Gözaltında ölüm ve kaybolma, bir kimsenin polis, hapishane görevlisi ya da bir başka yetkili tarafından gözaltındayken kaybolması ya da öldürülmesi durumu. Gözaltında ölüm ve kaybolma, yetkililerin suistimal, ilgisizlik, ırkçılık veya ölümlerin sebebini örtbas etmeleri konusu üzerinden sık sık bir tartışma konusu olarak sürer. Uluslararası insan hakları hukukunda cebri kaybolma, bir insanın devlet, politik organizasyon ya da devletin destek, kabulüyle üçüncü taraf yetki yoluyla gizlice kaçırılması ya da tutuklanmasında gerçekleşir. 1 Temmuz 2002 tarihinde yürürlüğe giren Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü'ne göre, sivillere yönelen genel ya da sistematik saldırının bir parçası olan cebri yok etme, insanlığa karşı bir suç olarak nitelendirilir. 20 Aralık 2006 tarihindeyse Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Tüm İnsanların Cebri Kaybolmadan Korunması Uluslararası Sözleşmesini kabul etti. Cebri kaybolma (gözaltında kaybolma), genel olarak öldürülme anlamına gelebilir.
2015 senesinde Hamas'ın silahlı kanadının dört üyesi Mısır'ın Sina Yarımadasında alıkondu. Mısır güvenlik sorumlularına göre kaçıranlar kimliği bilinmeyen silahlı kimselerdi. Kaçırılan kişiler, 50 Filinstinliyi araçla Refah'tan Kahire havalimanına taşıyan kimselerdi. Hamas, kaçırılan dört kişinin rotasının Kahire olduğunu doğruladı. Gazze'deki İçişleri Bakanı Sözcüsü Eyad el-Bazom, Mısır İçişleri Bakanlığına alıkonan yolcuların can güvenliği ve serbest bırakılmaları için çağrıda bulundu ve aracın Mısırlı askerlerin eşliğinde olduğunu ekledi. Kaçırma olayını üstlenen bir grup ise çıkmadı.
2009'da Kolombiyalı davacıların raporlarından hareketle yapılan bir tahmine göre binlerce insan süregelen iç çatışma sırasında milis gruplardan dolayı kaybolmuştu. 2008'de bu mağdurlardan 300 kadarının ölü bedeni üzerinden kimliği tespit edilmişti ve sonraki yıl da 600 kadarının kimliği belirlendi. Kolombiyalı yetkilere göre, ortaya çıkarılan bedenlerin kimliğinin tespiti yıllar alacak.
Kuzey Kore'de cebri kaybolmalar, gözaltına alınanların aileleriyle irtibat kurulmadan ve açıklama olmaksızın gerçekleşen tutuklamalarla karakterize olmaktadır. Birçoğu etnik olarak Koreli olan Güney Kore ve Japonya'da yaşayan yabancı ülke vatandaşları Kuzey Kore'ye seyahatlerinden sonra ya da alıkonduktan sonra kaybolmalarına dair vakalar bulunmaktadır.
İnsan Hakları Ulusal Komisyonu'na göre 2006 ila 2011 yılları arasında 5,397 insan kayboldu. Bunların 3 bini aşkını erkek, 2 bine yakını ise kadındı. Bunun yanı sıra 55 kişi hakkında herhangi bir bilgi bulunmaktadır. Genel olarak cebri kaybolmalar, 2006'da Felipe Calderón döneminde başlayan, uyuşturucu savaşıyla alakası olmayan ve bazı gruplar arasında görüldü.
Gözaltında kaybolan ve faili meçhul cinayetlerde hayatını kaybedenlerin yakınlarının düzenlediği Cumartesi Anneleri eylemi, 1995 yılından bu yana Cumartesi günleri oturma eylemleriyle İstanbul'da gerçekleşmektedir. Türkiye İnsan Hakları Vakfı'nın 1980-2000 arasındaki rakamlarla oluşturduğu verilere göre Türkiye'de 20 yıl içinde 757 kişi gözaltında kayboldu. Aynı aileden kaybolanların yer aldığı veri tabanına göre ise en fazla kayıp 1994 yılında oldu. 1994 yılında belirgin bir artış gösteren gözaltı kayıpları, en çok Diyarbakır ilinde yaşandı. İnsan Hakları Derneği (İHD) verilerine göre, Türkiye'de 1980 yılından bu yana 940 kişi gözaltında kayboldu ve durumları hakkında bilgi alınamadı.12 Eylül Darbesinden sonra gözaltına alınan birçok insandan daha sonraları haber alınamadı. Bunlardan biri gözaltına alındıktan sonra bir daha haber alınamayan Cemil Kırbayır idi. Cemil Kırbayır'ın annesi Berfo Kırbayır mücadelesiyle Türkiye'de kayıp ailelerinin sembol ismi haline gelmişti.
1991 yılında Diyarbakır'daki bir köyde Fehmi Tosun gözaltına alındı. Uzun süre gözaltına tutulan ve ceza alan Tosun, 1994'te hapisten çıkınca tekrar polislerce aranmaya başlandı. Ailesiyle birlikte İstanbul'a taşınan Fehmi Tosun, sivil polis olduğu ileri sürülen kişilerce zorla araca bindirilerek götürüldü ve daha sonra ondan haber alınamadı.
Türkiye'de Birleşmiş Milletler (BM) Tüm Kişilerin Zorunlu Kaybetmeye Karşı Korunması İçin Sözleşme ile Uluslararası Ceza Mahkemesi'ni (UCM) kuran Roma Statüsü'nün imzalanması, toplu mezarların Minnesota Protokolü'ne uygun olarak açılması ve gözaltında kaybedilenlerin akıbetinin araştırılması için özel yasayla yetkilendirilmiş bağımsız bir araştırma komisyonu kurulması yönünde talepler bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ Stefan Fruehwald; Patrick Frottier. "Death behind bars", Cmaj.ca. Erişim tarihi: 2015-02-25.
- ^ Jean-Marie Henckaerts; Louise Doswald-Beck; International Committee of the Red Cross (2005). Customary International Humanitarian Law: Rules. Cambridge University Press. s. 342. .
- ^ Michael Riordon, Bold Scientists, Between the Lines, 2 Eylül 2014
- ^ "Four Palestinian Hamas militants abducted in Egypt's Sinai - sources". Reuters. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
- ^ . Canalrcn. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2010.
- ^ "U.N. Panel Says North Korean Leader Could Face Trial". NY Times. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
- ^ "UN says North Korea is like a Nazi state: Main findings". CBC News. 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
- ^ Andrea O'Reilly, Encyclopedia of Motherhood, 2010, s. 1219.
- ^ . bianet.org/. 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2016.
- ^ . Rudaw. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016.
- ^ . Bianet. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2016.
- ^ "Berfo Ana öldü". Hürriyet. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2016.
- ^ . Bianet. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016.
- ^ . Bianet. 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gozaltinda olum ve kaybolma bir kimsenin polis hapishane gorevlisi ya da bir baska yetkili tarafindan gozaltindayken kaybolmasi ya da oldurulmesi durumu Gozaltinda olum ve kaybolma yetkililerin suistimal ilgisizlik irkcilik veya olumlerin sebebini ortbas etmeleri konusu uzerinden sik sik bir tartisma konusu olarak surer Uluslararasi insan haklari hukukunda cebri kaybolma bir insanin devlet politik organizasyon ya da devletin destek kabuluyle ucuncu taraf yetki yoluyla gizlice kacirilmasi ya da tutuklanmasinda gerceklesir 1 Temmuz 2002 tarihinde yururluge giren Uluslararasi Ceza Mahkemesi Roma Statusu ne gore sivillere yonelen genel ya da sistematik saldirinin bir parcasi olan cebri yok etme insanliga karsi bir suc olarak nitelendirilir 20 Aralik 2006 tarihindeyse Birlesmis Milletler Genel Kurulu Tum Insanlarin Cebri Kaybolmadan Korunmasi Uluslararasi Sozlesmesini kabul etti Cebri kaybolma gozaltinda kaybolma genel olarak oldurulme anlamina gelebilir Filistin2015 senesinde Hamas in silahli kanadinin dort uyesi Misir in Sina Yarimadasinda alikondu Misir guvenlik sorumlularina gore kaciranlar kimligi bilinmeyen silahli kimselerdi Kacirilan kisiler 50 Filinstinliyi aracla Refah tan Kahire havalimanina tasiyan kimselerdi Hamas kacirilan dort kisinin rotasinin Kahire oldugunu dogruladi Gazze deki Icisleri Bakani Sozcusu Eyad el Bazom Misir Icisleri Bakanligina alikonan yolcularin can guvenligi ve serbest birakilmalari icin cagrida bulundu ve aracin Misirli askerlerin esliginde oldugunu ekledi Kacirma olayini ustlenen bir grup ise cikmadi Kolombiya2009 da Kolombiyali davacilarin raporlarindan hareketle yapilan bir tahmine gore binlerce insan suregelen ic catisma sirasinda milis gruplardan dolayi kaybolmustu 2008 de bu magdurlardan 300 kadarinin olu bedeni uzerinden kimligi tespit edilmisti ve sonraki yil da 600 kadarinin kimligi belirlendi Kolombiyali yetkilere gore ortaya cikarilan bedenlerin kimliginin tespiti yillar alacak Kuzey KoreKuzey Kore de cebri kaybolmalar gozaltina alinanlarin aileleriyle irtibat kurulmadan ve aciklama olmaksizin gerceklesen tutuklamalarla karakterize olmaktadir Bircogu etnik olarak Koreli olan Guney Kore ve Japonya da yasayan yabanci ulke vatandaslari Kuzey Kore ye seyahatlerinden sonra ya da alikonduktan sonra kaybolmalarina dair vakalar bulunmaktadir MeksikaInsan Haklari Ulusal Komisyonu na gore 2006 ila 2011 yillari arasinda 5 397 insan kayboldu Bunlarin 3 bini askini erkek 2 bine yakini ise kadindi Bunun yani sira 55 kisi hakkinda herhangi bir bilgi bulunmaktadir Genel olarak cebri kaybolmalar 2006 da Felipe Calderon doneminde baslayan uyusturucu savasiyla alakasi olmayan ve bazi gruplar arasinda goruldu TurkiyeGozaltinda kaybolan ve faili mechul cinayetlerde hayatini kaybedenlerin yakinlarinin duzenledigi Cumartesi Anneleri eylemi 1995 yilindan bu yana Cumartesi gunleri oturma eylemleriyle Istanbul da gerceklesmektedir Turkiye Insan Haklari Vakfi nin 1980 2000 arasindaki rakamlarla olusturdugu verilere gore Turkiye de 20 yil icinde 757 kisi gozaltinda kayboldu Ayni aileden kaybolanlarin yer aldigi veri tabanina gore ise en fazla kayip 1994 yilinda oldu 1994 yilinda belirgin bir artis gosteren gozalti kayiplari en cok Diyarbakir ilinde yasandi Insan Haklari Dernegi IHD verilerine gore Turkiye de 1980 yilindan bu yana 940 kisi gozaltinda kayboldu ve durumlari hakkinda bilgi alinamadi 12 Eylul Darbesinden sonra gozaltina alinan bircok insandan daha sonralari haber alinamadi Bunlardan biri gozaltina alindiktan sonra bir daha haber alinamayan Cemil Kirbayir idi Cemil Kirbayir in annesi Berfo Kirbayir mucadelesiyle Turkiye de kayip ailelerinin sembol ismi haline gelmisti 1991 yilinda Diyarbakir daki bir koyde Fehmi Tosun gozaltina alindi Uzun sure gozaltina tutulan ve ceza alan Tosun 1994 te hapisten cikinca tekrar polislerce aranmaya baslandi Ailesiyle birlikte Istanbul a tasinan Fehmi Tosun sivil polis oldugu ileri surulen kisilerce zorla araca bindirilerek goturuldu ve daha sonra ondan haber alinamadi Turkiye de Birlesmis Milletler BM Tum Kisilerin Zorunlu Kaybetmeye Karsi Korunmasi Icin Sozlesme ile Uluslararasi Ceza Mahkemesi ni UCM kuran Roma Statusu nun imzalanmasi toplu mezarlarin Minnesota Protokolu ne uygun olarak acilmasi ve gozaltinda kaybedilenlerin akibetinin arastirilmasi icin ozel yasayla yetkilendirilmis bagimsiz bir arastirma komisyonu kurulmasi yonunde talepler bulunmaktadir Kaynakca Stefan Fruehwald Patrick Frottier Death behind bars Cmaj ca Erisim tarihi 2015 02 25 Jean Marie Henckaerts Louise Doswald Beck International Committee of the Red Cross 2005 Customary International Humanitarian Law Rules Cambridge University Press s 342 ISBN 978 0 521 80899 6 Michael Riordon Bold Scientists Between the Lines 2 Eylul 2014 Four Palestinian Hamas militants abducted in Egypt s Sinai sources Reuters 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2016 Canalrcn 24 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2010 U N Panel Says North Korean Leader Could Face Trial NY Times Erisim tarihi 19 Nisan 2016 UN says North Korea is like a Nazi state Main findings CBC News 7 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2016 Andrea O Reilly Encyclopedia of Motherhood 2010 s 1219 bianet org 28 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2016 Rudaw 1 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2016 Bianet 1 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2016 Berfo Ana oldu Hurriyet 1 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2016 Bianet 16 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2016 Bianet 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2016