Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Amu Nevruz (Farsça: عمو نوروز, "Nevruz Amca"), Baba Nevruz (بابا نوروز) olarak da bilinen, İranlı Noel Baba benzeri bir figür veya İran folklorunda yer alan efsanevi bir karakterdir. Folklora göre her yıl baharın başında arkadaşı Hacı Firuz ile birlikte İran Yeni Yılı olan Nevruz'un başlangıcını kutlamak için ortaya çıkar. Bazı tarihçilere göre Şehname'nin kahramanı Rüstem'ın babası Zal'i simgelemektedir.
Bahar ekinoksunun arifesinde, Batı'da Arnavutluk'tan doğuda Batı Çin'e kadar İran kültür alanında yer alan yerlerde İran Yeni Yılı kutlandığında, Amu Nevruz'un çocuklara Batı Hristiyan halk karakteri Noel Baba'ya benzer şekilde hediyeler getirdiği söylenmektedir. Geleneksel bir aşk hikâyesinde söylenegelen ve yılda yalnızca bir kez karşılaşabileceklerine inanılan Nane Sarma'nın kocasıdır.
Amu Nevruz; keçe şapka takan, bastonu, mavi kanvastan uzun bir pelerini, kuşağı, ince tabanlı bir govesi ve bir çift keten pantolonu olan, gümüş saçlı, yaşlı bir adam olarak tasvir edilir. Nevruz'un eski hikâyesini gençlere aktaran bilge tarihi bir varlıktır. Hikâyede Hacı Firuz tef çalar, dans eder ve hediyeler ister. Amu Nevruz da hediyeleri verir.
Amu Nevruz ve Nane Sarma
Amu Nevruz ve Nane Sarma'nın hikâyesi, eski yıldan yeni yıla geçişin sembolik efsanelerinden birisidir:
Efsaneye göre Nane Sarma ("Buz Büyükanne") adında yaşlı bir kadın, Amu Nevruz'un karısıdır ancak onu yılın yalnızca nevruz gecesinde görebilmektedir. Ardından onu terk eder ve bir sonraki yıla kadar kendi yoluna devam eder.
Hikâyenin başka bir versiyonunda, Nane Sarma'nın her yıl baharın ilk gününde Nevruz Amca'nın gelip kendisini ziyaret etmesini beklediği, ancak o gelmeden önce yorgunluktan uykuya daldığı ve uyandığında ise Nevruz Amca'nın onu görmeden gelip gittiğini anladığı anlatılır. Ayrıca ikilinin birbirini görmesi halinde dünyanın yok olacağı da söylenir.
Başka bir anlatımda Amu Nevruz, kendisini çok seven Nane Sarma ile görüşmek için dünyanın dört bir yanındaki çocuklara hediyeler (Noel Baba'ya benzer şekilde) vererek seyahat etmektedir. Nane Sarma, bahar ekinoksunda evini temizlemek ve sofrasını hazırlamak için erkenden uyanır. Ancak her yıl o gelmeden hemen önce uykuya dalar. İyi kalpli Amu Nevruz onu uyandırmaz; bunun yerine, ortaya konan yiyeceklerin bir kısmını yer ve Nane Sarma'nın yeni kıyafetlerine bir çiçek koyar. Daha sonra uzun yolculuğuna devam etmek üzere tekrar yola çıkar. Şafakta güneş ışıkları Nane Sarma'nın yüzüne dokunduğunda Nane uyanır ve Amu Nevruz'u yeniden görmeyi çok istediğini ve onu özlediğini fark eder. Döngü her yıl tekrarlanır ve her baharda Nane yine Amu Nevruz'u bekler.
Ayrıca bakınız
- Hacı Firuz
- Sinterklaas
- Noel Baba
- Aziz Nikolas
Kaynakça
- ^ هفت سین، حاجی فیروز، بابا نوروز، ننه سرما و .. درگفتگو با جلالالدین کزازی 31 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . March 22, 2012.
- ^ نگاهی به حضور عمو نوروز و ننه سرما در ادبیات فارسی 27 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Serat News. March 26, 2013.
- ^ Iran’s national doll Amu Nowruz unveiled Webarşiv şablonunda hata:
|url=value. Boş., 16 March 2011 - ^ . PersianMirror Article. 15 Kasım 2004. 25 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2010.
- ^ Thus Speaks Mother Simorq 30 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Page 151
- ^ : Pir-e Zan 7 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Amu Nowruz ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amu Nevruz Farsca عمو نوروز Nevruz Amca Baba Nevruz بابا نوروز olarak da bilinen Iranli Noel Baba benzeri bir figur veya Iran folklorunda yer alan efsanevi bir karakterdir Folklora gore her yil baharin basinda arkadasi Haci Firuz ile birlikte Iran Yeni Yili olan Nevruz un baslangicini kutlamak icin ortaya cikar Bazi tarihcilere gore Sehname nin kahramani Rustem in babasi Zal i simgelemektedir Amu Nevruz rolunde aktor Cevad Ensafi Bahar ekinoksunun arifesinde Bati da Arnavutluk tan doguda Bati Cin e kadar Iran kultur alaninda yer alan yerlerde Iran Yeni Yili kutlandiginda Amu Nevruz un cocuklara Bati Hristiyan halk karakteri Noel Baba ya benzer sekilde hediyeler getirdigi soylenmektedir Geleneksel bir ask hikayesinde soylenegelen ve yilda yalnizca bir kez karsilasabileceklerine inanilan Nane Sarma nin kocasidir Amu Nevruz kece sapka takan bastonu mavi kanvastan uzun bir pelerini kusagi ince tabanli bir govesi ve bir cift keten pantolonu olan gumus sacli yasli bir adam olarak tasvir edilir Nevruz un eski hikayesini genclere aktaran bilge tarihi bir varliktir Hikayede Haci Firuz tef calar dans eder ve hediyeler ister Amu Nevruz da hediyeleri verir Amu Nevruz ve Nane SarmaAmu Nevruz ve Nane Sarma nin hikayesi eski yildan yeni yila gecisin sembolik efsanelerinden birisidir Efsaneye gore Nane Sarma Buz Buyukanne adinda yasli bir kadin Amu Nevruz un karisidir ancak onu yilin yalnizca nevruz gecesinde gorebilmektedir Ardindan onu terk eder ve bir sonraki yila kadar kendi yoluna devam eder Hikayenin baska bir versiyonunda Nane Sarma nin her yil baharin ilk gununde Nevruz Amca nin gelip kendisini ziyaret etmesini bekledigi ancak o gelmeden once yorgunluktan uykuya daldigi ve uyandiginda ise Nevruz Amca nin onu gormeden gelip gittigini anladigi anlatilir Ayrica ikilinin birbirini gormesi halinde dunyanin yok olacagi da soylenir Baska bir anlatimda Amu Nevruz kendisini cok seven Nane Sarma ile gorusmek icin dunyanin dort bir yanindaki cocuklara hediyeler Noel Baba ya benzer sekilde vererek seyahat etmektedir Nane Sarma bahar ekinoksunda evini temizlemek ve sofrasini hazirlamak icin erkenden uyanir Ancak her yil o gelmeden hemen once uykuya dalar Iyi kalpli Amu Nevruz onu uyandirmaz bunun yerine ortaya konan yiyeceklerin bir kismini yer ve Nane Sarma nin yeni kiyafetlerine bir cicek koyar Daha sonra uzun yolculuguna devam etmek uzere tekrar yola cikar Safakta gunes isiklari Nane Sarma nin yuzune dokundugunda Nane uyanir ve Amu Nevruz u yeniden gormeyi cok istedigini ve onu ozledigini fark eder Dongu her yil tekrarlanir ve her baharda Nane yine Amu Nevruz u bekler Ayrica bakinizHaci Firuz Sinterklaas Noel Baba Aziz NikolasKaynakca هفت سین حاجی فیروز بابا نوروز ننه سرما و درگفتگو با جلال الدین کزازی 31 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde March 22 2012 نگاهی به حضور عمو نوروز و ننه سرما در ادبیات فارسی 27 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Serat News March 26 2013 Iran s national doll Amu Nowruz unveiled Webarsiv sablonunda hata url value Bos 16 March 2011 PersianMirror Article 15 Kasim 2004 25 Subat 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2010 Thus Speaks Mother Simorq 30 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Page 151 Pir e Zan 7 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarWikimedia Commons ta Amu Nowruz ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur