Düzensiz göç, insanların bir ülkeden başka bir ülkeye yasal olmayacak şekilde girişleri, çıkışları, çıkmaya teşebbüs etmeleri ile yasal bir şekilde giriş yapmalarına karşın yasal kalış hakkını ihlal etmeleri (vize, vize muafiyeti ve ikamet izni ihlali) ve çalışma izinleri bulunmamasına rağmen çalışmaları sonucunda ilgili ülkenin göç yasalarına muhalefet etmeleri durumudur. Düzensiz göç tanımını daha da genişletirsek suça karışan ve kamu düzeni, kamu güvenliği ve kamu sağlığını tehdit eden kişiler de bu tanıma eklenebilir.
Düzensiz göçmenler, transit veya ev sahibi ülkede hukuki statüden yoksun kimselerdir; gözaltına alınma ve sınır dışı edilme veya başka yaptırımlara maruz kalma riskine ve çeşitli kısıtlamalara tabi olurlar.
Tanımlar
- Yasa dışı göç ve düzensiz göç ayrımı
Düzensiz göç kavramı için açık veya genel kabul gören bir tanım yoktur. Eğer göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti söz konusu değilse; gönderen, transit ve kabul eden ülkelerin düzenleyici kurallarının dışında gerçekleşen göç hareketliliklerini, "yasa dışı göç" olarak değil, "düzensiz göç" olarak adlandırmak daha yaygındır. Ayrıca bazı araştırmacılar bir insanın değil ancak bir eylemin yasadışı olabileceğini belirterek insanların yasalar önündeki tanınırlığının ve haklarının yok sayıldığı gerekçesiyle "yasa dışı göçmen" ifadesini reddederler; "düzensiz göçmen" veya "kayıt dışı göçmen", "belgesiz göçmen" gibi ifadeler kullanılır.
- Mültecilik ve düzensiz göç ayrımı
Türkçede mülteci, kaçak göçmen ve sığınmacı terimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılmaktadır; ancak farklı durumları ifade ederler. Mültecilik, "dini, tabiiyeti, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri nedeniyle zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan ya da bahsedilen korku sebebiyle yararlanmak istemeyen" kişilerin durumudur. 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme uyarınca devletler, mülteciler için "geri göndermeme" ilkesini uygulamak zorundadır. Sığınmacı, mültecilik başvurusu yapmış, henüz başvurusu soruşturma aşamasında olan kişilerin durumunu ifade eder. Düzensiz göçmenlik, kişinin mültecilik başvurusunun reddedildikten sonra ülkede kalmayı sürdürmesinden veya başka nedenlerden kaynaklanıyor olabilir.
- Mekik göç, transit göç ve sığınmacı göç
Hedef ülkeye ulaşma, geri dönme ya da hedef ülkeye yönelik göç sırasında transit ülke kullanma açısından düzensiz göçler üç başlık altında değerlendirilir: İnsanların bulundukları yerden başka bir ülkeye belirli bir süre için göç ederek, daha sonra kendi topraklarına geri dönmesi ile gerçekleşen göçler, mekik göç olarak adlandırılır. Bavul ticareti için veya ev hizmetlerinden çalışmak için eski Doğu Bloku ülkelerinden Türkiye'ye belli bir süre için gelip geri dönülmesi mekik göç örneğidir. Hedef ülkeye ulaşmadan önce kısa bir süre için başka bir ülkede kalınması ile meydana gelen göçler transit göç olarak adlandırılır. Afgan bir göçmenin Avrupa’ya göç ederken bir süre Türkiye 'de kalması transit göç örneğidir. Hedef ülkede kalmak üzere gerçekleşen düzensiz göçler, sığınmacı göç olarak adlandırılır.
Devletlerin düzensiz göçe yönelik politikaları
- Sınırlardaki güvenlik önlemleri
Devletler, topraklarında izinsiz olarak kalan ve çalışan insanların varlığını, genellikle egemenlik haklarının çiğnenmesi olarak değerlendirmekte ve bir 'tehdit', 'risk' ve 'suç' olarak ifade edilen bu durumla baş etmek için sınır güvenliğini artırma yoluna gitmektedir. Sınırlardaki güvenlik önlemlerini artırma politikası, düzensiz göç açısından yüksek 'risk' taşıdığı düşünülen sınırlara duvar örme, elektrikli tel çekme gibi uygulamalara kadar gidebilir.
- Geri kabul anlaşmaları
Devletler, ülke içindeki düzensiz göçmenleri geldikleri yere (kendi ülkelerine veya transit ülkeye) geri göndermek amacıyla kaynak ülke(ler) ile anlaşmalar yapar söz konusu geri kabulün hangi şartlar ve kurallar çerçevesinde gerçekleşeceğinin belirlerler. Örneğin AB ve Türkiye ve arasında 2013 yılının Aralık ayında bir Geri Kabul Anlaşması imzalamıştır. Türkiye bu anlaşmayla, AB ülkelerine Türkiye topraklarından yasadışı yollarla geçen düzensiz göçmenleri geri kabul edeceğini taahhüt etmiştir.
