Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur.Mayıs 2022) ( |
Mladen Stojanović (ölümü 1885), Çakır Paşa (Чакр-паша) olarak bilinmektedir, çoğunlukla Pčinja bölgesinin Osmanlı topraklarında ve Kumanovo'da aktif olan bir Sırp hajduk (eşkıya ve asi) lideriydi. Gençliğinden beri bir haydut olan Çakır Paşa, 1878'de Sırp-Osmanlı sınırındaki muhafızlık hizmetini terk etmiştir ve sonraki yıllarda Osmanlı yetkililerini öldürmek ve ayrıca yerel halkı sömürmekle ünlenmiştir. Sırp-Osmanlı Savaşı'ndan (1876-78), Kumanovo Ayaklanması'ndan (1878) ve Brsjak İsyanı'ndan (1880-81) sağ çıktıktan sonra, hem Osmanlı askerleri hem de jandarmadan yıllarca kaçtıktan (ve arananlar listesinden) sonra 1885'te ölmüştür. Ölümünden sonra korkusuz, taş gibi soğuk ve ham bir şahsiyet olarak yerel hikâyeler, onu cesur ve kurnaz bir kahraman tutan destansı şiirler yazılmıştır.
Mladen Stojanović | |
---|---|
Lakabı | Çakır Paşa |
Doğum | 19. yüzyılın ortaları , Osmanlı İmparatorluğu (şimdiki Sırbistan) |
Ölüm | 1885 sonbaharı , Osmanlı İmparatorluğu (Sırbistan) |
Bağlılığı | |
Hizmet yılları | 1876-78 |
Birimi |
|
Çatışma/savaşları |
|
Erken dönem
Stojanović, Vranje (modern Sırbistan) yakınlarındaki Gornji Stajevac'ta doğmuştur. Babası Stojan ve Mladen'in iki erkek kardeşi, büyük Stevan ve küçük Anđel bulunmaktadır. Meteževci'nin mahallesinde yaşamaktaydı. Kardeşi Stevan barış içinde yaşayan bir tarımcı iken, Mladen ve Anđel hajduk olmuşlardır. Mladen'in daha genç yaşlarındayken Osmanlı hükûmetiyle çatışmaya girdiği ve Vranje'de hapsedildiği, ancak annesinin onu bir Hristiyan bayram gününde serbest bırakması için yalvarmasından sonra serbest bırakıldığı söylenmektedir. Takma adı Çakır Paşa olan Mladen, 1876'dan önce Pčinja bölgesinde (Kozjak ve Alman dağlarında) aktif bir hajduk idi.
Hajduk
1876'da (savaştan önce) Osmanlılar tarafından yakalanmıştır ve Sırp ordusunun onu orada serbest bıraktığı (1877'de) Niş Kalesi'ne hapsedilmiştir; Sırp-Osmanlı Savaşı'nda (1876-78) gönüllü olarak orduya katılmıştır. Gönüllü iken Veljan Strnovski ve Jaćim Čelopečki ile arkadaş olmuştur. Savaştan sonra kısa bir süre, Vranje'de polis ve gardiyanlık yapmıştır, ancak bunu küçük düşürücü olarak görüp Sırp-Osmanlı sınırını geçerek eşkıyalığa geri dönmüştür. 1878'den sonra sınır bölgelerinde faaliyet göstermiştir.
