Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusu sağlamayabilir. ve maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa Vikipedi'nin gereğince , kayda değerliği tartışmalı ise yerinde olacaktır. Kaynak ara: "Çarekan Aşireti" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR Bu madde Mayıs 2022 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. |
Çarekan Aşireti, XVI yy ilk yıllarında Palu'dan gelerek Kiği-Pülümür ve Tercan ilçelerinin tam ortasında yer alan Bağır Baba Dağı yakınlarındaki aşirete adını veren Çarek yaylasına gelip yerleşen büyük bir Zaza aşiretidir
Tarihçe
Aşiret 1500'lü yılların ilk başlarında Çarek yaylasını yurt edinen aşiretin kurucusu Ali Haydar Bey'in (Pala bıyığından dolayı Bıyık Ahmet olarak da bilinir) Kiği Bey'inin kızıyla evlenerek ondan olan yedi oğlu ile onlardan gelen kuşaklardan var olmuştur. Aşiretin atalarının Anadolu'ya ilk göç ettiği yer şimdiki İran bölgesine yakın alanda kalan Horasan bölgesinin güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan Deşt-i Lut Çölü bölgesi olduğu düşünülmektedir. Bölgede kıtlık çıkması ve eşzamanlı Moğol baskısı oluşması nedeniyle güneşin batışını takip ederek batıya göç ederek' Anadolu'ya İlk olarak Siverek sonrasında Gerger ve Palu'ya ve son olarak aşirete adını veren Çarek bölgesine yerleşmişlerdir.Çarekan aşireti Çarek yaylasına yerleştiği dönemde orada taraftar toplamak maksadıyla 10 yıl süreyle yerleşik olan Şah İsmail'in etkisiyle Aleviliği benimsemiş olup aşiretin günümüzde çok büyük kısmı hala alevi inanç ve geleneğini sürdürmektedir
Akrabalık
Palu'daki Kasıman aşiretinin kurucusu Kasım Bey ve Koç Mehmet Bey ile Çarekan aşiretinin kurucusu Ali Haydar Bey Allahverdi Ağa'nın oğulları olup birbirleriyle kardeştir. Çarekan aşiret mensupları ağırlıklı olarak kendi aralarında kız alıp vermeye dayalı geleneği yakın zamana kadar sürdürmüş olduğundan etnik yapısı bozulmadan günümüze kadar gelmiş nadir aşiretlerdendir.
Dil
İnançları ve dilleri gittikleri bölgelere göre şekil almışsa da aşiretin dil yapısı uzun dönemde bozulmadan günümüze gelebilen nadir aşiretlerdendir.
Göçler
Aşiretin geneli uyumlu ama aynı zamanda cesur ve lider yapısına haiz, son derece korkusuz savaşçı ve zorunluluk halleri dışında göçebeliği sevmeyen bir yapıya sahiptir. Tarihi belgelerde asker millet olarak tarif edilirler. Devlet arşivlerinde yer alan belgeler ışığında aşiretin hemen her dönem Devlet idaresiyle iyi ilişkilerde bulunduğu görülmektedir. ileri gelenlerinin ve bazı aşiret üyelerinin Çarek bölgesine yerleştikten sonra bir defa Kendi istekleriyle yakın bölgelere kafileler halinde kısmi göç ettikleri ve resmi olarak bir defa da yine aşiretin bir kısmının zorunlu göçe tabi tutuldukları bu göçlerin ilkinin tarihi tam belli değilse de ikinci yani zorunlu iskanın 1800'lü yılların ilk çeyreğinde gerçekleştiği ve 1800'lerdeki göçte dönemin aşiret reisi Pülümür kaymakamı Şah Hüseyin Bey'in Pun Beyi tarafından zehirlenmesi sonrası aşiretin idaresini eline alıp Pun Bey'inin öldürerek aşireti Bingöl sınırlarından Tercan'a soğru genişleten Şah Hüseyin Bey'in oğlu Ali Bey'in bir süre sonra Bulgaristan Vidin şehrine sürgüne gönderildiği aşiretin bu dönemde büyük göçler verdiği AliBey'in yıllar sonra tekrar topraklarına dönmek için zindandan kaçmak zorunda kaldığı anlaşılmaktadır.
Yerleşim yerleri
Erzincan
Tercan 15 köy,
Çayırlı 9 köy,
Üzümlü 8 köy, Refahiye 4 köy,
Bingöl Kiği Yayladere
Erzurum Çat Hınıs
Muş Varto
Tunceli Pülümür 1 köy, Pülümür Çarekan Pardısı 20 mezra,
Sivas İmranlı 6 köy, Zara 5 köy, Ulaş 1 köy Hafik 1 köy Gölova 1 köy,
Çorum Alaca 1 köy,
Trabzon Araklı 2 köy, Sürmene 2 köy, Aksaray 1 köy,
Samsun
Kayseri Sarız Çarekanın Bevlikan kolu,
Kütahya
Günümüzde İzmir, Ankara, Istanbul, İzmit, Antalya, Avrupa'nın çeşitli ülkeleri.
Kaynakça
- ^ "Kenan Erzurumlu :Çarekan, Kasıman, Koç Mehmet aşiretlerinim kökenleri, "Aşiretleşmenin eşiğinde Koç Mehmet'in torunları" adlı kitabından". 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2021.
- ^ . Günışığı Gazetesi. 9 Şubat 2019. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ Gezik, Erdal. "Varto ve Koçgiri: aşiretten cumhuriyet'e iki alevi örneği" (İngilizce).
- ^ "Rus işgaline Direnişte Çarekan aşiretinin rolü". 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2021.
- ^ . www.youtube.com. 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin konusu kayda degerlik yonergelerini saglamayabilir Konudan bagimsiz ve guvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi gelistirebilir ve kayda deger oldugunu ispat edebilirsiniz Maddenin kayda degerligi kanitlanamazsa Vikipedi nin silme politikasi geregince hizli silinmesi kayda degerligi tartismali ise silinmeye aday gosterilmesi yerinde olacaktir Kaynak ara Carekan Asireti haber gazete kitap akademik JSTOR Bu madde Mayis 2022 tarihinden bu yana isaretli olarak durmaktadir Carekan Asireti XVI yy ilk yillarinda Palu dan gelerek Kigi Pulumur ve Tercan ilcelerinin tam ortasinda yer alan Bagir Baba Dagi yakinlarindaki asirete adini veren Carek yaylasina gelip yerlesen buyuk bir Zaza asiretidirTarihceAsiret 1500 lu yillarin ilk baslarinda Carek yaylasini yurt edinen asiretin kurucusu Ali Haydar Bey in Pala biyigindan dolayi Biyik Ahmet olarak da bilinir Kigi Bey inin kiziyla evlenerek ondan olan yedi oglu ile onlardan gelen kusaklardan var olmustur Asiretin atalarinin Anadolu ya ilk goc ettigi yer simdiki Iran bolgesine yakin alanda kalan Horasan bolgesinin guneyinde Hazar Denizi kiyisinda bulunan Dest i Lut Colu bolgesi oldugu dusunulmektedir Bolgede kitlik cikmasi ve eszamanli Mogol baskisi olusmasi nedeniyle gunesin batisini takip ederek batiya goc ederek Anadolu ya Ilk olarak Siverek sonrasinda Gerger ve Palu ya ve son olarak asirete adini veren Carek bolgesine yerlesmislerdir Carekan asireti Carek yaylasina yerlestigi donemde orada taraftar toplamak maksadiyla 10 yil sureyle yerlesik olan Sah Ismail in etkisiyle Aleviligi benimsemis olup asiretin gunumuzde cok buyuk kismi hala alevi inanc ve gelenegini surdurmektedirAkrabalikPalu daki Kasiman asiretinin kurucusu Kasim Bey ve Koc Mehmet Bey ile Carekan asiretinin kurucusu Ali Haydar Bey Allahverdi Aga nin ogullari olup birbirleriyle kardestir Carekan asiret mensuplari agirlikli olarak kendi aralarinda kiz alip vermeye dayali gelenegi yakin zamana kadar surdurmus oldugundan etnik yapisi bozulmadan gunumuze kadar gelmis nadir asiretlerdendir DilInanclari ve dilleri gittikleri bolgelere gore sekil almissa da asiretin dil yapisi uzun donemde bozulmadan gunumuze gelebilen nadir asiretlerdendir GoclerAsiretin geneli uyumlu ama ayni zamanda cesur ve lider yapisina haiz son derece korkusuz savasci ve zorunluluk halleri disinda gocebeligi sevmeyen bir yapiya sahiptir Tarihi belgelerde asker millet olarak tarif edilirler Devlet arsivlerinde yer alan belgeler isiginda asiretin hemen her donem Devlet idaresiyle iyi iliskilerde bulundugu gorulmektedir ileri gelenlerinin ve bazi asiret uyelerinin Carek bolgesine yerlestikten sonra bir defa Kendi istekleriyle yakin bolgelere kafileler halinde kismi goc ettikleri ve resmi olarak bir defa da yine asiretin bir kisminin zorunlu goce tabi tutulduklari bu goclerin ilkinin tarihi tam belli degilse de ikinci yani zorunlu iskanin 1800 lu yillarin ilk ceyreginde gerceklestigi ve 1800 lerdeki gocte donemin asiret reisi Pulumur kaymakami Sah Huseyin Bey in Pun Beyi tarafindan zehirlenmesi sonrasi asiretin idaresini eline alip Pun Bey inin oldurerek asireti Bingol sinirlarindan Tercan a sogru genisleten Sah Huseyin Bey in oglu Ali Bey in bir sure sonra Bulgaristan Vidin sehrine surgune gonderildigi asiretin bu donemde buyuk gocler verdigi AliBey in yillar sonra tekrar topraklarina donmek icin zindandan kacmak zorunda kaldigi anlasilmaktadir Yerlesim yerleriErzincan Tercan 15 koy Cayirli 9 koy Uzumlu 8 koy Refahiye 4 koy Bingol Kigi Yayladere Erzurum Cat Hinis Mus Varto Tunceli Pulumur 1 koy Pulumur Carekan Pardisi 20 mezra Sivas Imranli 6 koy Zara 5 koy Ulas 1 koy Hafik 1 koy Golova 1 koy Corum Alaca 1 koy Trabzon Arakli 2 koy Surmene 2 koy Aksaray 1 koy Samsun Kayseri Sariz Carekanin Bevlikan kolu Kutahya Gunumuzde Izmir Ankara Istanbul Izmit Antalya Avrupa nin cesitli ulkeleri Kaynakca Kenan Erzurumlu Carekan Kasiman Koc Mehmet asiretlerinim kokenleri Asiretlesmenin esiginde Koc Mehmet in torunlari adli kitabindan 5 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 5 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2021 Gunisigi Gazetesi 9 Subat 2019 3 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2024 Gezik Erdal Varto ve Kocgiri asiretten cumhuriyet e iki alevi ornegi Ingilizce Rus isgaline Direniste Carekan asiretinin rolu 28 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2021 www youtube com 2 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2024 Arsivlenmis kopya 18 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2021