- Yasallaştırmalar
Göçmenlerin bir ülkede, o ülkede devlet tarafından konulmuş göç kurallarına göre yasadışı kalmaları ve/veya çalışmalarını yasal statüye geçirmek için bazı devletler tarafından af programları düzenlenmektedir. Bu tür programlar, özellikle Güney Avrupa ülkelerinde sıklıkla kullanılır. Bu tür programlar, kuralları net bir şekilde belirlenir ve göçmenlerin bilgilendirilmesi sağlanırsa hak ve özgürlüklerinin bulundukları ülkenin devleti tarafından tanınmasında etkili olur.
Düzensiz göçmenlerin yaşamı
Dünyanın farklı yerlerinde düzensiz göçmenlerin gündelik yaşamlarının anlaşılmasına yönelik çalışmalar, göçmenlerin sağlık, eğitim, ikamet etme hakkı, aile hayatı, adil çalışma koşullarına erişim, asgari geçim, adil yargılanma, keyfi tutuklanmama ve gözaltı ve tutuklulukta vatandaşlarla eşit muamele görme hakkı gibi haklara erişimlerinin yetersiz ve kusurlu olduğunu gösterir. Göçmenler, gittikleri ülkelerde vasıflarının çok altında işlerde çalışmakta; devletin sunduğu eğitim ve sağlık gibi kamu hizmetlerinden yararlanamamakta; "kaçak" ve yasa dışı olmaları ve sınır dışı edilme endişelerinden ötürü resmî kurumlardan yardım talep edememekte ve bu nedenle çeşitli sömürü mekanizmaları karşısında savunmasız durumda kalmaktadır.
Kaynakça
- ^ Briggs, V. M. (2009). "The State of U.S. Immigration Policy: The Quandary of Economic Methodology and the Relevance of Economic Research to Know". Journal of Law, Economics and Policy. 5 (1). ss. 177-193. 21 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 January 2019.
- ^ (PDF). Uluslararası Göç Örgütü. 2017. 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c d e Şenses Özcan, Nazlı (15 Ocak 2015). . 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . AB Türkiye Delegasyonu sitesi. 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Duzensiz goc insanlarin bir ulkeden baska bir ulkeye yasal olmayacak sekilde girisleri cikislari cikmaya tesebbus etmeleri ile yasal bir sekilde giris yapmalarina karsin yasal kalis hakkini ihlal etmeleri vize vize muafiyeti ve ikamet izni ihlali ve calisma izinleri bulunmamasina ragmen calismalari sonucunda ilgili ulkenin goc yasalarina muhalefet etmeleri durumudur Duzensiz goc tanimini daha da genisletirsek suca karisan ve kamu duzeni kamu guvenligi ve kamu sagligini tehdit eden kisiler de bu tanima eklenebilir 2019 ABD Meksika siniri Duzensiz gocmenler transit veya ev sahibi ulkede hukuki statuden yoksun kimselerdir gozaltina alinma ve sinir disi edilme veya baska yaptirimlara maruz kalma riskine ve cesitli kisitlamalara tabi olurlar TanimlarYasa disi goc ve duzensiz goc ayrimi Duzensiz goc kavrami icin acik veya genel kabul goren bir tanim yoktur Eger gocmen kacakciligi ve insan ticareti soz konusu degilse gonderen transit ve kabul eden ulkelerin duzenleyici kurallarinin disinda gerceklesen goc hareketliliklerini yasa disi goc olarak degil duzensiz goc olarak adlandirmak daha yaygindir Ayrica bazi arastirmacilar bir insanin degil ancak bir eylemin yasadisi olabilecegini belirterek insanlarin yasalar onundeki taninirliginin ve haklarinin yok sayildigi gerekcesiyle yasa disi gocmen ifadesini reddederler duzensiz gocmen veya kayit disi gocmen belgesiz gocmen gibi ifadeler kullanilir Multecilik ve duzensiz goc ayrimi Turkcede multeci kacak gocmen ve siginmaci terimleri siklikla birbirinin yerine kullanilmaktadir ancak farkli durumlari ifade ederler Multecilik dini tabiiyeti belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri nedeniyle zulme ugrayacagindan hakli sebeplerle korktugu icin vatandasi oldugu ulkenin disinda bulunan ve bu ulkenin korumasindan yararlanamayan ya da bahsedilen korku sebebiyle yararlanmak istemeyen kisilerin durumudur 1951 tarihli Multecilerin Hukuki Statusune Iliskin Sozlesme uyarinca devletler multeciler icin geri gondermeme ilkesini uygulamak zorundadir Siginmaci multecilik basvurusu