Öök Turan Yazıtı veya E3 sayılı Uyuk-Turan Yazıtı 8.-9. yüzyıllardan kaldığı tahmin edilen, Tıva Cumhuriyeti Turan şehri dolayında Öök - Turan akarsuyu vadisine yakın bozkırda bulunmuş olan yazıttır. Orhun Yazıtları’ndan sonra yazıldığı düşünülmektedir.
Öök Turan Yazıtı,Tıva 5,E3 | |
---|---|
Yükseklik | 277 cm |
Genişlik | 38 cm |
Derinlik | 27 cm |
Yazı | Eski Türkçe |
Keşfedilme | Tuva Cumhuriyeti, Rusya |
Dil |
Özellikler
Öök (Uyug, Uyuk, Uyk) akarsuyuna akan ırmaklardan birisi olan Turan ırmağının sağ tarafında yani Öök Bozkırı'nda bulunan bu yazıt çikolata renginde kireç taşından yapılmıştır. Taş 8 kadem, 5 pus yüksekliğinde; 1 kadem, 1 pus genişliğinde ve 11 pus kalınlığındadır. Üzerindeki yazılar her iki tarafında bulunmaktadır. Kuzeye doğru olan sathında bir hayvan sureti göze çarpmaktadır. Yazının güney tarafındaki kısmında da damgalar vardır.
İçerik
Ön Tarafı
- quyda qunǰuyïm özdä oɣlïm ayït a äsizim a ayït a bökmädim adrïltïm äkinim qadašïm ayït a adrïltïm
- altunlïɣ kešig belimtä bantïm täŋri elimkä bökmädim äsizim a ayït a
- üčin külig tirig bän täŋri elimtä yämlig bän
Arka Tarafı
- üč yetmiš yašïmqa adrïltïm ägük qatun yärimkä adrïltïm
- täŋri elimkä qïzɣaqïm oɣlïm ... oɣlïm altï biŋ yuntïm
- qanïm tölböri qara bodun külig qadašïm äsizim a ič äčim är öglär oɣlan är küdägülärim qïz kälinlärim bökmädim
Ön Tarafı'nın Çevirisi
- Kuyda konçuyum, yazıda oğlum, sordum sizlere söyledim, doymadım. Ayrıldım. Güneşim kardeşim arkadaşım söylediğim gibi ayrıldım.
- Altınlı okluğu belime bağladım. Gök ulusuma doyamadım, sizlere yanıt verdim.
- Ben Üçin Külüğ Tirig'im. Gök elime yemlik ben.
Arka Tarafı'nın Çevirisi
- Altmış üç yaşımda ayrıldım. Eğük Katun yerimden ayrıldım.
- Gök elime kızım oğlum öğey oğlum, altı bin yılkı atım
- Hakanım Tülberi, kara halk, gülük arkadaşım, sizlerim. Er, çok er oğlan er güveğilerim, kız gelinlerim sizlere bir türlü doyamadım.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ https://tr.pinterest.com/pin/238198267761618684/ []
- ^ . 25 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2016.
- ^ . 25 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2016.
- ^ sbedergi.ibu.edu.tr/index.php/sbedergi/article/download/663/997
- ^ . www.runiform.lingfil.uu.se (İngilizce). 27 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2023.
- ^ . 23 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2016.
- ^ http://www.runiform.uni-mainz.de/wiki/Uyuk-Turan[]
Konuyla ilgili yayınlar
- Aspelin, Johann Reinhold, Donner, Otto 1889. Inscriptions de l'Iénissei: recueillies et publiées par la Société finlandaise d'archeologie. Helsingfors: Imprimerie de la Société de littérature finnoise.
- Batmanov, Igor' Alekseevič, Kunaa, Aleksandr Čajbarovič 1963. Pamjatniki drevnetjurkskoj pis'mennosti tuvy 1. Kyzyl: Tuvinskoe knižnoe izdatel'stvo.
- Erdal, Marcel 2002. Anmerkungen zu den Jenissei-Inschriften. In Splitter aus der Gegend von Turfan. Festschrift für Peter Zieme anlässlich seines 60. Geburtstags (Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi 35), Mehmet Ölmez, Simone-Christiane Raschmann (eds), 51-73. İstanbul, Berlin: M. Ölmez.
- Kormušin, Igor' Valentinovič 1997. Tjurkskie enisejskie ėpitafii: teksty i issledovanija. Moskva: Nauka.
- Kormušin, Igor' Valentinovič 2008. Tjurkskie enisejskie ėpitafii: grammatika, tekstologija. Moskva: Nauka.
- Malov, Sergej Efimovič 1952. Enisejskaja pis'mennost' tjurkov: teksty i perevody. Moskva, Leningrad: Nauka.
- Orkun, Hüseyin Namık 1940. Eski Türk Yazıtları 3. İstanbul: Devlet Basımevi.
- Radlov, Vasilij Vasil'evič 1893. Atlas drevnostej Mongolii 2. Sanktpeterburg: Nauka.
- Radloff, Wilhelm 1895. Die alttürkischen Inschriften der Mongolei. St. Petersburg: Buchdruckerei der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften.
- Sertkaya, Osman Fikri 1995. Göktürk tarihinin meseleleri: Yenisey yazıtlarının yayınlarındaki bazı okuma ve anlamlandırmaların düzeltilmesi, yeni okuma ve anlamlandırma teklifleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1993: 67–75.
- Tekin, Talat 1964. On a Misinterpreted Word in the Old Turkic Inscriptions. Ural-Altaische Jahrbücher 35: 134–144.
- Tekin, Talat 1995. Elegest (Körtle Han) Yazıtı. Türk Dilleri Araştırmaları 5: 19–32.
