Âşık Said

Âşık Said ya da Kırşehirli Âşık Said (1835, Toklumen, Kırşehir – 1910, Toklumen), 19. yüzyılda yaşamış bir Türk halk ozanıdır. "Said" mahlasının yanı sıra "İlhami" mahlasını da kullanmıştır.

Yaşam öyküsü

Âşık Said, 1835 yılında Kırşehir'e bağlı Toklumen köyünde doğmuştur, Değirmencioğulları ailesine mensuptur. Okuma ve yazmayı köy hocasından öğrenen Said, 18 yaşında Kayseri'ye göçüp medresede 2 buçuk yıl eğitim görmüştür. Askerlik hizmetini Yemen'de ve Balkanlarda yapmıştır. Küçük yaşlarda kendi başına saz çalmayı öğrenmiş, yirmili yaşlarda türkülerini icra etmeye başlamış, 45 yaşından sonrasında ise saz çalmayı ve türkü söylemeyi bırakmıştır. Üç kez evlenmiş, birçok çocuğu olmuştur. Çocuklarından biri de 1968 yılında ölmüş halk ozanı 'tır. Âşık Said 75 yaşında ölmüştür, Toklumen'de adına dikilimiş bir anıt bulunmaktadır.

Sanatı

Âşık Said; Âşık Musa, Dadaloğlu ve Karacaoğlan'dan etkilenmiştir. Türkü ve bozlakları kendi üslubuyla ve açık bir şekilde söylemiştir. Eserlerinde aşk, hasret, vatan, gurbet, doğa gibi çeşitli konuları işlemiştir. Söylediklerinde dinî unsurlar içeren sözcük ve tamlamalar mevcuttur ve durak kaygısı gütmemiştir.

Destan-ı İlhamî adlı üç başlıktan oluşan destan türündeki eserinde Osmanlı İmparatorluğu'nun buhranlı yıllarından, 93 Harbi'nden, taht değişimlerinden bahsetmiş ve ülkenin içinde bulunduğu sıkıntılı durumu eleştirmiştir.

Kaynakça

1. ^ ^{a b} Duman, Mustafa. "Said, Kırşehirli". teis.yesevi.edu.tr. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
2. ^ Tural, Sadık K. (2002). Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Projesi. 2. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. 
3. ^ ^{a b c} Yusuf Küçükdağ; Yaşar Erdemir; Bekir Şahin, (Ed.) (2020). "Arşivlenmiş kopya". Ahilik Ansiklopedisi. 1. Ankara. s. 271-272. 15 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
4. ^ Obruk, Cahit (1983). Kırşehirli Âşık Said. Ankara: Ulus Matbaası. ss. 11-12.