Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İstanbul'da fayton kültürü devri Osmani'den kalan bir ulaşım sistemidir ve kentte 1950'lere kadar kullanıldığı görülmüştür. Cumhuriyet devrinden sonra, gelişen yeni teknolojik ulaşım sistemlerinin de etkisiyle kentte fayton kullanımında azalma olmuş ve "tematik" bir görünüm alarak ağırlıkla Adalar'da turistlere hitap eder olmuştu. Ulaşımda fayton ve benzeri araçlarının kullanımı Osmanlı'da elit çevre arasında ortaya çıktı. Sultan Abdülaziz devrinde de kira faytonları kullanılmaya başlandı. ‘‘Lando’’ ‘‘Kupa’’ tarzı faytonlar kapalı faytonlardı. II. Mahmud devrinin hâkim paradigması olan modernleşmeyle de atlı araba/fayton kullanımı arttı ve 1826'daki bir nizamname ile faytoncular esnaf topluluğu haline geldiler. Ülke içinde haremlik-selamlık fikriyatı olduğundan kadın ve erkeklerin beraber faytona binmeleri yaygın olmayan bir biçemdi ve II. Abdülhamid devrinde yasak edilmişti. Faytocnuların müşteri bekleme yerleri Eminönü Meydanı, Sirkeci, Sultanahmet Meydanı, Fatih, Edirnekapı, Beyoğlu Tünel önü ve Galatasaray, Taksim Meydanı, Harbiye ve Karaköy'dü. Beşiktaş, Sarıyer, Beykoz, Üsküdar, Bakırköy, Yeşilköy, Kadıköy, Erenköy, Kartal, Maltepe, Pendik ve Büyükada ise faytonu çok olan semtlerdi.
Hayvan hakkı ihlalleri
Cumhuriyet devrinde sembolik bir hâl alan faytonculuk özellikle Adalar'da devam etti. Ancak faytoncuların hayvan hakkı ihlalleri sık sık basına yansımaya devam etti. Adalar'da denetim ve yönetim eksikliği ücretlerin keyfi olarak saptanması ve faytoncuların daha disiplinsiz davranmaları gibi sorunlar doğururken hayvan hakkı ihlalleri ise en önemli sorun haline gelmiştir. Faytoncuların kullandığı atların güç ve kapasitelerinin üzerinde kullanılması, atların birer meta olarak görülmesi, denetimsizlik nedeniyle ahırların çevresel etkiler yaratması ve atların yetersiz ve kötü beslenmesi Adalar'da yaşanan hayvan hakkı ihlallerinden bazılarıdır. Faytoncular ise faytonun Adalar'daki en önemli ulaşım aracı olduğu fikrindedir ve kendi içlerinde belirli bir denetim ve rutin kontrollerin yapıldığı düşüncesidir.
Faytonların kaldırılması
2012 yılında Adalar'da yaşanan hayvan hakkı ihlalleri için İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin bulduğu çözüm, elektrikli faytonların tercih edilmesi ve var olan faytonların bir kısmının kamulaştırılması gibi sınırlı etki göstermiştir. Bu hayvan hakkı ihlalleri gündeme geldiği zaman çoğu kez siyasi bir malzeme olarak kullanıldı. Ekrem İmamoğlu adaylık sürecinde “Oylarımız Hayvanlar İçin” kampanyası kapsamında Hayvan Hakları Yasama İzleme Delegasyonunun verdiği taahhütnamesini imzalayarak, Adalar'da "Atlı Fayton’ları kaldırarak yerine akülü ulaşım araçları koyacağı ve kurtarılan atların ekolojilerine uygun geniş doğal ortamlarda rehabilite edilerek ölene kadar yaşamlarını sürdürmelerini sağlayacağı..." sözünü verdi. 20 Aralık 2019'da Adalar'da 81 atta ruam hastalığının tespit edilmesi ve bu atların itlaf edilmesi hayvan hakkı savunucularının ve kamuoyunun tepkisini çekti. Bu hadise sonrasında Adalar'da üç aylık bir süre zarfında faytonlara at koşulması yasak edildi. Faytoncular ise açlık grevi yapma ve atları salma tehdidinde bulundu.
Ocak 2020 tarihli belediye raporunda yılda ortalama 400 atın öldüğü, 20-25 yıl ömre sahip atların 2 yıl içinde öldükleri belirtildi. 16 Ocak 2020'de ise İBB Meclisi'nde faytonların kamulaştırılması kararı onandı. Alınan bu kararı, 19 Ocak 2020 tarihli köşe yazısında Cumhuriyet gazetesi yazarı Zülâl Kalkandelen "Adalar’da atlı fayton utancına son!" başlığıyla duyurdu. 19 Haziran 2020 tarihinden itibaren Adalar'da ulaşım elektrikli araçla yapılmaya başlandı.
Kaynakça
- ^ Koçu, Reşat Ekrem. . İstanbul.net. 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ Mustafa Noyan. . Z dergisi. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ "ADALAR SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM ÇALIŞTAYI" (PDF). WRI Ross Sürdürülebilir Şehirler Merkezi. 16 Haziran 2016. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ "26 Ocak 2012 tarihli UKOME Kararı" (PDF). İBB. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ "Ekrem İmamoğlu:"Faytonları kaldıracağım"". Ada Gazetesi. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2020.
- ^ . Sputnik Türkiye. 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ . Sabah. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ . Evrensel. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ "Fayton krizinde son dakika gelişmesi! İBB Meclis'inde kabul edildi". Hürriyet. 19 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ "Adalar'da atlı fayton utancına son!". Cumhuriyet. 19 Ocak 2020. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2020.
