Çala Kilisesi (Gürcüce: ჭალის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurumu ilinin Uzundere ilçesinde, Uzundere kasabasının eski adı Çala olan Çaybaşı mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Çaybaşı, Uzundere |
Koordinatlar | 40°33′37″K 41°32′56″D / 40.56028°K 41.54889°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Yıkılmış (bazı kalıntılar mevcut) |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | Orta Çağ |
Özellikler | |
Malzemeler | Kesme taş |
Tarihçe
Çala Kilisesi'nin bulunduğu Çala köyü, tarihsel Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesinde yer alıyordu. Çala (ჭალა), Gürcüce bir yer adı olup dere veya dere kenarındaki verimli toprak, Eski Gürcücede ise orman anlamına gelir. Çala köyü, 16. yüzyılın ortasında, Gürcü idaresi altındayken Osmanlıların eline geçti. 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre Çala köyünde tamamı Müslüman olan yaklaşık 48 kişi yaşıyordu. Çala Kilisesi'nin cemaatinin bu tarihten önce Müslümanlaştığı, cemaatini yitiren kilisenin de zaman için harabeye dönüştüğü anlaşılmaktadır. 2016 yılında kilise büyük ölçüde yıkılmış, duvarlarının bazı bölümleri kalmıştı.
Mimari
Çala Kilisesi, Çaybaşı yerleşiminin 2 kilometre kuzeyinde yer alır. Tek nefli bir köy kilisesidir. Yapı dolgu duvar tekniğinde inşa edilmiştir. Duvarların iç ve dış cephelerindeki düzgün kesme taşlar günümüze ulaşmıştır. Kilisenin girişi güneyde bulunuyordu. Apsiste yarım dairesel iki niş yer alır. Bugüne kalan duvarlarının yüksekliği 4 metreyi bulur.
Kaynakça
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 126. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "ჭალა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 25 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Yunus Özger, "XIX. Yüzyılda Tortum'un Nüfus Durumu", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006, Sayı: 2, s. 113-128". 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 126. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 119, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cala Kilisesi Gurcuce ჭალის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Erzurumu ilinin Uzundere ilcesinde Uzundere kasabasinin eski adi Cala olan Caybasi mahallesinde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kilisedir Cala Kilisesi Uzundere Temel bilgilerKonumCaybasi UzundereKoordinatlar40 33 37 K 41 32 56 D 40 56028 K 41 54889 D 40 56028 41 54889InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmis bazi kalintilar mevcut MimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanmaOrta CagOzelliklerMalzemelerKesme tasTarihceCala Kilisesi nin bulundugu Cala koyu tarihsel Gurcistan in bir parcasi olan Tao bolgesinde yer aliyordu Cala ჭალა Gurcuce bir yer adi olup dere veya dere kenarindaki verimli toprak Eski Gurcucede ise orman anlamina gelir Cala koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurcu idaresi altindayken Osmanlilarin eline gecti 1835 tarihli Osmanli nufus defterine gore Cala koyunde tamami Musluman olan yaklasik 48 kisi yasiyordu Cala Kilisesi nin cemaatinin bu tarihten once Muslumanlastigi cemaatini yitiren kilisenin de zaman icin harabeye donustugu anlasilmaktadir 2016 yilinda kilise buyuk olcude yikilmis duvarlarinin bazi bolumleri kalmisti MimariCala Kilisesi Caybasi yerlesiminin 2 kilometre kuzeyinde yer alir Tek nefli bir koy kilisesidir Yapi dolgu duvar tekniginde insa edilmistir Duvarlarin ic ve dis cephelerindeki duzgun kesme taslar gunumuze ulasmistir Kilisenin girisi guneyde bulunuyordu Apsiste yarim dairesel iki nis yer alir Bugune kalan duvarlarinin yuksekligi 4 metreyi bulur Kaynakca a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 126 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 ჭალა A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 25 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Yunus Ozger XIX Yuzyilda Tortum un Nufus Durumu Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 2006 Sayi 2 s 113 128 18 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2017 s 126 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 119 ISBN 978 9941 478 17 8