Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çüy ili (Kırgızca: Чүй областы, Rusça: Чуйская область). Kırgızistan'ın en kuzeyinde bulunan il. Ülkenin başkenti Bişkek bu ilde bulunur. 8 tane rayon (küçük bölge, ilçe-kasaba yönetim birimi) vardır.
| Çuy İli | |
|---|---|
Чүй областы | |
 Bayrak  Arma | |
 | |
| Ülke |  Kırgızistan |
| Yönetim merkezi | Tokmok |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 20200 km² |
| Nüfus | |
| • Toplam | 818.000 |
| • Yoğunluk | 40.5/km² |
Yönetim birimleri
Alamudun
1940 yılında rayon olmuştur. Yüzölçümü: 1439,3 km² Nüfusu: 122,400 (2002 yılı) Rayon yönetim merkezi: Lebedinovka Rayon, kuzeyinde Kazakistan, güneyinde Cayıl rayonu, doğusunda Çüy (Çu) rayonu, batısında Sokuluk rayonu ile çevrilidir. Rayon Çüy vadisinin ortasında yer almış olup düz bir coğrafi özelliğe sahiptir. Güneyinde Kırgız Aladağı bulunur. Rayonun en yüksek tepesi 4875 m yüksekliğindeki Alamüdün zirvesidir. Rayon deniz seviyesinden 700 m ve 4500 m yükseklik arasında yer alır. Kırgız Aladağının içinde yer alan Alarça ve Alamüdün geçitleri bulunmaktadır. Rayon kuzeyden güneye 79 km, batıdan doğuya 18 km kadar uzanmaktadır. Rayonda Temmuz sıcaklık ortalaması 22-25 °C, Ocak ayı ortalaması -5, -15 °C’dir. Yıllık yağış miktarı ortalama 300–400 mm olup bunun % 40 kadarı yaz mevsiminde düşer. Dağlarının zirveleri büyük buzullarla kaplıdır. Çüy akarsuyunun kolları Alamüdün rayonunda bulunur. 12 göl olup 3 tane de baraj mevcuttur. Bu barajlardan bir tanesi Alamüdün akarsuyunda, iki tanesi de Alarça akarsuyu üzerinde bulunur. Toprak tipi olarak rayonda boz, kara, kahverengi toprak tipleri görülür. Alarça milli parkı Bişkekten 30 km uzaklıkta yer almaktadır. Nüfusun büyük bölümü köy yerleşimlerinde yaşamaktadır. Rayon nüfusunun 2002 yılına göre etnik yapısı şöyle belirtilebilir. % 40 Kırgız % 38 Rus % 4,2 Uygur % 2,5 Ukraynalı % 2 Kazak % 1,7 Alman % 1,6 Tatar % 1,1 Koreli Alamudun rayonunda km² başına 87 kişi düşmekte olup mukayese yapılırsa Çüy Bölgesinde ise km² başına 38 kişi düşmektedir. 2002 yılına göre rayon nüfusunun % 28,9 kadarı 16 yaşına kadarki yaş grubu oluşturur. Çalışabilir nüfus oranı % 58,7 iken çalışma yaşını geçenlerin oranı ise % 12,7’dir. İlçede 17 köy yönetimi ile 49 kışlak adı verilen yönetim birimi bulunmaktadır.
Cayıl
Merkezi Karabalta şehri olup yüzölçümü 3200 km² ‘dir. 2002 yılı nüfusu 95500 kişidir. Bu nüfusun % 50,9 kadarı şehirlerde, % 49,1 kadarı köylerde yaşamaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği genel olarak 500–1000 m arasıdır. En yüksek zirvesi 4442 m’dir. Ocak ayı sıcaklık ortalaması -7,7 °C, Temmuz ayı ortalaması 23,5 °C’dir. Vadilerde 430 mm olan yıllık yağış miktarı dağlarda ise 600–800 mm kadar olmaktadır. Rayonun akarsuları Çüy, Karabalta, Suusamır, Batı Karakol akarsularıdır. Rayonda km² ‘ye 30 kişi düşmektedir. Etnik dağılım şöyledir. % 48,3 Kırgız % 38,9 Rus % 5,6 Ukraynalı % 2,2 Kazak % 1,9 Koreli % 1,9 Alman
Bu Rayonda 36 tane kışlak bulunmaktadır.
