İzzet Baysal (d. 1907, Bolu - ö. 5 Mart 2000, İstanbul), hayırseverliğiyle tanınan mimar ve iş insanı.
İzzet Baysal | |
---|---|
Doğum | 1907 Bolu, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 5 Mart 2000 (93 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Eğitim | Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi |
Meslek | Mimar, iş adamı |
Ödüller | |
Hayatı
İlk yıllar
1907 yılında Bolu'nun Karaçayır Mahallesi'nde ikisi erkek, ikisi kız dört çocuklu ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Rüştiye Mektebi mezunu Memur Ahmet Canip Efendi, annesi de Bolu'nun Alpagut Bey köyünden Hafız Behiye Hanım'dı. İzzet Baysal ilk ve orta öğrenimini Bolu'da yüksek öğrenimini İstanbul'da Sanayi-i Nefise Mektebi'nde (bugünkü ismi ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi)'nde gördü. 1926 yılında kaydolduğu okulu dar gelirli bir aileden yetişmesine ve 1927 yılında babasını kaybetmesine rağmen çeşitli işlerde çalışarak devam ettirdi ve 1931 yılında 411 nolu diplomayı alarak mimar olarak mezun oldu.
Mimarlık yılları
Memuriyet hayatına Bolu Nafia (Bayındırlık) Müdürlüğü'nde mimar olarak başladı. 1932 yılında birkaç arkadaşı ile birlikte Gerede ilçesinin imar planını yaptı. Daha sonra Ankara'da Milli Müdafaa Vekaleti Hava Müsteşarlığı'nda Mimar olarak çalışmaya başladı. Görevi icabı Eskişehir hava Meydanı inşaatının koordinatörlüğünü yaptı. 1934 yılında bu görevinden istifa eder ve Eskişehir Belediyesi'nde Fen İşleri şefi olarak göreve başlar. Aynı yıl Eskişehir Lisesi'nde Coğrafya Öğretmeni olarak görev yapan Çanakkale'li Refika Pınar ile evlenir. 1936 yılında Ankara'da serbest olarak çalışmaya başladığını görürüz. 1939 yılında tek evlatları olan Esin dünyaya gelir. Ankara'da Azerbaycan temsilcisi Sadri Maksudi Aral'ın ve Medine Muhafızı Fahrettin Paşa'nın köşk projelerini İzzet Baysal yapmıştır. 1939 yılında askerliğini yapmak üzere Afyon'a gitmiştir ve 1942 yılında tekrar Ankara'ya dönmüştür. Başlayıp bitirdiği inşaatlara gelince; Ankara Etlik veteriner Laboratuvarı, Bolu Devlet Hastanesi, Bolu Lisesi, Bolu Ziraat Bankası Evleri, Bolu Kız Enstitüsü (Zübeyde Hanım Kız Meslek Lisesi), Bolu Kapalı Cezaevi, Bolu Adapazarı yolu üzerindeki Melen köprüsü inşaatı ve yol inşaatları bunlardan bazılarıdır.
İş hayatına atılması
1942 yılında eşi Refika hanım vefat edince, elindeki mevcut işlerini tamamlayıp 1943 yılında İstanbul'a gider. Karaköy'de Perşembe Pazarı'nda sıhhi tesisat ve hırdavat üzerine çalışan bir mağazayı satın alır ve ticarete başlar. Aynı zamanda kapı kilitleri imali için küçük bir atölye kurmuştur. Dükkanında sattığı “boru ekleme parçalarını”nın neden yerli olarak üretilmediğine kafa yormaya başlamıştır. İki kere Almanya'ya giderek temper döküm ile araştırmalarda bulunur, bu dökümden imal edilen boru ekleme parçalarının Türkiye'de imali için çalışmalar yapar ve neticede 1950 yılında özel teşebbüsün ilk Mekanize Döküm Fabrikasını kurar. 1951 yılında İzzet Baysal Döküm Sanayi Müessesesi adı altında kurulan bu fabrika 1957 yılında bir aile şirketi haline dönüştürülmüş, İzsal Döküm Sanayi A.Ş. adı altında halen faaliyetini sürdürmektedir. 1994 yılında fabrikasını kiraya vererek aktif yöneticilikten ayrıldı ve sadece İzzet Baysal Vakfı ile ilgilenmeye başladı.
İzzet Baysal Vakfı
1986 yılının sonunda İzzet Baysal Vakfı'nı kurmuş ve tüm varlığını vakfına vasiyet etmiştir. 1994 Eylül ayının sonunda iş hayatından çekilmiş ve çalışmalarını İzzet Baysal Vakfı'nda yoğunlaştırmıştır. Esin Avunduk vakfın kurucuları arasında olup, aynı zamanda Yönetim Kurulu Üyesi ve başkan yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
Vakfın malvarlığı 1 Ocak 2013 itibarı ile 105.905.219 TL'dir. Yatırımlar ve hayırlar bu mal varlığının geliriyle yapılmaktadır. Her sene gelirin %80'i vakfın amaçlarına yönelik harcamalara sarf edilmekte, kalanı malvarlığını arttırıcı ve gelir getirici değerlere yatırılmakta, böylece Vakıf varlığının enflasyondan korunmasına çalışılmaktadır.
Ailesi
1934 yılında evlendiği Refika Hanım 1942 yılında vefat eder. Kızları Esin 1939 yılında dünyaya gelmiştir. Esin, İstanbul Boğaziçi Koleji mezunudur. 1964 yılında aynı kolej mezunu Ankara'nın köklü ailelerinden Avunduklar'ın oğlu Cahit Avunduk ile evlenmiştir.
Ölümü
5 Mart 2000 tarihinde 93 yaşında ölmüştür. Naaşı Bakanlar Kurulu kararı ile ve kendi arzusu üzerine Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Gölköy kampüsündeki anıt mezarına defnedilmiştir.
Ölümü sonrası
2003 yılında Can Dündar'ın yapımcılığında İzzet Baba adıyla belgeseli çekildi. 2010 yılında ise Nuray Özdemir'in yazdığı ve hayatının anlatıldığı Cumhuriyetin Öncü Sanayicisi İzzet Baysal adıyla bir biyografisi yayınlandı.
Eserleri
Eğitim tesisleri
- Sarıyer İzzet Baysal Kreşi
- Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Nafize Baysal Kreşi
- İzzet Baysal Anaokulu
- Alpağutbey Behiye Baysal ilköğretim Okulu
- Mehmet Baysal ilköğretim Okulu
- Canip Baysal İlköğretim Okulu
- Atatürk İlköğretim Okulu
- 50. Yıl İlköğretim Okulu
- Behiye Baysal İlköğretim Okulu
- İzzet Baysal Çıraklık Eğitim Merkezi
- İzzet Baysal Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu
- İzzet Baysal Anadolu Lisesi
- Mimar İzzet Baysal Anadolu Teknik Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi
- İzzet Baysal Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
- Zübeyde Hanım Kız Meslek Lisesi Yurdu ve Defile Salonu
- Dr. Tevfik Atay Sağlık Eğitim Merkezi
- Canip Baysal Lisesi
- Ticaret Meslek Ve Anadolu Lisesi Bilgisayar Laboratuvarı
- Çaydurt İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuvarı
- Gazipaşa İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuvarı
- Sakarya İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuvarı
- Cumhuriyet İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuvarı
- Emine ve Mehmet Baysal Uygulama Okulu
- Ümit Çetak Çok Programlı Lisesi
Sağlık tesisleri
- 36 adet İzzet Baysal Sağlık Ocağı
- Refika Baysal Ana Sağlık Merkezi
- Mehmet Baysal Hemşire Eğitim Merkezi
- İzzet Baysal Devlet Hastanesi
- Sarıyer İzzet Baysal Sağlık Merkezi
- İzzet Baysal Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi
Sosyal tesisler
- İzzet Baysal Bulvarı
- Baysal Cami
- Bolu İzzet Baysal Çocuk Yetiştirme Yurdu
- Bolu İzzet Baysal Huzurevi
- İstanbul İzzet Baysal Huzurevi
Aldığı Madalya ve Ödüller
- Türkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi Onursal Doktora
- Mimar Sinan Üniversitesi Onursal Doktora
- Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitimde Onursal Doktora
- Hacettepe Üniversitesi Onursal Doktora
Dış bağlantılar
- http://www.izzetbaysalvakfi.org.tr 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.ibu.edu.tr/6 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.ibukampus.com/ 10 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ İzzet Baba Belgeseli 1 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . cenkyeles.com Erişim:13 Nisan 2011
- ^ Cumhuriyetin Öncü Sanayisi İzzet Baysal Kitabı 8 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . siyasalkitap.com Erişim:13 Nisan 2011
Konuyla ilgili yayınlar
- Ak, Mehmet Kıvanç; Akıncı Kesim, Güniz (2013). "Anıt Mezarların Peyzaj Mimarlığı Yönünden İncelenmesi: İzzet Baysal Anıt Mezarı Çevre Düzenlemesi Örneği". Ormancılık Dergisi. 2 (9): 38-55. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2020.
- Alpagut, Leyla (Haziran 2009). . Edebiyat Fakültesi Dergisi. 26 (1): 13-32. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Izzet Baysal d 1907 Bolu o 5 Mart 2000 Istanbul hayirseverligiyle taninan mimar ve is insani Izzet BaysalDogum1907 Bolu Osmanli ImparatorluguOlum5 Mart 2000 93 yasinda Istanbul TurkiyeEgitimMimar Sinan Guzel Sanatlar UniversitesiMeslekMimar is adamiOdullerHayatiIlk yillar 1907 yilinda Bolu nun Karacayir Mahallesi nde ikisi erkek ikisi kiz dort cocuklu ailenin en kucuk cocugu olarak dunyaya geldi Babasi Rustiye Mektebi mezunu Memur Ahmet Canip Efendi annesi de Bolu nun Alpagut Bey koyunden Hafiz Behiye Hanim di Izzet Baysal ilk ve orta ogrenimini Bolu da yuksek ogrenimini Istanbul da Sanayi i Nefise Mektebi nde bugunku ismi ile Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi nde gordu 1926 yilinda kaydoldugu okulu dar gelirli bir aileden yetismesine ve 1927 yilinda babasini kaybetmesine ragmen cesitli islerde calisarak devam ettirdi ve 1931 yilinda 411 nolu diplomayi alarak mimar olarak mezun oldu Mimarlik yillari Memuriyet hayatina Bolu Nafia Bayindirlik Mudurlugu nde mimar olarak basladi 1932 yilinda birkac arkadasi ile birlikte Gerede ilcesinin imar planini yapti Daha sonra Ankara da Milli Mudafaa Vekaleti Hava Mustesarligi nda Mimar olarak calismaya basladi Gorevi icabi Eskisehir hava Meydani insaatinin koordinatorlugunu yapti 1934 yilinda bu gorevinden istifa eder ve Eskisehir Belediyesi nde Fen Isleri sefi olarak goreve baslar Ayni yil Eskisehir Lisesi nde Cografya Ogretmeni olarak gorev yapan Canakkale li Refika Pinar ile evlenir 1936 yilinda Ankara da serbest olarak calismaya basladigini goruruz 1939 yilinda tek evlatlari olan Esin dunyaya gelir Ankara da Azerbaycan temsilcisi Sadri Maksudi Aral in ve Medine Muhafizi Fahrettin Pasa nin kosk projelerini Izzet Baysal yapmistir 1939 yilinda askerligini yapmak uzere Afyon a gitmistir ve 1942 yilinda tekrar Ankara ya donmustur Baslayip bitirdigi insaatlara gelince Ankara Etlik veteriner Laboratuvari Bolu Devlet Hastanesi Bolu Lisesi Bolu Ziraat Bankasi Evleri Bolu Kiz Enstitusu Zubeyde Hanim Kiz Meslek Lisesi Bolu Kapali Cezaevi Bolu Adapazari yolu uzerindeki Melen koprusu insaati ve yol insaatlari bunlardan bazilaridir Is hayatina atilmasi 1942 yilinda esi Refika hanim vefat edince elindeki mevcut islerini tamamlayip 1943 yilinda Istanbul a gider Karakoy de Persembe Pazari nda sihhi tesisat ve hirdavat uzerine calisan bir magazayi satin alir ve ticarete baslar Ayni zamanda kapi kilitleri imali icin kucuk bir atolye kurmustur Dukkaninda sattigi boru ekleme parcalarini nin neden yerli olarak uretilmedigine kafa yormaya baslamistir Iki kere Almanya ya giderek temper dokum ile arastirmalarda bulunur bu dokumden imal edilen boru ekleme parcalarinin Turkiye de imali icin calismalar yapar ve neticede 1950 yilinda ozel tesebbusun ilk Mekanize Dokum Fabrikasini kurar 1951 yilinda Izzet Baysal Dokum Sanayi Muessesesi adi altinda kurulan bu fabrika 1957 yilinda bir aile sirketi haline donusturulmus Izsal Dokum Sanayi A S adi altinda halen faaliyetini surdurmektedir 1994 yilinda fabrikasini kiraya vererek aktif yoneticilikten ayrildi ve sadece Izzet Baysal Vakfi ile ilgilenmeye basladi Izzet Baysal Vakfi 1986 yilinin sonunda Izzet Baysal Vakfi ni kurmus ve tum varligini vakfina vasiyet etmistir 1994 Eylul ayinin sonunda is hayatindan cekilmis ve calismalarini Izzet Baysal Vakfi nda yogunlastirmistir Esin Avunduk vakfin kuruculari arasinda olup ayni zamanda Yonetim Kurulu Uyesi ve baskan yardimcisi olarak gorev yapmaktadir Vakfin malvarligi 1 Ocak 2013 itibari ile 105 905 219 TL dir Yatirimlar ve hayirlar bu mal varliginin geliriyle yapilmaktadir Her sene gelirin 80 i vakfin amaclarina yonelik harcamalara sarf edilmekte kalani malvarligini arttirici ve gelir getirici degerlere yatirilmakta boylece Vakif varliginin enflasyondan korunmasina calisilmaktadir Ailesi 1934 yilinda evlendigi Refika Hanim 1942 yilinda vefat eder Kizlari Esin 1939 yilinda dunyaya gelmistir Esin Istanbul Bogazici Koleji mezunudur 1964 yilinda ayni kolej mezunu Ankara nin koklu ailelerinden Avunduklar in oglu Cahit Avunduk ile evlenmistir Olumu 5 Mart 2000 tarihinde 93 yasinda olmustur Naasi Bakanlar Kurulu karari ile ve kendi arzusu uzerine Bolu Abant Izzet Baysal Universitesi Golkoy kampusundeki anit mezarina defnedilmistir Olumu sonrasi 2003 yilinda Can Dundar in yapimciliginda Izzet Baba adiyla belgeseli cekildi 2010 yilinda ise Nuray Ozdemir in yazdigi ve hayatinin anlatildigi Cumhuriyetin Oncu Sanayicisi Izzet Baysal adiyla bir biyografisi yayinlandi EserleriEgitim tesisleri Sariyer Izzet Baysal Kresi Bolu Abant Izzet Baysal Universitesi Nafize Baysal Kresi Izzet Baysal Anaokulu Alpagutbey Behiye Baysal ilkogretim Okulu Mehmet Baysal ilkogretim Okulu Canip Baysal Ilkogretim Okulu Ataturk Ilkogretim Okulu 50 Yil Ilkogretim Okulu Behiye Baysal Ilkogretim Okulu Izzet Baysal Ciraklik Egitim Merkezi Izzet Baysal Halk Egitim Merkezi ve Aksam Sanat Okulu Izzet Baysal Anadolu Lisesi Mimar Izzet Baysal Anadolu Teknik Lisesi ve Endustri Meslek Lisesi Izzet Baysal Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Zubeyde Hanim Kiz Meslek Lisesi Yurdu ve Defile Salonu Dr Tevfik Atay Saglik Egitim Merkezi Canip Baysal Lisesi Ticaret Meslek Ve Anadolu Lisesi Bilgisayar Laboratuvari Caydurt Ilkogretim Okulu Bilgisayar Laboratuvari Gazipasa Ilkogretim Okulu Bilgisayar Laboratuvari Sakarya Ilkogretim Okulu Bilgisayar Laboratuvari Cumhuriyet Ilkogretim Okulu Bilgisayar Laboratuvari Emine ve Mehmet Baysal Uygulama Okulu Umit Cetak Cok Programli LisesiSaglik tesisleri 36 adet Izzet Baysal Saglik Ocagi Refika Baysal Ana Saglik Merkezi Mehmet Baysal Hemsire Egitim Merkezi Izzet Baysal Devlet Hastanesi Sariyer Izzet Baysal Saglik Merkezi Izzet Baysal Kadin Dogum ve Cocuk HastanesiSosyal tesisler Izzet Baysal Bulvari Baysal Cami Bolu Izzet Baysal Cocuk Yetistirme Yurdu Bolu Izzet Baysal Huzurevi Istanbul Izzet Baysal HuzureviAldigi Madalya ve OdullerTurkiye Cumhuriyeti Devlet Ustun Hizmet Madalyasi Orta Dogu Teknik Universitesi Onursal Doktora Mimar Sinan Universitesi Onursal Doktora Bolu Abant Izzet Baysal Universitesi Egitimde Onursal Doktora Hacettepe Universitesi Onursal DoktoraDis baglantilarhttp www izzetbaysalvakfi org tr 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www ibu edu tr 6 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www ibukampus com 10 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Izzet Baba Belgeseli 1 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde cenkyeles com Erisim 13 Nisan 2011 Cumhuriyetin Oncu Sanayisi Izzet Baysal Kitabi 8 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde siyasalkitap com Erisim 13 Nisan 2011Konuyla ilgili yayinlarAk Mehmet Kivanc Akinci Kesim Guniz 2013 Anit Mezarlarin Peyzaj Mimarligi Yonunden Incelenmesi Izzet Baysal Anit Mezari Cevre Duzenlemesi Ornegi Ormancilik Dergisi 2 9 38 55 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2020 Alpagut Leyla Haziran 2009 Edebiyat Fakultesi Dergisi 26 1 13 32 12 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2020