Kaz Dağı ya da İda Dağı, Edremit Körfezi'nin kuzeyinde Çanakkale ve Balıkesir illeri arasında yer alan bir dağ.
Kaz Dağı | |
---|---|
İda Dağı | |
Kaz Dağı yöreleri - Biga yarımadası (antik Troas) konumu | |
En yüksek noktası | |
Yükseklik | Karataş Tepesi - 1.774 m (5.820 ft) |
Listelenme | Ultra zirve |
Koordinatlar | 39°42′0″K 26°49′48″D / 39.70000°K 26.83000°D |
Coğrafya | |
Konum | Edremit, Balıkesir, Türkiye |
Jeoloji | |
Kayaç yaşı | Kambriyen dönem, Karbonifer |
Tırmanma | |
En kolay rota | Motorlu vasıta yolu |
Türkiye' deki konumu |
Coğrafya
Kaz Dağı ya da Kaz Dağları olarak iki biçimde adlandırılan dağ büyük ölçüde Biga Yarımadası'nda uzanmaktadır. Kaz Dağları, batıda , ortada esas Kaz Dağı ve üç tepesi (kuzeyde Babadağ, ortada Karataş Tepe, güneyde Sarıkız Tepesi) doğuda , kuzey doğuda ve ’ndan oluşur.
Üç tepesi olan esas Kaz Dağı'nın en yüksek tepesi 1774 metre olan Karataş Tepesi'dir ve Balıkesir'in Edremit ilçesi Güre beldesinin kuzey-kuzey batı istikametine düşmektedir. Çanakkale'nin Bayramiç ilçesi Ayazma Mesire Yeri ise Kaz Dağı zirvesinin kuzey batısına düşmektedir ve mesire yerine ulaşmak için Bayramiç'ten yaklaşık 17 km'lik Evciler Beldesi yolunu takip edip Evciler'den sonra 6 km'lik yol aşılarak ulaşılabilir.
Bölgedeki en önemli merkez Çanakkale'nin Ayvacık ilçesine bağlı Küçükkuyu ve Balıkesir'in Edremit ilçesine bağlı Altınoluk beldeleridir. Ayrıca Altınoluk, Alp Dağları'ndan sonra dünyanın en temiz ikinci yüksek oksijen oranıyla en temiz ikinci havasına sahiptir.
Bitki örtüsü
Kaz Dağı çevresi büyük ölçüde ormanlar ile kaplıdır ve yakınında yerleşim oldukça seyrektir. Üst yokuşlardaki ormanlar başlıca Kazdağı göknarı (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani) Türkiye'de yalnızca Kaz Dağı'nda yetişen endemik bir göknar alt türüden oluşur. Dağın kuzey yamacında alt kesimlerde meşe ve bazı maki elemanları görülür. Yükseklere çıkıldıkça meşe-kestane-gürgen ve meşe-karaçam toplulukları görülür. Kayın da Kaz Dağı bitki örtüsünün önemli bir kısmını oluşturur. Yaklaşık 600–700 m yükseklikten sonra Kaz Dağı göknarı ile birlikte güzel görüntüler oluşturmaktadır. Türkiye'nin 40 endemik türü burada bulunur.
10 Eylül 2012 tarihinde, saat 13:30 civarında çıkan ve 11 Eylül akşamı kontrol altına alınabilen, Kaz Dağları eteklerindeki 5 milyon metrekarelik alanı etkileyen bir orman yangınında çıkmıştır. Yangında ağırlıklı olarak kızılçam ve karaçam ile az miktarda zeytin ağacı ve tarım arazisi yanmıştır.
Akarsular
Batıdan Tuzla Çayı ve Kara Menderes Çayı (Skamandros), kuzeyden Gönen Çayı doğar. Yarımadadaki önemli akarsulardan Karamenderes ve Biga Çayı ile çevredeki köy ve diğer yerleşim yerlerine içme suyu sağlayan küçük ölçekli kaynaklar bu dağdan doğmaktadır.
Kazdağı Millî Parkı
Balıkesir, Edremit'te yer alan doğa temalı millî parktır. Marmara ve Ege bölgeleri arasında sınır oluşturan Kazdağı'ndan ismini alır. Bulunduğu geçiş iklimi ve yakın bölgedeki tek yüksek dağ olan ve ayrıca Biga yarımadasında doğu-batı doğrultusunda uzanan dağ arazilerini kapsar.
Kazdağı etrafında efsaneler
Kazdağları ve çevresinde anlatılan hikâyeler, ritüeller ve çeşit çeşit inanışların temelinde miras olarak bir sonraki nesle kalmış, sentezlenmiş bir kültürün varlığı hissedilir. Bölgeye yerleşen bir halk önceki halkların sözlü mirasına kendilerinden de eklentiler yaparak yeni yeni anlatılar ortaya çıkarmıştır. M.Ö. 7000'li yıllardan günümüze kadar motifler ortak olarak kullanılmıştır.
Yöredeki milletler, dinler ve mezhepler sürekli değişmekle beraber, değişmeyen "havasından mıdır yoksa suyundan mı"dır bilinmez insanların düşünce tarzı oldu. Mitolojide, doğa şartları insan zihnini etkileyen en temel faktör olarak karşımıza çıkar. Yüksek ve heybetli bir dağ, denize akan bir nehir, bazen taşlık bazense bereketli bir toprak, deniz ticareti yapmaya elverişli kıyılar: Troya, Sarıkız, anlatıları için son derece uygun koşullar yörede hazır bulunmaktadır.
Kazdağı, söylenceler açısından da oldukça zengindir. Adı Antik Grek mitolojide İda olarak geçmektedir.
Antik dönem efsaneleri
Kazdağı, Antik dönemlerde "İda" olarak adlandırılmış ve pek çok önemli olaya ev sahipliği yapmıştır. İsminin Giritli denizciler tarafından, Girit'te Zeus'un doğduğu İda Dağı'na atıfta bulunmak için İda konduğu mitolojide yer alır. Bundan dolayı dağ Yunan mitolojisinde önemli bir yere sahiptir.
Homeros'un İliada destanında "bin pınar İda" olarak geçmektedir. Homeros İlyada'da ‘‘Bol pınarlı, vahşi hayvanların anası’’ olarak İda Dağı'ndan sık sık bahsediyor. Efsaneye göre Hera, Afrodit ve Athena'nın katıldıkları, Truva Savaşı'na yol açan o meşhur güzellik yarışması burada yapılmış, Tanrılar Truva Savaşı'nı buradan izlemiş ve Afrodit ilk kez burada âşık olmuştur.
Küçükkuyu'nun kuzeyinde, Adatepe köyünün güneyindeki geniş bir alana hakim bir tepede Zeus Altarı isimli bir tapınak bulunmaktadır. Rivayet olunur ki Zeus bu tepede Afrodit'le sevişir ve bir yandan da savaş yönetirmiş.
Kaz Dağı Sarıkız Efsanesi
Kaz Dağı'nın İran'a kadar uzanan bir İslamî Sarıkız efsanesi vardır. Kazdağları'nın en ünlü İslamî efsanesi Sarıkız inanışıdır. Sarıkız efsanesi Türkmen köylülerinin söylencelerinde büyük yer alır. Çeşitli versiyonları mevcuttur.
Resimler
- Kaz Dağı Millî Parkı merkezi
- Kaz Dağı'nda Mıhlı Şelalesi
- Kaz Dağı Sarıkız Türbesi
- Kaz Dağı'nda dağ deresi
- Kapı mevkii
- Tozlu mevkii Yassıçalı Köyü çeşmesi
- Kartalçimen yaylası, Babadağ ve Karataş Tepesi
- Tozlu mevkii tabelası
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Kaz Dağı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ ARI, Yrd. Doç. Dr. Yılmaz; SOYKAN, Yrd. Doç. Dr. Abdullah. . Türk Coğrafya Dergisi, s:44. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2016.
