Çevgan, Çevgen ya da Çöğen, tarihi milattan ön
Çovkan, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde geleneksel Karabağ atıyla oynanan binicilik oyunu. | |
---|---|
16. yüzyıl İran'ının Tebriz kentinde bir Fars minyatüründe çevgan (Arifi'nin "Top ve sopa" el yazmasından) | |
Ülke | Azerbaycan |
Kaynak | 00905 |
Tescil geçmişi | |
Tescil | 2013 (8. oturum) |
Chogān, müzik ve hikaye anlatımının eşlik ettiği bir binicilik oyunu | |
---|---|
Ülke | İran |
Kaynak | 01282 |
Tescil geçmişi | |
Tescil | 2017 (12. oturum) |
cesine dayanan, Orta Asya ve Azerbaycan Türkleri tarafından
at üzerinde oynanan bir oyundur. 2013 yılında Azerbaycan için 2017 yılında ise İran için UNESCO somut olmayan kültürel miraslar listelerine farklı dosyalardan alınmıştır.
Oyun geniş bir alanda, iki takım halinde ayrılmış atlıların, ellerindeki ağaçtan sopalarla keçi derisinden yapılmış topu, karşı tarafın kalesine atmaları esasına dayanmaktadır. Kâşgarlı Mahmud'un Divânu Lügati't-Türk'te de bahsettiği oyunun amacı aynen ciritte olduğu gibi kişinin at üzerinde hareket kabiliyetlerini geliştirmesini sağlamak, savaşa hazırlamaktır.
Orta Asya'daki Türklerin yanı sıra batıya göçen Türklerde bu oyunu oynamaya devam etmişlerdir. Örneğin Osmanlı Devleti zamanında da Çevgan oynandığı Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinde bahsedilmektedir. Günümüzde Türki Cumhuriyetlerde kural ve oynanış itibarıyla Çevgana benzeyen Gökbörü (Kökpar) halen oynanmaktadır. Azerbaycanda özellikle Nevruz kutlamalarında çok sevilen oyunlardan biri olmakla yanaşı, düzenli olarak Bakü ve bölgesel Çevgan şampiyonalarında oynanır.
Çevgan, tarihi süreç içinde Polo adıyla İngilizler vasıtasıyla dünyaya yayılmıştır.
Kaynakça
- ^ Aliyeva, Kamala (4 Mayıs 2022). "The traditional decorations of Karabakh (examples of jewelry art) (Azerbaijan Republic)". INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL "THE CAUCASUS AND THE WORLD". doi:10.52340/isj.2022.24.18.
- ^ "UNESCO - Chogān, a horse-riding game accompanied by music and storytelling". ich.unesco.org (İngilizce). 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2024.
- ^ (PDF). 10 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016.
- ^ (PDF). 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016.
Spor ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cevgan Cevgen ya da Cogen tarihi milattan onCovkan Azerbaycan Cumhuriyeti nde geleneksel Karabag atiyla oynanan binicilik oyunu UNESCO Somut Olmayan Kulturel Mirasi16 yuzyil Iran inin Tebriz kentinde bir Fars minyaturunde cevgan Arifi nin Top ve sopa el yazmasindan UlkeAzerbaycanKaynak00905Tescil gecmisiTescil2013 8 oturum Chogan muzik ve hikaye anlatiminin eslik ettigi bir binicilik oyunuUNESCO Somut Olmayan Kulturel MirasiUlkeIranKaynak01282Tescil gecmisiTescil2017 12 oturum cesine dayanan Orta Asya ve Azerbaycan Turkleri tarafindan at uzerinde oynanan bir oyundur 2013 yilinda Azerbaycan icin 2017 yilinda ise Iran icin UNESCO somut olmayan kulturel miraslar listelerine farkli dosyalardan alinmistir Oyun genis bir alanda iki takim halinde ayrilmis atlilarin ellerindeki agactan sopalarla keci derisinden yapilmis topu karsi tarafin kalesine atmalari esasina dayanmaktadir Kasgarli Mahmud un Divanu Lugati t Turk te de bahsettigi oyunun amaci aynen ciritte oldugu gibi kisinin at uzerinde hareket kabiliyetlerini gelistirmesini saglamak savasa hazirlamaktir Orta Asya daki Turklerin yani sira batiya gocen Turklerde bu oyunu oynamaya devam etmislerdir Ornegin Osmanli Devleti zamaninda da Cevgan oynandigi Evliya Celebi nin Seyahatnamesinde bahsedilmektedir Gunumuzde Turki Cumhuriyetlerde kural ve oynanis itibariyla Cevgana benzeyen Gokboru Kokpar halen oynanmaktadir Azerbaycanda ozellikle Nevruz kutlamalarinda cok sevilen oyunlardan biri olmakla yanasi duzenli olarak Baku ve bolgesel Cevgan sampiyonalarinda oynanir Cevgan tarihi surec icinde Polo adiyla Ingilizler vasitasiyla dunyaya yayilmistir Kaynakca Aliyeva Kamala 4 Mayis 2022 The traditional decorations of Karabakh examples of jewelry art Azerbaijan Republic INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL THE CAUCASUS AND THE WORLD doi 10 52340 isj 2022 24 18 UNESCO Chogan a horse riding game accompanied by music and storytelling ich unesco org Ingilizce 24 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2024 PDF 10 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2016 PDF 16 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2016 Spor ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz