Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Nisan 2020) () |
Bu madde, uygun değildir. (Nisan 2020) |
Çırçır Yangını, 23 Ağustos 1908’de İstanbul Saraçhanebaşı'nda büyük bir yangın çıktı. Yangının başladığı sokağın dar ve evlerin birbirine bitişik olması yangının sõndürülmesini güçleştiriyor, rüzgâr yangının çabuk yayılmasına neden oluyordu. Yangının bir kolu Zeyrek, diğer kolu At Pazarı yönüne ilerledi. İstanbul Beyoğlu ve Bahriye İtfaiye taburlarıyla Boğaziçi, Üsküdar ve Beyoğlu'ndan gelen tulumbacılar yangını söndürmeye çalıştılar, ancak bütün gayretlerine rağmen yangın yayılarak gece saat yediye kadar devam etti. Kıztaşı tarafına sıçrayan yangın At Meydanı'nda Orta Çeşme yönüne ve Sofular'a giden caddeye kadar ilerledi ve ancak gece saat iki sıralarında söndürülebildi. Saraçhane Caddesi'ne doğru ilerleyen kol Saraçhane Çarşısı Kapısı dışında bulunan birkaç dükkânın yanmasının ardından söndürüldü. Üçüncü kol da Saraçhanebaşı'ndan Kovacılar'a giden cad- denin iki tarafındaki binaları yaktıktan sonra söndürülebildi.
Yangının söndürülmesi için terkos muslukları, çeşmeler ve Fatih'teki büyük havuz açıldı, böylelikle tulumbalara su sağlandı. Yangında ev, dükkân, han, mektep, medrese, tekke, cami olmak üzere birçok bina yandı, yanan binaların sayısı yaklaşık 2.500 kadardı. Kıztaşı'nda bir polis karakolu, iki polis noktası barakası ve Fatih Belediye barakası yandı, Kıztaşı Sütunu da çok büyük hasar gördü, sütunun başı yarıldı. Yanan evler arasında Hürriyet Kahramanı Niyazi Bey'in Saraçhane'deki evi de bulunuyordu. Yangında zarar görenlerin sayısı 20.000'e ulaşıyordu. Bunların büyük kısmı, akraba veya tanıdıklarının evine sığınma olanağı bulamayanlar, Şehzade, Fatih ve Süleymaniye camilerinin avlularında, bahçe ve arsalarda sabahladılar. Evsiz kalanlar için Harbiye Nezareti'nden üç yüz çadır verildi. Yangında zarar görenler Zaptiye Nezareti ve Şehremaneti memurları tarafından çadırlara yerleştirildiler; hepsine ekmek ve yiyecek verildi. Belediye doktorları hasta olanları tedavi ettiler. Yangın sırasında çok sayıda kedi, köpek, tavuk ve horoz telef oldu. Yanan yirmi handa barınan yüzlerce işçi ve çiftçi evsiz kaldı. Kalabalıktan ve kargaşadan yararlanmak isteyen yankesici ve hırsızlar yangın yerinde toplandılar, yangın- dan kurtarılabilen birçok eşya da kayboldu.
Yangının hemen ardından, zarar görenler için yardım toplamak üzere bir yardım komisyonu oluşturuldu. Komisyonun başkanı olarak Şehremini Ziver Bey görevlendirildi, komisyonun üyeleri arasında yerli ve yabancı saygın ticaret adamlarından İstanbul Ticaret Odası Başkanı Abudzade Mehmed Efendi ile Osmanlı Bankası Müdürü Panciri Bey bulunuyordu. Komisyona padişah Abdülhamid beş bin lira bağışladı. Enver Bey de, kendisi ve Niyazi Bey adına yaptırılmakta olan kruvazörler için toplanan yardımı yangında zarar görenlere bağışladı. İtalya Kralı'nın yirmi beş bin frank yardımda bulunduğu duyuruluyordu. İngiltere Kralı yardım olarak beş yüz İngiliz lirası bağışlıyor ve İngiliz Elçisi aracılığıyla yangından dolayı üzüntüsünü bildiriyordu. Yine geliri yangindan zarar görenlere bağışlanmak üzere birçok sosyal etkinlik düzenlendi. 30 Ağustos'ta Beylerbeyi'nde gündüz kayık yarışı ve yağlı direk oyunu ile gece ortaoyunu düzenlendi ve Ertuğrul Mızıkası ile ince saz takımı tarafından konser verildi. 11 Eylül'de Harbiye Nezareti Meydanı'nda Çırçır Yangını'ndan zarar görenler yararına düzenlenen gösteride Vatan piyesi sahnelendi. Gösteriyi izleyenler arasında Abdülhamid'in şehzadelerinden bir kışmı da vardı.
Yangından sonra eski rejim yanlıları bu olayı kendi yararlarına kullanmaya çalıştılar ve yangının Kanun-ı Esasî'nin kabul edilmesi üzerine Allah tarafından verilmiş bir ceza olduğuna dair söylentiler yayıldı. 5 Eylül'de Saraçhanebaşı'ndaki Çırçır Yangını'yla ilgili kundakçılık yaptıkları şüphesiyle on kişi tutuklandı ve aralarından beşinin suçlu olduklarına dair yeterli kanıt olduğu açıklandı.
Kaynakça
- ^ 2. Meşrutiyetin İlk Yılı “23 Temmuz1908 - 23 Temmuz 1909” - YKY
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Nisan 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2020 Circir Yangini 23 Agustos 1908 de Istanbul Sarachanebasi nda buyuk bir yangin cikti Yanginin basladigi sokagin dar ve evlerin birbirine bitisik olmasi yanginin sondurulmesini guclestiriyor ruzgar yanginin cabuk yayilmasina neden oluyordu Yanginin bir kolu Zeyrek diger kolu At Pazari yonune ilerledi Istanbul Beyoglu ve Bahriye Itfaiye taburlariyla Bogazici Uskudar ve Beyoglu ndan gelen tulumbacilar yangini sondurmeye calistilar ancak butun gayretlerine ragmen yangin yayilarak gece saat yediye kadar devam etti Kiztasi tarafina sicrayan yangin At Meydani nda Orta Cesme yonune ve Sofular a giden caddeye kadar ilerledi ve ancak gece saat iki siralarinda sondurulebildi Sarachane Caddesi ne dogru ilerleyen kol Sarachane Carsisi Kapisi disinda bulunan birkac dukkanin yanmasinin ardindan sonduruldu Ucuncu kol da Sarachanebasi ndan Kovacilar a giden cad denin iki tarafindaki binalari yaktiktan sonra sondurulebildi Yanginin sondurulmesi icin terkos musluklari cesmeler ve Fatih teki buyuk havuz acildi boylelikle tulumbalara su saglandi Yanginda ev dukkan han mektep medrese tekke cami olmak uzere bircok bina yandi yanan binalarin sayisi yaklasik 2 500 kadardi Kiztasi nda bir polis karakolu iki polis noktasi barakasi ve Fatih Belediye barakasi yandi Kiztasi Sutunu da cok buyuk hasar gordu sutunun basi yarildi Yanan evler arasinda Hurriyet Kahramani Niyazi Bey in Sarachane deki evi de bulunuyordu Yanginda zarar gorenlerin sayisi 20 000 e ulasiyordu Bunlarin buyuk kismi akraba veya tanidiklarinin evine siginma olanagi bulamayanlar Sehzade Fatih ve Suleymaniye camilerinin avlularinda bahce ve arsalarda sabahladilar Evsiz kalanlar icin Harbiye Nezareti nden uc yuz cadir verildi Yanginda zarar gorenler Zaptiye Nezareti ve Sehremaneti memurlari tarafindan cadirlara yerlestirildiler hepsine ekmek ve yiyecek verildi Belediye doktorlari hasta olanlari tedavi ettiler Yangin sirasinda cok sayida kedi kopek tavuk ve horoz telef oldu Yanan yirmi handa barinan yuzlerce isci ve ciftci evsiz kaldi Kalabaliktan ve kargasadan yararlanmak isteyen yankesici ve hirsizlar yangin yerinde toplandilar yangin dan kurtarilabilen bircok esya da kayboldu Yanginin hemen ardindan zarar gorenler icin yardim toplamak uzere bir yardim komisyonu olusturuldu Komisyonun baskani olarak Sehremini Ziver Bey gorevlendirildi komisyonun uyeleri arasinda yerli ve yabanci saygin ticaret adamlarindan Istanbul Ticaret Odasi Baskani Abudzade Mehmed Efendi ile Osmanli Bankasi Muduru Panciri Bey bulunuyordu Komisyona padisah Abdulhamid bes bin lira bagisladi Enver Bey de kendisi ve Niyazi Bey adina yaptirilmakta olan kruvazorler icin toplanan yardimi yanginda zarar gorenlere bagisladi Italya Krali nin yirmi bes bin frank yardimda bulundugu duyuruluyordu Ingiltere Krali yardim olarak bes yuz Ingiliz lirasi bagisliyor ve Ingiliz Elcisi araciligiyla yangindan dolayi uzuntusunu bildiriyordu Yine geliri yangindan zarar gorenlere bagislanmak uzere bircok sosyal etkinlik duzenlendi 30 Agustos ta Beylerbeyi nde gunduz kayik yarisi ve yagli direk oyunu ile gece ortaoyunu duzenlendi ve Ertugrul Mizikasi ile ince saz takimi tarafindan konser verildi 11 Eylul de Harbiye Nezareti Meydani nda Circir Yangini ndan zarar gorenler yararina duzenlenen gosteride Vatan piyesi sahnelendi Gosteriyi izleyenler arasinda Abdulhamid in sehzadelerinden bir kismi da vardi Yangindan sonra eski rejim yanlilari bu olayi kendi yararlarina kullanmaya calistilar ve yanginin Kanun i Esasi nin kabul edilmesi uzerine Allah tarafindan verilmis bir ceza olduguna dair soylentiler yayildi 5 Eylul de Sarachanebasi ndaki Circir Yangini yla ilgili kundakcilik yaptiklari suphesiyle on kisi tutuklandi ve aralarindan besinin suclu olduklarina dair yeterli kanit oldugu aciklandi Kaynakca 2 Mesrutiyetin Ilk Yili 23 Temmuz1908 23 Temmuz 1909 YKY