Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
22 Mayıs 2001'de Dünya Sağlık Örgütünün koordine ettiği dokuz yıllık bir yeniden düzenleme süreci sonucunda Dünya Sağlık Asamblesi, "ICF" kısaltmasıyla kullanılmak üzere İşlevselik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırmasını onaylamıştır. Bu sınıflandırma sistemi ilk olarak 1980 yılında işlevsellik ve yetiyitimine dair sağlık bileşenlerinin sınıflandırılması için birleştirici bir çerçeve sağlamak amacıyla DSÖ tarafından ""ICIDH"" kısaltmasıyla ve ""Bozukluk, Yetiyitimi ve Engelliliğin Uluslararası Sınıflandırması"" başlığıyla oluşturulmuştur.
ICF sınıflandırması, DSÖ tarafından hazırlanan Hastalıkların Uluslararası Sınıflandırmasının 10.revizyonunun bir tamamlayıcısı niteliğindedir. ICD-10 tanı ve sağlık durumu hakkında bilgi içerir ancak işlevsellik durumuna dair bilgi içermez. ICD ve ICF, DSÖ Uluslararası Sınıflandırmalar Ailesi'nin (WHO-FIC) iki temel bileşenini oluştururlar.
ICF şu bileşenler etrafında yapılandırılmıştır:
- Beden yapısı ve işlevleri
- Etkinlik (kişi tarafından bir eylem ya da bir görevin yerine getirilmesidir) ve katılım (yaşamın içinde olmaktır)
- Çevresel etmenler ve kısıtlamalara dair ek bilgiler
İşlevsellik ve yetiyitimi, bireyin sağlık durumu ve çevreye dair bağlamsal etmenlerin karmaşık bir etkileşimi olarak görülür. Faktörlerin ve boyutların bu kombinasyonu bize "kişinin kendi dünyasındaki" resmini çizer. Sınıflandırma bu boyutlara lineer veya statik olarak değil, etkileşimsel ve dinamik olarak bakar. Böylece, bir ölçüm aracı olmasa da, yetiyitiminin derecesini değerlendirmeyi sağlar. Sağlık durumları ne olursa olsun tüm insanlara uygulanabilir. ICF'nin kullandığı dil etyoloji açısından nötrdür ve sağlık durumu veya hastalığa değil işlevselliğe odaklanır. Ayrıca, farklı kültürel bağlamlarda, farklı yaş ve cinsiyet gruplarında uygulanabilecek şekilde tasarlanmıştır ve heterojen toplumlar için son derece uygundur.
ICF'nin Yararları
ICF'yi kullanmanın hem sağlık profesyonelleri hem de hastalar için faydaları var. Hasta için önemli bir avantaj, sağlık durumuna dair medikal ve sosyal yanların entegre edilmesidir. Sadece tanıya odaklanmak yerine, kişinin yaşamının tüm yanları (gelişim, katılım ve çevre) ICF'de bir araya getiriliyor. Tanılar işlevsel yetiler üzerine pek bir şey göstermez. Tanılar, sebeplerin tanımlanması ve hastalık sürecinin tahmin edilmesi açısından önemlidir, ancak müdahaleler dair gerekli bilgiler işlevsel kısıtlamalardan çıkarılır. Rehabilitasyon takımı hastanın günlük hayatta katılması gereken etkinlikleri öğrendikten sonra, ICF'nin önerdiği sorun çözme süreci kullanılabilir. Örneğin bir rehabilitasyon terapisti, hastayı günlük hayatında izlemeli ve hastanın işlevsel yetilerine dair notlar almalıdır. Daha sonra bu notlar ışığında, hastanın terapi yoluyla ne ölçüde geliştirilip, bireyin performansının arttırmak için çevrenin ne şekilde değiştirilebileceği belirlenmelidir. Bir düzeydeki (örneğin yetiler) müdahalelerin bir sonraki düzeydeki (örneğin katılım) gelişmeyi engelleme veya değiştirme ihtimali olabilir. Mesela sağır bir çocuğa el işaretleri öğretmek, onun ailesi ile daha etkin bir ilişki ve iletişim kurmasını sağlayacak ve aile katılımını arttıracaktır.
ICF, rehabilitasyon terapistlerini sadece hastalarla girdikleri günlük ilişkilerde değil, ayrıca farklı tıbbi disiplinlerle, hastanelerle veya diğer sağlık yöneticileriyle; sağlık otoriteleriyle ve politika geliştiricilerle girdikleri ilişkilerde de güçlendirecektir. Tüm maddeler net tanımlarla belirlemiş ve gerçek hayattaki değerlendirmeleri kolayca yapabilecek şekilde tasarlanmıştır. ICF'nin kullandığı dil farklı gruplar arasındaki iletişimi daha kolay hale getirecektir.
Klinik ile İlgili Yanları
Bir hastalığın işlevselliğe nasıl etki ettiğini bilmek, uzun-süreli sakatlığı olan veya kronik durumu olan kişilere yönelik hizmetler, tedaviler ve rehabilitasyon planlamalarının daha iyi yapılabilmesini sağlar. Yürürlükte olan ICF, yalnızca kişinin sağlık durumuna odaklanmaz. Onun yerine kişinin daha geniş bir profilini çıkarmayı ve sağlığa dair daha bütünlüklü bir anlayışı ortaya koymayı hedefler. ICF, bireylerin güçlü yanlarına odaklanılmasını, yetilerinin arttırılmasına yönelik müdahaleler yoluyla bireylerin toplumsal katılımlarına yardımcı olunmasını ve bireyin toplumsal katılımını önleyen kişisel ve çevresel etmenlerin hesaba katılmasını hedefler.
Niteleyiciler: ICF niteleyicileri, "standart bir klinik ortamda ve/veya gündelik çevrede gözlenebilen işlevsellik düzeyleri" olarak tanımlanabilir. Niteleyicilier standartlaşmayı desteklerler ve işlevselliğin çok-disiplinli ölçümlerine olanak sağlarlar. Niteleyiciler sayesinde takımın tüm üyeleri, uzman olmadıkları alanlardaki işlevselliklerde bile sorunları sayısallaştırabilirler. Niteleyiciler olmadan kodların bir anlamı yoktur. Bir işlev veya yapı bozukluğu 0 (%0-4 arası; Problem Yok), 1 (%5-24; Hafif düzeyde problem), 2 (%24-49; Orta düzeyde problem), 3 (%50-95; Ciddi düzeyde problem) veya 4 (%96-100; Tam problem) olarak nitelenir. Çevresel etmenler, çevrenin ne derece bir engel yarattığını gösterecek şekilde negatif veya pozitif ölçeklerle sayısallaştırılırlar. Sigortayla ilgili amaçlarla kullanıldığında, niteleyiciler tedavinin etkinliğini betimleyebilir. Bir niteleyicideki düşüş, hastanın işlevsel yetilerindeki artış olarak yorumlanabilir.
Eleştiriler
Sakatlığın sosyal modeli, sakatlıkların ancak çevresel etmenler yoluyla yetiyitimine sebep olduğunu iddia eder. Sosyal model savunucuları, sakatların toplumsal katılımında birincil politika olarak çevresel yapıların dönüştürülmesini talep ederler. ICF, çevresel etmenleri hesaba katmak üzere tasarlanmışsa da, sosyal model savunucuları bunun yetersiz olduğunu, ICF kapsamında sakatlığın bir medikal sorun olarak tartışıldığını ve bu sürecin sakatlık meselesinin siyasal boyutunun üstünü örttüğünü iddia ederler.
Türkiye'de Uygulanışı
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2001 yılında uluslararası dolaşıma sokulan International Classification of Functioning, Disability and Health başlıklı sınıflandırma sistemi, T.C Başbakanlık Özürlüler İdaresi tarafından İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması olarak çevrilmiştir. 2006 yılında, 26230 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan, Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik'te belirtildiği gibi, yönetmeliğin hazırlanmasında esas alınan sınıflandırma sistemidir. Ayrıca ICF'in özel gereksinimi olan çocuklarda kullanımına ilişkin en güncel kaynak olarak "Çocuk Tanıma ve Problem Çözme Aracı Olarak ICF" belirtilebilir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF)23 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - WHO
- International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF)3 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - CDC
- The Italian Portal of Classifications 27 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . is the ICF and ICF-CY browsing tool of the Italian Collaborating Centre of the World Health Organization for the Family of International Classifications
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
- ^ Lollar, D.J., & Simeonsson, R.J. (2005). Diagnosis to function: classification for children and youths. Developmental and Behavioral Pediatrics, 26, 323-330.
- ^ a b c Bornman, J. (2004). The World Health Organization’s terminology and classification: application to severe disability. Disability and Rehabiliation, 26, 182-188.
- ^ Stucki, G., Ewert, T., & Cieza, A. (2002). Value and application of the ICF in rehabilitation medicine. Disability and Rehabilitation, 24, 932-938.
- ^ Üstün, T. B., Chatterji, S., Bickenbach, J., Kostanjsek, N., & Schneider, M. (2003). The International Classification of Functioning, Disability and Health: A new tool for understanding disability and health. Disability and Rehabilitation, 25, 565–571.
- ^ Hemmingsson, H., & Jonsson, H. (2005). An occupational perspective on the concept of participation in the international classification of functioning, disability and health – some critical remarks. The American Journal of Occupational Therapy, 59, 569-576.
- ^ Reed, G., Lux, J., Bufka, L., Peterson, D., Threats, T., Trask, C., Stark, S., Jacobson, J., & Hawley, J. (2005). Operationalizing the International Classification of Functioning, Disability, and Health: A model to guide clinical thinking, practice and research in the field of cerebral palsy. Seminars in Pediatric Neurology, 11, 5-10.
- ^ Rauch, A., Cieza, A., & Stucki, G. (2008). How to apply the International Classification of Functioning Disability and Health (ICF) for rehabilitation management in clinical practice. European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine, 44, 329-342.
- ^ World Health Organization. (2001). International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF). Geneva: Author.
- ^ Barnes, Colin (2003). Rehabilitation for disabled people: A 'sick' joke?', Scandinavian Journal of Disability Research, 5: 1, 7 — 23
- ^ . 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
- ^ . 1 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
22 Mayis 2001 de Dunya Saglik Orgutunun koordine ettigi dokuz yillik bir yeniden duzenleme sureci sonucunda Dunya Saglik Asamblesi ICF kisaltmasiyla kullanilmak uzere Islevselik Yetiyitimi ve Sagligin Uluslararasi Siniflandirmasini onaylamistir Bu siniflandirma sistemi ilk olarak 1980 yilinda islevsellik ve yetiyitimine dair saglik bilesenlerinin siniflandirilmasi icin birlestirici bir cerceve saglamak amaciyla DSO tarafindan ICIDH kisaltmasiyla ve Bozukluk Yetiyitimi ve Engelliligin Uluslararasi Siniflandirmasi basligiyla olusturulmustur ICF siniflandirmasi DSO tarafindan hazirlanan Hastaliklarin Uluslararasi Siniflandirmasinin 10 revizyonunun bir tamamlayicisi niteligindedir ICD 10 tani ve saglik durumu hakkinda bilgi icerir ancak islevsellik durumuna dair bilgi icermez ICD ve ICF DSO Uluslararasi Siniflandirmalar Ailesi nin WHO FIC iki temel bilesenini olustururlar ICF su bilesenler etrafinda yapilandirilmistir Beden yapisi ve islevleri Etkinlik kisi tarafindan bir eylem ya da bir gorevin yerine getirilmesidir ve katilim yasamin icinde olmaktir Cevresel etmenler ve kisitlamalara dair ek bilgiler Islevsellik ve yetiyitimi bireyin saglik durumu ve cevreye dair baglamsal etmenlerin karmasik bir etkilesimi olarak gorulur Faktorlerin ve boyutlarin bu kombinasyonu bize kisinin kendi dunyasindaki resmini cizer Siniflandirma bu boyutlara lineer veya statik olarak degil etkilesimsel ve dinamik olarak bakar Boylece bir olcum araci olmasa da yetiyitiminin derecesini degerlendirmeyi saglar Saglik durumlari ne olursa olsun tum insanlara uygulanabilir ICF nin kullandigi dil etyoloji acisindan notrdur ve saglik durumu veya hastaliga degil islevsellige odaklanir Ayrica farkli kulturel baglamlarda farkli yas ve cinsiyet gruplarinda uygulanabilecek sekilde tasarlanmistir ve heterojen toplumlar icin son derece uygundur ICF nin YararlariICF yi kullanmanin hem saglik profesyonelleri hem de hastalar icin faydalari var Hasta icin onemli bir avantaj saglik durumuna dair medikal ve sosyal yanlarin entegre edilmesidir Sadece taniya odaklanmak yerine kisinin yasaminin tum yanlari gelisim katilim ve cevre ICF de bir araya getiriliyor Tanilar islevsel yetiler uzerine pek bir sey gostermez Tanilar sebeplerin tanimlanmasi ve hastalik surecinin tahmin edilmesi acisindan onemlidir ancak mudahaleler dair gerekli bilgiler islevsel kisitlamalardan cikarilir Rehabilitasyon takimi hastanin gunluk hayatta katilmasi gereken etkinlikleri ogrendikten sonra ICF nin onerdigi sorun cozme sureci kullanilabilir Ornegin bir rehabilitasyon terapisti hastayi gunluk hayatinda izlemeli ve hastanin islevsel yetilerine dair notlar almalidir Daha sonra bu notlar isiginda hastanin terapi yoluyla ne olcude gelistirilip bireyin performansinin arttirmak icin cevrenin ne sekilde degistirilebilecegi belirlenmelidir Bir duzeydeki ornegin yetiler mudahalelerin bir sonraki duzeydeki ornegin katilim gelismeyi engelleme veya degistirme ihtimali olabilir Mesela sagir bir cocuga el isaretleri ogretmek onun ailesi ile daha etkin bir iliski ve iletisim kurmasini saglayacak ve aile katilimini arttiracaktir ICF rehabilitasyon terapistlerini sadece hastalarla girdikleri gunluk iliskilerde degil ayrica farkli tibbi disiplinlerle hastanelerle veya diger saglik yoneticileriyle saglik otoriteleriyle ve politika gelistiricilerle girdikleri iliskilerde de guclendirecektir Tum maddeler net tanimlarla belirlemis ve gercek hayattaki degerlendirmeleri kolayca yapabilecek sekilde tasarlanmistir ICF nin kullandigi dil farkli gruplar arasindaki iletisimi daha kolay hale getirecektir Klinik ile Ilgili YanlariBir hastaligin islevsellige nasil etki ettigini bilmek uzun sureli sakatligi olan veya kronik durumu olan kisilere yonelik hizmetler tedaviler ve rehabilitasyon planlamalarinin daha iyi yapilabilmesini saglar Yururlukte olan ICF yalnizca kisinin saglik durumuna odaklanmaz Onun yerine kisinin daha genis bir profilini cikarmayi ve sagliga dair daha butunluklu bir anlayisi ortaya koymayi hedefler ICF bireylerin guclu yanlarina odaklanilmasini yetilerinin arttirilmasina yonelik mudahaleler yoluyla bireylerin toplumsal katilimlarina yardimci olunmasini ve bireyin toplumsal katilimini onleyen kisisel ve cevresel etmenlerin hesaba katilmasini hedefler Niteleyiciler ICF niteleyicileri standart bir klinik ortamda ve veya gundelik cevrede gozlenebilen islevsellik duzeyleri olarak tanimlanabilir Niteleyicilier standartlasmayi desteklerler ve islevselligin cok disiplinli olcumlerine olanak saglarlar Niteleyiciler sayesinde takimin tum uyeleri uzman olmadiklari alanlardaki islevselliklerde bile sorunlari sayisallastirabilirler Niteleyiciler olmadan kodlarin bir anlami yoktur Bir islev veya yapi bozuklugu 0 0 4 arasi Problem Yok 1 5 24 Hafif duzeyde problem 2 24 49 Orta duzeyde problem 3 50 95 Ciddi duzeyde problem veya 4 96 100 Tam problem olarak nitelenir Cevresel etmenler cevrenin ne derece bir engel yarattigini gosterecek sekilde negatif veya pozitif olceklerle sayisallastirilirlar Sigortayla ilgili amaclarla kullanildiginda niteleyiciler tedavinin etkinligini betimleyebilir Bir niteleyicideki dusus hastanin islevsel yetilerindeki artis olarak yorumlanabilir ElestirilerSakatligin sosyal modeli sakatliklarin ancak cevresel etmenler yoluyla yetiyitimine sebep oldugunu iddia eder Sosyal model savunuculari sakatlarin toplumsal katiliminda birincil politika olarak cevresel yapilarin donusturulmesini talep ederler ICF cevresel etmenleri hesaba katmak uzere tasarlanmissa da sosyal model savunuculari bunun yetersiz oldugunu ICF kapsaminda sakatligin bir medikal sorun olarak tartisildigini ve bu surecin sakatlik meselesinin siyasal boyutunun ustunu orttugunu iddia ederler Turkiye de UygulanisiDunya Saglik Orgutu tarafindan 2001 yilinda uluslararasi dolasima sokulan International Classification of Functioning Disability and Health baslikli siniflandirma sistemi T C Basbakanlik Ozurluler Idaresi tarafindan Islevsellik Yetiyitimi ve Sagligin Uluslararasi Siniflandirmasi olarak cevrilmistir 2006 yilinda 26230 sayili Resmi Gazete de yayinlanan Ozurluluk Olcutu Siniflandirmasi ve Ozurlulere Verilecek Saglik Kurulu Raporlari Hakkinda Yonetmelik te belirtildigi gibi yonetmeligin hazirlanmasinda esas alinan siniflandirma sistemidir Ayrica ICF in ozel gereksinimi olan cocuklarda kullanimina iliskin en guncel kaynak olarak Cocuk Tanima ve Problem Cozme Araci Olarak ICF belirtilebilir Ayrica bakinizDis baglantilarInternational Classification of Functioning Disability and Health ICF 23 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde WHO International Classification of Functioning Disability and Health ICF 3 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde CDC The Italian Portal of Classifications 27 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde is the ICF and ICF CY browsing tool of the Italian Collaborating Centre of the World Health Organization for the Family of International ClassificationsKaynakca Arsivlenmis kopya 3 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2010 Lollar D J amp Simeonsson R J 2005 Diagnosis to function classification for children and youths Developmental and Behavioral Pediatrics 26 323 330 a b c Bornman J 2004 The World Health Organization s terminology and classification application to severe disability Disability and Rehabiliation 26 182 188 Stucki G Ewert T amp Cieza A 2002 Value and application of the ICF in rehabilitation medicine Disability and Rehabilitation 24 932 938 Ustun T B Chatterji S Bickenbach J Kostanjsek N amp Schneider M 2003 The International Classification of Functioning Disability and Health A new tool for understanding disability and health Disability and Rehabilitation 25 565 571 Hemmingsson H amp Jonsson H 2005 An occupational perspective on the concept of participation in the international classification of functioning disability and health some critical remarks The American Journal of Occupational Therapy 59 569 576 Reed G Lux J Bufka L Peterson D Threats T Trask C Stark S Jacobson J amp Hawley J 2005 Operationalizing the International Classification of Functioning Disability and Health A model to guide clinical thinking practice and research in the field of cerebral palsy Seminars in Pediatric Neurology 11 5 10 Rauch A Cieza A amp Stucki G 2008 How to apply the International Classification of Functioning Disability and Health ICF for rehabilitation management in clinical practice European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine 44 329 342 World Health Organization 2001 International Classification of Functioning Disability and Health ICF Geneva Author Barnes Colin 2003 Rehabilitation for disabled people A sick joke Scandinavian Journal of Disability Research 5 1 7 23 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2010 1 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2010 Arsivlenmis kopya 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2020