- ^ Çoban, Ramazan Volkan. İda Dağı'ndan Kaz Dağına; Yöre Anlatılarının Karşılaştırmalı Mitoloji Tarafından İncelenmesi, III. Ulusal Kazdağları Sempozyumu (Balıkesir, 2012)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaz Dagi ya da Ida Dagi Edremit Korfezi nin kuzeyinde Canakkale ve Balikesir illeri arasinda yer alan bir dag Kaz DagiIda DagiKaz Dagi yoreleri Biga yarimadasi antik Troas konumuEn yuksek noktasiYukseklikKaratas Tepesi 1 774 m 5 820 ft ListelenmeUltra zirveKoordinatlar39 42 0 K 26 49 48 D 39 70000 K 26 83000 D 39 70000 26 83000 CografyaKonumEdremit Balikesir TurkiyeJeolojiKayac yasiKambriyen donem KarboniferTirmanmaEn kolay rotaMotorlu vasita yoluTurkiye deki konumuCografyaKaz Dagi ya da Kaz Daglari olarak iki bicimde adlandirilan dag buyuk olcude Biga Yarimadasi nda uzanmaktadir Kaz Daglari batida ortada esas Kaz Dagi ve uc tepesi kuzeyde Babadag ortada Karatas Tepe guneyde Sarikiz Tepesi doguda kuzey doguda ve ndan olusur Uc tepesi olan esas Kaz Dagi nin en yuksek tepesi 1774 metre olan Karatas Tepesi dir ve Balikesir in Edremit ilcesi Gure beldesinin kuzey kuzey bati istikametine dusmektedir Canakkale nin Bayramic ilcesi Ayazma Mesire Yeri ise Kaz Dagi zirvesinin kuzey batisina dusmektedir ve mesire yerine ulasmak icin Bayramic ten yaklasik 17 km lik Evciler Beldesi yolunu takip edip Evciler den sonra 6 km lik yol asilarak ulasilabilir Bolgedeki en onemli merkez Canakkale nin Ayvacik ilcesine bagli Kucukkuyu ve Balikesir in Edremit ilcesine bagli Altinoluk beldeleridir Ayrica Altinoluk Alp Daglari ndan sonra dunyanin en temiz ikinci yuksek oksijen oraniyla en temiz ikinci havasina sahiptir Bitki ortusu Kaz Dagi cevresi buyuk olcude ormanlar ile kaplidir ve yakininda yerlesim oldukca seyrektir Ust yokuslardaki ormanlar baslica Kazdagi goknari Abies nordmanniana subsp equi trojani Turkiye de yalnizca Kaz Dagi nda yetisen endemik bir goknar alt turuden olusur Dagin kuzey yamacinda alt kesimlerde mese ve bazi maki elemanlari gorulur Yukseklere cikildikca mese kestane gurgen ve mese karacam topluluklari gorulur Kayin da Kaz Dagi bitki ortusunun onemli bir kismini olusturur Yaklasik 600 700 m yukseklikten sonra Kaz Dagi goknari ile birlikte guzel goruntuler olusturmaktadir Turkiye nin 40 endemik turu burada bulunur 10 Eylul 2012 tarihinde saat 13 30 civarinda cikan ve 11 Eylul aksami kontrol altina alinabilen Kaz Daglari eteklerindeki 5 milyon metrekarelik alani etkileyen bir orman yangininda cikmistir Yanginda agirlikli olarak kizilcam ve karacam ile az miktarda zeytin agaci ve tarim arazisi yanmistir Akarsular Batidan Tuzla Cayi ve Kara Menderes Cayi Skamandros kuzeyden Gonen Cayi dogar Yarimadadaki onemli akarsulardan Karamenderes ve Biga Cayi ile cevredeki koy ve diger yerlesim yerlerine icme suyu saglayan kucuk olcekli kaynaklar bu dagdan dogmaktadir Kazdagi Milli ParkiBalikesir Edremit te yer alan doga temali milli parktir Marmara ve Ege bolgeleri arasinda sinir olusturan Kazdagi ndan ismini alir Bulundugu gecis iklimi ve yakin bolgedeki