Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde konu hakkında evrensel bir bakış açısı yansıtmamaktadır. (Kasım 2023) |
Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Şarlatanlık, tıp hekimliği, diş hekimliği, veteriner hekimlik veya eczacılık üzerine herhangi bir eğitim ve lisansı olmadığı hâlde bu meslekleri icra eden sahtekârlar için kullanılan bir hukuk terimidir. Bilir geçinen, kendi bilgi ve niteliklerini veya mallarını överek karşısındakini kandıran, dolandıran kimseler için kullanılan bir sıfattır.
Şarlatanlık tarihi tıp tarihi kadar eskidir. Önceki çağlarda, insanlar, şahsi tecrübelerle ve bir bilenin yanında çıraklık yaparak tababet mesleğini öğreniyorlardı. Şarlatanlar, günümüzde bu geleneğin kalıntılarıdır. Bir cerrahın, veteriner hekim, diş hekimi, eczacı veya doktorun yanında çalışarak yapılan tababet uygulamaları pratiği hakkında az çok fikir edinerek kendileri de bu işi yapmaya başlarlar. Ancak, günümüzde hem tıp bilgisinin fazlasıyla artmış olması hem de kullanılan tedavi ve ilaçların iyi etkileri yanında yan etkilerinin de inceleniyor olması bu kişilerin yaptıkları tedavilerin birçok zarara neden olmasına sebep olmaktadır. Bu kişilerin hastalardan ücret alıp almamaları şarlatanlık suçunun muhteviyatını değiştirmez.
Tababette yarar-zarar mukayesesi vardır. Bir ilacın yararı zararından fazla olacaksa hastaya uygulanır. Her ilaç her kişide aynı tesiri de göstermez. Bazı ilaçlar, hâlihazırda bazı hastalıklara sahip bireylerde ciddi yan etkilere sebep olabilir. Dahası, bu tedavileri insanlara uygulayacak kişinin gerek vicdan gerekse hukuk önünde sorumluluğu bulunmalıdır. Ancak şarlatanlar bu sorumluluklardan ve yeterli bilgiden mahrumdurlar. İnsanlara ilaç olarak verdikleri karışımların farmakolojik özelliklerini, yan etkilerini, insan anatomisi, histolojisi ve fizyolojisini bilmezler.
Şarlatanlar bazı durumlarda "alternatif tıp" maskesinin ardına saklanırlar. Alternatif tıp, çoğu bilim çevresince tanınan ve tıbba yardımcı olarak kullanılan bir branştır. Alternatif tıp şarlatanlık değil, asıl tedaviye destek amaçlı kullanılan yöntemlerdir.
Ülkelere göre şarlatanlık
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Türkiye
Şarlatanlık Türkiye'de bir suçtur. Türkiye kanunlarına göre, lisansı veya diploması olmadan bir insan üzerinde tedaviler yapmak veya ona ilaçlar vermek suçtur. Yine, bu kişiler bir diploma sahibi olsalar dahi Sağlık Bakanlığı ve üniversiteler tarafından onaylanmamış, gerekli bilimsel ön deneyleri yapılmamış ilaç, madde, karışım veya tedavileri insanlar üzerinde uygulayamazlar. Bu konuda 14.4.1928 tarihli 1219 numaralı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'un birinci maddesi şöyle der:
- "MADDE 1-Türkiye Cumhuriyetinde hekimlik yapmak ve ne biçimde olursa olsun hasta tedavi edebilmek için Türkiye Tıp Fakültesinden diploma almak gereklidir."
Aynı Kanun'un 25. maddesi şarlatanlık suçu işleyenler için uygulanacak cezai müeyyideleri belirler:
- "MADDE 25- (Değişik: 5728 s. K. - 8.2.2008-26781) Diploması olmadığı hâlde, menfaat temin etmek amacına yönelik olmasa bile, hasta tedavi eden veya tabip unvanını takınan şahıs iki yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır."
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde konu hakkinda evrensel bir bakis acisi yansitmamaktadir Maddeyi gelistirerek ve sorunu tartisma sayfasinda tartisarak maddenin evrensellesmesini saglayabilirsiniz Kasim 2023 Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Sarlatanlik tip hekimligi dis hekimligi veteriner hekimlik veya eczacilik uzerine herhangi bir egitim ve lisansi olmadigi halde bu meslekleri icra eden sahtekarlar icin kullanilan bir hukuk terimidir Bilir gecinen kendi bilgi ve niteliklerini veya mallarini overek karsisindakini kandiran dolandiran kimseler icin kullanilan bir sifattir Sarlatanlik tarihi tip tarihi kadar eskidir Onceki caglarda insanlar sahsi tecrubelerle ve bir bilenin yaninda ciraklik yaparak tababet meslegini ogreniyorlardi Sarlatanlar gunumuzde bu gelenegin kalintilaridir Bir cerrahin veteriner hekim dis hekimi eczaci veya doktorun yaninda calisarak yapilan tababet uygulamalari pratigi hakkinda az cok fikir edinerek kendileri de bu isi yapmaya baslarlar Ancak gunumuzde hem tip bilgisinin fazlasiyla artmis olmasi hem de kullanilan tedavi ve ilaclarin iyi etkileri yaninda yan etkilerinin de inceleniyor olmasi bu kisilerin yaptiklari tedavilerin bircok zarara neden olmasina sebep olmaktadir Bu kisilerin hastalardan ucret alip almamalari sarlatanlik sucunun muhteviyatini degistirmez Tababette yarar zarar mukayesesi vardir Bir ilacin yarari zararindan fazla olacaksa hastaya uygulanir Her ilac her kiside ayni tesiri de gostermez Bazi ilaclar halihazirda bazi hastaliklara sahip bireylerde ciddi yan etkilere sebep olabilir Dahasi bu tedavileri insanlara uygulayacak kisinin gerek vicdan gerekse hukuk onunde sorumlulugu bulunmalidir Ancak sarlatanlar bu sorumluluklardan ve yeterli bilgiden mahrumdurlar Insanlara ilac olarak verdikleri karisimlarin farmakolojik ozelliklerini yan etkilerini insan anatomisi histolojisi ve fizyolojisini bilmezler Sarlatanlar bazi durumlarda alternatif tip maskesinin ardina saklanirlar Alternatif tip cogu bilim cevresince taninan ve tibba yardimci olarak kullanilan bir branstir Alternatif tip sarlatanlik degil asil tedaviye destek amacli kullanilan yontemlerdir Ulkelere gore sarlatanlikBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Turkiye Sarlatanlik Turkiye de bir suctur Turkiye kanunlarina gore lisansi veya diplomasi olmadan bir insan uzerinde tedaviler yapmak veya ona ilaclar vermek suctur Yine bu kisiler bir diploma sahibi olsalar dahi Saglik Bakanligi ve universiteler tarafindan onaylanmamis gerekli bilimsel on deneyleri yapilmamis ilac madde karisim veya tedavileri insanlar uzerinde uygulayamazlar Bu konuda 14 4 1928 tarihli 1219 numarali Tababet ve Suabati San atlarinin Tarzi Icrasina Dair Kanun un birinci maddesi soyle der MADDE 1 Turkiye Cumhuriyetinde hekimlik yapmak ve ne bicimde olursa olsun hasta tedavi edebilmek icin Turkiye Tip Fakultesinden diploma almak gereklidir Ayni Kanun un 25 maddesi sarlatanlik sucu isleyenler icin uygulanacak cezai mueyyideleri belirler MADDE 25 Degisik 5728 s K 8 2 2008 26781 Diplomasi olmadigi halde menfaat temin etmek amacina yonelik olmasa bile hasta tedavi eden veya tabip unvanini takinan sahis iki yildan bes yila kadar hapis ve bin gune kadar adli para cezasi ile cezalandirilir