- Vasil'ev, Dmitrij Dmitrievič 1983. Korpus tjurkskix runičeskix pamjatnikov bassejna Eniseja. Leningrad: Nauka.
- Yıldırım, F., Aydın, E., Alimov, R. 2013. Yenisey - Kırgızistan Yazıtları ve Irk Bitig. Ankara: BilgeSu.
Dış bağlantılar
- Türk Bitig
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ook Turan Yaziti veya E3 sayili Uyuk Turan Yaziti 8 9 yuzyillardan kaldigi tahmin edilen Tiva Cumhuriyeti Turan sehri dolayinda Ook Turan akarsuyu vadisine yakin bozkirda bulunmus olan yazittir Orhun Yazitlari ndan sonra yazildigi dusunulmektedir Ook Turan Yaziti Tiva 5 E3Ook Turan Yaziti nin CizimiYukseklik277 cmGenislik38 cmDerinlik27 cmYaziEski TurkceKesfedilmeTuva Cumhuriyeti RusyaDilOzelliklerOok Uyug Uyuk Uyk akarsuyuna akan irmaklardan birisi olan Turan irmaginin sag tarafinda yani Ook Bozkiri nda bulunan bu yazit cikolata renginde kirec tasindan yapilmistir Tas 8 kadem 5 pus yuksekliginde 1 kadem 1 pus genisliginde ve 11 pus kalinligindadir Uzerindeki yazilar her iki tarafinda bulunmaktadir Kuzeye dogru olan sathinda bir hayvan sureti goze carpmaktadir Yazinin guney tarafindaki kisminda da damgalar vardir IcerikOn Tarafi quyda qunǰuyim ozda oɣlim ayit a asizim a ayit a bokmadim adriltim akinim qadasim ayit a adriltim altunliɣ kesig belimta bantim taŋri elimka bokmadim asizim a ayit a ucin kulig tirig ban taŋri elimta yamlig banArka Tarafi uc yetmis yasimqa adriltim aguk qatun yarimka adriltim taŋri elimka qizɣaqim oɣlim oɣlim alti biŋ yuntim qanim tolbori qara bodun kulig qadasim asizim a ic acim ar oglar oɣlan ar kudagularim qiz kalinlarim bokmadimOok Turan Yazitin daki cizimler ve Eski Turkce YaziOn Tarafi nin Cevirisi Kuyda koncuyum yazida oglum sordum sizlere soyledim doymadim Ayrildim Gunesim kardesim arkadasim soyledigim gibi ayrildim Altinli oklugu belime bagladim Gok ulusuma doyamadim sizlere yanit verdim Ben Ucin Kulug Tirig im Gok elime yemlik ben Arka Tarafi nin Cevirisi Altmis uc yasimda ayrildim Eguk Katun yerimden ayrildim Gok elime kizim oglum ogey oglum alti bin yilki atim Hakanim Tulberi kara halk guluk arkadasim sizlerim Er cok er oglan er guvegilerim kiz gelinlerim sizlere bir turlu doyamadim Ayrica bakinizTulberlerKaynakca https tr pinterest com pin 238198267761618684 yalin URL 25 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2016 25 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2016 sbedergi ibu edu tr index php sbedergi article download 663 997 www runiform lingfil uu se Ingilizce 27 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2023 23 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2016 http www runiform uni mainz de wiki Uyuk Turan olu kirik baglanti Konuyla ilgili yayinlarAspelin Johann Reinhold Donner Otto 1889 Inscriptions de l Ienissei recueillies et publiees par la Societe finlandaise d archeologie Helsingfors Imprimerie de la Societe de litterature finnoise Batmanov Igor Alekseevic Kunaa Aleksandr Cajbarovic 1963 Pamjatniki drevnetjurkskoj pis mennosti tuvy 1 Kyzyl Tuvinskoe kniznoe izdatel stvo Erdal Marcel 2002 Anmerkungen zu den Jenissei Inschriften In Splitter aus der Gegend von Turfan Festschrift fur Peter Zieme anlasslich seines 60 Geburtstags Turk Dilleri Arastirmalari Dizisi 35 Mehmet Olmez Simone Christiane Raschmann eds 51 73 Istanbul Berlin M Olmez Kormusin Igor Valentinovic 1997 Tjurkskie enisejskie epitafii teksty i issledovanija Moskva Nauka Kormusin Igor Valentinovic 2008 Tjurkskie enisejskie epitafii grammatika tekstologija Moskva Nauka Malov Sergej Efimovic 1952 Enisejskaja pis mennost tjurkov teksty i perevody Moskva Leningrad Nauka Orkun Huseyin Namik 1940 Eski Turk Yazitlari 3 Istanbul Devlet Basimevi Radlov Vasilij Vasil evic 1893 Atlas drevnostej Mongolii 2 Sanktpeterburg Nauka Radloff Wilhelm 1895 Die altturkischen Inschriften der Mongolei St Petersburg Buchdruckerei der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften Sertkaya Osman Fikri 1995 Gokturk tarihinin meseleleri Yenisey yazitlarinin yayinlarindaki bazi okuma ve anlamlandirmalarin duzeltilmesi yeni okuma ve anlamlandirma teklifleri Turk Dili Arastirmalari Yilligi Belleten 1993 67 75 Tekin Talat 1964 On a Misinterpreted Word in the Old Turkic Inscriptions Ural Altaische Jahrbucher 35 134 144 Tekin Talat 1995 Elegest Kortle Han Yaziti Turk Dilleri Arastirmalari 5 19 32 Vasil ev Dmitrij Dmitrievic 1983 Korpus tjurkskix runiceskix pamjatnikov bassejna Eniseja Leningrad Nauka Yildirim F Aydin E Alimov R 2013 Yenisey Kirgizistan Yazitlari ve Irk Bitig Ankara BilgeSu Dis baglantilarTurk Bitig