Mithas Turan (resmi adı:Aleksandr Yakovleviç Çerpakov, Rusça: Александр Яковлевич Черпаков) — Hakas yazar, oyun yazarı, yayıncı, SSCB Yazarlar Birliği üyesi.
Mithas Turan | |
---|---|
Doğum | 21 Haziran 1929 Murza ulusu, Ashıs aymağı, Hakasya |
Ölüm | 6 Mayıs 1992 (62 yaşında) Abakan, Hakasya |
Meslek | Yazar, gazeteci oyun yazarı |
Milliyet | Hakas Türk |
Dönem | 1957-1992 |
Önemli ödülleri | Tüm Liste |
Yaşamı
Asıl adı Aleksandr Yakovleviç Çerpakov olan Mithas Turan 21 Haziran 1929 tarihinde Sibir krayı, Hakas okruğunun şimdiki Ashız ilçesinin Murza ulusunda dünyaya gelmiştir. Yazarın çocukluk ve gençlik yılları Yukarı Ashıs yerleşiminde geçmiştir. Orta öğrenimini bitirdikten sonra Abakan Devlet Pedagoji Enstitüsünde eğitim görür. Üniversiteyi bitirdikten sonra bir müddet öğretmenlik yapmış, daha sonra "Hakasya zahmetkeşleri" ("Хакасский труженик") gazetesinde çalışmıştır. 1968 yılından ölümüne kadar "Lenin yolu" (Lenin Çolu, "Ленин чолы") gazetelerinde gazetecilik yapmıştır. SSCB Gazeteciler Birliği üyesi seçilmiştir.
6 Mayıs 1992 tarihinde Abakanda ölmüştür.
Edebi yönü
Mithas Turan'ın ilk hikayesi 1957 yılında "Kızıl aal" ("Хызыл аал") gazetesinde derc olunmuştur. O ilk edebi yazılarını yerel gazetelerde ve "Sibir ışıkları", "Yenisey", "Nov" ve başka edebi almanaklarında neşr ettirmiştir. Mithas Turanın ilk bedii derlemesi 1972 yılında "Sayalbaan sürmester" adı ile yayınlanmıştır. 1984 yılında ise onun ikinci hikayeler derlemesi olan "Hayat yollarında" ("Çurtas çollarınça") kitabı neşr olunmuştur. Yazarın hikayelerinin esas mevzuları insanın iç manevi dünyası, Hakas Türklerinin örf-ananeleri, kadınların kaderidir. Mithas Turanın asıl eserlerinden biri de İkinci Dünya Savaşı yıllarında arka cephede çalışanların hayatından bahs eden "Kamat" dramıdır. Bu eser 1980 yıllarında rejisor V. İ. İvandayev tarafından Hakasya Dram Tiyatrosunda izleyicilere sunulmuştur. Yazarın "Budaklı kavak" (Paytirek "Пай тирек") romanı da Hakas okuyucuları arasında bilindiktir.
Eserleri
- Сайалбаан сурместер : hekayə. Тайна Чити Хыса, Абакан: Хакасское отд-ние Красноярского кн. изд-ва, 1972, 32 c.
- Пай тирек. Xakas dilində povest / М. Туран. – Абакан: Хак. издат., 1981. – 112 с.
- Чуртас чолларынча. Xakas dilində hekayələr toplusu / М. Туран. – Абакан:Хакасское отделение Красноярского книжного издательства, 1984. –151 с.
- Тиректер / М. Туран // Чуртас чолларынча. Xakas dilində hekayələr toplusu. – Абакан: Хакасское отделение Красноярского книжного издательства, 1984
- Tигір хурлығ чирим : чоохтар чыындызы. Радужная земля моя: очерки, Абакан: Дом литераторов Хакасии, 2019, 165 c.
- Пай тирек. Xakas dilində povest [audio kitab], Q. Sultrekovun ifasında, Yazılış forması MP3, Abakan: 2020 [1]
İlgili Edebiyat
- Майнагашева Н.С. Национальный образ мира в творчестве Митхаса Турана, Международный научно-исследовательский журнал, 2016 ▪ № 12 (54) ▪ Часть 2 ▪ Декабрь, c.50–54
- Карамашева В.А. Творчество хакасских писателей. Учебное пособие. – Абакан: Хакасское кн.изд-во, 2011
- Карамашева, В.А. Эволюция хакасского рассказа. – Абакан: Издательство ХГУ им.Н.Ф.Катанова, 2004
- Карамашева В.А. Становление хак.прозы: жанр, проблематика, характер. — Абакан: Издательство ХГУ им.Н.Ф.Катанова, 1996
- Очерки истории хакасской советской литературы / отв. ред. К.Ф.Антошин. – Абакан: Хак. отд-ние Красноярского кн. изд-ва, 1985
- Торокова Анастасия Эдуардовна. Роль свадебных мотивов в хакасской прозе // Наука через призму времени.-2018.-№ 4 (13).
Kaynakça
- ^ "Александр Яковлевич Черпаков". 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mithas Turan resmi adi Aleksandr Yakovlevic Cerpakov Rusca Aleksandr Yakovlevich Cherpakov Hakas yazar oyun yazari yayinci SSCB Yazarlar Birligi uyesi Mithas TuranDogum21 Haziran 1929 1929 06 21 Murza ulusu Ashis aymagi HakasyaOlum6 Mayis 1992 62 yasinda Abakan HakasyaMeslekYazar gazeteci oyun yazariMilliyetHakas TurkDonem1957 1992Onemli odulleriTum ListeYasamiAsil adi Aleksandr Yakovlevic Cerpakov olan Mithas Turan 21 Haziran 1929 tarihinde Sibir krayi Hakas okrugunun simdiki Ashiz ilcesinin Murza ulusunda dunyaya gelmistir Yazarin cocukluk ve genclik yillari Yukari Ashis yerlesiminde gecmistir Orta ogrenimini bitirdikten sonra Abakan Devlet Pedagoji Enstitusunde egitim gorur Universiteyi bitirdikten sonra bir muddet ogretmenlik yapmis daha sonra Hakasya zahmetkesleri Hakasskij truzhenik gazetesinde calismistir 1968 yilindan olumune kadar Lenin yolu Lenin Colu Lenin choly gazetelerinde gazetecilik yapmistir SSCB Gazeteciler Birligi uyesi secilmistir 6 Mayis 1992 tarihinde Abakanda olmustur Edebi yonuMithas Turan in ilk hikayesi 1957 yilinda Kizil aal Hyzyl aal gazetesinde derc olunmustur O ilk edebi yazilarini yerel gazetelerde ve Sibir isiklari Yenisey Nov ve baska edebi almanaklarinda nesr ettirmistir Mithas Turanin ilk bedii derlemesi 1972 yilinda Sayalbaan surmester adi ile yayinlanmistir 1984 yilinda ise onun ikinci hikayeler derlemesi olan Hayat yollarinda Curtas collarinca kitabi nesr olunmustur Yazarin hikayelerinin esas mevzulari insanin ic manevi dunyasi Hakas Turklerinin orf ananeleri kadinlarin kaderidir Mithas Turanin asil eserlerinden biri de Ikinci Dunya Savasi yillarinda arka cephede calisanlarin hayatindan bahs eden Kamat dramidir Bu eser 1980 yillarinda rejisor V I Ivandayev tarafindan Hakasya Dram Tiyatrosunda izleyicilere sunulmustur Yazarin Budakli kavak Paytirek Paj tirek romani da Hakas okuyuculari arasinda bilindiktir EserleriSajalbaan surmester hekaye Tajna Chiti Hysa Abakan Hakasskoe otd nie Krasnoyarskogo kn izd va 1972 32 c Paj tirek Xakas dilinde povest M Turan Abakan Hak izdat 1981 112 s Churtas chollaryncha Xakas dilinde hekayeler toplusu M Turan Abakan Hakasskoe otdelenie Krasnoyarskogo knizhnogo izdatelstva 1984 151 s Tirekter M Turan Churtas chollaryncha Xakas dilinde hekayeler toplusu Abakan Hakasskoe otdelenie Krasnoyarskogo knizhnogo izdatelstva 1984 Tigir hurlyg chirim choohtar chyyndyzy Raduzhnaya zemlya moya ocherki Abakan Dom literatorov Hakasii 2019 165 c Paj tirek Xakas dilinde povest audio kitab Q Sultrekovun ifasinda Yazilis formasi MP3 Abakan 2020 1 Ilgili EdebiyatMajnagasheva N S Nacionalnyj obraz mira v tvorchestve Mithasa Turana Mezhdunarodnyj nauchno issledovatelskij zhurnal 2016 12 54 Chast 2 Dekabr c 50 54 Karamasheva V A Tvorchestvo hakasskih pisatelej Uchebnoe posobie Abakan Hakasskoe kn izd vo 2011 Karamasheva V A Evolyuciya hakasskogo rasskaza Abakan Izdatelstvo HGU im N F Katanova 2004 Karamasheva V A Stanovlenie hak prozy zhanr problematika harakter Abakan Izdatelstvo HGU im N F Katanova 1996 Ocherki istorii hakasskoj sovetskoj literatury otv red K F Antoshin Abakan Hak otd nie Krasnoyarskogo kn izd va 1985 Torokova Anastasiya Eduardovna Rol svadebnyh motivov v hakasskoj proze Nauka cherez prizmu vremeni 2018 4 13 Kaynakca Aleksandr Yakovlevich Cherpakov 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2021