Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Şubat 2014) |
İstemci-sunucu, istemciyi (genellikle bir grafik kullanıcı arayüzü-GUI) sunucudan ayıran bir ağ mimarisidir. Her bir istemci yazılımı, sunucuya ya da uygulama sunucusuna isteklerini (request) gönderir.
Bu fikrin pek çok çeşitli uygulaması olmasına karşın, en güzel örneği İnternet üzerindeki Web sayfalarıdır. Bir web sayfası incelenirken, bilgisayar ve web tarayıcısı istemci olarak adlandırılır. Web sayfasını oluşturan gelişmiş bilgisayarlar, veritabanları ve uygulamalar da sunucu olarak adlandırılır. Web tarayıcısı, web sitesinden bir istekte bulunur ve sunucu istenen bilgileri toplar ve onu bir web sitesi şekline getirerek web tarayıcısına geri yollar, kullanıcılar da ekranda web sitesini görmüş olur.
Bir istemci/sunucu mimarisi, ölçeklenebilir bir mimari sunmayı amaçlar. Böylece ağdaki her bir bilgisayar bir istemci ya da sunucu rolünü üstlenir. Sunucu yazılımı genelde, fakat her zaman değil, bir iş yazılımı için adanmış güçlü bir bilgisayarda çalışır. İstemci yazılımı ise genelde sıradan bir PC veya işistasyonunda çalışır. İstemciler gerek duydukları verinin pek çoğunu ya da tamamını uygulama sunucusundan isterlerler. Mesela; ayar dosyaları, stok verileri, iş uygulama yazılımları gibi.
Sunucu'nun özellikleri:
- Pasif (köle)
- İstekleri bekler
- İstek olduğunda bilgiyi sunar ve cevap yollar
İstemcinin özellikleri:
- Aktif (efendi)
- İstekleri gönderir
- Cevap dönene kadar bekler
Sunucular (stateless) veya durumlu (stateful) olabilir. Durumsuz bir sunucu, istekler arasında bilgi tutmaz. Mesela statik HTML sayfalarını sunan bir HTTP sunucusu gibi. Fakat durumlu bir sunucu, kendisine gelen istekler arasında bilgi tutar. Bu bilgi küresel (global) veya oturum (session) bazlı olabilir. Örneğin Apache Tomcat sunucusu gibi.
İstemci ve sunucu arasındaki ilişki genelde ardışık diyagramlar (sequence diagram) ile belirlenir ve bu diyagramlar UML standardına uygun yapılır.
Bir diğer ağ mimarisi ise peer-to-peer yapılar olarak karşımıza çıkar. Burada her bir düğüm, hem istemci hem de sunucudur ve hepsi de aynı sorumluluğa sahiptirler. Hem istemci/sunucu mimarisi hem de peer-to-peer mimarisi günümüzde çok fazla kullanılmaktadır. Her ikisinin de avantaj ve dezavantajları vardır.
Genel bir istemci/sunucu mimarisinde iki adet düğüm vardır ve bu yüzden iki-katmanlı mimari olarak adlandırılır. Bazı ağlarda üç düğümlü bir yapı olabilir. Mesela islemci, uygulama sunucusu ve veritabanı sunucusundan müteşekkil bir ağda üç adet düğüm vardır ve bu yapı üç-katmanlı mimari olarak adlandırılır.
Genelde n-katmanlı ya da çok-katmanlı mimarilerde iş mantığının farklı fonksiyonları için her bir hizmetle sorumlu ayrı bir sunucu görevlendirilir. Çok-katmanlı mimarinin iki-katmanlı mimariye göre avantajı daha iyi yük dengeleme sunması ve daha çok ölçeklenebilir olmasıdır. Dezavantajları ise ağa daha fazla yük getirmesi ve programlama ve test aşamalarının daha zor gerçekleştirilmesidir.
İstemci/sunucu mimarilerde adresleme çeşitli yöntemler ile gerçekleştirilir:
- Makine proses adreslemesi (machine process adressing): adresler şu şekilde bölümlenir: proses@makine. Yani 56@453 ifadesi, 453 nolu bilgisayardaki 56 nolu proses'i işaret eder.
- İsim sunucusu (name server): İlgili alandaki (domain) sunucuların isimlerini ve adreslerini indeksler.
- Hedefbulma paketleri (Localization packets): Bir dağıtık sistemteki tüm bilgisayarlara gönderilen broadcast mesajlarıyla hedef bilgisayarların adreslerinin öğrenilmesidir.
- Tüccar (trader): Bir dağıtık sistemdeki hizmetleri indeksleyen bir sistemdir.
 | Bilgisayar ağları ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Subat 2014 Istemci sunucu istemciyi genellikle bir grafik kullanici arayuzu GUI sunucudan ayiran bir ag mimarisidir Her bir istemci yazilimi sunucuya ya da uygulama sunucusuna isteklerini request gonderir Istemci ve Sunucu ve bir diger hosting Bu fikrin pek cok cesitli uygulamasi olmasina karsin en guzel ornegi Internet uzerindeki Web sayfalaridir Bir web sayfasi incelenirken bilgisayar ve web tarayicisi istemci olarak adlandirilir Web sayfasini olusturan gelismis bilgisayarlar veritabanlari ve uygulamalar da sunucu olarak adlandirilir Web tarayicisi web sitesinden bir istekte bulunur ve sunucu istenen bilgileri toplar ve onu bir web sitesi sekline getirerek web tarayicisina geri yollar kullanicilar da ekranda web sitesini gormus olur Bir istemci sunucu mimarisi olceklenebilir bir mimari sunmayi amaclar Boylece agdaki her bir bilgisayar bir istemci ya da sunucu rolunu ustlenir Sunucu yazilimi genelde fakat her zaman degil bir is yazilimi icin adanmis guclu bir bilgisayarda calisir Istemci yazilimi ise genelde siradan bir PC veya isistasyonunda calisir Istemciler gerek duyduklari verinin pek cogunu ya da tamamini uygulama sunucusundan isterlerler Mesela ayar dosyalari stok verileri is uygulama yazilimlari gibi Sunucu nun ozellikleri Pasif kole Istekleri bekler Istek oldugunda bilgiyi sunar ve cevap yollar Istemcinin ozellikleri Aktif efendi Istekleri gonderir Cevap donene kadar bekler Sunucular stateless veya durumlu stateful olabilir Durumsuz bir sunucu istekler arasinda bilgi tutmaz Mesela statik HTML sayfalarini sunan bir HTTP sunucusu gibi Fakat durumlu bir sunucu kendisine gelen istekler arasinda bilgi tutar Bu bilgi kuresel global veya oturum session bazli olabilir Ornegin Apache Tomcat sunucusu gibi Istemci ve sunucu arasindaki iliski genelde ardisik diyagramlar sequence diagram ile belirlenir ve bu diyagramlar UML standardina uygun yapilir Bir diger ag mimarisi ise peer to peer yapilar olarak karsimiza cikar Burada her bir dugum hem istemci hem de sunucudur ve hepsi de ayni sorumluluga sahiptirler Hem istemci sunucu mimarisi hem de peer to peer mimarisi gunumuzde cok fazla kullanilmaktadir Her ikisinin de avantaj ve dezavantajlari vardir Genel bir istemci sunucu mimarisinde iki adet dugum vardir ve bu yuzden iki katmanli mimari olarak adlandirilir Bazi aglarda uc dugumlu bir yapi olabilir Mesela islemci uygulama sunucusu ve veritabani sunucusundan mutesekkil bir agda uc adet dugum vardir ve bu yapi uc katmanli mimari olarak adlandirilir Genelde n katmanli ya da cok katmanli mimarilerde is mantiginin farkli fonksiyonlari icin her bir hizmetle sorumlu ayri bir sunucu gorevlendirilir Cok katmanli mimarinin iki katmanli mimariye gore avantaji daha iyi yuk dengeleme sunmasi ve daha cok olceklenebilir olmasidir Dezavantajlari ise aga daha fazla yuk getirmesi ve programlama ve test asamalarinin daha zor gerceklestirilmesidir Istemci sunucu mimarilerde adresleme cesitli yontemler ile gerceklestirilir Makine proses adreslemesi machine process adressing adresler su sekilde bolumlenir proses makine Yani 56 453 ifadesi 453 nolu bilgisayardaki 56 nolu proses i isaret eder Isim sunucusu name server Ilgili alandaki domain sunucularin isimlerini ve adreslerini indeksler Hedefbulma paketleri Localization packets Bir dagitik sistemteki tum bilgisayarlara gonderilen broadcast mesajlariyla hedef bilgisayarlarin adreslerinin ogrenilmesidir Tuccar trader Bir dagitik sistemdeki hizmetleri indeksleyen bir sistemdir Bilgisayar aglari ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz