Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Carillon, genellikle bir kilisenin veya belediye binasının çan kulesinde bulunan bir müzik aletidir. Enstrüman, bir melodi üretmek için seri olarak çalınan veya bir akor çalmak için birlikte duyulan en az 23 döküm bronz, fincan şeklindeki çandan oluşur. Geleneksel manuel bir carillon, baton denilen çubuk şekilli tuşlardan oluşan bir klavyeye yumruklarla vurularak ve pedallı bir klavyenin tuşlarına ayakla basılarak çalınır.
Carillon, mevcut tüm müzik aletleri içinde, büyük borulu orglardan sonraki en ağır ikinci enstrümandır. New York'daki Riverside Kilisesi'nde bulunan dünyanın en ağır carillon'u 91 ton ağırlığındadır. 120 çan ile dünyanın en büyük carillon'u, Portekiz'deki Mafra Sarayı'nda bulunur.
Tarihçe
Orta Çağ'da, sallanan çanlar ilk olarak insanlara kilise hizmetlerini duyurmak, yangın, fırtına, savaş gibi olayları bildirmek için kullanıldı. Bununla birlikte,çanların melodik müzik parçaları çalmak için kullanılması, Benelüks ülkelerinin olduğu bölgede 16. yüzyılda ortaya çıkmıştır. İlk carillon Belçika'nın Flaman Bölgesi'ndeydi.
17.yüzyılda Pieter ve François Hemony kardeşler modern carillon'un evriminde önemli rol oynadılar. 1644'te, Jacob van Eyck'le birlikte, Hollanda'nın Zutphen şehrindeki Wijnhuistoren kulesi için, akort edilmiş ilk carillon'u dökerek, carillon'u tam teşekküllü bir enstrümana dönüştürdüler.
Müzikal Özellikleri
Her çandan tek nota çıktığı için, bir carillon'un ses genişliği sahip olduğu çan sayısına göre belirlenir. Carillon'lar içerdikleri çan sayısına göre farklı isimler alırlar. 23 ve 27 çanlar arasında olan carillon'lara iki oktavlık carillon denir. Bu enstrümanı çalan müzisyenler genellikle özel olarak düzenlenmiş notalar kullanırlar. Bir konser carillon'u ise en az dört oktav (47 çan) ses genişliğine sahiptir. Bu tiplere bazen "standart boyutlu" carillon da denmektedir. New York'taki Riverside Carillon'u, dünyanın akortlu en büyük carillon çanına sahiptir ve Do2 (orta Do'nun iki oktav altı) sesi çıkarır.
Hareket edebilen carillon'lar da bulunmaktadır. Bunlar bir kuleye yerleştirilmez ancak bir yerden bir yere taşınabilir. Hatta bazıları Frank Steijns'in mobil carillon'u gibi iç mekanlarda bile çalınabilir.
Carillon Müziği
Carillon müziği tipik olarak iki porte üzerine yazılır. Bas nota anahtarıyla yazılmış notalar genellikle ayakla çalınır. Tiz nota anahtarıyla yazılmış notalar ise elle çalınır.
Carillon zillerinin akustik özellikleri nedeniyle, diğer enstrümanlar için yazılan müziklerin carillon için yeniden aranje edilmesi gerekir. Carillon ve diğer enstrümanların kombinasyonu genellikle iyi sonuç vermez. Bunun en önemli sebebi carillon'un diğer birçok konser enstrümanıyla birlikte kullanılamayacak kadar gürültülü olmasıdır.
Carillonist
Carillonneur de denilen carillonist, carillon çalan müzisyenlere denir. Carillonist genellikle çanların altındaki bir kabinde oturur ve küçük parmağı aşağıya gelecek şekilde gevşekçe sıktığı yumruğuyla, piyano tuşları şeklinde sıralanmış tuşlara vurur. Piyanonun tersine, nadiren çok özel bir çalış tekniği olarak kullanılmadığı sürece parmaklarla çalınmaz. Tuşlar doğrudan çan dillerine bağlanan kolları ve telleri etkinleştirdiği için; carillonist piyanoda olduğu gibi, tuşa uyguladığı kuvvet oranında notanın yoğunluğunu değiştirebilir.
Carillon Okulları
Dünyanın ilk uluslararası carillon okulu olan Royal Carillon Okulu "Jef Denyn", kampanoloji çalışmalarının ilk ortaya çıktığı Belçika'nın Mechelen şehrinde bulunmaktadır. Diğer carillon okulları arasında Amersfoort'daki Hollanda Carillon Okulu sayılabilir.
Kuzey Amerika'da, Berkeley ve Santa Barbara'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde, Ann Arbor'daki Michigan Üniversitesi'nde, Florida Üniversitesi'nde, Denver Üniversitesi Lamont Müzik Okulu'nda ve Missouri Devlet Üniversitesi'nde carillon eğitimi verilmektedir.