tek yuksek dag olan ve ayrica Biga yarimadasinda dogu bati dogrultusunda uzanan dag arazilerini kapsar Kazdagi etrafinda efsanelerGunes batarken Edremit Korfezinin karsi kiyisindan Kaz Dagi Kazdaglari ve cevresinde anlatilan hikayeler ritueller ve cesit cesit inanislarin temelinde miras olarak bir sonraki nesle kalmis sentezlenmis bir kulturun varligi hissedilir Bolgeye yerlesen bir halk onceki halklarin sozlu mirasina kendilerinden de eklentiler yaparak yeni yeni anlatilar ortaya cikarmistir M O 7000 li yillardan gunumuze kadar motifler ortak olarak kullanilmistir Yoredeki milletler dinler ve mezhepler surekli degismekle beraber degismeyen havasindan midir yoksa suyundan mi dir bilinmez insanlarin dusunce tarzi oldu Mitolojide doga sartlari insan zihnini etkileyen en temel faktor olarak karsimiza cikar Yuksek ve heybetli bir dag denize akan bir nehir bazen taslik bazense bereketli bir toprak deniz ticareti yapmaya elverisli kiyilar Troya Sarikiz anlatilari icin son derece uygun kosullar yorede hazir bulunmaktadir Kazdagi soylenceler acisindan da oldukca zengindir Adi Antik Grek mitolojide Ida olarak gecmektedir Antik donem efsaneleri Kazdagi Antik donemlerde Ida olarak adlandirilmis ve pek cok onemli olaya ev sahipligi yapmistir Isminin Giritli denizciler tarafindan Girit te Zeus un dogdugu Ida Dagi na atifta bulunmak icin Ida kondugu mitolojide yer alir Bundan dolayi dag Yunan mitolojisinde onemli bir yere sahiptir Homeros un Iliada destaninda bin pinar Ida olarak gecmektedir Homeros Ilyada da Bol pinarli vahsi hayvanlarin anasi olarak Ida Dagi ndan sik sik bahsediyor Efsaneye gore Hera Afrodit ve Athena nin katildiklari Truva Savasi na yol acan o meshur guzellik yarismasi burada yapilmis Tanrilar Truva Savasi ni buradan izlemis ve Afrodit ilk kez burada asik olmustur Kucukkuyu nun kuzeyinde Adatepe koyunun guneyindeki genis bir alana hakim bir tepede Zeus Altari isimli bir tapinak bulunmaktadir Rivayet olunur ki Zeus bu tepede Afrodit le sevisir ve bir yandan da savas yonetirmis Kaz Dagi Sarikiz Efsanesi Kaz Dagi nin Iran a kadar uzanan bir Islami Sarikiz efsanesi vardir Kazdaglari nin en unlu Islami efsanesi Sarikiz inanisidir Sarikiz efsanesi Turkmen koylulerinin soylencelerinde buyuk yer alir Cesitli versiyonlari mevcuttur ResimlerKaz Dagi ndan panorama Kaz Dagi Milli Parki merkezi Kaz Dagi nda Mihli Selalesi Kaz Dagi Sarikiz Turbesi Kaz Dagi nda dag deresi Kapi mevkii Tozlu mevkii Yassicali Koyu cesmesi Kartalcimen yaylasi Babadag ve Karatas Tepesi Tozlu mevkii tabelasiAyrica bakinizKazdagi Milli Parki Kazdagi Sarikiz Efsanesi Turkiye deki daglar listesi Turkiye deki yanardaglarWikimedia Commons ta Kaz Dagi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca ARI Yrd Doc Dr Yilmaz SOYKAN Yrd Doc Dr Abdullah Turk Cografya Dergisi s 44 28 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2016 Coban Ramazan Volkan Ida Dagi ndan Kaz Dagina Yore Anlatilarinin Karsilastirmali Mitoloji Tarafindan Incelenmesi III Ulusal Kazdaglari Sempozyumu Balikesir 2012