Çakır Paşa bir süre için kardeşi Anđel, Toša Šestoprst, Peša, Toma ve diğerleri de dahil olmak üzere 12 hajduk'tan oluşan bir gruba liderlik etmiştir. Daha çok Pčinja bölgesinin Osmanlı topraklarında ve Kumanovo bölgesinde faaliyet göstermiştir. Nizamilere, sınır muhafızlarına, vergi tahsildarlarına, gümrük memurlarına, ağalara ve beylere saldırmıştır. Çakır Paşa, Jusen Ferov'un seymenlerini Prohor Pcinjski yakınlarında öldürmüştür. Kumanovo Ayaklanmasına (1878) katılmıştır. Kumanovo Ayaklanmasının bastırılmasından sonra, Vranje'ye kaçan isyancılar kısa süre sonra tekrar Kozjak ve Almanları geçerek Pcinja köylerine girmeye başlamışlardır ve burada karanlıkta Türkleri ve Arnavutları bekleyemişlerdir. Bunu yapan önemli liderler arasında Jaćim Jovanović, Čakr-paša, Vukadin Milkinski, Kuzman Petković ve Poreče ve Kičevo bölgelerinden diğerleri bulunmaktadır. Çakır Paşa Sırbistan'a geçecek ve Banjska nehrinin bahar kısmında hareket edecekti. 1880'de Sırbistan'a Makedonya'daki bir isyana yardım etmesi için yapılan çağrının 65 imzası arasında bulunmaktadır. Brsjak İsyanı'na (1880-81) katılmıştır.
1881 baharında, Vranje'deki Devet Jugovića-hanında, Micko Krstić 13 savaşçı, arkadaş, kan kardeşi ve takipçiden oluşan bir grup toplamıştır ve Sırbistan'dan ayrılmıştır. Üyelerden biri Çakır Paşa idi. İlk eğitmenleri ve liderleri Çerkez Ilija'ydır. Nisan 1881'de Çerkez Ilija ve Micko çeteleri Kriva Palanka yakınlarında kuşatılmıştır. Çeteler, Osmanlı askerleri ve Arnavutlardan oluşan bir kuvvet tarafından harap edilmiştir, Çerkez Ilija ve çetesinin hepsi ölmüştür, Micko ve hayatta kalanlar güvenlik için kaçmıştır. Kavgada, Micko'nun çetesinin yarısı düşmüştür. Micko ve hayatta kalanlar Poreč'e giden dağları geçtiler, Çakır Paşa ise Kozjak'ta kalmıştır.
Osmanlı hükûmeti sabırsızlanınca, Babıali Belgrad'da protesto etmiştir. Babıali'nin talebi üzerine, Milan Piroćanac yönetimindeki Sırp hükûmeti, 1882'de onu kanun kaçağı ilan etmiştir. Çakır Paşa, üç yıl boyunca Sırbistan, Bulgaristan ve Osmanlı İmparatorluğu'nda eşkıyalık yaparak, Sofya, Konstantinopolis ve Belgrad'dan tehditler ve şantajlar almıştır. 1885 sonbaharında, Stari Glog'dan yoldaşı Toma Stanković tarafından Vranjska Banja'nın yukarısındaki bir ormanda tıraş olurken öldürülmüştür. Toma, kesilen kafayı kanıt için Vranje'ye götürmüştür.
Miras
Çakır Paşa çoğunlukla Vranjska Banja'nın doğusundaki vahşi doğada, örneğin Crni Vrh ve Stari Glog (Samarci'nin yerinde) köylerinde tutulmaktadır. 1878'den sonra Stari Glog'da bir evi bulunmaktadır. Üzüm bağları ve çingene bir hizmetçisi vardı. Grubuyla birlikte sınırın iki yakasında da sığır satmıştır. Sınırı geçmiştir ve sığırları her iki yöne yönlendirmiştir. Köylülere, arkadaşlarına göre oldukça sert davranmıştır. Stari Glog'da Avusturya-Macaristan'da bir mevsimlik işçinin karısı Jelena adlı bir kadını kaçırmıştır. Toma'nın gelini Ljubica Stanković'e göre, Çakır Paşa Toma'nın iki kadın kuzenine (ve dolayısıyla cinayeti için bir sebep) kendini zorlamıştı. Çakır Paşa'nın Jelena ile Viti Bor'da daha uzun süre birlikte yaşadığı biliniyordu, ancak çocuğu yoktur. Ayrıca beyaz bir kısrağa binen büyük bir süvari olarak da hatırlanmaktadır.
Çakır Paşa 19. yüzyılın ikinci yarısında en dikkate değer hajduklardan biri olarak belirtilmektedir. Ölümünden sonra korkusuz, taş gibi soğuk ve ham bir şahsiyet olarak yerel hikâyeler ve onu cesur ve kurnaz bir kahraman tutan destansı şiirler yazılmıştır. Çağdaşları onu biraz kısa boylu, sağlam ve uyumlu bir yapıya sahip, koyu renk saçlı, delici gözleri ve güçlü hareketleri olan biri olarak tanımlamışlardır.
Kaynakça
- ^ a b c Narodni muzej u Vranju 1992, s. 174.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Zlatanović 2007.
- ^ Zlatanović 2007; Narodni muzej u Leskovcu 1973, s. 266; Krakov 1990, s. 28
- ^ a b c d e f g h Narodni muzej u Leskovcu 1973, s. 266.
- ^ a b c d e f Krakov 1990, s. 28.
- ^ a b Zlatanović 2007; Narodni muzej u Leskovcu 1973, s. 266
- ^ Društvo sv. Save, s. 203.
- ^ a b Društvo sv. Save, s. 197.
- ^ Hadži-Vasiljević 1928, s. 9.
- ^ a b c d Đurić & Mijović 1993, s. 61.
- ^ Zlatanović 2007; Narodni muzej u Vranju 1992, s. 174
- ^ a b Narodni muzej u Leskovcu 1973, s. 266; Narodni muzej u Vranju 1992, s. 174
Araştırmalar
- Društvo sv. Save. Brastvo. 11. Društvo sv. Save. 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- Đurić, Veljko Đ.; Mijović, Miličko (1993). Ilustrovana istorija četničkog pokreta (Sırpça). 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- Hadži-Vasiljević, Jovan (1928). Četnička akcija u Staroj Srbiji i Maćedoniji (Sırpça). Belgrad: Sv. Sava.
- (1990). Plamen četništva (Sırpça). Belgrad: Hipnos. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- Narodni muzej u Leskovcu (1973). Leskovački zbornik. 13-14. Narodni muzej u Leskovcu. ss. 266-. 29 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- Narodni muzej u Vranju (1992). Vranjski glasnik. 24-28. Narodni muzej u Vranju. ss. 174-. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- Zlatanović, Momčilo (2007). Пчиња. Vranje: Vranjske knjige. ISBN . 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Mayis 2022 Mladen Stojanovic olumu 1885 Cakir Pasa Chakr pasha olarak bilinmektedir cogunlukla Pcinja bolgesinin Osmanli topraklarinda ve Kumanovo da aktif olan bir Sirp hajduk eskiya ve asi lideriydi Gencliginden beri bir haydut olan Cakir Pasa 1878 de Sirp Osmanli sinirindaki muhafizlik hizmetini terk etmistir ve sonraki yillarda Osmanli yetkililerini oldurmek ve ayrica yerel halki somurmekle unlenmistir Sirp Osmanli Savasi ndan 1876 78 Kumanovo Ayaklanmasi ndan 1878 ve Brsjak Isyani ndan 1880 81 sag ciktiktan sonra hem Osmanli askerleri hem de jandarmadan yillarca kactiktan ve arananlar listesinden sonra 1885 te olmustur Olumunden sonra korkusuz tas gibi soguk ve ham bir sahsiyet olarak yerel hikayeler onu cesur ve kurnaz bir kahraman tutan destansi siirler yazilmistir Mladen StojanovicLakabiCakir PasaDogum19 yuzyilin ortalari Osmanli Imparatorlugu simdiki Sirbistan Olum1885 sonbahari Osmanli Imparatorlugu Sirbistan Bagliligi 1876 78 Hajduklar isyancilarHizmet yillari1876 78BirimiGonullu mufreze 1876 78 Pcinja gruplari 1878 85 Catisma savaslari 1878 1880 81 Erken donemPrijedor 1910 Stojanovic Vranje modern Sirbistan yakinlarindaki Gornji Stajevac ta dogmustur Babasi Stojan ve Mladen in iki erkek kardesi buyuk Stevan ve kucuk Anđel bulunmaktadir Metezevci nin mahallesinde yasamaktaydi Kardesi Stevan baris icinde yasayan bir tarimci iken Mladen ve Anđel hajduk olmuslardir Mladen in daha genc yaslarindayken Osmanli hukumetiyle catismaya girdigi ve Vranje de hapsedildigi ancak annesinin onu bir Hristiyan bayram gununde serbest birakmasi icin yalvarmasindan sonra serbest birakildigi soylenmektedir Takma adi Cakir Pasa olan Mladen 1876 dan once Pcinja bolgesinde Kozjak ve Alman daglarinda aktif bir hajduk idi Hajduk1876 da savastan once Osmanlilar tarafindan yakalanmistir ve Sirp ordusunun onu orada serbest biraktigi 1877 de Nis Kalesi ne hapsedilmistir Sirp Osmanli Savasi nda 1876 78 gonullu olarak orduya katilmistir Gonullu iken Veljan Strnovski ve Jacim Celopecki ile arkadas olmustur Savastan sonra kisa bir sure Vranje de polis ve gardiyanlik yapmistir ancak bunu kucuk dusurucu olarak gorup Sirp Osmanli sinirini gecerek eskiyaliga geri donmustur 1878 den sonra sinir bolgelerinde faaliyet gostermistir View of the on the slopes of the Kozjak mountain where Cakr pasa and his band was active Cakir Pasa bir sure icin kardesi Anđel Tosa Sestoprst Pesa Toma ve digerleri de dahil olmak uzere 12 hajduk tan olusan bir gruba liderlik etmistir Daha cok Pcinja bolgesinin Osmanli topraklarinda ve Kumanovo bolgesinde faaliyet gostermistir Nizamilere sinir muhafizlarina vergi tahsildarlarina gumruk memurlarina agalara ve beylere saldirmistir Cakir Pasa Jusen Ferov un seymenlerini Prohor Pcinjski yakinlarinda oldurmustur Kumanovo Ayaklanmasina 1878 katilmistir Kumanovo Ayaklanmasinin bastirilmasindan sonra Vranje ye kacan isyancilar kisa sure sonra tekrar Kozjak ve Almanlari gecerek Pcinja koylerine girmeye baslamislardir ve burada karanlikta Turkleri ve Arnavutlari bekleyemislerdir Bunu yapan onemli liderler arasinda Jacim Jovanovic Cakr pasa Vukadin Milkinski Kuzman Petkovic ve Porece ve Kicevo bolgelerinden digerleri bulunmaktadir Cakir Pasa Sirbistan a gececek ve Banjska nehrinin bahar kisminda hareket edecekti 1880 de Sirbistan a Makedonya daki bir isyana yardim etmesi icin yapilan cagrinin 65 imzasi arasinda bulunmaktadir Brsjak Isyani na 1880 81 katilmistir 1881 baharinda Vranje deki Devet Jugovica haninda Micko Krstic 13 savasci arkadas kan kardesi ve takipciden olusan bir grup toplamistir ve Sirbistan dan ayrilmistir Uyelerden biri Cakir Pasa idi Ilk egitmenleri ve liderleri Cerkez Ilija ydir Nisan 1881 de Cerkez Ilija ve Micko ceteleri Kriva Palanka yakinlarinda kusatilmistir Ceteler Osmanli askerleri ve Arnavutlardan olusan bir kuvvet tarafindan harap edilmistir Cerkez Ilija ve cetesinin hepsi olmustur Micko ve hayatta kalanlar guvenlik icin kacmistir Kavgada Micko nun cetesinin yarisi dusmustur Micko ve hayatta kalanlar Porec e giden daglari gectiler Cakir Pasa ise Kozjak ta kalmistir Osmanli hukumeti sabirsizlaninca Babiali Belgrad da protesto etmistir Babiali nin talebi uzerine Milan Pirocanac yonetimindeki