Kemin
Yüzölçümü 3500 km² Nüfusu 52300 kişi (2002) Merkezi: Kemin şaarçası (nüfusu 2002 yılına göre 11000) Batısı düz olup deniz seviyesinden yüksekliği 1000–1600 m’dir. Doğusu ise dağlıktır. Ocak ayı ortalama sıcaklığı -5, -10 °C arasında yıllara göre değişir. Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 17, 18 °C ‘dir. Yıllık yağış miktarı vadilerde 300 mm, dağlarda 600–700 mm’dir. Büyük akarsuları Çüy, Büyük Kemin, Küçük Kemin, Beyşeke, Kızılsu akarsularıdır. Gölleri arasında Büyük Költör gölü uzunluğu 600–700 m. Genişliği 400–500 m. Diğer gölleri ise Canı gölü, Koş gölü, Çelek gölü’dür. Etnik dağılımı 2002 yılına göre şöyledir. % 70,2 Kırgız olup diğerleri de Rus, Ukraynalı, Kazak, Özbek, Dungan vb. yaşamaktadır. km² başına 15 kişi düşmektedir.
Moskva
Yüzölçümü 1500 km²’dir. Nüfusu 81700 (2002 yılına göre) Merkezi; Belovodskiy (nüfusu 21139 kişidir) Ocak ortalaması -5, -9 °C Temmuz 20- 25 °C Yıllık yağış 500 mm Aksu akarsuyu bulunmaktadır. Düz yerlerde ve dağ eteklerinde boz topraklar bulunur. Etnik dağılım % 39,6 Kırgız % 33,1 Rus % 16,1 Dungan % 6,1 Ukraynalı % 2,1 Özbek % 1,3 Kazak km² başına 54 kişi düşmektedir. 2006 sayımına göre 81.000 kişidir bu ilçe bu sayıma göre kürt nüfusu 30.000 üzerindedir
Panilov
Yüzölçümü 5000 km²’dir. Nüfusu 44500 (2002 yılına göre) km² başına 9 kişi düşmektedir. Merkezi, Kayındı (8900 kişi 2002 yılına göre)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Çuy (il) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cuy ili Kirgizca Chүj oblasty Rusca Chujskaya oblast Kirgizistan in en kuzeyinde bulunan il Ulkenin baskenti Biskek bu ilde bulunur 8 tane rayon kucuk bolge ilce kasaba yonetim birimi vardir Cuy IliIlChүj oblastyBayrakArmaUlkeKirgizistanYonetim merkeziTokmokYuzolcumu Toplam20200 km Nufus Toplam818 000 Yogunluk40 5 km Yonetim birimleriIlce MerkeziAlamudun Ilcesi LebedinovkaCuy Ilcesi TokmokCayil Ilcesi Kara BaltaKemin Ilcesi KeminMoskova Ilcesi BelovodskoyePanfilov Ilcesi Kayingdi Kayindi Sokuluk Ilcesi SokulukIsik Ata Ilcesi KantTokmok TokmokAlamudun 1940 yilinda rayon olmustur Yuzolcumu 1439 3 km Nufusu 122 400 2002 yili Rayon yonetim merkezi Lebedinovka Rayon kuzeyinde Kazakistan guneyinde Cayil rayonu dogusunda Cuy Cu rayonu batisinda Sokuluk rayonu ile cevrilidir Rayon Cuy vadisinin ortasinda yer almis olup duz bir cografi ozellige sahiptir Guneyinde Kirgiz Aladagi bulunur Rayonun en yuksek tepesi 4875 m yuksekligindeki Alamudun zirvesidir Rayon deniz seviyesinden 700 m ve 4500 m yukseklik arasinda yer alir Kirgiz Aladaginin icinde yer alan Alarca ve Alamudun gecitleri bulunmaktadir Rayon kuzeyden guneye 79 km batidan doguya 18 km kadar uzanmaktadir Rayonda Temmuz sicaklik ortalamasi 22 25 C Ocak ayi ortalamasi 5 15 C dir Yillik yagis miktari ortalama 300 400 mm olup bunun 40 kadari yaz mevsiminde duser Daglarinin zirveleri buyuk buzullarla kaplidir Cuy akarsuyunun kollari Alamudun rayonunda bulunur 12 gol olup 3 tane de baraj mevcuttur Bu barajlardan bir tanesi Alamudun akarsuyunda iki tanesi de Alarca akarsuyu uzerinde bulunur Toprak tipi olarak rayonda boz kara kahverengi toprak tipleri gorulur Alarca milli parki Biskekten 30 km uzaklikta yer almaktadir Nufusun buyuk bolumu koy yerlesimlerinde yasamaktadir Rayon nufusunun 2002 yilina gore etnik yapisi soyle belirtilebilir 40 Kirgiz 38 Rus 4 2 Uygur 2 5 Ukraynali 2 Kazak 1 7 Alman 1 6 Tatar 1 1 Koreli Alamudun rayonunda km basina 87 kisi dusmekte olup mukayese yapilirsa Cuy Bolgesinde ise km basina 38 kisi dusmektedir 2002 yilina gore rayon nufusunun 28 9 kadari 16 yasina kadarki yas grubu olusturur Calisabilir nufus orani 58 7 iken calisma yasini gecenlerin orani ise 12 7 dir Ilcede 17 koy yonetimi ile 49 kislak adi verilen yonetim birimi bulunmaktadir Cayil Merkezi Karabalta sehri olup yuzolcumu 3200 km dir 2002 yili nufusu 95500 kisidir Bu nufusun 50 9 kadari sehirlerde 49 1 kadari koylerde yasamaktadir Deniz seviyesinden yuksekligi genel olarak 500 1000 m arasidir En yuksek zirvesi 4442 m dir Ocak ayi sicaklik ortalamasi 7 7 C Temmuz ayi ortalamasi 23 5 C dir Vadilerde 430 mm olan yillik yagis miktari daglarda ise 600 800 mm kadar olmaktadir Rayonun akarsulari Cuy Karabalta Suusamir Bati Karakol akarsularidir Rayonda km ye 30 kisi dusmektedir Etnik dagilim soyledir 48 3 Kirgiz 38 9 Rus 5 6 Ukraynali 2 2 Kazak 1 9 Koreli 1 9 Alman Bu Rayonda 36 tane kislak bulunmaktadir Kemin Yuzolcumu 3500 km Nufusu 52300 kisi 2002 Merkezi Kemin saarcasi nufusu 2002 yilina gore 11000 Batisi duz olup deniz seviyesinden yuksekligi 1000 1600 m dir Dogusu ise dagliktir Ocak ayi ortalama sicakligi 5 10 C arasinda yillara gore degisir Temmuz ayi ortalama sicakligi 17 18 C dir Yillik yagis miktari vadilerde 300 mm daglarda 600 700 mm dir Buyuk akarsulari Cuy Buyuk Kemin Kucuk Kemin Beyseke Kizilsu akarsularidir Golleri arasinda Buyuk Koltor golu uzunlugu 600 700 m Genisligi 400 500 m Diger golleri ise Cani golu Kos golu Celek golu dur Etnik dagilimi 2002 yilina gore soyledir 70 2 Kirgiz olup digerleri de Rus Ukraynali Kazak Ozbek Dungan vb yasamaktadir km basina 15 kisi dusmektedir Moskva Yuzolcumu 1500 km dir Nufusu 81700 2002 yilina gore Merkezi Belovodskiy nufusu 21139 kisidir Ocak ortalamasi 5 9 C Temmuz 20 25 C Yillik yagis 500 mm Aksu akarsuyu bulunmaktadir Duz yerlerde ve dag eteklerinde boz topraklar bulunur Etnik dagilim 39 6 Kirgiz 33 1 Rus 16 1 Dungan 6 1 Ukraynali 2 1 Ozbek 1 3 Kazak km basina 54 kisi dusmektedir 2006 sayimina gore 81 000 kisidir bu ilce bu sayima gore kurt nufusu 30 000 uzerindedir Panilov Yuzolcumu 5000 km dir Nufusu 44500 2002 yilina gore km basina 9 kisi dusmektedir Merkezi Kayindi 8900 kisi 2002 yilina gore Dis baglantilarWikimedia Commons ta Cuy il ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Rusca