Mostay Kerim (20 Ekim 1919 – 21 Eylül 2005), Başkurt Sovyet şair, yazar ve oyun yazarı.
Mostay Kerim | |
---|---|
2004 | |
Doğum | 20 Ekim 1919 Kilek Köyü Şişme, Başkurdistan |
Ölüm | 21 Eylül 2005 (85 yaşında) Ufa, Başkurdistan |
Meslek | Yazar, Şair |
Dönem | 1930 - 1990 |
Tür | Şiir, oyun |
II. Dünya Savaşı'nda ordu gazetesi Kızıl Yıldız'ın savaş muhabiri olarak Stalingrad cephesinde askerlik yaptı. Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Halkın Şairi (1963), Sosyalist Emek Kahramanı (1979) unvanlarını aldı; Sovyetler Birliği Devlet Ödülü (1972) ve Lenin Ödülü'ne (1984) layık görüldü.
Yaşamı
20 Ekim 1919'da Başkurdistan'ın Şişme bölgesindeki Kileş köyü'nde orta hâlli bir ailede doğdu. Tam adı Mostafa Safa oðlu Kerimov idi. Ortaöğrenimini 1935 yılında köyünde tamamladı.
İki yıl Ufa Pedagoji İşçi Üniversitesi'nde okudu. İlk şiirlerini bu sırada yazmaya başladı. 1937-1941 yılları arasında Başkurt Devlet Pedagoji Enstitüsü'nün Dil ve Edebiyat Fakültesi'nde öğrenim gördü. Veli Nafikov ile birlikte yazdığı Otryad Kuzgaldı adlı ilk şiir kitabını 1938'de yayımladı.
1940 yılında Yazarlar Birliği üyesi oldu. İkinci şiir kitabı Yazgı Tavıştar 1941'de yayımladı. Başkır Devlet Üniversitesi'nin Dil ve Edebiyat Fakültesi'nden mezun olduğu 1941 yılında evlendi.II. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Kızıl Ordu'ya katıldı ve savaşın sonuna kadar cephede kaldı. Muhabere birliğinde ve topçu birliğinde hizmet etti. Ağustos 1942'de göğsünden yaralandı. Altı aylık tedaviden sonra taburcu oldu ve cepheye geri döndü. Ön-cephede askeri gazeteler için muhabirlik yaptı. II. Dünya Savaşı'nın bitişini Vena şehrinde karşıladı. Büyük Vatanseverlik Savaşı boyunca da cephede muhabirlik yaptı. Savaşta gösterdiği kahramanlıklardan ötürü I. Derece Vatan Savaşı, Kızıl Yıldız ödülleri ve madalyalarla ödüllendirildi.
Cephede bulunduğu sırada ilk çocuğu dünyaya gelen Mostay Kerim, savaştan sonra sivil hayata döndü ve edebiyatla uğraşmaya devam etti. Savaş yıllarındaki deneyimleri onun şiir anlayışında etkili oldu. Vatanın yüceliği, Sovyet insanının cesareti ve sabrı şiir anlayışının temelini oluşturdu. Askerlerin savaştan sonra vatanlarına kavuşmasını Kaytıv adlı şiir kitabının konusunu oluşturdu. Kara Hıvzar adlı şiirinde savaşın acılarını dile getirdi. Şiir dışında tiyatro eserleri ve gezi yazıları yazdı. Birçok oyunu sahnelenmiş ve kimisi filme çekilmiştir. Sanatçı, eleştiri ve tercüme alanlarında da eserler verdi.
1951'de ikinci çocuğu dünyaya geldi. 1951-1962 yılları arasında Başkurdistan Yazarlar Birliği başkanlığını üstlendi. 1962'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Yazarlar Birliği Sekreteri oldu. Uzun yıllar Yabancılar Dairesi'nin Başkurdistan bölümünün başkanlığını yaptı.
Başkurt edebiyatına yaptığı hizmetler iki defa Lenin Ödülü, iki defa Hizmet Kızıl Bayrak Halklar Dostluğu, Şeref Madalyası gibi madalyalarla ödüllendirildi. 1963'te Başkurdistan'ın Halk Şairi unvanı verildi. Sovyetler Birliği Devlet Ödülü, Sosyalist Hizmet Kahramanı, Ufa Şehrinin Şere Ödülü gibi birçok ödülü vardır.
Mostay Kerim, geçirdiği kalp krizinin ardından 21 Eylül 2005'te Ufa'da öldü.
Adı, Ufa'da bir caddeye ve Başkurdistan Cumhuriyeti Ulusal Gençlik Tiyatrosu'na verilmiştir. 2013 yılında çocukları Başkurt dili ve edebiyatının gelişimini destekleyen Mustai Karim Vakfı'nı kurmuştur.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Mostay Kerim ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b "Mostay Kerim" (PDF). Başkurt Edebiyatı Şiirler (Manzum Eserler). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020.[]
- ^ a b c Kaya, Mehmet Yasin. "Mostay Kerim'in şiirleri, giriş-metinler-dizin". Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020.[]
- ^ a b "Mustay Karim: biyografi". Hkls.ru sitesi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020.[]
Ayrıca bakınız
- YouTube'da Mostay Kerim’in “Ay Tutulması Gecesinde” oyununu anlatır “Ay Tutulması Gecesinde” filmi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mostay Kerim 20 Ekim 1919 21 Eylul 2005 Baskurt Sovyet sair yazar ve oyun yazari Mostay Kerim2004Dogum20 Ekim 1919 1919 10 20 Kilek Koyu Sisme BaskurdistanOlum21 Eylul 2005 85 yasinda Ufa BaskurdistanMeslekYazar SairDonem1930 1990TurSiir oyun II Dunya Savasi nda ordu gazetesi Kizil Yildiz in savas muhabiri olarak Stalingrad cephesinde askerlik yapti Baskurdistan Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nde Halkin Sairi 1963 Sosyalist Emek Kahramani 1979 unvanlarini aldi Sovyetler Birligi Devlet Odulu 1972 ve Lenin Odulu ne 1984 layik goruldu Yasami20 Ekim 1919 da Baskurdistan in Sisme bolgesindeki Kiles koyu nde orta halli bir ailede dogdu Tam adi Mostafa Safa odlu Kerimov idi Ortaogrenimini 1935 yilinda koyunde tamamladi Iki yil Ufa Pedagoji Isci Universitesi nde okudu Ilk siirlerini bu sirada yazmaya basladi 1937 1941 yillari arasinda Baskurt Devlet Pedagoji Enstitusu nun Dil ve Edebiyat Fakultesi nde ogrenim gordu Veli Nafikov ile birlikte yazdigi Otryad Kuzgaldi adli ilk siir kitabini 1938 de yayimladi 1940 yilinda Yazarlar Birligi uyesi oldu Ikinci siir kitabi Yazgi Tavistar 1941 de yayimladi Baskir Devlet Universitesi nin Dil ve Edebiyat Fakultesi nden mezun oldugu 1941 yilinda evlendi II Dunya Savasi nin baslamasiyla Kizil Ordu ya katildi ve savasin sonuna kadar cephede kaldi Muhabere birliginde ve topcu birliginde hizmet etti Agustos 1942 de gogsunden yaralandi Alti aylik tedaviden sonra taburcu oldu ve cepheye geri dondu On cephede askeri gazeteler icin muhabirlik yapti II Dunya Savasi nin bitisini Vena sehrinde karsiladi Buyuk Vatanseverlik Savasi boyunca da cephede muhabirlik yapti Savasta gosterdigi kahramanliklardan oturu I Derece Vatan Savasi Kizil Yildiz odulleri ve madalyalarla odullendirildi Cephede bulundugu sirada ilk cocugu dunyaya gelen Mostay Kerim savastan sonra sivil hayata dondu ve edebiyatla ugrasmaya devam etti Savas yillarindaki deneyimleri onun siir anlayisinda etkili oldu Vatanin yuceligi Sovyet insaninin cesareti ve sabri siir anlayisinin temelini olusturdu Askerlerin savastan sonra vatanlarina kavusmasini Kaytiv adli siir kitabinin konusunu olusturdu Kara Hivzar adli siirinde savasin acilarini dile getirdi Siir disinda tiyatro eserleri ve gezi yazilari yazdi Bircok oyunu sahnelenmis ve kimisi filme cekilmistir Sanatci elestiri ve tercume alanlarinda da eserler verdi 1951 de ikinci cocugu dunyaya geldi 1951 1962 yillari arasinda Baskurdistan Yazarlar Birligi baskanligini ustlendi 1962 de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Yazarlar Birligi Sekreteri oldu Uzun yillar Yabancilar Dairesi nin Baskurdistan bolumunun baskanligini yapti Baskurt edebiyatina yaptigi hizmetler iki defa Lenin Odulu iki defa Hizmet Kizil Bayrak Halklar Dostlugu Seref Madalyasi gibi madalyalarla odullendirildi 1963 te Baskurdistan in Halk Sairi unvani verildi Sovyetler Birligi Devlet Odulu Sosyalist Hizmet Kahramani Ufa Sehrinin Sere Odulu gibi bircok odulu vardir Mostay Kerim gecirdigi kalp krizinin ardindan 21 Eylul 2005 te Ufa da oldu Adi Ufa da bir caddeye ve Baskurdistan Cumhuriyeti Ulusal Genclik Tiyatrosu na verilmistir 2013 yilinda cocuklari Baskurt dili ve edebiyatinin gelisimini destekleyen Mustai Karim Vakfi ni kurmustur KaynakcaWikimedia Commons ta Mostay Kerim ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b Mostay Kerim PDF Baskurt Edebiyati Siirler Manzum Eserler Erisim tarihi 5 Temmuz 2020 olu kirik baglanti a b c Kaya Mehmet Yasin Mostay Kerim in siirleri giris metinler dizin Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Erisim tarihi 5 Temmuz 2020 olu kirik baglanti a b Mustay Karim biyografi Hkls ru sitesi Erisim tarihi 5 Temmuz 2020 olu kirik baglanti Ayrica bakinizYouTube da Mostay Kerim in Ay Tutulmasi Gecesinde oyununu anlatir Ay Tutulmasi Gecesinde filmi