Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çukuriçi Höyüğü, İzmir ilinin güneyinde, Selçuk ilçesinin 1 km güneyinde, Efes antik kentinin hemen güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Kentin Magnesia kapısından 500 metre mesafede, antik Smyrna olarak adlandırılan günümüzde Çukuriçi Mevkii olarak bilen yerdedir. Höyük'ün yanından Derbent Deresi akmaktadır. Selçuk – Aydın karayolunun Efes ayrımından sonra, karayolunun 100 metre batısındadır. Höyüğün adının Apasas olduğu ileri sürülmekle birlikte kazı ekibince bölgenin adı verilmiştir. Yerleşmenin MÖ 3. binyılda deniz kenarında olduğu hem jeomorfologlarca yapılan araştırmalarda, hem de kazılardaki çok sayıdaki deniz kabuğu buluntusuna dayanılarak ileri sürülmektedir. Tepe, günümüzde bile son derece verimli bir ovada yer almaktadır.
 | |
| Konum | Selçuk, İzmir, Türkiye |
|---|---|
| Tür | Höyük |
| Sit ayrıntıları | |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | iii, iv, vi |
| Belirleme | 2015 (39. oturum) |
| Parçası | Efes |
| Referans no. | 1018 |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Kazılar
Höyük, 3 Nisan 1995 tarihinde Efes Müzesi araştırmacıları tarafından mandalina bahçesinde yapılacak bir tesviye çalışmasını kontrole gittiklerinde, bir rastlantı sonucu tespit edilmiştir. Aynı yıl ve bir sonraki yıl Efes Müzesi arkeologlarından Adil Evren ve Cengiz İçten başkanlığında kurtarma kazıları yapılmıştır. Parasal sınırlılıklar yüzünden ancak bir metre derinlikte kazı yapılabilmiştir. 1996 yılında Adil Evren başkanlığında yapılan kazı çalışmaları sırasında, höyüğün kuzey yönünde iki açma açılmış ve bu açmalarda çok önemli buluntulara ulaşılmıştır. 3 nolu açma da kuzey güney doğrultuda taş örgü duvarlar, kerpiç kalıntılar, yangın izleri, taş balta,ağırşak ve bronz iğneler bulunmuştur. Höyüğün tamamında bulunan obsidiyen ve sileksler bu açmalarda da bol miktarda ele geçirilmiştir. Ayrıca, bulunan çok sayıdaki seramik parçası açkılı ve açkısız olmak üzere elde yapılmış ve oldukça kaba hamur içermektedir. Sokma ve kazıma tekniğinde bezekli olan bu kap parçaları hâlen Efes Müzesi'nde korunmaktadır. 4 nolu açmada bulunan seramik parçaları(birinde kemik bulunmaktaydı), çakıl taşları,deniz kabuklu fosilleri, kemik perdahlama aletleri höyüğün günümüze kadar bulunan en önemli buluntuları arasında yerini almaktadır. Bu konu ile ilgili makale Arkeoloji ve Sanat Dergisi'nde (1999, s.92) yayınlanmıştır.
Kazı çalışmaları 2006 yılında yeniden başlatılmıştır. Bu çalışmalar Efes civarının prehistoryasını araştırmaya yönelen ilk sistematik çalışmalardır. Bu bağlanma Efes Müzesi'nce 1995 yılında yapılan kazılar, Efes bölgesi prehistoryası araştırmalarına önayak olmuştur. İkici dönem kazılar, Avusturya Arkeoloji Enstitüsü'nün Efes ve civarı çalışmalarında yer alan Sabine Landstatter başkanlığında Avusturyalı bir ekiple sürdürülmektedir. Çalışmalar esas olarak (FWF [1]16 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .) tarafından finanse edilmektedir. Amaçlar, yerleşimin arkeolojik olarak ortaya çıkarılması, iskan dönemlerinin belirlenmesi ve Efes Bölgesi prehistoryasına ilişkin olarak bir kavrayış oluşturmasıdır. Çalışmalarda arkeolojinin yanı sıra arkeozooloji, , jeoloji ve jeofizik, metalurji, mineroloji ve petrografi gibi analiz yöntemlerinden yararlanılması hedeflenmiştir. Projenin 2016 yılına kadar sürdürülmesi planlanmaktadır. Kazı çalışmaları bir yandan bölgenin uygarlık tarihini biraz daha geriye çekerken diğer yandan Kalkolitik – Tunç Çağı geçişi hakkında önemli veriler sağlamaktadır. Kazıların daha dar alandaki önemi de antik Efes kentinin tarihini 4 binyıl daha geriye çekmesidir.
