Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lamium purpureum (Eflatun çiçekli ballıbaba),Lamiaceae (ballıbabagiller) familyasından nemli ve verimli topraklarda yetişen kırmızı-eflatun çiçekli bir ballıbaba türü. Halk ağzında kırmızı ısırgan olarak da adlandırılır.
| Lamium purpureum | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Lamium purpureum L., Sp. Pl.: 579 (1753). | |||||||||||||||
Yılın büyük bölümünde çiçek açar ve evcil hayvanlarca sevilerek yenir.
Tanım
Lamium purpureum, genellikle 5–20 cm, nadir durumlarda 30 cm'ye ulaşan kare şeklinde gövdelere sahiptir. Yapraklar ince tüylerle kaplıdır, alt kısmı yeşil, üst kısmı ise mora dönüktür. 2–4 cm uzunluğunda ve genişliğinde olup, 1–2 cm uzunluğunda yaprak sapı (petiole) ve dalgalı veya testere dişli kenarlara sahiptir.
Zigonomorf çiçekler parlak kırmızı-mordur. Üstte bir başlık benzeri taç yaprağı, altta iki dudak yaprağı lobu ve bunların arasında minik, diş benzeri loblara sahiptir. Corolla, tüpün tabanına yakın bir yerde bir tüy çizgisi gösterir. Hafif kış havaları da dahil olmak üzere yıl boyunca çiçek açabilir. Bu sayede arılar, başka nektar kaynaklarının az olduğu zamanlarda besin olarak nektarını toplayabilir. Aynı zamanda, İngiltere'de Mart/Nisan aylarında arılar için önemli bir polen kaynağıdır. Bu dönemde arılar, yuvalarını inşa etmek için protein kaynağı olarak polene ihtiyaç duyar.
Eflatun çiçekli ballıbaba (Lamium purpureum) sıklıkla Tavuk yemi ballıbaba () ile birlikte bulunur. Bu iki bitki birbirine kolayca karıştırılır çünkü her ikisi de benzer görünümlü yapraklara ve parlak mor renkte çiçeklere sahiptir. Ancak, ayırt edici özellikleri şunlardır: Eflatun çiçekli ballıbabanın çiçek sapındaki yaprakları saplıdır, Tavuk yemi ballıbabanın yaprakları ise sapsızdır.
Her ne kadar yüzeysel olarak ısırgan otu (Urtica) türlerine benzerlik gösterse de, aslında akraba değillerdir ve Ballıbabalar insan derisini dalamaz. Bu nedenle onlara "ölü ısırgan otu" da denir.
Kullanımı
Genç bitkilerin tepeleri ve yaprakları yenilebilir. Salatalarda veya ilkbahar sebzesi olarak sotelerde kullanılabilir. İnce kıyılırsa soslarda da kullanılabilir.
Yabancı ot olarak tarıma zararı
Yakma yöntemi de denilen alevlemenin gelişme dönemlerine göre başarılı sonuç verdiği yabancı ot türleri arasında yer alır.
Doğal ortam
Çayırlarda, orman kenarlarında, yol kenarlarında ve bahçelerde sık görülürler.
Dağılım
Lamium purpureum, Amerika Birleşik Devletleri'nin batı ve doğusu, Kanada, İrlanda ve Britanya Adaları'nda yaygın olarak görülen bir yabani ottur.
Biyokimya
Esansiyel yağı, yüksek içeriği ile karakterize edilir. Tohum yağı %16 oranında (-)-oktadeka-5,6-trans-16-trienoik asit olarak tanımlanan bir asit içerir. Bölünme ürünleriyle tanımlanan diğer doymamış esterler oleat, linoleat ve .
Alt türler
– – – – L. p. subsp. purpureum
Gallery
-
![image]()
Lamium purpureum, Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz 1885 -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
L. purpureum, , Ohio, Amerika Birleşik Devletleri. -
![image]()
yaprağı -
![image]()
-
![image]()
Ohio, Amerika Birleşik Devletleri'nde L. purpureum tarlası.
Kaynakça
- ^ dx.doi.org . 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2024. Eksik ya da boş
|başlık=() - ^ a b c d Parnell, John A. N.; Curtis, Tom; Webb, D. A.; Cullen, Elaine L. (2011). Webb's an Irish flora. 8th ed. Cork: Cork University Press. ISBN . OCLC 698911812.
- ^ "Edible Wild Food, Recipes | Weeds, Fungi, Flowers & Foraging". www.ediblewildfood.com. 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2024.
- ^ Y. E. Kitiş (2010), Yabancı Ot Mücadelesinde Yeni Bir Yöntem: “Alevleme” 26 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Tarım Türk Dergisi, Sayı : 24, 52-54 s
- ^ Clapham, A. R.; Tutin, Thomas Gaskell; Warburg, E. F. (1968). Excursion flora of the British Isles. 2nd ed. Cambridge, London: Cambridge U.P. ISBN .
- ^ Flamini, Guido; Cioni, Pier Luigi; Morelli, Ivano (Haziran 2005). "Composition of the essential oils and in vivo emission of volatiles of four Lamium species from Italy: L. purpureum, L. hybridum, L. bifidum and L. amplexicaule". Food Chemistry (İngilizce). 91 (1): 63-68. doi:10.1016/j.foodchem.2004.05.047. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2024.
- ^ Mikolajczak, K. L.; Rogers, Mary F.; Smith, C. R.; Wolff, I. A. (1 Aralık 1967). "An octadecatrienoic acid from Lamium purpureum L. seed oil containing 5,6-allenic and trans -16-olefinic unsaturation". Biochemical Journal (İngilizce). 105 (3): 1245-1249. doi:10.1042/bj1051245. ISSN 0306-3283. 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2024.