yapmis henuz basvurusu sorusturma asamasinda olan kisilerin durumunu ifade eder Duzensiz gocmenlik kisinin multecilik basvurusunun reddedildikten sonra ulkede kalmayi surdurmesinden veya baska nedenlerden kaynaklaniyor olabilir Mekik goc transit goc ve siginmaci goc Hedef ulkeye ulasma geri donme ya da hedef ulkeye yonelik goc sirasinda transit ulke kullanma acisindan duzensiz gocler uc baslik altinda degerlendirilir Insanlarin bulunduklari yerden baska bir ulkeye belirli bir sure icin goc ederek daha sonra kendi topraklarina geri donmesi ile gerceklesen gocler mekik goc olarak adlandirilir Bavul ticareti icin veya ev hizmetlerinden calismak icin eski Dogu Bloku ulkelerinden Turkiye ye belli bir sure icin gelip geri donulmesi mekik goc ornegidir Hedef ulkeye ulasmadan once kisa bir sure icin baska bir ulkede kalinmasi ile meydana gelen gocler transit goc olarak adlandirilir Afgan bir gocmenin Avrupa ya goc ederken bir sure Turkiye de kalmasi transit goc ornegidir Hedef ulkede kalmak uzere gerceklesen duzensiz gocler siginmaci goc olarak adlandirilir Devletlerin duzensiz goce yonelik politikalariSinirlardaki guvenlik onlemleri Devletler topraklarinda izinsiz olarak kalan ve calisan insanlarin varligini genellikle egemenlik haklarinin cignenmesi olarak degerlendirmekte ve bir tehdit risk ve suc olarak ifade edilen bu durumla bas etmek icin sinir guvenligini artirma yoluna gitmektedir Sinirlardaki guvenlik onlemlerini artirma politikasi duzensiz goc acisindan yuksek risk tasidigi dusunulen sinirlara duvar orme elektrikli tel cekme gibi uygulamalara kadar gidebilir Geri kabul anlasmalari Devletler ulke icindeki duzensiz gocmenleri geldikleri yere kendi ulkelerine veya transit ulkeye geri gondermek amaciyla kaynak ulke ler ile anlasmalar yapar soz konusu geri kabulun hangi sartlar ve kurallar cercevesinde gercekleseceginin belirlerler Ornegin AB ve Turkiye ve arasinda 2013 yilinin Aralik ayinda bir Geri Kabul Anlasmasi imzalamistir Turkiye bu anlasmayla AB ulkelerine Turkiye topraklarindan yasadisi yollarla gecen duzensiz gocmenleri geri kabul edecegini taahhut etmistir Yasallastirmalar Gocmenlerin bir ulkede o ulkede devlet tarafindan konulmus goc kurallarina gore yasadisi kalmalari ve veya calismalarini yasal statuye gecirmek icin bazi devletler tarafindan af programlari duzenlenmektedir Bu tur programlar ozellikle Guney Avrupa ulkelerinde siklikla kullanilir Bu tur programlar kurallari net bir sekilde belirlenir ve gocmenlerin bilgilendirilmesi saglanirsa hak ve ozgurluklerinin bulunduklari ulkenin devleti tarafindan taninmasinda etkili olur Duzensiz gocmenlerin yasamiDunyanin farkli yerlerinde duzensiz gocmenlerin gundelik yasamlarinin anlasilmasina yonelik calismalar gocmenlerin saglik egitim ikamet etme hakki aile hayati adil calisma kosullarina erisim asgari gecim adil yargilanma keyfi tutuklanmama ve gozalti ve tutuklulukta vatandaslarla esit muamele gorme hakki gibi haklara erisimlerinin yetersiz ve kusurlu oldugunu gosterir Gocmenler gittikleri ulkelerde vasiflarinin cok altinda islerde calismakta devletin sundugu egitim ve saglik gibi kamu hizmetlerinden yararlanamamakta kacak ve yasa disi olmalari ve sinir disi edilme endiselerinden oturu resmi kurumlardan yardim talep edememekte ve bu nedenle cesitli somuru mekanizmalari karsisinda savunmasiz durumda kalmaktadir Kaynakca Briggs V M 2009 The State of U S Immigration Policy The Quandary of Economic Methodology and the Relevance of Economic Research to Know Journal of Law Economics and Policy 5 1 ss 177 193 21 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 January 2019 PDF Uluslararasi Goc Orgutu 2017 17 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c d e Senses Ozcan Nazli 15 Ocak 2015 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi AB Turkiye Delegasyonu sitesi 27 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2022