Birleşik Krallık'taki tek carillon okulu 2006 yılında açılan George Cadbury Carillon Okulu'dur.
Danimarka'nın Løgumkloster şehrindeki İskandinav Carillon Okulu 1979 yılında kurulmuştur. Çoğunlukla İskandinavlara hizmet verse de, üniversite seviyesinde, diğer carillon okullarıyla öğrenci değişim programları uygulamaktadır.
ABD'deki bazı üniversiteler ve kolejler, geleneklerinin bir parçası olarak carillon'u yaşatmaktadır. New Jersey'deki Princeton Üniversitesi, New Haven'daki Yale Üniversitesi, Austin'deki Texas Üniversitesi, Massachusetts'deki Smiths Koleji ve Vermont'taki Middlebury Koleji'ndeki carillon'lar halen faaldir.
Besteciler
Johan Adriaenssen
Emilien Allard
Ronald Barnes
John Courter
Jef Denyn
Emma Lou Diemer
Margriet Ehlen
Richard Felciano
Wim Franken
Frans Geysen
Matthias van den Gheyn
Bengt Hambraeus
Hans Kockelmans
Giedrius Kuprevičius
Libby Larsen
Lowell Liebermann
Arne Nordheim
Charlemagne Palestine
Vincent Persichetti
Olesya Rostovskaya
David Sargent
Augusta Read Thomas
Roman Turovsky-Savchuk
Merlijn Twaalfhoven
Mary Jeanne van Appledorn
Charles Wuorinen
Tanınmış Carillonist'ler
Georges-Jacques Aelsters (1770–1849) – Belçika
Ronald Barnes (1927–1997) – ABD
Maria Blom – Belçika
Adèle Colson (1905-1997) – Belçika
Ruth Muzzy Conniston (1892-1952) – ABD
Mary Mesquita Dahlmer (1897–1993) – ABD
Jef Denyn (1862–1941) – Belçika
Jacob van Eyck (1590–1657) – Hollanda
Lyn Fuller – Avustralya
Wim Franken (1922–2012) – Hollanda
Hans Uwe Hielscher (d.1945) – Almanya
Monika Kaźmierczak, Polonya
Ulla Laage (d.1949) – Danimarka
Nora Johnston (1886–1952) – İngiltere
Olesya Rostovskaya – Rusya
Gordon Slater – Kanada
Sally Slade Warner (1932-2009) – ABD
Gladys Watkins (1884–1939) – Yeni Zelanda
Wendell Westcott (1911–2010) – ABD
Julianne Vanden Wyngaard – ABD
Kaynakça
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Carillon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- World Carillon Federation15 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Carillon genellikle bir kilisenin veya belediye binasinin can kulesinde bulunan bir muzik aletidir Enstruman bir melodi uretmek icin seri olarak calinan veya bir akor calmak icin birlikte duyulan en az 23 dokum bronz fincan seklindeki candan olusur Geleneksel manuel bir carillon baton denilen cubuk sekilli tuslardan olusan bir klavyeye yumruklarla vurularak ve pedalli bir klavyenin tuslarina ayakla basilarak calinir nda carillon Carillon mevcut tum muzik aletleri icinde buyuk borulu orglardan sonraki en agir ikinci enstrumandir New York daki Riverside Kilisesi nde bulunan dunyanin en agir carillon u 91 ton agirligindadir 120 can ile dunyanin en buyuk carillon u Portekiz deki Mafra Sarayi nda bulunur TarihceOrta Cag da sallanan canlar ilk olarak insanlara kilise hizmetlerini duyurmak yangin firtina savas gibi olaylari bildirmek icin kullanildi Bununla birlikte canlarin melodik muzik parcalari calmak icin kullanilmasi Beneluks ulkelerinin oldugu bolgede 16 yuzyilda ortaya cikmistir Ilk carillon Belcika nin Flaman Bolgesi ndeydi 17 yuzyilda Pieter ve Francois Hemony kardesler modern carillon un evriminde onemli rol oynadilar 1644 te Jacob van Eyck le birlikte Hollanda nin Zutphen sehrindeki Wijnhuistoren kulesi icin akort edilmis ilk carillon u dokerek carillon u tam tesekkullu bir enstrumana donusturduler Muzikal OzellikleriHer candan tek nota ciktigi icin bir carillon un ses genisligi sahip oldugu can sayisina gore belirlenir Carillon lar icerdikleri can sayisina gore farkli isimler alirlar 23 ve 27 canlar arasinda olan carillon lara iki oktavlik carillon denir Bu enstrumani calan muzisyenler genellikle ozel olarak duzenlenmis notalar kullanirlar Bir konser carillon u ise en az dort oktav 47 can ses genisligine sahiptir Bu tiplere bazen standart boyutlu carillon da denmektedir New York taki Riverside Carillon u dunyanin akortlu en buyuk carillon canina sahiptir ve Do2 orta Do nun iki oktav alti sesi cikarir Hareket edebilen carillon lar da bulunmaktadir Bunlar bir kuleye yerlestirilmez ancak bir yerden bir yere tasinabilir Hatta bazilari Frank Steijns in mobil carillon u gibi ic mekanlarda bile calinabilir Carillon MuzigiCarillon muzigi tipik olarak iki porte uzerine yazilir Bas nota anahtariyla yazilmis notalar genellikle ayakla calinir Tiz nota anahtariyla yazilmis notalar ise elle calinir Carillon zillerinin akustik ozellikleri nedeniyle diger enstrumanlar icin yazilan muziklerin carillon icin yeniden aranje edilmesi gerekir Carillon ve diger enstrumanlarin kombinasyonu genellikle iyi sonuc vermez Bunun en onemli sebebi carillon un diger bircok konser enstrumaniyla birlikte kullanilamayacak kadar gurultulu olmasidir CarillonistCarillonneur de denilen carillonist carillon calan muzisyenlere denir Carillonist genellikle canlarin altindaki bir kabinde oturur ve kucuk parmagi asagiya gelecek sekilde gevsekce siktigi yumruguyla piyano tuslari seklinde siralanmis tuslara vurur Piyanonun tersine nadiren cok ozel bir calis teknigi olarak kullanilmadigi surece parmaklarla calinmaz Tuslar dogrudan can dillerine baglanan kollari ve telleri etkinlestirdigi icin carillonist piyanoda oldugu gibi tusa uyguladigi kuvvet oraninda notanin yogunlugunu degistirebilir Carillon OkullariDunyanin ilk uluslararasi carillon okulu olan Royal Carillon Okulu Jef Denyn kampanoloji calismalarinin ilk ortaya ciktigi Belcika nin Mechelen sehrinde bulunmaktadir Diger carillon okullari arasinda Amersfoort daki Hollanda Carillon Okulu sayilabilir Kuzey Amerika da Berkeley ve Santa Barbara daki Kaliforniya Universitesi nde Ann Arbor daki Michigan Universitesi nde Florida Universitesi nde Denver Universitesi Lamont Muzik Okulu nda ve Missouri Devlet Universitesi nde carillon egitimi verilmektedir Birlesik Krallik taki tek carillon okulu 2006 yilinda acilan George Cadbury Carillon Okulu dur Danimarka nin Logumkloster sehrindeki Iskandinav Carillon Okulu 1979 yilinda kurulmustur Cogunlukla Iskandinavlara hizmet verse de universite seviyesinde diger carillon okullariyla ogrenci degisim programlari uygulamaktadir ABD deki bazi universiteler ve kolejler geleneklerinin bir parcasi olarak carillon u yasatmaktadir New Jersey deki Princeton Universitesi New Haven daki Yale Universitesi Austin deki Texas Universitesi Massachusetts deki Smiths Koleji ve Vermont taki Middlebury Koleji ndeki carillon lar halen faaldir BestecilerJohan Adriaenssen Emilien Allard Samuel Barber Ronald Barnes John Cage John Courter George Crumb Jef Denyn Emma Lou Diemer Margriet Ehlen Edward Elgar Richard Felciano Wim Franken Frans Geysen Matthias van den Gheyn Bengt Hambraeus Hans Kockelmans Giedrius Kuprevicius Libby Larsen Lowell Liebermann Arne Nordheim Charlemagne Palestine Vincent Persichetti Olesya Rostovskaya David Sargent Augusta Read Thomas Roman Turovsky Savchuk Merlijn Twaalfhoven Mary Jeanne van Appledorn Charles WuorinenTaninmis Carillonist lerGeorges Jacques Aelsters 1770 1849 Belcika Ronald Barnes 1927 1997 ABD Maria Blom Belcika Adele Colson 1905 1997 Belcika Ruth Muzzy Conniston 1892 1952 ABD Mary Mesquita Dahlmer 1897 1993 ABD Jef Denyn 1862 1941 Belcika Jacob van Eyck 1590 1657 Hollanda Lyn Fuller Avustralya Wim Franken 1922 2012 Hollanda Hans Uwe Hielscher d 1945 Almanya Monika Kazmierczak Polonya Ulla Laage d 1949 Danimarka Nora Johnston 1886 1952 Ingiltere Olesya Rostovskaya Rusya Gordon Slater Kanada Sally Slade Warner 1932 2009 ABD Gladys Watkins 1884 1939 Yeni Zelanda Wendell Westcott 1911 2010 ABD Julianne Vanden Wyngaard ABDKaynakca Arsivlenmis kopya 29 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2020 3 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Carillon ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir World Carillon Federation15 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde