Fişekhane, İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde 19. yüzyılda metalik kapsüllü fişek üretimi için kurulmuş bir sanayi yapısı.
1840'larda kurulmuş ve "Fabrika-i Hümayun" olarak adlandırılmış yapı topluluğu içinde yer alır. Makine fabrikası, silah fabrikası ve devlete bağlı zırhlı araç bakım yeri olarak işlev görmüş olan tesislerin içindeki tescilli yapılar 2020 yılında tamamlan bir restorasyon projesi sonucunda kültür-sanat ve eğlence mekanına dönüştürülmüştür. Bu yapı topluluğu içindeki fişekhane, 1881 yılında inşa edilmiştir; restorasyon süreci sonunda loft, pazar yeri, ticari mekanlar, restoran ve kafelerin yer aldığı bir mekan olarak kullanılmaktadır.
Tarihçe
19. yüzyılda özellikle Osmanlı devletinin Avrupa ülkelerinde meydana gelen gelişmeleri yakalamak üzere bir sanayi hamlesi için harekete geçilmiş ve 1843 yılından itibaren Zeytinburnu'nda "Zeytinburnu Fabrika-i Hümayun adlı demir fabrikası tesisleri kurulmuştur.Marmara Denizi kıyısında, İstanbul Boğazı'nın girişinde bulunan tesislerin içinde baruthane, rokethane, fişekhane, çelikhane, güllehane, haddehane, demirhane, eğehane ve bakırhane yer almaktaydı.
Makine fabrikası olarak başlayan tesis, 19. yüzyılın ikinci yarısında bir silah ve mühimmat fabrikasına dönüşerek "Zeytinburnu Silah Fabrikası” adını aldı. Ahmed Süreyya Bey’in icadı olan seri atışlı sahra topu ve Halil Bey’in icadı olan tüfek bu tesislerde üretildi. Bir uçtan bir uca yaklaşık 280 metre genişliğinde iki katlı bir yapı olan Fişekhane binası, 1881'de inşa edildi.
Tesis, 1900 yılında doğrudan orduya bağlı bir mühimmat üretim tesisi oldu. Martini fişeğin yanı sıra mavzer fişeği üretimi yapabilmek için 1902'de mavzer fişeği fabrikası açıldı. Tesisin üretimi zamanla geriledi ve I. Dünya Savaşı ve mütareke döneminde kapatıldı.
Zeytinburnu'ndaki silah üretim tesisi, 1936'da Fevzi Çakmak tarafından yeniden faaliyete geçirildi. Ancak teknolojik açıdan zamanı yakalayamadığından 1948 yılında “Ordu Donatım” sınıfına devredi. "I. Ordu Bakım Merkezi Komutanlığı" tarafından Zırhlı Birlikler Tank Tamir Merkezi olarak kullanlan fabrika I. Ordu Komutanlığı 2015 yılında terk etti.
2017-2020 arasında gerçekleşen restorasyon sonucu tesis içindeki fişekhane (uzun bina), dökümhane (orta bina), hamam, su kulesi, mavzer fişeği fabrikası, zırhlı araçlar tamirhanesi bir kültür-sanat ve eğlence merkezine dönüştürüldü.
Fişekhane yapısının fabrika olarak kullanıldığı dönemde asker yatakhaneleri olarak kullanılan 23 adet lotf (tavanarası) dairenin bulunduğu bölüm, ofis ve konut olarak kullanılabilecek birimler haline geldi. "Tarihi Uzun Bina" olarak adlandırılan fişekhane binasının en uç kısmındaki hamam bir sergi mekânına, Zırhlı Araçlar Tamirhanesi ise bir performans mekânına dönüştürüldü
Restorasyon öncesi döneme ait olan günümüze kadar gelebilmiş yapı elemanları, birkaç ocak ve Zırhlı Araçlar Tamirhanesi'nin kuzeybatı duvarı önünde yer alan ve birinci derecede önemli korunması gereken unsur olarak belirlenen ahşap-demir vinçtir.
Kaynakça
- ^ "Zeytinburnu Fabrika-i Hümayun Fişek Fabrikası Restorasyon Projesi". Arkitera.com. 19 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "Dünyanin İlk Seri Atişli Sahra Topu – Derin Tarih". 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "164 yıllık tarihi yapılar modern yaşam alanlarına dönüştürüldü - Emlak Haberleri". Habertürk. 12 Ocak 2019. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "MAVZER FİŞEĞİ FABRİKASI - Fişekhane'de Buluşuyoruz". www.fisekhane.com. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ Güvenli, Deniz (1 Şubat 2021). "Tarihi Fişekhane Binası Restorasyonu". Arkitera. 4 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "Tarihi Uzun Binanın Tasarımı Metex Studio Erk'e..." www.mimarizm.com. 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "VİNÇ - Fişekhane'de Buluşuyoruz". www.fisekhane.com. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "İlmek ilmek işleme". Milliyet. 25 Temmuz 2021. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fisekhane Istanbul un Zeytinburnu ilcesinde 19 yuzyilda metalik kapsullu fisek uretimi icin kurulmus bir sanayi yapisi 1840 larda kurulmus ve Fabrika i Humayun olarak adlandirilmis yapi toplulugu icinde yer alir Makine fabrikasi silah fabrikasi ve devlete bagli zirhli arac bakim yeri olarak islev gormus olan tesislerin icindeki tescilli yapilar 2020 yilinda tamamlan bir restorasyon projesi sonucunda kultur sanat ve eglence mekanina donusturulmustur Bu yapi toplulugu icindeki fisekhane 1881 yilinda insa edilmistir restorasyon sureci sonunda loft pazar yeri ticari mekanlar restoran ve kafelerin yer aldigi bir mekan olarak kullanilmaktadir Tarihce19 yuzyilda ozellikle Osmanli devletinin Avrupa ulkelerinde meydana gelen gelismeleri yakalamak uzere bir sanayi hamlesi icin harekete gecilmis ve 1843 yilindan itibaren Zeytinburnu nda Zeytinburnu Fabrika i Humayun adli demir fabrikasi tesisleri kurulmustur Marmara Denizi kiyisinda Istanbul Bogazi nin girisinde bulunan tesislerin icinde baruthane rokethane fisekhane celikhane gullehane haddehane demirhane egehane ve bakirhane yer almaktaydi Makine fabrikasi olarak baslayan tesis 19 yuzyilin ikinci yarisinda bir silah ve muhimmat fabrikasina donuserek Zeytinburnu Silah Fabrikasi adini aldi Ahmed Sureyya Bey in icadi olan seri atisli sahra topu ve Halil Bey in icadi olan tufek bu tesislerde uretildi Bir uctan bir uca yaklasik 280 metre genisliginde iki katli bir yapi olan Fisekhane binasi 1881 de insa edildi Tesis 1900 yilinda dogrudan orduya bagli bir muhimmat uretim tesisi oldu Martini fisegin yani sira mavzer fisegi uretimi yapabilmek icin 1902 de mavzer fisegi fabrikasi acildi Tesisin uretimi zamanla geriledi ve I Dunya Savasi ve mutareke doneminde kapatildi Zeytinburnu ndaki silah uretim tesisi 1936 da Fevzi Cakmak tarafindan yeniden faaliyete gecirildi Ancak teknolojik acidan zamani yakalayamadigindan 1948 yilinda Ordu Donatim sinifina devredi I Ordu Bakim Merkezi Komutanligi tarafindan Zirhli Birlikler Tank Tamir Merkezi olarak kullanlan fabrika I Ordu Komutanligi 2015 yilinda terk etti 2017 2020 arasinda gerceklesen restorasyon sonucu tesis icindeki fisekhane uzun bina dokumhane orta bina hamam su kulesi mavzer fisegi fabrikasi zirhli araclar tamirhanesi bir kultur sanat ve eglence merkezine donusturuldu Fisekhane yapisinin fabrika olarak kullanildigi donemde asker yatakhaneleri olarak kullanilan 23 adet lotf tavanarasi dairenin bulundugu bolum ofis ve konut olarak kullanilabilecek birimler haline geldi Tarihi Uzun Bina olarak adlandirilan fisekhane binasinin en uc kismindaki hamam bir sergi mekanina Zirhli Araclar Tamirhanesi ise bir performans mekanina donusturuldu Restorasyon oncesi doneme ait olan gunumuze kadar gelebilmis yapi elemanlari birkac ocak ve Zirhli Araclar Tamirhanesi nin kuzeybati duvari onunde yer alan ve birinci derecede onemli korunmasi gereken unsur olarak belirlenen ahsap demir vinctir Kaynakca Zeytinburnu Fabrika i Humayun Fisek Fabrikasi Restorasyon Projesi Arkitera com 19 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Dunyanin Ilk Seri Atisli Sahra Topu Derin Tarih 3 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 164 yillik tarihi yapilar modern yasam alanlarina donusturuldu Emlak Haberleri Haberturk 12 Ocak 2019 3 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 MAVZER FISEGI FABRIKASI Fisekhane de Bulusuyoruz www fisekhane com 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Guvenli Deniz 1 Subat 2021 Tarihi Fisekhane Binasi Restorasyonu Arkitera 4 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Tarihi Uzun Binanin Tasarimi Metex Studio Erk e www mimarizm com 28 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 VINC Fisekhane de Bulusuyoruz www fisekhane com 4 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Ilmek ilmek isleme Milliyet 25 Temmuz 2021 27 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023