Tabakalanma
Yüzeyde kesin olmamakla birlikte Geç Neolitik Çağ buluntuları ele geçmiştir. Kazılarda ise Erken Tunç Çağı ve - MÖ 2. binyılın ikinci yarısı malzemesi ele geçmiştir. Buna göre birkaç tabakalı bir yerleşme görünümündedir.
Buluntular
Erken Tunç Çağı mimarisine ilişkin olarak taş temelli kerpiç duvar parçalarından ve ocak tabanı izlerinden başkaca bir buluntu ortaya çıkmamıştır. Efes kazı ekibi 2008 yılında tepenin tüm yüzeyinde ve çevresinde jeomanyetik ve jeoradar araştırmaları yapılmış, MÖ 3. binyıl başlarına ait olduğu düşünülen evler belirlenmiştir.
Kazı başkanının değerlendirmesiyle MÖ 3. binyıl başlarına ait olmak üzere el yapımı, ince cidarlı mahmuzlu kap ile aynı binyılın ortalarına tarihlenen devetüyü hamurlu, koyu devetüyü yüzey renkli ve açkılı testi bulunmuştur. Genelde el yapımı olan ilmek delikli, askı kulplu parçalar da vardır.
Hem yüzeyde hem de kazılarda çok sayıda obsidiyen ve çakmak taşı yonga, ve artıklar ele geçmiştir. Bu buluntular yoğun bir yontmataş endüstrisinin varlığını göstermektedir.
Diğer buluntular arasında, yüzeyde ele geçtikleri için kazı başkanlarınca tarihlendirilmekten kaçınılan pişmiş toprak ağırşaklar, kemik aletler, yassı taş balta ve tunç yassı balta gibi parçalar bulunmaktadır.
Yerleşme sakinlerinin teknolojik bir ustalık geliştirdikleri, diğer buluntular bir yana, yüksek kalitede çanak çömlekleriyle, yontmataş kaplarıyla ve obsidiyen aletleriyle ortaya konulmaktadır.
Çalışmalarda ortaya çıkarılan buluntular, esas olarak 2010 yılından itibaren 'nde sergilenmektedir.
Değerlendirme ve tarihlendirme
Çukuriçi Höyüğü'nün bölgenin en eski yerleşmelerinden biri olduğu kesin görülmektedir. Yerleşmede Yakındoğu ölçü birimlerinin kullanılmış olması, kökenli obsidiyenin işlenmesi gibi bulgular, Höyük'ün geniş bir ticaret ağı içinde oluğu yönünde değerlendirilmektedir. Diğer yandan maden işlemede kullanıldığı düşünülen ocakların ve döküm kalıplarının varlığı da bu değerlendirmeyi desteklemektedir. Gelişkin bir metalurjiye işaret eden buluntular, dikkati çekecek kadar çok sayıda maden ergitme ocağı, metalürjide kullanılan aletler, bakırdan yapılma ürünler ve düşük kalitede bakır cevheri parçalarıdır. Bu buluntular yerleşmenin önemli bir metalürji merkezi olduğunu göstermektedir. Bunun için, böylesi bir merkezin gerektirdiği yeterli hammadde sağlamanın karmaşık yapısına ve metalürji ürünlerinin kullanımı için de bir takas sistemine, hepsinden önemlisi standartlaşmış üretim yapısına sahip olması gerekmektedir. Ham madde kaynakları yönünden, İzmir – Aydın bölgesi jeolojik olarak iyi araştırılmış ve belgelenmiş bir bölgedir. Bu nedenle Çukuriçi'nin yakın çevresinde, hemen güneyinden başlamak üzere doğu ve kuzeybatısında bakır, çinko ve gümüş yataklarının olduğu bilinmektedir. Bununla yetinilmeyip Efes Bölgesi ve açılımlarında maden yataklarının tespiti için 2011 yılından başlayarak yüzey çalışmaları yapılmıştır.
Antik Efes'in liman kentinde MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenlerin de yaşamaya başladığı, yerleşmenin MÖ 560 yılında Artemis Tapınağı çevresine taşındığı bilinmektedir. Efes'in en eski yerleşimlerinden biri olduğu öne sürülen Ayasuluk Tepesi MÖ 3. binyılda kurulduğu düşünülürse Çukuriçi Höyüğü'nün ve aynı türde buluntu veren Arvalya Höyük'le birlikte Efes'in yerli halkının geçmişini oluşturduğu anlaşılmaktadır.
Sürdürülen çalışmalar Höyük'te günümüzden 8 bin yıl öncesinden (MÖ 6000 civarı) MÖ 2500 dolaylarına kadar yerleşim olduğunu göstermiştir. Dört bin yıla yakın bir süre iskan edilen yerleşmenin bu sürenin sonunda henüz bilinmeyen bir nedenle terk edildiği anlaşılmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ Levent İlgün Efes Kenti ve Medeniyeti 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 17 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ a b c d e . 15 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ a b . 4 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ . 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ M. Bergner, B. Horejs, E. Pernicka, Zur Herkunft der Obsidianartefakte vom Çukuriçi Höyük, StTroica - 2008 Sh.: 251–273
- ^ Gregor Borg, Danilo Wolf Systematic differences between prehistoric and modern metal provinces in Western Turkey as a result of supergene modification – implications for archaeological provenance studies
- ^ a b . 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ . 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ B. Horejs mit Beiträgen von F. Galik, U. Thanheiser, Erster Grabungsbericht zu den Kampagnen 2006–2007 am Çukuriçi Höyük (2008) Sh.: 91–106
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Çukuriçi Höyüğü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Yakın plan kroki4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cukurici Hoyugu Izmir ilinin guneyinde Selcuk ilcesinin 1 km guneyinde Efes antik kentinin hemen guneydogusunda yer alan bir hoyuktur Kentin Magnesia kapisindan 500 metre mesafede antik Smyrna olarak adlandirilan gunumuzde Cukurici Mevkii olarak bilen yerdedir Hoyuk un yanindan Derbent Deresi akmaktadir Selcuk Aydin karayolunun Efes ayrimindan sonra karayolunun 100 metre batisindadir Hoyugun adinin Apasas oldugu ileri surulmekle birlikte kazi ekibince bolgenin adi verilmistir Yerlesmenin MO 3 binyilda deniz kenarinda oldugu hem jeomorfologlarca yapilan arastirmalarda hem de kazilardaki cok sayidaki deniz kabugu buluntusuna dayanilarak ileri surulmektedir Tepe gunumuzde bile son derece verimli bir ovada yer almaktadir Cukurici HoyuguKonumSelcuk Izmir TurkiyeTurHoyukSit ayrintilariUNESCO Dunya MirasiTurKulturelKriteriii iv viBelirleme2015 39 oturum ParcasiEfesReferans no 1018Ulke TurkiyeBolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaKazilarHoyuk 3 Nisan 1995 tarihinde Efes Muzesi arastirmacilari tarafindan mandalina bahcesinde yapilacak bir tesviye calismasini kontrole gittiklerinde bir rastlanti sonucu tespit edilmistir Ayni yil ve bir sonraki yil Efes Muzesi arkeologlarindan Adil Evren ve Cengiz Icten baskanliginda kurtarma kazilari yapilmistir Parasal sinirliliklar yuzunden ancak bir metre derinlikte kazi yapilabilmistir 1996 yilinda Adil Evren baskanliginda yapilan kazi calismalari sirasinda hoyugun kuzey yonunde iki acma acilmis ve bu acmalarda cok onemli buluntulara ulasilmistir 3 nolu acma da kuzey guney dogrultuda tas orgu duvarlar kerpic kalintilar yangin izleri tas balta agirsak ve bronz igneler bulunmustur Hoyugun tamaminda bulunan obsidiyen ve sileksler bu acmalarda da bol miktarda ele gecirilmistir Ayrica bulunan cok sayidaki seramik parcasi ackili ve ackisiz olmak uzere elde yapilmis ve oldukca kaba hamur icermektedir Sokma ve kazima tekniginde bezekli olan bu kap parcalari halen Efes Muzesi nde korunmaktadir 4 nolu acmada bulunan seramik parcalari birinde kemik bulunmaktaydi cakil taslari deniz kabuklu fosilleri kemik perdahlama aletleri hoyugun gunumuze kadar bulunan en onemli buluntulari arasinda yerini almaktadir Bu konu ile ilgili makale Arkeoloji ve Sanat Dergisi nde 1999 s 92 yayinlanmistir Kazi calismalari 2006 yilinda yeniden baslatilmistir Bu calismalar Efes civarinin prehistoryasini arastirmaya yonelen ilk sistematik calismalardir Bu baglanma Efes Muzesi nce 1995 yilinda yapilan kazilar Efes bolgesi prehistoryasi arastirmalarina onayak olmustur Ikici donem kazilar Avusturya Arkeoloji Enstitusu nun Efes ve civari calismalarinda yer alan Sabine Landstatter baskanliginda Avusturyali bir ekiple surdurulmektedir Calismalar esas olarak FWF 1 16 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde tarafindan finanse edilmektedir Amaclar yerlesimin arkeolojik olarak ortaya cikarilmasi iskan donemlerinin belirlenmesi ve Efes Bolgesi prehistoryasina iliskin olarak bir kavrayis olusturmasidir Calismalarda arkeolojinin yani sira arkeozooloji jeoloji ve jeofizik metalurji mineroloji ve petrografi gibi analiz yontemlerinden yararlanilmasi hedeflenmistir Projenin 2016 yilina kadar surdurulmesi planlanmaktadir Kazi calismalari bir yandan bolgenin uygarlik tarihini biraz daha geriye cekerken diger yandan Kalkolitik Tunc Cagi gecisi hakkinda onemli veriler saglamaktadir Kazilarin daha dar alandaki onemi de antik Efes kentinin tarihini 4 binyil daha geriye cekmesidir TabakalanmaYuzeyde kesin olmamakla birlikte Gec Neolitik Cag buluntulari ele gecmistir Kazilarda ise Erken Tunc Cagi ve MO 2 binyilin ikinci yarisi malzemesi ele gecmistir Buna gore birkac tabakali bir yerlesme gorunumundedir BuluntularKazi alani Erken Tunc Cagi mimarisine iliskin olarak tas temelli kerpic duvar parcalarindan ve ocak tabani izlerinden baskaca bir buluntu ortaya cikmamistir Efes kazi ekibi 2008 yilinda tepenin tum yuzeyinde ve cevresinde jeomanyetik ve jeoradar arastirmalari yapilmis MO 3 binyil baslarina ait oldugu dusunulen evler belirlenmistir Kazi baskaninin degerlendirmesiyle MO 3 binyil baslarina ait olmak uzere el yapimi ince cidarli mahmuzlu kap ile ayni binyilin ortalarina tarihlenen devetuyu hamurlu koyu devetuyu yuzey renkli ve ackili testi bulunmustur Genelde el yapimi olan ilmek delikli aski kulplu parcalar da vardir Hem yuzeyde hem de kazilarda cok sayida obsidiyen ve cakmak tasi yonga ve artiklar ele gecmistir Bu buluntular yogun bir yontmatas endustrisinin varligini gostermektedir Diger buluntular arasinda yuzeyde ele gectikleri icin kazi baskanlarinca tarihlendirilmekten kacinilan pismis toprak agirsaklar kemik aletler yassi tas balta ve tunc yassi balta gibi parcalar bulunmaktadir Yerlesme sakinlerinin teknolojik bir ustalik gelistirdikleri diger buluntular bir yana yuksek kalitede canak comlekleriyle yontmatas kaplariyla ve obsidiyen aletleriyle ortaya konulmaktadir Calismalarda ortaya cikarilan buluntular esas olarak 2010 yilindan itibaren nde sergilenmektedir Degerlendirme ve tarihlendirmeCukurici Hoyugu nun bolgenin en eski yerlesmelerinden biri oldugu kesin gorulmektedir Yerlesmede Yakindogu olcu birimlerinin kullanilmis olmasi kokenli obsidiyenin islenmesi gibi bulgular Hoyuk un genis bir ticaret agi icinde olugu yonunde degerlendirilmektedir Diger yandan maden islemede kullanildigi dusunulen ocaklarin ve dokum kaliplarinin varligi da bu degerlendirmeyi desteklemektedir Geliskin bir metalurjiye isaret eden buluntular dikkati cekecek kadar cok sayida maden ergitme ocagi metalurjide kullanilan aletler bakirdan yapilma urunler ve dusuk kalitede bakir cevheri parcalaridir Bu buluntular yerlesmenin onemli bir metalurji merkezi oldugunu gostermektedir Bunun icin boylesi bir merkezin gerektirdigi yeterli hammadde saglamanin karmasik yapisina ve metalurji urunlerinin kullanimi icin de bir takas sistemine hepsinden onemlisi standartlasmis uretim yapisina sahip olmasi gerekmektedir Ham madde kaynaklari yonunden Izmir Aydin bolgesi jeolojik olarak iyi arastirilmis ve belgelenmis bir bolgedir Bu nedenle Cukurici nin yakin cevresinde hemen guneyinden baslamak uzere dogu ve kuzeybatisinda bakir cinko ve gumus yataklarinin oldugu bilinmektedir Bununla yetinilmeyip Efes Bolgesi ve acilimlarinda maden yataklarinin tespiti icin 2011 yilindan baslayarak yuzey calismalari yapilmistir Antik Efes in liman kentinde MO 1050 yillarinda Yunanistan dan gelen gocmenlerin de yasamaya basladigi yerlesmenin MO 560 yilinda Artemis Tapinagi cevresine tasindigi bilinmektedir Efes in en eski yerlesimlerinden biri oldugu one surulen Ayasuluk Tepesi MO 3 binyilda kuruldugu dusunulurse Cukurici Hoyugu nun ve ayni turde buluntu veren Arvalya Hoyuk le birlikte Efes in yerli halkinin gecmisini olusturdugu anlasilmaktadir Surdurulen calismalar Hoyuk te gunumuzden 8 bin yil oncesinden MO 6000 civari MO 2500 dolaylarina kadar yerlesim oldugunu gostermistir Dort bin yila yakin bir sure iskan edilen yerlesmenin bu surenin sonunda henuz bilinmeyen bir nedenle terk edildigi anlasilmaktadir Kaynakca a b c d e f g h TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 14 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2012 Levent Ilgun Efes Kenti ve Medeniyeti 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 17 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2012 a b c d e 15 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2012 a b 4 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2012 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2012 M Bergner B Horejs E Pernicka Zur Herkunft der Obsidianartefakte vom Cukurici Hoyuk StTroica 2008 Sh 251 273 Gregor Borg Danilo Wolf Systematic differences between prehistoric and modern metal provinces in Western Turkey as a result of supergene modification implications for archaeological provenance studies a b 27 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2012 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2012 B Horejs mit Beitragen von F Galik U Thanheiser Erster Grabungsbericht zu den Kampagnen 2006 2007 am Cukurici Hoyuk 2008 Sh 91 106Dis baglantilarWikimedia Commons ta Cukurici Hoyugu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Yakin plan kroki4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde