Çark, senaryosunu Bekir Yıldız ve Haşmet Zeybek'in yazdığı, yönetmenliğini ise Muzaffer Hiçdurmaz'ın üstlendiği, 1987 çıkışlı Türk filmi. Tarık Akan, Müge Akyamaç, Cezmi Baskın, İhsan Yüce ve Kenan Bal gibi zengin bir oyuncu kadrosuna sahip olan eser, işçi sınıfının en örgütsüz ve en çok ezilen kesimlerinin yaşantısına ışık tutan özelliğiyle, döneminin dikkat çekici filmlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Üretildiği dönem doğrudan sansürlenmemiş olmasına rağmen, polis baskısı nedeniyle İstanbul'da gösterime girememiştir. Muzaffer Hiçdurmaz’ın tek yönetmenlik denemesi olan ve Türkiye’nin üç-beş işçi sınıfı sineması örneğinden biri olarak nitelendirilen film, İstanbul'da ilk kez "5. Uluslararası Sinema Tarih Buluşması Festivali" kapsamında gösterilmiştir.
Çark filminin posteri | |
Yönetmen | Muzaffer Hiçdurmaz |
---|---|
Yapımcı | |
Senarist | Tarık Akan Bekir Yıldız |
Oyuncular | Tarık Akan Müge Akyamaç Cezmi Baskın İhsan Yüce Kenan Bal Ferdi Akarnur Erol Demiröz Ali Yaylı Zehra Alptürk Dursun Ali Sarıoğlu Hikmet Karagöz |
Müzik | Cahit Berkay Cem Karaca |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | Necdet Tok |
Stüdyo | Burak Film |
Türü | Dram, Politik |
Yapım yılı | 1987, Türkiye |
Süre | 80 dk. |
Cam atölyesinde başlayıp tersanede devam eden ve Orta Çağ çalışma düzenine sahip Kazlıçeşme deri işçilerine kadar uzanan senaryosuyla, Türk sinema tarihindeki ilk salt işçi filmlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Yönetmen Muzaffer Hiçdurmaz, önceleri filmi çekmeye gönülsüz olsa da, daha sonra bu fikrinden vazgeçer ve çekimlere başlama kararı alır. Kazlıçeşme işçileri, filmden de etkilenerek çekimlerden 20 gün sonra greve gitmiş ve grevin ardından Kazlıçeşme kapanmıştır.
Gerçek adı "" olmasına rağmen, 12 Eylül Askerî Darbesi'nin hâlâ etkili olduğu bir dönemde, olumsuz sonuçlar doğurabileceği düşünülerek filmin adı "Çark" olarak değiştirilmiştir. Ancak filmin adına yönelik uygulanan bu "yumuşatma" çabası da pek işe yaramamış ve üretici kadro birçok kez polis tarafından sorgulanmıştır. Gelen baskılar nedeniyle sinema salonları filmi kaldırma kararı alır. İşletmecinin çabalarına rağmen birçok sinemada "Bu filmi oynatmayın" mantığı kabul görür ve film uzun yıllar boyunca gün yüzüne çıkamaz. Film, DİSK’e bağlı Basın-İş ve Sine-Sen sendikaları ile, Halkevleri ve Sendika.org'un birlikte düzenlediği, 1-7 Mayıs 2006 tarihleri arasında İstanbul ve Ankara’daki katılımcılarıyla buluşan "1. Uluslararası İşçi Filmleri Festivali"nde de gösterilmiştir. Filmin müzikleri Cahit Berkay ve Cem Karaca tarafından yapılmıştır.
Konusu
Dört fabrika işçisinin mücadele öyküsü. Bir cam fabrikasında çalışan dört arkadaş, emeklerinin karşılığını alamayınca patronla çatışmaya girerler. Ancak sonuç aleyhlerine gelişir ve kendilerini kapının dışında bulurlar. Bu kez dört emekçi bir tersanede iş bulur. Ne var ki bu yeni işlerinde de başka bir sömürü düzeni ortaya çıkar. Patron tarafından grev kırıcı olarak kullanıldıklarını fark ederler. Dört arkadaşın çalışma yaşamındaki son durakları Kazlıçeşme'deki deri atölyeleridir. Denetimsiz, son derece kötü ve sağlıksız bir düzende çalışmasını sürdüren işçilerden biri yaşamını yitirir. Bu iş kazası sonucunda dört emekçi arkadaş, işçileri bilinçlendirerek haklı oldukları grevi başlatırlar.
Oyuncu ve Karakterler
- Tarık Akan - Rauf
- Müge Akyamaç - Leman
- Erol Demiröz - Alamancı Recep
- Oktay Sözbir - Ali
- Cezmi Baskın - İşçi Çavuşu
- İhsan Yüce - Salim
- Kenan Bal - İşçi
- Ferdi Akarnur - İşçi
- Zehra Alptürk - Sabiha
- Günay Girik - Kerim
- Erdinç Dinçer - Süleyman
- Ferdi Atuner - Patron
Kaynakça
- ^ Alin Taşçıyan (27 Aralık 2002). "Çark" ne zaman dönmeye başladı; nasıl oldu da dişlileri sıkıştı?". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2012.
- ^ Alin Taşçıyan (27 Aralık 2002). . . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2012.
- ^ a b Alin Taşçıyan (27 Aralık 2002). ""Çark" 5. Uluslararası Sinema Tarih Buluşması Festivali kapsamında gösterildi". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2012.
- ^ a b Alin Taşçıyan (27 Aralık 2002). ""Bir film çekti, işçiler greve gitti". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2012.
- ^ a b Alin Taşçıyan (27 Aralık 2002). ""Çark" ne zaman dönmeye başladı; nasıl oldu da dişlileri sıkıştı?". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2012.
- ^ Haber Başlığı (29 Mart 2006). ""İşçi filmleri beyazperdede". Milliyet. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2012.[]
- ^ Türk Sineması: Çark. ""Türk Sineması: Çark". . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2012.[]
Dış bağlantılar
- IMDb'de Çark
- SinemaTürk'te Çark
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cark senaryosunu Bekir Yildiz ve Hasmet Zeybek in yazdigi yonetmenligini ise Muzaffer Hicdurmaz in ustlendigi 1987 cikisli Turk filmi Tarik Akan Muge Akyamac Cezmi Baskin Ihsan Yuce ve Kenan Bal gibi zengin bir oyuncu kadrosuna sahip olan eser isci sinifinin en orgutsuz ve en cok ezilen kesimlerinin yasantisina isik tutan ozelligiyle doneminin dikkat cekici filmlerinden biri olarak degerlendirilmektedir Uretildigi donem dogrudan sansurlenmemis olmasina ragmen polis baskisi nedeniyle Istanbul da gosterime girememistir Muzaffer Hicdurmaz in tek yonetmenlik denemesi olan ve Turkiye nin uc bes isci sinifi sinemasi orneginden biri olarak nitelendirilen film Istanbul da ilk kez 5 Uluslararasi Sinema Tarih Bulusmasi Festivali kapsaminda gosterilmistir CarkCark filminin posteriYonetmenMuzaffer HicdurmazYapimciSenaristTarik Akan Bekir YildizOyuncularTarik Akan Muge Akyamac Cezmi Baskin Ihsan Yuce Kenan Bal Ferdi Akarnur Erol Demiroz Ali Yayli Zehra Alpturk Dursun Ali Sarioglu Hikmet KaragozMuzikCahit Berkay Cem KaracaGoruntu yonetmeniKurguNecdet TokStudyoBurak FilmTuruDram PolitikYapim yili1987 TurkiyeSure80 dk Cam atolyesinde baslayip tersanede devam eden ve Orta Cag calisma duzenine sahip Kazlicesme deri iscilerine kadar uzanan senaryosuyla Turk sinema tarihindeki ilk salt isci filmlerinden biri olarak kabul edilmektedir Yonetmen Muzaffer Hicdurmaz onceleri filmi cekmeye gonulsuz olsa da daha sonra bu fikrinden vazgecer ve cekimlere baslama karari alir Kazlicesme iscileri filmden de etkilenerek cekimlerden 20 gun sonra greve gitmis ve grevin ardindan Kazlicesme kapanmistir Gercek adi olmasina ragmen 12 Eylul Askeri Darbesi nin hala etkili oldugu bir donemde olumsuz sonuclar dogurabilecegi dusunulerek filmin adi Cark olarak degistirilmistir Ancak filmin adina yonelik uygulanan bu yumusatma cabasi da pek ise yaramamis ve uretici kadro bircok kez polis tarafindan sorgulanmistir Gelen baskilar nedeniyle sinema salonlari filmi kaldirma karari alir Isletmecinin cabalarina ragmen bircok sinemada Bu filmi oynatmayin mantigi kabul gorur ve film uzun yillar boyunca gun yuzune cikamaz Film DISK e bagli Basin Is ve Sine Sen sendikalari ile Halkevleri ve Sendika org un birlikte duzenledigi 1 7 Mayis 2006 tarihleri arasinda Istanbul ve Ankara daki katilimcilariyla bulusan 1 Uluslararasi Isci Filmleri Festivali nde de gosterilmistir Filmin muzikleri Cahit Berkay ve Cem Karaca tarafindan yapilmistir KonusuDort fabrika iscisinin mucadele oykusu Bir cam fabrikasinda calisan dort arkadas emeklerinin karsiligini alamayinca patronla catismaya girerler Ancak sonuc aleyhlerine gelisir ve kendilerini kapinin disinda bulurlar Bu kez dort emekci bir tersanede is bulur Ne var ki bu yeni islerinde de baska bir somuru duzeni ortaya cikar Patron tarafindan grev kirici olarak kullanildiklarini fark ederler Dort arkadasin calisma yasamindaki son duraklari Kazlicesme deki deri atolyeleridir Denetimsiz son derece kotu ve sagliksiz bir duzende calismasini surduren iscilerden biri yasamini yitirir Bu is kazasi sonucunda dort emekci arkadas iscileri bilinclendirerek hakli olduklari grevi baslatirlar Oyuncu ve KarakterlerTarik Akan Rauf Muge Akyamac Leman Erol Demiroz Alamanci Recep Oktay Sozbir Ali Cezmi Baskin Isci Cavusu Ihsan Yuce Salim Kenan Bal Isci Ferdi Akarnur Isci Zehra Alpturk Sabiha Gunay Girik Kerim Erdinc Dincer Suleyman Ferdi Atuner PatronKaynakca Alin Tasciyan 27 Aralik 2002 Cark ne zaman donmeye basladi nasil oldu da dislileri sikisti Milliyet 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2012 Alin Tasciyan 27 Aralik 2002 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2012 a b Alin Tasciyan 27 Aralik 2002 Cark 5 Uluslararasi Sinema Tarih Bulusmasi Festivali kapsaminda gosterildi Milliyet 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2012 a b Alin Tasciyan 27 Aralik 2002 Bir film cekti isciler greve gitti Milliyet 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2012 a b Alin Tasciyan 27 Aralik 2002 Cark ne zaman donmeye basladi nasil oldu da dislileri sikisti Milliyet 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2012 Haber Basligi 29 Mart 2006 Isci filmleri beyazperdede Milliyet Erisim tarihi 21 Mayis 2012 olu kirik baglanti Turk Sinemasi Cark Turk Sinemasi Cark Erisim tarihi 21 Mayis 2012 olu kirik baglanti Dis baglantilarIMDb de Cark SinemaTurk te Cark