Şiddetli akut solunum yolu sendromu (İngilizce: severe acute respiratory syndrome, kısaca SARS), insanları etkileyen, şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsünün (SARS-CoV) neden olduğusolunum yolu sendromu. Kasım 2002 ve Temmuz 2003 tarihleri arasında Hong Kong'da başlayan SARS salgını neredeyse pandemi hâline gelmiş ve dünya çapında 8422 vaka ve 916 ölüm görülmüştür.Dünya Sağlık Örgütü ölüm oranını %10,9 olarak açıklamıştır. Haftalar içinde SARS erkeni 2003 yılının başlarında Hong Kong'dan 37 ülkeye yayılmıştır.
Şiddetli akut solunum yolu sendromu | |
---|---|
(SARS-CoV), hastalık etkeni virüs | |
Uzmanlık | Göğüs hastalıkları, enfeksiyon hastalıkları, mikrobiyoloji |
SARS, ilk olarak Çin'in Guangdong eyaletinde ortaya çıkmıştır.
Bugün itibarıyla, 2003 yılı Haziran ayında görülen son enfekte insan vakası (2004 yılında laboratuvar kaynaklı bir enfeksiyon durumu göz ardı edilirse) ile SARS yayılması tamamen önlenmiştir. Ancak, SARS hastalığının (çiçek hastalığının aksine) eradike edildiği iddia edilmemektedir. Bazı hayvan populasyonlarında hala doğal ana rezervuar olarak mevcut olabileceği ve gelecekte insan nüfusuna tekrar dönebileceği düşünülmektedir.
DSÖ'nün bildirdiğine göre SARS hastalığının fatalite hızı; 24 yaş ve daha gençlerde %1 altında, 25 - 44 yaş arası %6, 45 - 64 yaş arası %15, 65 yaş ve üzerinde %50 olarak görülmektedir. Karşılaştırma için, İnfluenza'ya göre ölüm hızı yaklaşık %0,6 (özellikle yaşlılarda) dolaylarındadır. Ancak yeni suşların şiddetli salgınları durumunda %33 gibi yüksek değerlere de çıkabilir. SARS hastalığı 2016 yılında sadece Ukrayna'da 319 kişinin yaşamını yitirmesine sebep oldu.
Belirti ve bulgular
İlk belirtiler şeklinde görülür ve şunları içerebilir: ateş, miyalji, letarji gibi belirtiler; öksürük, boğaz ağrısı ve diğer nonspesifik semptomlar ve ayrıca kas ağrısı,, baş ağrısı, ishal ve titreme görülmektedir. Tüm hastalar için ortak tek belirti ise 38 ° C (100.4 ° F) üstünde bir ateş gibi görünmektedir. Nefes darlığı daha sonra ortaya çıkabilir. Hastalık ilk aşamada soğuk algınlığı gibi belirtiler verir ama daha sonra gribi andırır.
Korunma yolları
- Yemek araç-gereçlerini SARS virüsüne sahip olan kişilerle ortak kullanmamak.
- Virüs'ün etkili olduğu ülkelere olan seyahatleri ertelemek.
- SARS virüsüne sahip hastalarla birlikte yatmamak.
- Çevresinde SARS virüsüne sahip hastalar olan kişilerin, sık sık ellerini yıkaması.
- Alkol özellikli temizleyiciler kullanmak.
- Kalabalık ve virüsün olabileceği yerlerde maske benzeri solunum yollarını koruyacak ekipman kullanmak.
Konuyla ilgili yayınlar
- Alan DL Sihoe; Randolph HL Wong; Alex TH Lee; ve diğerleri. (Haziran 2004). "Severe acute respiratory syndrome complicated by spontaneous pneumothorax". Chest. 125 (6). ss. 2345-51.
Teoriler
SARS virüsünün biyolojik bir silah olarak laboratuvarda tasarlandığı konusunda bir takım teoriler gündeme gelmiştir. Rus ilaç akademisi üyesi Sergei Kolesnikov "Bu virüs sadece laboratuvarda üretilebilir, belki de üretim aşamasında dışarı sızdırılmıştır" demiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "WHO sitesinde SARS sayfası" (İngilizce). 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012.
- ^ "CDC- SARS" (İngilizce). 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012.
- ^ Thiel V (editor). (2007). Coronaviruses: Molecular and Cellular Biology (1.1 yayımcı= Caister Academic Press bas.). ISBN . 31 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012.
- ^ "Summary table of SARS cases by country, 1 November 2002 – 7 August 2003". World Health Organization. 28 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012.
- ^ "Summary of probable SARS cases with onset of illness from 1 November 2002 to 31 July 2003". WHO. 8 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ekim 2008.
- ^ Smith, R. D. (2006). "Responding to global infectious disease outbreaks, Lessons from SARS on the role of risk perception, communication and management". . 63 (12). ss. 3113-3123. doi:10.1016/j.socscimed.2006.08.004. (PMID) 16978751.
- ^ "SARS'in ilk ortaya çıktığı yer bilgisi".[]
- ^ Update 49 – SARS case fatality ratio, incubation period 13 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., World Health Organization, 7 May 2003. URL erişim 17 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
- ^ "SARS belirtileri".[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2015.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Şiddetli akut solunum yolu sendromu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Türk Toraks Derneği 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Information regarding preventative vaccine research studies
- MedlinePlus: Severe Acute Respiratory Syndrome 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . News, links and information from The United States National Library of Medicine.
- Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) 19 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Symptoms and treatment guidelines, travel advisory, and daily outbreak updates. From the World Health Organization (WHO).
- Information on the international outbreak of the illness known as severe acute respiratory syndrome (SARS). Provided by the US Centers for Disease Control
- Information on Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) – For Health Professionals from the Public Health Agency of Canada.
- Life in Hong Kong during SARS – a collection of images reflecting day to day living in Hong Kong during the outbreak.
- Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS)—Lessons for Future Pandemics
- Virus Pathogen Database and Analysis Resource (ViPR): Coronaviridae 12 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Diğer
- NIOSH Topic Area: Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) 26 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NIOSH Publication: Understanding Respiratory Protection Against SARS 9 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Siddetli akut solunum yolu sendromu Ingilizce severe acute respiratory syndrome kisaca SARS insanlari etkileyen siddetli akut solunum yolu sendromu koronavirusunun SARS CoV neden oldugusolunum yolu sendromu Kasim 2002 ve Temmuz 2003 tarihleri arasinda Hong Kong da baslayan SARS salgini neredeyse pandemi haline gelmis ve dunya capinda 8422 vaka ve 916 olum gorulmustur Dunya Saglik Orgutu olum oranini 10 9 olarak aciklamistir Haftalar icinde SARS erkeni 2003 yilinin baslarinda Hong Kong dan 37 ulkeye yayilmistir Siddetli akut solunum yolu sendromu SARS CoV hastalik etkeni virusUzmanlikGogus hastaliklari enfeksiyon hastaliklari mikrobiyoloji SARS ilk olarak Cin in Guangdong eyaletinde ortaya cikmistir Bugun itibariyla 2003 yili Haziran ayinda gorulen son enfekte insan vakasi 2004 yilinda laboratuvar kaynakli bir enfeksiyon durumu goz ardi edilirse ile SARS yayilmasi tamamen onlenmistir Ancak SARS hastaliginin cicek hastaliginin aksine eradike edildigi iddia edilmemektedir Bazi hayvan populasyonlarinda hala dogal ana rezervuar olarak mevcut olabilecegi ve gelecekte insan nufusuna tekrar donebilecegi dusunulmektedir DSO nun bildirdigine gore SARS hastaliginin fatalite hizi 24 yas ve daha genclerde 1 altinda 25 44 yas arasi 6 45 64 yas arasi 15 65 yas ve uzerinde 50 olarak gorulmektedir Karsilastirma icin Influenza ya gore olum hizi yaklasik 0 6 ozellikle yaslilarda dolaylarindadir Ancak yeni suslarin siddetli salginlari durumunda 33 gibi yuksek degerlere de cikabilir SARS hastaligi 2016 yilinda sadece Ukrayna da 319 kisinin yasamini yitirmesine sebep oldu Belirti ve bulgularIlk belirtiler seklinde gorulur ve sunlari icerebilir ates miyalji letarji gibi belirtiler oksuruk bogaz agrisi ve diger nonspesifik semptomlar ve ayrica kas agrisi bas agrisi ishal ve titreme gorulmektedir Tum hastalar icin ortak tek belirti ise 38 C 100 4 F ustunde bir ates gibi gorunmektedir Nefes darligi daha sonra ortaya cikabilir Hastalik ilk asamada soguk alginligi gibi belirtiler verir ama daha sonra gribi andirir Korunma yollariYemek arac gereclerini SARS virusune sahip olan kisilerle ortak kullanmamak Virus un etkili oldugu ulkelere olan seyahatleri ertelemek SARS virusune sahip hastalarla birlikte yatmamak Cevresinde SARS virusune sahip hastalar olan kisilerin sik sik ellerini yikamasi Alkol ozellikli temizleyiciler kullanmak Kalabalik ve virusun olabilecegi yerlerde maske benzeri solunum yollarini koruyacak ekipman kullanmak Konuyla ilgili yayinlar2002 2003 te SARS tan etkilenen ulkeler ve olumlerAlan DL Sihoe Randolph HL Wong Alex TH Lee ve digerleri Haziran 2004 Severe acute respiratory syndrome complicated by spontaneous pneumothorax Chest 125 6 ss 2345 51 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link TeorilerSARS virusunun biyolojik bir silah olarak laboratuvarda tasarlandigi konusunda bir takim teoriler gundeme gelmistir Rus ilac akademisi uyesi Sergei Kolesnikov Bu virus sadece laboratuvarda uretilebilir belki de uretim asamasinda disari sizdirilmistir demistir Ayrica bakinizCOVID 19 MERS Koronavirus Salginlar listesiKaynakca WHO sitesinde SARS sayfasi Ingilizce 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2012 CDC SARS Ingilizce 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2012 Thiel V editor 2007 Coronaviruses Molecular and Cellular Biology 1 1 yayimci Caister Academic Press bas ISBN 978 1 904455 16 5 31 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2012 Summary table of SARS cases by country 1 November 2002 7 August 2003 World Health Organization 28 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2012 Summary of probable SARS cases with onset of illness from 1 November 2002 to 31 July 2003 WHO 8 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ekim 2008 Smith R D 2006 Responding to global infectious disease outbreaks Lessons from SARS on the role of risk perception communication and management 63 12 ss 3113 3123 doi 10 1016 j socscimed 2006 08 004 PMID 16978751 SARS in ilk ortaya ciktigi yer bilgisi olu kirik baglanti Update 49 SARS case fatality ratio incubation period 13 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Health Organization 7 May 2003 URL erisim 17 Mayis 2008 Arsivlenmis kopya 2 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2016 SARS belirtileri olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 2 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2016 Arsivlenmis kopya 5 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2015 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Siddetli akut solunum yolu sendromu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Turk Toraks Dernegi 19 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Information regarding preventative vaccine research studies MedlinePlus Severe Acute Respiratory Syndrome 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde News links and information from The United States National Library of Medicine Severe Acute Respiratory Syndrome SARS 19 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Symptoms and treatment guidelines travel advisory and daily outbreak updates From the World Health Organization WHO Information on the international outbreak of the illness known as severe acute respiratory syndrome SARS Provided by the US Centers for Disease Control Information on Severe Acute Respiratory Syndrome SARS For Health Professionals from the Public Health Agency of Canada Life in Hong Kong during SARS a collection of images reflecting day to day living in Hong Kong during the outbreak Severe Acute Respiratory Syndrome SARS Lessons for Future Pandemics Virus Pathogen Database and Analysis Resource ViPR Coronaviridae 12 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde DigerNIOSH Topic Area Severe Acute Respiratory Syndrome SARS 26 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde NIOSH Publication Understanding Respiratory Protection Against SARS 9 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde SiniflandirmaDICD 10 1 ICD 9 CM 079 82MeSH D045169DiseasesDB 32835Dis kaynaklarMedlinePlus 007192eMedicine med 3662Patient UK Siddetli akut solunum yolu sendromu