Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ölüm Hastalığı (Fransızca özgün adıyla La Maladie de la mort), Fransız yazar Marguerite Duras'nın yazdığı ve 1982'de yayınlanan novella.
| La Maladie de la mort | |
 Mehmet Ada Öztekin uyarlamasıyla Taşra Kabare sahnelemesi afişi | |
| Yazar | Marguerite Duras |
|---|---|
| Çevirmenler | Nilüfer Güngörmüş Erdem, |
| Dil | Fransızca |
| Tür | Roman (çeviri) |
| Yayım | 1982 (özgün) 1990 (Türkçe) |
| Yayımcı | Metis Yayıncılık |
| Sayfa | 44 sayfa |
| ISBN | (özgün) (Türkçe) |
Metin, modern edebiyatta kadın ve erkek arasındaki ilişkilerde aşk, umutsuzluk, kişisel acı, aşkın derinliğini arayış, sonsuz yalnızlık gibi duyguları sorgulayan bir yapıttır. Alışılagelmişin dışında “ikinci şahıs anlatıcı” ağzından yazılmıştır.
Barbara Bray tarafından 1986’da The Malady of Death olarak İngilizce’ye çevrilmiş, Türkçeye ise Nilüfer Güngörmüş Erdem, Haldun Bayrı tarafından çevrilerek 1. basım 1990’da, 2. basım 2005’te Metis Yayıncılık tarafından basılmıştır.
Ölüm Hastalığı, tiyatro oyunu olarak, Mehmet Ada Öztekin’in yönetmenliği ve uyarlamasıyla Cemal Toktaş, Nergis Öztürk tarafından Taşra Kabare’de sahnelenmektedir. Oyun, tek perde 40dk.dır.
Öykü aynı zamanda çeşitli dillerde tiyatro oyunu, monodrama, sinema filmi ve kısa film olarak da uyarlanmıştır.
Konusu
Metin, siyah bir denizin kıyısında bir otel odasında yaşayan adamın kendisiyle birlikte olmak için para ödediği kadınla olan ilişkisi ve sevgiyi arayışını anlatmaktadır. Kadın, bir fahişe olmamasına rağmen adamın bu teklifini kabul etmiştir. Aradan bir süre geçtikten sonra kadın, adama onun sevemeyeceğini çünkü “ölüm hastalığı”na tutulduğunu söyler.
Analizi
Genel anlamda sevgi arayışında olan anlatının erkek kahramanı, sevgisini yöneltebileceği kadını bulmasına rağmen bir türlü onunla bütünleşemez. Varoluş sıkıntısının, sevgi yoksunluğunun sorun olarak simgelendiği asıl kişi erkek kahramandır. Burada, özellikle Duras'ın tasarımıyla kadın organı, erkeğin yalnızlığının kökenine inebileceği, varoluş sıkıntısıyla, hiçlikle yüzleşebileceği, sevgiyi bulabileceği bir metafor olarak kullanılmıştır. Çünkü erkek, sevgi yoksunluğunun zorlamasıyla, yalnızlık hissiyle, bu cinsel organa, ilk kaynağa girerek kurtulmaya çalışır. Metne bu anlamda varoluş boyutu ekleyen unsur da, erkeğin bu edim sırasında ve edimden sonra, aklındaki/ruhundaki çözümü bulamaması, arayışın her seferinde çözümsüzlüğe doğru evrilmesidir. Keşif ve öğrenme çabası gösteren erkek, bu çabalarının her birinde çıkmazla karşılaşır. Bu nedenle erkek için kadının cinsel organı, çözüm olmaktan çok, onun eksiklik hissini katlayan, hiçlik duygusunu yoğunlaştıran, sıkıntıyı daha da besleyen başlı başına bir hiçliktir. Erkeğin yaşadığı bu çıkışsızlık ve çözümsüzlük ile kadının bilinemezliği ve muamma yönü, yani iki cinsin de birbirinden apayrı dünyalardan olması durumu, Ölüm Hastalığı'nı destansı ve trajik yönlerden besleyen, onu dokunaklı bir metin yapan ana motiflerdir.
Duras, kahramanları aracılığıyla bu hissi dillendirirken, acının en basit ve dolayısıyla en çıkışsız ve sorunlu hâline odaklanır. Burada kadın ve erkek, basit cinsel birleşmeden öte, birbirinden apayrı iki ayrı cinsin ruhsal olarak, duygusal olarak birbirlerine ulaşma çabasını ifade eder. Bu çabanın bir tezahürü olarak, iki cinsin fiziksel birleşmesi, kahramanların sevgi arayışları düşünüldüğünde ister istemez kısır döngü hâlini alır. Çünkü bu birleşme, onların ruhsal açlıklarını beslemekten öte, bu açlıklarını daha da katlar gibidir. Ölüm Hastalığı anlatısının trajik, destansı ve duygu-yoğun boyutları da, arayışın başladığı ve doyumsuzluğun fark edildiği bu anda başlar.
| “ | Belki haftalarca... Belki de tüm yaşamınız boyunca... Neyi denemek? diye sorar. Sevmeyi, dersiniz. | „ |
—, Ölüm Hastalığı | ||
Kadın, metnin klasik, destansı dediğimiz yönünü, erkek ise daha çok modern dönemin bireyini temsil eder. Özellikle kadının, erkeğe göre metne daha az dahil olması ve yorumlayan, yargıda bulunan ve düşüncelerini daha çok dillendirenin erkek olması, kadını daha gizemli yapar. Böylece kadın, erkeğin gözünde keşfedilmeyi bekleyen bir muamma olarak tezahür eder, dillendirilemeyen ve ulaşılması mümkün olmayan destansı güzelliğin, sahip olunamayan destansı sevginin somut hâli gibi görünür. Erkeğin modern bireyi temsil eden yönleri ise, onun çözümsüzlüğe mahkûm olmuş, arayışta olan oluşudur. Burada erkek rahat ve huzurlu olmak için hiçbir gerekçeye, sebebe ve çareye sahip değil gibidir. Anlatıya sinen huzursuzluk onun arayışının ve doyumsuzluğun asıl sebebi olmakla birlikte, Ölüm Hastalığı'nın kadın-erkek çatışması yönlerini besleyen özelliklerdir. Anlatının erkek kahramanının modern bireyi temsil ettiğinin bir göstergesi de, gözlemlediği kadını bedeniyle, fiziksel görüntüsüyle sınırlamasıdır.
Metinde, kadının güzel olduğuna dair bakış erkeğin gözünden, onun gözlemlerinden verilir, fakat aynı zamanda bu kırılganlığın ve zayıflığın "iğrenç" olduğu yine erkeğin yorumundan süzülür. Erkekteki aşk-nefret gerilimi böylece onu, kadını "öldürmeye", yani bir cinnet haline de götürür. Çünkü erkek, bu anlatıda bilinçli olarak yalnızlığı seçen değil de, kendisinden kaynaklı olmayan nedenlerle "yalnızlaşan" modern dönemin bireyi olarak tasavvur edilir ve Duras'nın ona biçtiği rol, aşkın olamama acısına, hiçliğe saplanmaktır. Metinde kadın, erkeğin cinsel ve ruhsal arzularının nesnesi ve ifadesi, yine aynı zamanda da erkeksi şiddetin ve erkeğe özgü acının da nesnesidir.
Yazım süreci
Marguerite Duras bu metni her gün yedi sekiz litre şarap içip sarhoş olduğu günlerde Fransa- Trouville’da yazmaya başladı. İlk on sayfası bittiğinde ise Neauphle’a taşındı. Yemek yemiyor, sadece içmeye devam ediyordu. Her sabaha iki kadeh içerek başlayıp, kusup böylece üçüncü kadehi de içiyordu. Metni kendisi yazamayacak vaziyetteydi, bu sebeple o, ilham perisinin onun için yazdıklarını ezbere okudu. Metin gelişmeye başladığında “bir Kediotu ve ağaç kavunu kokusu” adını verdi fakat yirmi sayfaya ulaştığında son halindeki başlığı, Ölüm Hastalığı adını verdi. Nihayetinde Duras, klinikte alkol tedavisi olmayı kabul etti ve 21 Ekim 1982’de American Hospital of Paris hastanesine yatırıldı. Hastaneden döner dönmez ise bu çalışmanın provasını yaptı.
Uyarlamaları
| Yıl | Oyuncular | Yönetmen | İsim |
|---|---|---|---|
| 1996 | Lucinda Childs, Michel Piccoli | Robert Wilson | Ölüm Hastalığı |
| Nejat İşler | Yalnızlık Benim Gizli Sevgilim | ||
| 2006 | Fanny Ardant | Bérangère Bonvoisin | Ölüm Hastalığı |
| 2008 | Christophe Rouxel | Ölüm Hastalığı | |
| 2010 | Sandrine Gironde | Ölüm Hastalığı | |
| 2012 | Cemal Toktaş, Nergis Öztürk | Mehmet Ada Öztekin | Ölüm Hastalığı |
| Yıl | Yönetmen | İsim | Tür |
|---|---|---|---|
| 2003 | Asa Mader | Ölüm Hastalığı | Kısa film |
| 2012 | Christelle Derré | Ölüm Hastalığı | Film |
| 2001 | Catherine Breillat | Anatomie de l'enfer | Film |
- ^ a b c La Maladie de la mort
- ^ a b milliyet.com.tr, blog, tiyatro 9 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Ölüm Hastalığı"
- ^ tasrakabare.com 10 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Ölüm Hastalığı
- ^ aksam.com.tr 20 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., haber
- ^ a b c d e
- ^ "www.robertwilson.com/chronology-theater/". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.
- ^ (PDF). 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016.
Dış bağlantılar
Ölüm Hastalığı- Tiyatro Oyunu, teaser
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olum Hastaligi Fransizca ozgun adiyla La Maladie de la mort Fransiz yazar Marguerite Duras nin yazdigi ve 1982 de yayinlanan novella Olum HastaligiLa Maladie de la mortMehmet Ada Oztekin uyarlamasiyla Tasra Kabare sahnelemesi afisiYazarMarguerite DurasCevirmenlerNilufer Gungormus Erdem DilFransizcaTurRoman ceviri Yayim1982 ozgun 1990 Turkce YayimciMetis YayincilikSayfa44 sayfaISBN2707306398 ozgun 9753425473 Turkce Metin modern edebiyatta kadin ve erkek arasindaki iliskilerde ask umutsuzluk kisisel aci askin derinligini arayis sonsuz yalnizlik gibi duygulari sorgulayan bir yapittir Alisilagelmisin disinda ikinci sahis anlatici agzindan yazilmistir Barbara Bray tarafindan 1986 da The Malady of Death olarak Ingilizce ye cevrilmis Turkceye ise Nilufer Gungormus Erdem Haldun Bayri tarafindan cevrilerek 1 basim 1990 da 2 basim 2005 te Metis Yayincilik tarafindan basilmistir Olum Hastaligi tiyatro oyunu olarak Mehmet Ada Oztekin in yonetmenligi ve uyarlamasiyla Cemal Toktas Nergis Ozturk tarafindan Tasra Kabare de sahnelenmektedir Oyun tek perde 40dk dir Oyku ayni zamanda cesitli dillerde tiyatro oyunu monodrama sinema filmi ve kisa film olarak da uyarlanmistir KonusuMetin siyah bir denizin kiyisinda bir otel odasinda yasayan adamin kendisiyle birlikte olmak icin para odedigi kadinla olan iliskisi ve sevgiyi arayisini anlatmaktadir Kadin bir fahise olmamasina ragmen adamin bu teklifini kabul etmistir Aradan bir sure gectikten sonra kadin adama onun sevemeyecegini cunku olum hastaligi na tutuldugunu soyler AnaliziGenel anlamda sevgi arayisinda olan anlatinin erkek kahramani sevgisini yoneltebilecegi kadini bulmasina ragmen bir turlu onunla butunlesemez Varolus sikintisinin sevgi yoksunlugunun sorun olarak simgelendigi asil kisi erkek kahramandir Burada ozellikle Duras in tasarimiyla kadin organi erkegin yalnizliginin kokenine inebilecegi varolus sikintisiyla hiclikle yuzlesebilecegi sevgiyi bulabilecegi bir metafor olarak kullanilmistir Cunku erkek sevgi yoksunlugunun zorlamasiyla yalnizlik hissiyle bu cinsel organa ilk kaynaga girerek kurtulmaya calisir Metne bu anlamda varolus boyutu ekleyen unsur da erkegin bu edim sirasinda ve edimden sonra aklindaki ruhundaki cozumu bulamamasi arayisin her seferinde cozumsuzluge dogru evrilmesidir Kesif ve ogrenme cabasi gosteren erkek bu cabalarinin her birinde cikmazla karsilasir Bu nedenle erkek icin kadinin cinsel organi cozum olmaktan cok onun eksiklik hissini katlayan hiclik duygusunu yogunlastiran sikintiyi daha da besleyen basli basina bir hicliktir Erkegin yasadigi bu cikissizlik ve cozumsuzluk ile kadinin bilinemezligi ve muamma yonu yani iki cinsin de birbirinden apayri dunyalardan olmasi durumu Olum Hastaligi ni destansi ve trajik yonlerden besleyen onu dokunakli bir metin yapan ana motiflerdir Duras kahramanlari araciligiyla bu hissi dillendirirken acinin en basit ve dolayisiyla en cikissiz ve sorunlu haline odaklanir Burada kadin ve erkek basit cinsel birlesmeden ote birbirinden apayri iki ayri cinsin ruhsal olarak duygusal olarak birbirlerine ulasma cabasini ifade eder Bu cabanin bir tezahuru olarak iki cinsin fiziksel birlesmesi kahramanlarin sevgi arayislari dusunuldugunde ister istemez kisir dongu halini alir Cunku bu birlesme onlarin ruhsal acliklarini beslemekten ote bu acliklarini daha da katlar gibidir Olum Hastaligi anlatisinin trajik destansi ve duygu yogun boyutlari da arayisin basladigi ve doyumsuzlugun fark edildigi bu anda baslar Denemek belki gunlerce denemek istediginizi soylersiniz ona Belki haftalarca Belki de tum yasaminiz boyunca Neyi denemek diye sorar Sevmeyi dersiniz Olum Hastaligi Kadin metnin klasik destansi dedigimiz yonunu erkek ise daha cok modern donemin bireyini temsil eder Ozellikle kadinin erkege gore metne daha az dahil olmasi ve yorumlayan yargida bulunan ve dusuncelerini daha cok dillendirenin erkek olmasi kadini daha gizemli yapar Boylece kadin erkegin gozunde kesfedilmeyi bekleyen bir muamma olarak tezahur eder dillendirilemeyen ve ulasilmasi mumkun olmayan destansi guzelligin sahip olunamayan destansi sevginin somut hali gibi gorunur Erkegin modern bireyi temsil eden yonleri ise onun cozumsuzluge mahkum olmus arayista olan olusudur Burada erkek rahat ve huzurlu olmak icin hicbir gerekceye sebebe ve careye sahip degil gibidir Anlatiya sinen huzursuzluk onun arayisinin ve doyumsuzlugun asil sebebi olmakla birlikte Olum Hastaligi nin kadin erkek catismasi yonlerini besleyen ozelliklerdir Anlatinin erkek kahramaninin modern bireyi temsil ettiginin bir gostergesi de gozlemledigi kadini bedeniyle fiziksel goruntusuyle sinirlamasidir Metinde kadinin guzel olduguna dair bakis erkegin gozunden onun gozlemlerinden verilir fakat ayni zamanda bu kirilganligin ve zayifligin igrenc oldugu yine erkegin yorumundan suzulur Erkekteki ask nefret gerilimi boylece onu kadini oldurmeye yani bir cinnet haline de goturur Cunku erkek bu anlatida bilincli olarak yalnizligi secen degil de kendisinden kaynakli olmayan nedenlerle yalnizlasan modern donemin bireyi olarak tasavvur edilir ve Duras nin ona bictigi rol askin olamama acisina hiclige saplanmaktir Metinde kadin erkegin cinsel ve ruhsal arzularinin nesnesi ve ifadesi yine ayni zamanda da erkeksi siddetin ve erkege ozgu acinin da nesnesidir Metis Yayincilik 1 Basim Ekim 1990 2 Basim Aralik 2005Yazim sureciMarguerite Duras bu metni her gun yedi sekiz litre sarap icip sarhos oldugu gunlerde Fransa Trouville da yazmaya basladi Ilk on sayfasi bittiginde ise Neauphle a tasindi Yemek yemiyor sadece icmeye devam ediyordu Her sabaha iki kadeh icerek baslayip kusup boylece ucuncu kadehi de iciyordu Metni kendisi yazamayacak vaziyetteydi bu sebeple o ilham perisinin onun icin yazdiklarini ezbere okudu Metin gelismeye basladiginda bir Kediotu ve agac kavunu kokusu adini verdi fakat yirmi sayfaya ulastiginda son halindeki basligi Olum Hastaligi adini verdi Nihayetinde Duras klinikte alkol tedavisi olmayi kabul etti ve 21 Ekim 1982 de American Hospital of Paris hastanesine yatirildi Hastaneden doner donmez ise bu calismanin provasini yapti UyarlamalariTiyatro Yil Oyuncular Yonetmen Isim1996 Lucinda Childs Michel Piccoli Robert Wilson Olum HastaligiNejat Isler Yalnizlik Benim Gizli Sevgilim2006 Fanny Ardant Berangere Bonvoisin Olum Hastaligi2008 Christophe Rouxel Olum Hastaligi2010 Sandrine Gironde Olum Hastaligi2012 Cemal Toktas Nergis Ozturk Mehmet Ada Oztekin Olum HastaligiSinema Yil Yonetmen Isim Tur2003 Asa Mader Olum Hastaligi Kisa film2012 Christelle Derre Olum Hastaligi Film2001 Catherine Breillat Anatomie de l enfer Film a b c La Maladie de la mort a b milliyet com tr blog tiyatro 9 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Olum Hastaligi tasrakabare com 10 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Olum Hastaligi aksam com tr 20 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde haber a b c d e ISBN 9753425473 www robertwilson com chronology theater 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2016 PDF 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2016 ol section Dis baglantilarOlum Hastaligi Tiyatro Oyunu teaser