Dış bağlantılar
![image]()
Vikitür'de Lamium purpureum ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.![image]()
Wikimedia Commons'ta Lamium purpureum ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
 | Lamiaceae ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lamium purpureum Eflatun cicekli ballibaba Lamiaceae ballibabagiller familyasindan nemli ve verimli topraklarda yetisen kirmizi eflatun cicekli bir ballibaba turu Halk agzinda kirmizi isirgan olarak da adlandirilir Lamium purpureumBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim LamialesFamilya LamiaceaeCins LamiumTur L purpureumIkili adlandirmaLamium purpureumL Sp Pl 579 1753 Yilin buyuk bolumunde cicek acar ve evcil hayvanlarca sevilerek yenir TanimLamium purpureum genellikle 5 20 cm nadir durumlarda 30 cm ye ulasan kare seklinde govdelere sahiptir Yapraklar ince tuylerle kaplidir alt kismi yesil ust kismi ise mora donuktur 2 4 cm uzunlugunda ve genisliginde olup 1 2 cm uzunlugunda yaprak sapi petiole ve dalgali veya testere disli kenarlara sahiptir Zigonomorf cicekler parlak kirmizi mordur Ustte bir baslik benzeri tac yapragi altta iki dudak yapragi lobu ve bunlarin arasinda minik dis benzeri loblara sahiptir Corolla tupun tabanina yakin bir yerde bir tuy cizgisi gosterir Hafif kis havalari da dahil olmak uzere yil boyunca cicek acabilir Bu sayede arilar baska nektar kaynaklarinin az oldugu zamanlarda besin olarak nektarini toplayabilir Ayni zamanda Ingiltere de Mart Nisan aylarinda arilar icin onemli bir polen kaynagidir Bu donemde arilar yuvalarini insa etmek icin protein kaynagi olarak polene ihtiyac duyar Eflatun cicekli ballibaba Lamium purpureum siklikla Tavuk yemi ballibaba ile birlikte bulunur Bu iki bitki birbirine kolayca karistirilir cunku her ikisi de benzer gorunumlu yapraklara ve parlak mor renkte ciceklere sahiptir Ancak ayirt edici ozellikleri sunlardir Eflatun cicekli ballibabanin cicek sapindaki yapraklari saplidir Tavuk yemi ballibabanin yapraklari ise sapsizdir Her ne kadar yuzeysel olarak isirgan otu Urtica turlerine benzerlik gosterse de aslinda akraba degillerdir ve Ballibabalar insan derisini dalamaz Bu nedenle onlara olu isirgan otu da denir KullanimiGenc bitkilerin tepeleri ve yapraklari yenilebilir Salatalarda veya ilkbahar sebzesi olarak sotelerde kullanilabilir Ince kiyilirsa soslarda da kullanilabilir Yabanci ot olarak tarima zarariYakma yontemi de denilen alevlemenin gelisme donemlerine gore basarili sonuc verdigi yabanci ot turleri arasinda yer alir Dogal ortamCayirlarda orman kenarlarinda yol kenarlarinda ve bahcelerde sik gorulurler DagilimLamium purpureum Amerika Birlesik Devletleri nin bati ve dogusu Kanada Irlanda ve Britanya Adalari nda yaygin olarak gorulen bir yabani ottur BiyokimyaEsansiyel yagi yuksek icerigi ile karakterize edilir Tohum yagi 16 oraninda oktadeka 5 6 trans 16 trienoik asit olarak tanimlanan bir asit icerir Bolunme urunleriyle tanimlanan diger doymamis esterler oleat linoleat ve Alt turler L p subsp purpureumGalleryLamium purpureum Flora von Deutschland Osterreich und der Schweiz 1885 L purpureum Essex Ingiltere Birlesik Krallik L purpureum Vancouver Adasi Britanya Kolumbiyasi Kanada L purpureum Ohio Amerika Birlesik Devletleri yapragi L purpureum 26 Mart 2018 Calhoun Georgia Ohio Amerika Birlesik Devletleri nde L purpureum tarlasi Kaynakca dx doi org 7 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2024 Eksik ya da bos baslik yardim a b c d Parnell John A N Curtis Tom Webb D A Cullen Elaine L 2011 Webb s an Irish flora 8th ed Cork Cork University Press ISBN 978 1 85918 478 3 OCLC 698911812 Edible Wild Food Recipes Weeds Fungi Flowers amp Foraging www ediblewildfood com 15 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2024 Y E Kitis 2010 Yabanci Ot Mucadelesinde Yeni Bir Yontem Alevleme 26 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tarim Turk Dergisi Sayi 24 52 54 s Clapham A R Tutin Thomas Gaskell Warburg E F 1968 Excursion flora of the British Isles 2nd ed Cambridge London Cambridge U P ISBN 978 0 521 04656 5 Flamini Guido Cioni Pier Luigi Morelli Ivano Haziran 2005 Composition of the essential oils and in vivo emission of volatiles of four Lamium species from Italy L purpureum L hybridum L bifidum and L amplexicaule Food Chemistry Ingilizce 91 1 63 68 doi 10 1016 j foodchem 2004 05 047 18 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2024 Mikolajczak K L Rogers Mary F Smith C R Wolff I A 1 Aralik 1967 An octadecatrienoic acid from Lamium purpureum L seed oil containing 5 6 allenic and trans 16 olefinic unsaturation Biochemical Journal Ingilizce 105 3 1245 1249 doi 10 1042 bj1051245 ISSN 0306 3283 15 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2024 Dis baglantilarVikitur de Lamium purpureum ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Lamium purpureum ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurLamiaceae ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz