Çandır, Isparta ilinin Sütçüler ilçesine bağlı bir köydür.
Çandır | |
---|---|
Isparta'nın konumu | |
Çandır Çandır'ın Isparta'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Isparta |
İlçe | Sütçüler |
Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
Rakım | 273 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 610 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0246 |
İl plaka kodu | 32 |
Posta kodu | 32950 |
Tarihçe
Çandır Köyü, Türk boylarından olan Çavundur'dan türeyen bir Türk Boy ismidir. Çavundur Boyu Yazıcıoğlu tarihinde de olduğu gibi Çavdur – Çavındır olarak yazıldığı örnekler mevcuttur.
Çandır adı Çavdır Boyu’ndan türemiş bir kelimedir. Yazıcıoğlu Ali tarihi kaynak eserinde Çavuldur – Çavuldur boy adını Çavındır olarak yazmasından bunu net bir şekilde anlayabiliyoruz.
Türkler Asya’dan Anadolu’ya göç ettiklerinde, Asya’daki boy aşiret adlarını Anadolu’da kullandığı gibi, Asya’daki yer adlarını da Anadolu’da kullandılar.
Günümüzde Özbekistan ve Türkmenistan sınırları içinde yer alan tarihte Buhara ve Hive Hanlığının topraklarına Çandırlar yerleşmiştir. Reşidüddin’de ve Salar Baba’da “Çavuldur” olarak geçen boy adı, Yazıcıoğlu‘nda “Çavındır”, Kitab-ı Dede Korkut’ta “Çavuldar” şeklinde anılan bu boy adı, günümüz Türkmen dilinde “Çovdur” şeklinde geçmektedir.
Türkmenistan’da Çovdur boyunun adını taşıyan çok yer adı halen mevcuttur. Daşhovuz vilâyetinin Gubadag ve Boldumsaz ilçelerindeki Çovdurlar’ın yaşadıkları obalar tamamen “Çovdur ili” olarak anılagelmiştir. Çovdur adlı obalara (Sayat ve Türkmenkale ilçelerinde), “Çovdurbulak” adlı kuyuya (Gızılkum çölü) ve “Çovduryab” adlı dereye (Esengulı ilçesi Hazar kıyısı) yer-yurt adı olarak bu ad verilmiştir.
Bu adın en eski şekli olan “Çavuldur” ise Kazakistan’da “Şevülder” adlı demiryolu
durağının adında muhafaza edilmektedir.
Günümüzde Yozgat'ta, Mersinde, Sütçüler’de Çandır adlı yerleşim yerleri mevcuttur. Burdur'da Çavdır adlı bir ilçe mevcuttur. Çavdır’ın Çandır’a dönüşmesiyle Orta Asya’da halen bu boy varlığını sürdürmekte ve alt kolları urukları şu şekildedir:
ÇANDIR BOYU URUĞLARI |
---|
BAYINDIR URUĞU |
KÖLÇANDIRI URUĞU |
GABACA URUĞU |
GUTLUBAY URUĞU |
Çandır boyunun bu uruğlarına dahil kollar şunlardır: (Börübeg, Kacam, Köyük, Dogmalar, Şurabat, Pasıh, Gaşlar, Berreler) |
Köyün ilk kaydı 1811 yılına ait olan öşür varidat defterinde geçmektedir. Köy 1568 yılı kaydında olmadığına göre bu köyün dağılan köylerden veya yeni gelen göçer aşiretlerinden oluştuğu anlaşılmaktadır. Günümüzde varlığını devam ettirmeyen köylerin o dönemde kolera, tifo, veba gibi hastalıklardan dolayı yer değiştirdiklerini terk edildiklerini biliyoruz. Ancak Çandır, bu sebeple kurulmuş bir köy olmaktan öte 1700'lerin sonunda göçer izlerini taşıyan bir topluluğu işaret etmektedir. Bunu köyde 1831-1841 kişi isimlerinin tetkik ettiğimizde, desteklediğini görüyoruz. Kethüdaoğlu, Hayta gibi isimler göçerlik izlerini taşırken Gök lakaplı isimler de, Kartoz civarından ayrılan erken dönem muhacirleri işaret etmektedir. Köy, 1926'dan beri aynı adı taşımaktadır.
Coğrafya
Isparta il merkezine 60 km, Sütçüler ilçe merkezine 40 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 610 |
2021 | 591 |
2020 | 618 |
2019 | 630 |
2018 | 619 |
2017 | 641 |
2016 | 650 |
2015 | 647 |
2014 | 640 |
2013 | 641 |
2012 | 649 |
2011 | 638 |
2010 | 634 |
2009 | 627 |
2008 | 642 |
2007 | 621 |
2000 | 663 |
1990 | 965 |
1985 | 1.073 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). fallingrain.com. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Isparta Sütçüler Çandır Köy Nüfusu". Nufusune.com. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ Bilig. Soltanşa ATANİYAZOV. TÜRK DÜNYASI SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ. 1999.
- ^ Sütçüler Kartoz Köyleri. Bekir Manav. PERGOLE YAYINLARI. Kasım 2021. s. 59.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
Dış bağlantılar
- Çandır, Sütçüler için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
Türkiye'deki bir köy ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Candir Isparta ilinin Sutculer ilcesine bagli bir koydur CandirKoyIsparta nin konumuCandirCandir in Isparta daki konumuUlkeTurkiyeIlIspartaIlceSutculerCografi bolgeAkdeniz BolgesiRakim273 mNufus 2022 Toplam610Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0246Il plaka kodu32Posta kodu32950TarihceCandir Koyu Turk boylarindan olan Cavundur dan tureyen bir Turk Boy ismidir Cavundur Boyu Yazicioglu tarihinde de oldugu gibi Cavdur Cavindir olarak yazildigi ornekler mevcuttur Candir adi Cavdir Boyu ndan turemis bir kelimedir Yazicioglu Ali tarihi kaynak eserinde Cavuldur Cavuldur boy adini Cavindir olarak yazmasindan bunu net bir sekilde anlayabiliyoruz Turkler Asya dan Anadolu ya goc ettiklerinde Asya daki boy asiret adlarini Anadolu da kullandigi gibi Asya daki yer adlarini da Anadolu da kullandilar Gunumuzde Ozbekistan ve Turkmenistan sinirlari icinde yer alan tarihte Buhara ve Hive Hanliginin topraklarina Candirlar yerlesmistir Residuddin de ve Salar Baba da Cavuldur olarak gecen boy adi Yazicioglu nda Cavindir Kitab i Dede Korkut ta Cavuldar seklinde anilan bu boy adi gunumuz Turkmen dilinde Covdur seklinde gecmektedir Turkmenistan da Covdur boyunun adini tasiyan cok yer adi halen mevcuttur Dashovuz vilayetinin Gubadag ve Boldumsaz ilcelerindeki Covdurlar in yasadiklari obalar tamamen Covdur ili olarak anilagelmistir Covdur adli obalara Sayat ve Turkmenkale ilcelerinde Covdurbulak adli kuyuya Gizilkum colu ve Covduryab adli dereye Esenguli ilcesi Hazar kiyisi yer yurt adi olarak bu ad verilmistir Bu adin en eski sekli olan Cavuldur ise Kazakistan da Sevulder adli demiryolu duraginin adinda muhafaza edilmektedir Gunumuzde Yozgat ta Mersinde Sutculer de Candir adli yerlesim yerleri mevcuttur Burdur da Cavdir adli bir ilce mevcuttur Cavdir in Candir a donusmesiyle Orta Asya da halen bu boy varligini surdurmekte ve alt kollari uruklari su sekildedir CANDIR BOYU URUGLARIBAYINDIR URUGUKOLCANDIRI URUGUGABACA URUGUGUTLUBAY URUGUCandir boyunun bu uruglarina dahil kollar sunlardir Borubeg Kacam Koyuk Dogmalar Surabat Pasih Gaslar Berreler Koyun ilk kaydi 1811 yilina ait olan osur varidat defterinde gecmektedir Koy 1568 yili kaydinda olmadigina gore bu koyun dagilan koylerden veya yeni gelen gocer asiretlerinden olustugu anlasilmaktadir Gunumuzde varligini devam ettirmeyen koylerin o donemde kolera tifo veba gibi hastaliklardan dolayi yer degistirdiklerini terk edildiklerini biliyoruz Ancak Candir bu sebeple kurulmus bir koy olmaktan ote 1700 lerin sonunda gocer izlerini tasiyan bir toplulugu isaret etmektedir Bunu koyde 1831 1841 kisi isimlerinin tetkik ettigimizde destekledigini goruyoruz Kethudaoglu Hayta gibi isimler gocerlik izlerini tasirken Gok lakapli isimler de Kartoz civarindan ayrilan erken donem muhacirleri isaret etmektedir Koy 1926 dan beri ayni adi tasimaktadir CografyaIsparta il merkezine 60 km Sutculer ilce merkezine 40 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 6102021 5912020 6182019 6302018 6192017 6412016 6502015 6472014 6402013 6412012 6492011 6382010 6342009 6272008 6422007 6212000 6631990 9651985 1 073Kaynakca Ingilizce fallingrain com 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Isparta Sutculer Candir Koy Nufusu Nufusune com 11 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2020 Bilig Soltansa ATANIYAZOV TURK DUNYASI SOSYAL BILIMLER DERGISI 1999 Sutculer Kartoz Koyleri Bekir Manav PERGOLE YAYINLARI Kasim 2021 s 59 Nisanyan Sevan Index Anatolicus Turkiye yerlesim birimleri envanteri nisanyanmap com 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2020 a b c d YerelNet org tr 19 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2020 Dis baglantilarCandir Sutculer icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo MicrosoftTurkiye deki bir koy ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz