Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az

iran daki çerkesler iran da etnik bir azınlıktır iran daki çerkesler diğer çerkes diasporalarından farklıdır

İran'daki Çerkesler

İran'daki Çerkesler

İran'daki Çerkesler İran'da etnik bir azınlıktır. İran'daki Çerkesler, diğer Çerkes diasporalarından farklıdır; çoğu Safevi ve Kaçar döneminden gelmektedir ve yoğun olarak Farslaşmıştır, ancak bir kısmı da 19. yüzyılın sonlarında Çerkes soykırımı sonucuna göç etmiştir. İran'daki Çerkesler son birkaç yüzyıldaki dönemlerde oldukça etkiliydi. Bunların büyük çoğunluğu Fars diline asimile olmuştur ve artık çok az sayıda kişi ana dillerini konuşan Çerkes dilini konuşmaktadır.

İran'daki Çerkesler
Персием ис Адыгэхэр
چرکس های ایران
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Tehran, Gilan (eyalet), Mâzenderan, Reşt, Doğu Azerbaycan, Fars (eyalet),İsfahan,
Tahmini 50,000
Ağır asimilasyon ve etnik kökene dayalı nüfus sayımlarının yapılmaması nedeniyle kesin nüfus bilinmiyor. Ülkedeki en büyük ikinci Kafkas kökenli grup.
Diller
Farsça
Çok az miktarda Çerkesçe
Din
İslam

Tarih

İran'daki Çerkeslerin uzun bir geçmişi vardır. Bir dereceye kadar, komşu Osmanlı Türkiye'sinde yaşayan kardeşleriyle aynı rolü paylaşıyorlardı; birçoğu ithal edilmiş kölelerdi ama aynı zamanda imparatorluktaki önemli soylu ailelerin çoğunu oluşturuyordu; diğerleri ise kral yapıcı, askeri komutan, asker, zanaatkar, köylü gibi çeşitli sınıflara mensuptu.Safevi ve Kaçar hanedanının çeşitli krallarının yönetimi altında birçok Çerkes İran'da yaşadı.

Safeviler

İran'daki ilk Çerkes varlığı, Şeyh Cüneyd'in Çerkesya'nın çeşitli bölgelerine baskın düzenlediği ve esir topladığı erken Safevi dönemine kadar uzanıyor. Kral I. Tahmasp'ın (hükümdarlık dönemi 1524-1576) zamanından itibaren Çerkesler, İran toplumunda önemli bir rol oynamaya başladılar ve İran merkezli birbirini takip eden imparatorluklarda büyük bir etnik grup olarak görünmeye başladılar.

Çerkesler gulam olarak adlandırılan elit orduların büyük bir kısmını oluşturuyordu ve bu nedenle çok önemli bir rol oynadılar. Bu ordu, uygulanması ve oluşumu bakımından komşu Osmanlı Türkiye'sindeki Yeniçerilere benziyordu. Ordularda bulunanlar, ileri eğitimden sonra İslam'a geçtiler ve Müslüman aileler tarafından yetiştirildiler, en iyi askeri eğitim ve teçhizatı aldılar ve imparatorluğun en güçlü sınıfıydılar.

17. yüzyılın ilk yarısında Safevi İran'ında bulunan Thomas Herbert'e göre Aspas'ta, yaklaşık 40.000 Hıristiyan Çerkes ve Gürcü yaşıyordu. Kral I. Süleyman'ın hükümdarlığı döneminde (hükümdarlık dönemi 1666-1694), yalnızca Safevi başkenti İsfahan'da tahminen 20.000 Çerkes, Dağıstanlı ve Gürcü yaşıyordu.

Şahların, prenslerin ve prenseslerin çoğu asil Çerkes soyundan geliyordu. Saraydaki Safevi soylularının çoğu Çerkes'ti. Aslında Safevilerin oldukça karışık ataları birçok Çerkes soyunu içermektedir. Kral II. Abbas (hükümdarlık dönemi 1642-1666) ve Şah Süleyman I (hükümdarlık dönemi 1666-1694), Çerkes annelerden doğan en yüksek soyluların örneklerinden sadece birkaçıdır.

Kaçarlar

1864 yılında Kuzeybatı Kafkasya'daki Çerkes Soykırımı'nın ardından, bazı Çerkesler Rusya sınırındaki komşu Kaçar İranına sığındı. İran'da hükûmet bir asimilasyon politikası izleyerek Kafkasyalı mültecileri yavaş yavaş nüfusa dahil etmeye başladı. Bu sürgünlerden bazıları 1864'ten itibaren çeşitli yüksek rütbelere yükseldi; Pers Kazak Tugayı tamamen Kafkasyalılardan oluşuyordu.

Günümüz

Yüzyıllar boyunca yaşanan yoğun asimilasyona rağmen Çerkes yerleşimleri 20. yüzyıla kadar varlığını sürdürdü. Ancak, bir zamanlar büyük Çerkes azınlığı tarafından da yaygın olarak kullanılan Çerkes dilleri, artık İran'da çok sayıda Çerkes bu dili konuşmuyor. İranlı Çerkeslerin çoğu Çerkes olduğunu bilmemektedir. Çerkesler, Gürcülerden sonra İran'daki Kafkas kökenli ikinci en büyük gruptur ve önemli sayıdadır.

Önemli kişiler

Kısmi veya tam Çerkes kökenli önemli İranlılar şunları içerir:

  • Fawzia Fuad, İran İmparatoriçesi eşi (1941–1948).
  • İran Prensesi Shahnaz
  • Prenses Zahra Mahnaz Zahedi
  • Prens Keyhosrow Cihanbani
  • Prenses Fevziye Cihanbani
  • İran Kralı I. Süleyman
  • Teresia Sampsonia
  • Yusuf Ağa
  • Pari Han Hanım
  • Sultan Ağa Hanım
  • İran Kralı II. Abbas
  • Şamhal Sultan
  • Nakihat Hanım
  • Kayhosrow Han Çerkes
  • Qazāq Khan Çerkes, Şirvan valisi, Kızılbaş (Karamanlu ve Ḵeneslu tümenleri) komutanı
  • Ferhad Bey Çerkes
  • Khvajeh Muhammed Safavi
  • Moḥammad-Bāqer Safī Mirza
  • Ūzūn Behbūd Beg
  • Süleyman Mirza (I. Tahmasp'ın oğlu)
  • İranlı Safi
  • Anna Hanım
  • Necefkuli Han Çerkes
  • Feridun Han Çerkes
  • ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2014. 
  • ^ a b Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East 14 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Facts On File, Incorporated p 141
  • ^ Fredrik Thordarson, “Caucasus ii. Language contact. Caucasian languages in Iran,” EIr. V, 1990, pp. 94-95.
  • ^ Hamed Kazemzadeh (9 Şubat 2018). "Circassians in Iran". Caucasus Times (İngilizce). 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  • ^ a b Eskandar Beg, I, pp. 17–18
  • ^ "BARDA and BARDA-DĀRI v. Military slavery in Islamic Iran". 17 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. 
  • ^ Thomas Herbert.
  • ^ Matthee 2012.
  • ^ Aptin Khanbaghi.
  • ^ [1] Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire, L.B. Tauris. 2006, p. 41.
  • ^ Rudolph (Rudi) Matthee Encyclopaedia Iranica, Columbia University, New York 2001, p. 493
  • ^ "The Iranian Armed Forces in Politics, Revolution and War: Part One". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2014. 
  • ^ Oberling, Pierre (7 Şubat 2012). "Georgia viii: Georgian communities in Persia". . 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2014. 
  • ^ . Official Circassian Association. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014. 
  • ^ . . June 1997. 20 Haziran 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()
  • ^ Montgomery-Massingberd, Hugh, (Ed.) (1980). "The French Ancestry of King Farouk of Egypt". Burke's Royal Families of the World. II: Africa & the Middle East. Londra: Burke's Peerage. s. 287. ISBN . OCLC 18496936.  Birden fazla |editör1= ve |editör-soyadı= kullanıldı ()

Ek okuma

  • Manz, Beatrice; Haneda, Masashi (1990). "ČARKAS". . Encyclopaedia Iranica, Vol. IV, Fasc. 7. ss. 816-819. 17 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  • Matthee, Rudi (2012). Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan. I.B.Tauris. ISBN . 
  • Savory, Roger, Iran Under the Safavids; Cambridge University Press, 2007 .
  • P. Oberling, "Georgians and Circassians in Iran," Studia Caucasica (The Hague) 1, 1963
  • J. R. Perry, "Forced Migrations in Iran During the Seventeenth and Eighteenth Centuries," Iranian Studies 8, 1975, pp. 199–215.
  • N. Falsafī, Zendagānī-e Šāh ʿAbbās-e awwal, 4 vols., Tehran, 1334-46 Š./1955-67
  • Babaie, Sussan, Slaves of the Shah: New Elites of Safavid Iran I.B.Tauris, 15 October 2004
  • Kazemzadeh, Hamed, Circassians in Persia. CaucasusTime.

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Iran daki Cerkesler Iran da etnik bir azinliktir Iran daki Cerkesler diger Cerkes diasporalarindan farklidir cogu Safevi ve Kacar doneminden gelmektedir ve yogun olarak Farslasmistir ancak bir kismi da 19 yuzyilin sonlarinda Cerkes soykirimi sonucuna goc etmistir Iran daki Cerkesler son birkac yuzyildaki donemlerde oldukca etkiliydi Bunlarin buyuk cogunlugu Fars diline asimile olmustur ve artik cok az sayida kisi ana dillerini konusan Cerkes dilini konusmaktadir Iran daki CerkeslerPersiem is Adygeher چرکس های ایرانOnemli nufusa sahip bolgelerTehran Gilan eyalet Mazenderan Rest Dogu Azerbaycan Fars eyalet Isfahan Tahmini 50 000 Agir asimilasyon ve etnik kokene dayali nufus sayimlarinin yapilmamasi nedeniyle kesin nufus bilinmiyor Ulkedeki en buyuk ikinci Kafkas kokenli grup DillerFarsca Cok az miktarda CerkesceDinIslamTarihIran daki Cerkeslerin uzun bir gecmisi vardir Bir dereceye kadar komsu Osmanli Turkiye sinde yasayan kardesleriyle ayni rolu paylasiyorlardi bircogu ithal edilmis kolelerdi ama ayni zamanda imparatorluktaki onemli soylu ailelerin cogunu olusturuyordu digerleri ise kral yapici askeri komutan asker zanaatkar koylu gibi cesitli siniflara mensuptu Safevi ve Kacar hanedaninin cesitli krallarinin yonetimi altinda bircok Cerkes Iran da yasadi Safeviler Iran daki ilk Cerkes varligi Seyh Cuneyd in Cerkesya nin cesitli bolgelerine baskin duzenledigi ve esir topladigi erken Safevi donemine kadar uzaniyor Kral I Tahmasp in hukumdarlik donemi 1524 1576 zamanindan itibaren Cerkesler Iran toplumunda onemli bir rol oynamaya basladilar ve Iran merkezli birbirini takip eden imparatorluklarda buyuk bir etnik grup olarak gorunmeye basladilar Cerkesler gulam olarak adlandirilan elit ordularin buyuk bir kismini olusturuyordu ve bu nedenle cok onemli bir rol oynadilar Bu ordu uygulanmasi ve olusumu bakimindan komsu Osmanli Turkiye sindeki Yenicerilere benziyordu Ordularda bulunanlar ileri egitimden sonra Islam a gectiler ve Musluman aileler tarafindan yetistirildiler en iyi askeri egitim ve techizati aldilar ve imparatorlugun en guclu sinifiydilar 17 yuzyilin ilk yarisinda Safevi Iran inda bulunan Thomas Herbert e gore Aspas ta yaklasik 40 000 Hiristiyan Cerkes ve Gurcu yasiyordu Kral I Suleyman in hukumdarligi doneminde hukumdarlik donemi 1666 1694 yalnizca Safevi baskenti Isfahan da tahminen 20 000 Cerkes Dagistanli ve Gurcu yasiyordu Sahlarin prenslerin ve prenseslerin cogu asil Cerkes soyundan geliyordu Saraydaki Safevi soylularinin cogu Cerkes ti Aslinda Safevilerin oldukca karisik atalari bircok Cerkes soyunu icermektedir Kral II Abbas hukumdarlik donemi 1642 1666 ve Sah Suleyman I hukumdarlik donemi 1666 1694 Cerkes annelerden dogan en yuksek soylularin orneklerinden sadece birkacidir Kacarlar 1864 yilinda Kuzeybati Kafkasya daki Cerkes Soykirimi nin ardindan bazi Cerkesler Rusya sinirindaki komsu Kacar Iranina sigindi Iran da hukumet bir asimilasyon politikasi izleyerek Kafkasyali multecileri yavas yavas nufusa dahil etmeye basladi Bu surgunlerden bazilari 1864 ten itibaren cesitli yuksek rutbelere yukseldi Pers Kazak Tugayi tamamen Kafkasyalilardan olusuyordu GunumuzYuzyillar boyunca yasanan yogun asimilasyona ragmen Cerkes yerlesimleri 20 yuzyila kadar varligini surdurdu Ancak bir zamanlar buyuk Cerkes azinligi tarafindan da yaygin olarak kullanilan Cerkes dilleri artik Iran da cok sayida Cerkes bu dili konusmuyor Iranli Cerkeslerin cogu Cerkes oldugunu bilmemektedir Cerkesler Gurculerden sonra Iran daki Kafkas kokenli ikinci en buyuk gruptur ve onemli sayidadir Onemli kisilerKismi veya tam Cerkes kokenli onemli Iranlilar sunlari icerir Fawzia Fuad Iran Imparatoricesi esi 1941 1948 Iran Prensesi Shahnaz Prenses Zahra Mahnaz Zahedi Prens Keyhosrow Cihanbani Prenses Fevziye Cihanbani Iran Krali I Suleyman Teresia Sampsonia Yusuf Aga Pari Han Hanim Sultan Aga Hanim Iran Krali II Abbas Samhal Sultan Nakihat Hanim Kayhosrow Han Cerkes Qazaq Khan Cerkes Sirvan valisi Kizilbas Karamanlu ve Ḵeneslu tumenleri komutani Ferhad Bey Cerkes Khvajeh Muhammed Safavi Moḥammad Baqer Safi Mirza uzun Behbud Beg Suleyman Mirza I Tahmasp in oglu Iranli Safi Anna Hanim Necefkuli Han Cerkes Feridun Han Cerkes 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2014 a b Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East 14 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Facts On File Incorporated 978 1438126760 p 141 Fredrik Thordarson Caucasus ii Language contact Caucasian languages in Iran EIr V 1990 pp 94 95 Hamed Kazemzadeh 9 Subat 2018 Circassians in Iran Caucasus Times Ingilizce 20 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2020 a b Eskandar Beg I pp 17 18 BARDA and BARDA DARI v Military slavery in Islamic Iran 17 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2015 Thomas Herbert Matthee 2012 Aptin Khanbaghi 1 Safavid Iran Rebirth of a Persian Empire L B Tauris 2006 p 41 Rudolph Rudi Matthee Encyclopaedia Iranica Columbia University New York 2001 p 493 The Iranian Armed Forces in Politics Revolution and War Part One 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2014 Oberling Pierre 7 Subat 2012 Georgia viii Georgian communities in Persia 17 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2014 Official Circassian Association 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2014 June 1997 20 Haziran 1997 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2014 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Montgomery Massingberd Hugh Ed 1980 The French Ancestry of King Farouk of Egypt Burke s Royal Families of the World II Africa amp the Middle East Londra Burke s Peerage s 287 ISBN 978 0 85011 029 6 OCLC 18496936 Birden fazla editor1 ve editor soyadi kullanildi yardim ol section Ek okumaManz Beatrice Haneda Masashi 1990 CARKAS Encyclopaedia Iranica Vol IV Fasc 7 ss 816 819 17 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2015 Matthee Rudi 2012 Persia in Crisis Safavid Decline and the Fall of Isfahan I B Tauris ISBN 978 1845117450 Savory Roger Iran Under the Safavids Cambridge University Press 2007 0521042518 P Oberling Georgians and Circassians in Iran Studia Caucasica The Hague 1 1963 J R Perry Forced Migrations in Iran During the Seventeenth and Eighteenth Centuries Iranian Studies 8 1975 pp 199 215 N Falsafi Zendagani e Sah ʿAbbas e awwal 4 vols Tehran 1334 46 S 1955 67 Babaie Sussan Slaves of the Shah New Elites of Safavid Iran I B Tauris 15 October 2004 1860647219 Kazemzadeh Hamed Circassians in Persia CaucasusTime

Yayın tarihi:
Üst