km uzerinde yukseklige yerlestirilmis cok buyuk bir yapidir Jedi tapinagi eski cumhuriyette bulunan muthis bilgiyle dolu bir yerdir Usta jediler padawanlarini burada egitirlerdi Cumhuriyete klon ordusu yapildiktan sonra Anakin Skywalker Darth Vader onderliginde jedi tapinagi saldiriya ugrayinca cokup harabe olmustur imparatorluk jedi tapinagindaki bilgileri alip jedi tapinagini cokertme karari almistir Hiyerarsik duzen yapisi Jedi sovalyelerinin egitim ve siniflandirmasini olusturan hiyerarsik yapi kabaca su sekildedir Baslangic Baslangic asamasinda cocukluk caginda cocuktaki Guc potansiyeline bakilir Aday cok erken yaslarda Jedi egitimine baslamak uzere evinden ayrilir Eger bu cagdaki bir cirak 13 yasina gelene dek bir Jedi Sovalyesi tarafindan Padawan olarak secilmezse Jedi kurumu icerisinde baska bir goreve kaydirilir Kisinin yetenegine gore bu gorev arastirma tarim saglik vb gorevler olabilir Padawan Bir cirak akademideki egitiminin ardindan bir Jedi Sovalyesi veya Ustasi ile bire bir egitime basladiginda Padawan olur Geleneklere gore Padawan Jedi Sovalyesi olana dek sacinin bir bolumunu uzatir ve bu uzun orgulu kisim Sovalye oldugunda kesilir Bir Jedi sadece bir ciraga sahip olabilir bu cirak terfi ettikten sonra yeni bir cirak alip yetistirebilir Usta Yoda Bolum II de bircok cocuga egitim verirken gorulur fakat burada onlar Padawan olarak egitilmeden once Jedi ogretileri ile ilgili genel egitim almaktadirlar Bazi Jedi ustalari bir Padawan dan fazlasini alirlar Padawan sozcugunun Edgar Rice Burroughs un bilimkurgu kitabi Barsoom da gecen dusuk kidemli subaylara verilen isim olan padwar sozcugunun degismis hali olma olasiligindan bahsedilmektedir Padawan youngling ile jedi ustaligi arasinda uzun bir yoldur Jedi Sovalyesi Disipline edilmis deneyim kazanmis padawanlar sinavlarini basari ile tamamladiktan sonra tam anlami ile Jedi halini alirlar Bu sinavlar genellikle yogunlasma testleri fiziksel testler ve adayin seviye bilgi ve kendini adamisligini saptayan baska testlerdir Bilinen sinavlar sunlardir fakat burada belirtilerle sinirli degildir beden sinavi cesaret sinavi beceri sinavi ve yuzlesme sinavi Usta Yoda ciragi Luke Skywalker a tam bir Jedi olma yolunda aldigi egitim sirasinda ikinci kez Darth Vader ile karsilasmasi icin egitim vermistir Bazen sira disi bir performans gosteren genellikle kahramanlik Padawan ogrenci Jedi Sovalyesi statusu kazanir Obi Wan Kenobi de oldugu gibi egitiminin sonuna dogru Kenobi nda ustasi Qui Gon olunce Karanlik Sith Lordu Darth Maul u yenmek zorunda kalmistir Bu sirada bir padawandir Jedi Sovalyesi en genel olarak mevcut Jedi sinifidir bundan dolayi kelime siklikla Jedilar icin genel soylem olarak da kullanilir Ayrica Jedi Konseyine girebilmek icin en az bu mertebede olmak zorunludur Jedi Ustalari Yanina bir padawan alip onu jedi sovalyesi olana dek basariyla egiten Jedi sovalyelerine verilen unvandir Sistemin isleyisinden oturu her Jedi nin bir ustasi vardir Bu da her jedi nin egitimi suresince jedi topluluguyla birey duzeyinde bir bag kurmasini saglar Ki Adi Mundi Saesee Tiin Yoda Obi Wan Kenobi Qui Gon Jinn Mace Windu Plo Koon Luke Skywalker Galen Marek diger adi Starkiller bilinen Jedi Ustalari nin birkacidir Jedi Konseyi Uyesi Bir Jedi Konsey uyesi yeri bosaldiginda Konsey bu bos yeri ustun ozelliklere sahip bir Jedi Ustasi ile doldurmaya calisir Mumkun oldugu durumlarda olasi adaylar Konsey uyeleri tarafindan oylama ile belirlenir Bazi durumlarda Konsey uyeligi ile farkli bir bakis acisi verebilecek birkac Sovalye ye sahip olmustur Bununla beraber Sith in Intikami ndaki gibi Senator Palpatine in istegi ile Anakin in Ustaliga yukselmeden Konsey de yer almasi istisnai referanslar bulunabilir Usta olmadan Jedi Konsey uyesi olarak bilinen tek Jedi Anakin Skywalker dir Jedi Konseyi icinde cok net siniflamalar yoktur fakat cok acik yetki merkezleri vardir Yoda Konsey de kaldigi surece Konsey in en kidemli uyesi ve Buyuk Usta olarak saygi gormustur Mace Windu ise ondan sonra gelmistir Ayrica bakinizSith Isin kilici Guc Yildiz savaslariKaynakca 12 Ekim 2006 tarihli Ingilizce Wikipedia Jedi maddesi