Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Şubat 2013) () |
Çatak (Kürtçe: Şax), Van ilinin bir ilçesidir.
| Çatak | |
|---|---|
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Van |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Sercan Sakarya |
| • Belediye başkanı | Reşat Eraslan (DEM Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2173 km² |
| Rakım | 1512 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 20,937 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 20.337 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 432 |
| İl plaka kodu | 65 |
Resmî site http://www.catak.bel.tr/ | |
Tarihçe
İlçenin esas adı olan Şatak veya Şatakh 1960 yılına dek kullanılmış, daha sonra Türkçe anlam yüklenerek Çatak adı verilmiştir. Eski bir Ermeni yerleşimi olan yörenin adı en erken 870 yılı civarında yazılmış olan Ermenice vekayinamelerde geçer. 7. yüzyıl ortalarından itibaren bir müddet Arap egemenliği altında kalmış, 10. ve 11. yüzyılda Van'da bulunan Vaspuragan Ermeni krallığı/beyliği döneminde gelişerek çok sayıda kilise ve kale ile donatılmıştır. Herhangi bir tarihte Bizans egemenliğine girmemiştir.
Çeşitli Türk ve Moğol istilalarından çok etkilenmeyen bölge, 1350 yılı dolayında güçlenen Hakkâri Beyliği’nin kontrolüne girmiştir. 1548 yılındaki Osmanlı-İran savaşından sonra teorik olarak Osmanlı Devleti’nin hakimiyeti altına girmiş ise de Osmanlı merkezi idari sistemi 19. yüzyıl ortalarına dek kurulamamış, dolayısıyla Osmanlı egemenliği daha çok kâğıt üzerinde kalmıştır.
İlçe merkezinin eski adı Tağ veya Tağı Hakkari olup, 1865 yılında kaza (ilçe) teşkilatı kurulduğunda merkez olarak seçilmiştir.
Osmanlı Devleti bu dağlık bölgede egemenliğini kurarken bölgedeki çeşitli Kürt unsurlardan faydalanmıştır. Kürt ve Ermeni halk arasında gitgide artan gerginlik, 1895'te çok sayıda Ermeni'nin öldürülmesi ve Çatak'taki Ermeni köylerinden çoğunun boşalarak Kürt aşiretlerin eline geçmesiyle sonuçlanmıştır.
İlçede giderek sayıları azalan Ermeniler 1915 olaylarında daha da eksilmiştir. 1915 olayları sırasında bazı Çataklılar şimdiki Karşıyaka ile Alaçam Mahallelerini ele geçirerek Ermenilerin İlçeyi terk etmeleri için zemin hazırlamışlardır.
1915-1916 ve tekrar 1916-1918 döneminde Çatak ilçesi Rus işgaline uğramıştır. İşgal sırasında Rus ordusuna bağlı bazı Ermeni milis kuvvetleri Çatak'ta terör yaratmış, Kürt halktan bazı kişileri öldürmüşlerdir. 1917 yılında Rusya'da çıkan ihtilal ile Çarlık idaresi devrilip yerine Bolşevik idaresi kurulunca, Rusya yurdumuzdaki askerî birliklerini çektiği sırada Ermenilerin bir kısmı İran’a bir kısmı Rusya’ya, bir kısmı da Irak’a olmak üzere İlçeyi terk etmişlerdir.
İlçenin sınırlarında tarihî eser olarak Ermeni yapımı olan üç kemer köprü vardır. Bu köprülerden birisi ilçenin içerisinde olup Sorkin Çayı üzerinde geçit vermekte ve hâlen kullanılmaktadır. Diğer iki köprü Hurkan ve Zırıl, Norduz Deresi üzerinde olup, dere üzerinde hâlen geçit veren yerlerdir.
Tırşin'de büyük taşlar üzerine yapılmış kaya resimleri bulunmaktadır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927 | 3.392 | 147 | 3.245 |
| 1935 | 7.527 | 190 | 7.337 |
| 1940 | 6.261 | 331 | 5.930 |
| 1945 | 7.408 | 340 | 7.068 |
| 1950 | 8.621 | 427 | 8.194 |
| 1955 | 9.599 | 549 | 9.050 |
| 1960 | 12.184 | 688 | 11.496 |
| 1965 | 14.268 | 1.603 | 12.665 |
| 1970 | 16.415 | 1.868 | 14.547 |
| 1975 | 20.126 | 2.366 | 17.760 |
| 1980 | 22.225 | 2.442 | 19.783 |
| 1985 | 24.869 | 2.931 | 21.938 |
| 1990 | 21.755 | 4.270 | 17.485 |
| 2000 | 23.816 | 5.892 | 17.924 |
| 2007 | 24.152 | 6.402 | 17.750 |
| 2008 | 25.716 | 6.163 | 19.553 |
| 2009 | 24.875 | 6.333 | 18.542 |
| 2010 | 25.127 | 6.978 | 18.149 |
| 2011 | 24.398 | 6.630 | 17.768 |
| 2012 | 23.750 | 6.542 | 17.208 |
| 2013 | 23.440 | 23.440 | veri yok |
| 2014 | 22.465 | 22.465 | veri yok |
| 2015 | 21.780 | 21.780 | veri yok |
| 2016 | 21.251 | 21.251 | veri yok |
| 2017 | 20.696 | 20.696 | veri yok |
| 2018 | 20.937 | 20.937 | veri yok |
| 2019 | 20.592 | 20.592 | veri yok |
| 2020 | 20.337 | 20.337 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kaynakça
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Çatak Nüfusu - Van". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Van Çatak Nüfusu". nufusune.com.
 | Van ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Subat 2013 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Catak Kurtce Sax Van ilinin bir ilcesidir CatakIlceTurkiye de yeriIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlVanCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiIdare KaymakamSercan Sakarya Belediye baskaniResat Eraslan DEM Parti Yuzolcumu Toplam2173 km Rakim1512 mNufus 2018 Toplam20 937 Kir Sehir20 337Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu432Il plaka kodu65Resmi site http www catak bel tr TarihceIlcenin esas adi olan Satak veya Satakh 1960 yilina dek kullanilmis daha sonra Turkce anlam yuklenerek Catak adi verilmistir Eski bir Ermeni yerlesimi olan yorenin adi en erken 870 yili civarinda yazilmis olan Ermenice vekayinamelerde gecer 7 yuzyil ortalarindan itibaren bir muddet Arap egemenligi altinda kalmis 10 ve 11 yuzyilda Van da bulunan Vaspuragan Ermeni kralligi beyligi doneminde geliserek cok sayida kilise ve kale ile donatilmistir Herhangi bir tarihte Bizans egemenligine girmemistir Cesitli Turk ve Mogol istilalarindan cok etkilenmeyen bolge 1350 yili dolayinda guclenen Hakkari Beyligi nin kontrolune girmistir 1548 yilindaki Osmanli Iran savasindan sonra teorik olarak Osmanli Devleti nin hakimiyeti altina girmis ise de Osmanli merkezi idari sistemi 19 yuzyil ortalarina dek kurulamamis dolayisiyla Osmanli egemenligi daha cok kagit uzerinde kalmistir Ilce merkezinin eski adi Tag veya Tagi Hakkari olup 1865 yilinda kaza ilce teskilati kuruldugunda merkez olarak secilmistir Osmanli Devleti bu daglik bolgede egemenligini kurarken bolgedeki cesitli Kurt unsurlardan faydalanmistir Kurt ve Ermeni halk arasinda gitgide artan gerginlik 1895 te cok sayida Ermeni nin oldurulmesi ve Catak taki Ermeni koylerinden cogunun bosalarak Kurt asiretlerin eline gecmesiyle sonuclanmistir Ilcede giderek sayilari azalan Ermeniler 1915 olaylarinda daha da eksilmistir 1915 olaylari sirasinda bazi Cataklilar simdiki Karsiyaka ile Alacam Mahallelerini ele gecirerek Ermenilerin Ilceyi terk etmeleri icin zemin hazirlamislardir 1915 1916 ve tekrar 1916 1918 doneminde Catak ilcesi Rus isgaline ugramistir Isgal sirasinda Rus ordusuna bagli bazi Ermeni milis kuvvetleri Catak ta teror yaratmis Kurt halktan bazi kisileri oldurmuslerdir 1917 yilinda Rusya da cikan ihtilal ile Carlik idaresi devrilip yerine Bolsevik idaresi kurulunca Rusya yurdumuzdaki askeri birliklerini cektigi sirada Ermenilerin bir kismi Iran a bir kismi Rusya ya bir kismi da Irak a olmak uzere Ilceyi terk etmislerdir Ilcenin sinirlarinda tarihi eser olarak Ermeni yapimi olan uc kemer kopru vardir Bu koprulerden birisi ilcenin icerisinde olup Sorkin Cayi uzerinde gecit vermekte ve halen kullanilmaktadir Diger iki kopru Hurkan ve Ziril Norduz Deresi uzerinde olup dere uzerinde halen gecit veren yerlerdir Tirsin de buyuk taslar uzerine yapilmis kaya resimleri bulunmaktadir NufusYil Toplam Sehir Kir1927 3 392 147 3 2451935 7 527 190 7 3371940 6 261 331 5 9301945 7 408 340 7 0681950 8 621 427 8 1941955 9 599 549 9 0501960 12 184 688 11 4961965 14 268 1 603 12 6651970 16 415 1 868 14 5471975 20 126 2 366 17 7601980 22 225 2 442 19 7831985 24 869 2 931 21 9381990 21 755 4 270 17 4852000 23 816 5 892 17 9242007 24 152 6 402 17 7502008 25 716 6 163 19 5532009 24 875 6 333 18 5422010 25 127 6 978 18 1492011 24 398 6 630 17 7682012 23 750 6 542 17 2082013 23 440 23 440 veri yok2014 22 465 22 465 veri yok2015 21 780 21 780 veri yok2016 21 251 21 251 veri yok2017 20 696 20 696 veri yok2018 20 937 20 937 veri yok2019 20 592 20 592 veri yok2020 20 337 20 337 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir Kaynakca Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Catak Nufusu Van nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Van Catak Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Van ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Turkiye deki bir ilce ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz