Çarşı Hamamı, Ünye'de bulunan tarihi bir yapıdır. Halk arasında Kilise Hamamı ve Eski Hamam olarak da bilinen yapının asıl isminin Surp Minas Ermeni Kilisesi olduğu düşünülmektedir.
Surp Minas Ermeni Kilisesi (tartışmalı) | |
Çarşı Hamamı, Ünye, 2023. | |
Diğer ad(lar) | Eski Hamam, Kilise Hamamı |
---|---|
Genel bilgiler | |
Konum | Ünye, Ordu (il) |
Adres | Kaledere Mahallesi, Orta Çarşı Caddesi |
Koordinatlar | 41°07′49″K 37°17′09″D / 41.13028°K 37.28583°D |
Teknik ayrıntılar | |
Yapı sistemi | Yığma yapı |
Malzeme | Moloz taş |
Kaynaklar, binayı 16 ila 19. yüzyıllar arasında tarihlendirmektedir. Yapı, biri büyük olmak üzere dört adet kubbeyle örtülüdür. Sivri kemerli tek kanatlı ahşap giriş kapısının iki tarafında kupa şeklinde süslemeler, kesme taştan kapı sövesinin kenar silmelerinde stilize motifler ve soğukluk bölümündeki sütunlarda ise lale motifleri bulunmaktadır. Hamam soyunmalık, aralık, ılıklık, sıcaklık, külhan ve su deposu bölümlerinden oluşmaktadır.
Yapının mimari tarzı sebebiyle daha önceden bir kilise olduğu düşünülmektedir. Sözlü kaynaklar, duvarlarda badana altında fresk ve aziz tasvirlerinin olduğundan bahsetmektedir. Tarihi kayıtlar, Ünye'de mevcut Rum kiliseleri dışında Surp Minas adı verilen bir Ermeni kilisesinin de bulunduğunu doğrulamaktadır. İlgili kilisenin 1831'de inşa edildiği bilinmektedir. Osmanlı kayıtlarına hamam olarak kaydedilen Çarşı Hamamı'nın neden kilise olarak görünmediği sorusu, 19. yüzyılın ikinci yarısında şehirdeki Ermeni nüfusunun azalmasıyla birlikte kilisenin tapu kayıtlarından önce satılmış olma ihtimaliyle açıklanmaktadır. Bazı sözlü kaynaklar ise hamamın eskiden bir Rum kilisesi olduğunu ifade etmektedir.
Uzun yıllar Ünye'de faal olan tek hamam olan yapının satılması veya kamulaştırılarak "kültür evi" adıyla yeniden işlevlendirilmesi gündeme gelmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c Ordu İli Tarihi Su Yapıları (Hamam-Çeşme-Kâgir ve Ahşap Köprüler). Akademisyen Kitabevi. books.google.com.tr. 2 Oca 2020. ss. 50-58. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ Mistepe, M. Ufuk (30 Ocak 2017). . Ünye Tv. unyetv.net. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ a b . Ünye Belediyesi. unye.bel.tr. 29 Temmuz 2017. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ a b Mistepe, M. Ufuk (4 Mart 2017). . Ünye Tv. unyetv.net. 4 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ . Agos. agos.com.tr. 16 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
1914'te, 14 kilise ve 21 eğitim kurumu olan Ünye kazasında 7700 Ermeni yaşamaktaydı. Eskiden gelişmiş olan tersaneler, buharlı gemilerin ortaya çıkmasıyla yıkıldı ve çoğunluğu denizci olan nüfus 19. yüzyılın ikinci yarısında göç etmek zorunda kaldı. Kalan 120 aile (700 kişi) 18. yüzyılda kurulan Surp Minas Kilisesi ve Mesrobyan Koleji çevresinde toplanmıştı. iç bölgedeki 10 köyde yaşayan Ermeniler taş işçileri, dokumacılar, fındık ve tütün yetiştiren çiftçilerden oluşmaktaydı. Ayrıca hemen hemen her köyde bir kilise bulunuyordu.
- ^ Kertmenjian, David (2021). Armenian City Quarters and the Architectural Legacy of the Pontus. Internet Archive. archive.org. s. 208. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ Argan, Yaşar (2004). . Ünye Hamamları: İpek Yolu ve Ünye. unyezile.net. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
Halk arasında Rum kilisesi olarak anılan yapı, 1872 Ünye tapu kayıtlarında hamamdır; ilk tapu kaydı da bu yıla aittir. Senetsiz olarak kaydedilmiştir. Sözlü anlatımlarda hamamın Rum Kilisesi olduğu zamanlardan kalma duvar resimlerinin bahsi geçer.
- ^ . Ünye Tv. unyetv.net. 19 Nisan 2021. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ . Ünye Kent Gazetesi. unyekent.com. 28 Şubat 2022. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Carsi Hamami Unye de bulunan tarihi bir yapidir Halk arasinda Kilise Hamami ve Eski Hamam olarak da bilinen yapinin asil isminin Surp Minas Ermeni Kilisesi oldugu dusunulmektedir Carsi HamamiSurp Minas Ermeni Kilisesi tartismali Carsi Hamami Unye 2023 Diger ad lar Eski Hamam Kilise HamamiGenel bilgilerKonumUnye Ordu il AdresKaledere Mahallesi Orta Carsi CaddesiKoordinatlar41 07 49 K 37 17 09 D 41 13028 K 37 28583 D 41 13028 37 28583Teknik ayrintilarYapi sistemiYigma yapiMalzemeMoloz tas Kaynaklar binayi 16 ila 19 yuzyillar arasinda tarihlendirmektedir Yapi biri buyuk olmak uzere dort adet kubbeyle ortuludur Sivri kemerli tek kanatli ahsap giris kapisinin iki tarafinda kupa seklinde suslemeler kesme tastan kapi sovesinin kenar silmelerinde stilize motifler ve sogukluk bolumundeki sutunlarda ise lale motifleri bulunmaktadir Hamam soyunmalik aralik iliklik sicaklik kulhan ve su deposu bolumlerinden olusmaktadir Yapinin mimari tarzi sebebiyle daha onceden bir kilise oldugu dusunulmektedir Sozlu kaynaklar duvarlarda badana altinda fresk ve aziz tasvirlerinin oldugundan bahsetmektedir Tarihi kayitlar Unye de mevcut Rum kiliseleri disinda Surp Minas adi verilen bir Ermeni kilisesinin de bulundugunu dogrulamaktadir Ilgili kilisenin 1831 de insa edildigi bilinmektedir Osmanli kayitlarina hamam olarak kaydedilen Carsi Hamami nin neden kilise olarak gorunmedigi sorusu 19 yuzyilin ikinci yarisinda sehirdeki Ermeni nufusunun azalmasiyla birlikte kilisenin tapu kayitlarindan once satilmis olma ihtimaliyle aciklanmaktadir Bazi sozlu kaynaklar ise hamamin eskiden bir Rum kilisesi oldugunu ifade etmektedir Uzun yillar Unye de faal olan tek hamam olan yapinin satilmasi veya kamulastirilarak kultur evi adiyla yeniden islevlendirilmesi gundeme gelmistir Kaynakca a b c Ordu Ili Tarihi Su Yapilari Hamam Cesme Kagir ve Ahsap Kopruler Akademisyen Kitabevi books google com tr 2 Oca 2020 ss 50 58 29 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2023 Mistepe M Ufuk 30 Ocak 2017 Unye Tv unyetv net 4 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023 a b Unye Belediyesi unye bel tr 29 Temmuz 2017 29 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023 a b Mistepe M Ufuk 4 Mart 2017 Unye Tv unyetv net 4 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023 Agos agos com tr 16 Subat 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023 1914 te 14 kilise ve 21 egitim kurumu olan Unye kazasinda 7700 Ermeni yasamaktaydi Eskiden gelismis olan tersaneler buharli gemilerin ortaya cikmasiyla yikildi ve cogunlugu denizci olan nufus 19 yuzyilin ikinci yarisinda goc etmek zorunda kaldi Kalan 120 aile 700 kisi 18 yuzyilda kurulan Surp Minas Kilisesi ve Mesrobyan Koleji cevresinde toplanmisti ic bolgedeki 10 koyde yasayan Ermeniler tas iscileri dokumacilar findik ve tutun yetistiren ciftcilerden olusmaktaydi Ayrica hemen hemen her koyde bir kilise bulunuyordu Kertmenjian David 2021 Armenian City Quarters and the Architectural Legacy of the Pontus Internet Archive archive org s 208 Erisim tarihi 29 Ocak 2023 Argan Yasar 2004 Unye Hamamlari Ipek Yolu ve Unye unyezile net 29 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023 Halk arasinda Rum kilisesi olarak anilan yapi 1872 Unye tapu kayitlarinda hamamdir ilk tapu kaydi da bu yila aittir Senetsiz olarak kaydedilmistir Sozlu anlatimlarda hamamin Rum Kilisesi oldugu zamanlardan kalma duvar resimlerinin bahsi gecer Unye Tv unyetv net 19 Nisan 2021 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023 Unye Kent Gazetesi unyekent com 28 Subat 2022 29 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023