Sirp hukumeti 1882 de onu kanun kacagi ilan etmistir Cakir Pasa uc yil boyunca Sirbistan Bulgaristan ve Osmanli Imparatorlugu nda eskiyalik yaparak Sofya Konstantinopolis ve Belgrad dan tehditler ve santajlar almistir 1885 sonbaharinda Stari Glog dan yoldasi Toma Stankovic tarafindan Vranjska Banja nin yukarisindaki bir ormanda tiras olurken oldurulmustur Toma kesilen kafayi kanit icin Vranje ye goturmustur MirasCakir Pasa cogunlukla Vranjska Banja nin dogusundaki vahsi dogada ornegin Crni Vrh ve Stari Glog Samarci nin yerinde koylerinde tutulmaktadir 1878 den sonra Stari Glog da bir evi bulunmaktadir Uzum baglari ve cingene bir hizmetcisi vardi Grubuyla birlikte sinirin iki yakasinda da sigir satmistir Siniri gecmistir ve sigirlari her iki yone yonlendirmistir Koylulere arkadaslarina gore oldukca sert davranmistir Stari Glog da Avusturya Macaristan da bir mevsimlik iscinin karisi Jelena adli bir kadini kacirmistir Toma nin gelini Ljubica Stankovic e gore Cakir Pasa Toma nin iki kadin kuzenine ve dolayisiyla cinayeti icin bir sebep kendini zorlamisti Cakir Pasa nin Jelena ile Viti Bor da daha uzun sure birlikte yasadigi biliniyordu ancak cocugu yoktur Ayrica beyaz bir kisraga binen buyuk bir suvari olarak da hatirlanmaktadir Cakir Pasa 19 yuzyilin ikinci yarisinda en dikkate deger hajduklardan biri olarak belirtilmektedir Olumunden sonra korkusuz tas gibi soguk ve ham bir sahsiyet olarak yerel hikayeler ve onu cesur ve kurnaz bir kahraman tutan destansi siirler yazilmistir Cagdaslari onu biraz kisa boylu saglam ve uyumlu bir yapiya sahip koyu renk sacli delici gozleri ve guclu hareketleri olan biri olarak tanimlamislardir Kaynakca a b c Narodni muzej u Vranju 1992 s 174 a b c d e f g h i j k l m n o p Zlatanovic 2007 Zlatanovic 2007 Narodni muzej u Leskovcu 1973 s 266 Krakov 1990 s 28 a b c d e f g h Narodni muzej u Leskovcu 1973 s 266 a b c d e f Krakov 1990 s 28 a b Zlatanovic 2007 Narodni muzej u Leskovcu 1973 s 266 Drustvo sv Save s 203 a b Drustvo sv Save s 197 Hadzi Vasiljevic 1928 s 9 a b c d Đuric amp Mijovic 1993 s 61 Zlatanovic 2007 Narodni muzej u Vranju 1992 s 174 a b Narodni muzej u Leskovcu 1973 s 266 Narodni muzej u Vranju 1992 s 174ArastirmalarDrustvo sv Save Brastvo 11 Drustvo sv Save 13 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2021 Đuric Veljko Đ Mijovic Milicko 1993 Ilustrovana istorija cetnickog pokreta Sirpca 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2021 Hadzi Vasiljevic Jovan 1928 Cetnicka akcija u Staroj Srbiji i Macedoniji Sirpca Belgrad Sv Sava 1990 Plamen cetnistva Sirpca Belgrad Hipnos 12 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2021 Narodni muzej u Leskovcu 1973 Leskovacki zbornik 13 14 Narodni muzej u Leskovcu ss 266 29 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2021 Narodni muzej u Vranju 1992 Vranjski glasnik 24 28 Narodni muzej u Vranju ss 174 18 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2021 Zlatanovic Momcilo 2007 Pchiњa Vranje Vranjske knjige ISBN 978 86 84287 27 6 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2021