- ^ "Adalar'da Yeni dönem atlı faytonların yerini alacak". Yeniçağ. 13 Haziran 2020. 19 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Istanbul da fayton kulturu devri Osmani den kalan bir ulasim sistemidir ve kentte 1950 lere kadar kullanildigi gorulmustur Cumhuriyet devrinden sonra gelisen yeni teknolojik ulasim sistemlerinin de etkisiyle kentte fayton kullaniminda azalma olmus ve tematik bir gorunum alarak agirlikla Adalar da turistlere hitap eder olmustu Ulasimda fayton ve benzeri araclarinin kullanimi Osmanli da elit cevre arasinda ortaya cikti Sultan Abdulaziz devrinde de kira faytonlari kullanilmaya baslandi Lando Kupa tarzi faytonlar kapali faytonlardi II Mahmud devrinin hakim paradigmasi olan modernlesmeyle de atli araba fayton kullanimi artti ve 1826 daki bir nizamname ile faytoncular esnaf toplulugu haline geldiler Ulke icinde haremlik selamlik fikriyati oldugundan kadin ve erkeklerin beraber faytona binmeleri yaygin olmayan bir bicemdi ve II Abdulhamid devrinde yasak edilmisti Faytocnularin musteri bekleme yerleri Eminonu Meydani Sirkeci Sultanahmet Meydani Fatih Edirnekapi Beyoglu Tunel onu ve Galatasaray Taksim Meydani Harbiye ve Karakoy du Besiktas Sariyer Beykoz Uskudar Bakirkoy Yesilkoy Kadikoy Erenkoy Kartal Maltepe Pendik ve Buyukada ise faytonu cok olan semtlerdi Osmanli devrinden bir faytoncu Brooklyn Muzesi koleksiyonu Hayvan hakki ihlalleriIBB onundeki fayton protestolarindan Ocak 2020 Cumhuriyet devrinde sembolik bir hal alan faytonculuk ozellikle Adalar da devam etti Ancak faytoncularin hayvan hakki ihlalleri sik sik basina yansimaya devam etti Adalar da denetim ve yonetim eksikligi ucretlerin keyfi olarak saptanmasi ve faytoncularin daha disiplinsiz davranmalari gibi sorunlar dogururken hayvan hakki ihlalleri ise en onemli sorun haline gelmistir Faytoncularin kullandigi atlarin guc ve kapasitelerinin uzerinde kullanilmasi atlarin birer meta olarak gorulmesi denetimsizlik nedeniyle ahirlarin cevresel etkiler yaratmasi ve atlarin yetersiz ve kotu beslenmesi Adalar da yasanan hayvan hakki ihlallerinden bazilaridir Faytoncular ise faytonun Adalar daki en onemli ulasim araci oldugu fikrindedir ve kendi iclerinde belirli bir denetim ve rutin kontrollerin yapildigi dusuncesidir Faytonlarin kaldirilmasi 2012 yilinda Adalar da yasanan hayvan hakki ihlalleri icin Istanbul Buyuksehir Belediyesi nin buldugu cozum elektrikli faytonlarin tercih edilmesi ve var olan faytonlarin bir kisminin kamulastirilmasi gibi sinirli etki gostermistir Bu hayvan hakki ihlalleri gundeme geldigi zaman cogu kez siyasi bir malzeme olarak kullanildi Ekrem Imamoglu adaylik surecinde Oylarimiz Hayvanlar Icin kampanyasi kapsaminda Hayvan Haklari Yasama Izleme Delegasyonunun verdigi taahhutnamesini imzalayarak Adalar da Atli Fayton lari kaldirarak yerine akulu ulasim araclari koyacagi ve kurtarilan atlarin ekolojilerine uygun genis dogal ortamlarda rehabilite edilerek olene kadar yasamlarini surdurmelerini saglayacagi sozunu verdi 20 Aralik 2019 da Adalar da 81 atta ruam hastaliginin tespit edilmesi ve bu atlarin itlaf edilmesi hayvan hakki savunucularinin ve kamuoyunun tepkisini cekti Bu hadise sonrasinda Adalar da uc aylik bir sure zarfinda faytonlara at kosulmasi yasak edildi Faytoncular ise aclik grevi yapma ve atlari salma tehdidinde bulundu Ocak 2020 tarihli belediye raporunda yilda ortalama 400 atin oldugu 20 25 yil omre sahip atlarin 2 yil icinde oldukleri belirtildi 16 Ocak 2020 de ise IBB Meclisi nde faytonlarin kamulastirilmasi karari onandi Alinan bu karari 19 Ocak 2020 tarihli kose yazisinda Cumhuriyet gazetesi yazari Zulal Kalkandelen Adalar da atli fayton utancina son basligiyla duyurdu 19 Haziran 2020 tarihinden itibaren Adalar da ulasim elektrikli aracla yapilmaya baslandi Kaynakca Kocu Resat Ekrem Istanbul net 10 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2020 Mustafa Noyan Z dergisi 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2020 ADALAR SURDURULEBILIR ULASIM CALISTAYI PDF WRI Ross Surdurulebilir Sehirler Merkezi 16 Haziran 2016 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Ocak 2020 26 Ocak 2012 tarihli UKOME Karari PDF IBB 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Ocak 2020 Ekrem Imamoglu Faytonlari kaldiracagim Ada Gazetesi 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2020 Sputnik Turkiye 14 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2020 Sabah 20 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2020 Evrensel 24 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2020 Fayton krizinde son dakika gelismesi IBB Meclis inde kabul edildi Hurriyet 19 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2020 Adalar da atli fayton utancina son Cumhuriyet 19 Ocak 2020 21 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2020 Adalar da Yeni donem atli faytonlarin yerini alacak Yenicag 13 Haziran 2020 19 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2020