Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.
Genel olarak Yunan mitolojisi Yakın Doğu ve birçok Avrupa mitolojisini etkilemiştir. Yunan Tanrılarının her biri Romalılar tarafından kabul görmüş ve farklı isimler kullanılmıştır. Roma mitolojisi neredeyse tamamen Yunan mitolojisini baz almıştır. Yunan mitolojisindeki çoğu efsaneler de insan şeklindedir. Yunan tanrılarının yaratılış hikâyeleri seçilmiş 12 tanrı (bu 12 tanrı, 4 kadın ve 8 erkekten oluşmaktadır.) Olimpos Dağı'nda otururlar, her şey Olymposlu Tanrılarla Titanların savaşlarıyla başlar ve Olymposluların zaferiyle son bulur. Savaştan sonra Titanlar cezalandırılır. Gaia, Khaos (Khaos zaten Titanlar tarafından yok edilmişti.), Phoebe ve Kronos gibi Titanlar Tartarus'a gönderilir (Tartoros bir titan fakat Tartarus sonsuzluğa kadar giden bir yeraltı yeridir.). Tartarus'ta sonsuza kadar süren bir cezaya Olimpos Tanrıları tarafından bırakılır. Yerküreyi taşımak ile cezalandırılan Atlas gibi, bununla birlikte Titanlardan Olimposluların yanına geçen Titan tanrıları da vardır (örn. Prometheus). Yunan Tanrıları dünyayı Olympos Dağının tepesindeki bulutların üzerinden idare ederler. Toplamda 12 Tanrı bulunur. Bu 12 sayısı hiç bozulmaz, bir tanrı eklenirse bir başkası bu listeden çıkar. Örneğin Dionysos pantheona dahil olduğunda Hestia Olimpos'tan ayrılmıştır. Şimşeklerin efendisi Zeus nice savaşlar vererek yönetimi babası Kronos ve onun yardakçıları titanların elinden almış, 3 erkek kardeşiyle dünyayı bölüşmüştür. Çekilen kuraya göre gökyüzü Zeus'a, denizler Poseidon'a, yeraltı da Hades'e düşer. Herkes görev dağılımından sonra Olimpos'a çıkar ve dünyayı yönetmeye başlarlar ama Olimpos'un ve Olimpos tanrılarının kralı Zeus'tur.
Kaynaklar
Yunan mitolojisi bugün öncelikle Yunan edebiyatı ve görsel medyadaki Geometrik dönem ile y. 900 BC ila y. 800 BC ve sonrasıdır.:200 Aslında, edebi ve arkeolojik kaynaklar bütünleşir, bazen birbirini destekler, bazen de çatışır; Ancak, birçok durumda, bu veri külliyatının varlığı, Yunan mitolojisinin birçok unsurunun güçlü olgusal ve tarihsel köklerine sahip olduğunun güçlü bir göstergesidir.
Edebi kaynaklar
Mitolojik anlatım, Yunan edebiyatının hemen hemen her türünde önemli bir rol oynar. Ancak, Yunan antik döneminden günümüze kalan tek genel mitografik el kitabı, Pseudo-Apollodorus'un Kütüphane idi. Bu çalışma, şairlerin çelişkili hikâyelerini uzlaştırmaya çalışır ve geleneksel Yunan mitolojisi ile kahramanlık efsanelerini kapsamlı olarak özetler.:1Atinalı Apollodoros MÖ 180-125 arasında yaşadı ve bu konuların çoğu hakkında yazdı. Yazıları koleksiyonun temelini oluşturmuş olabilir; ancak, "Kütüphane", ölümünden çok sonra meydana gelen olayları tartışır, dolayısıyla adı Taklit-Apollodorus‘dur.
En eski edebi kaynaklar arasında Homeros'un iki destansı şiiri İlyada ve Odysseia vardır. Diğer şairler Epik Döngü'yü tamamladı, ancak bu daha sonraki ve daha küçük şiirler şimdi neredeyse tamamen kayboldu. Geleneksel isimlerine rağmen Homerik İlahiler ‘in Homeros ile doğrudan bağlantısı yoktur. En eskileri, sözde Lirik çağ'ın önceki bölümünden koro ilahileridir.:7
Homeros'un olası çağdaşı olan Hesiodos, Theogonia (Tanrıların Kökeni) adlı eserinde tanrıların soy kütüklerini, halk hikayelerini ve etiyolojik efsanelerini ayrıntılı şekilde anlatarak dünyanın yaratılışını, tanrıların kökenini, Titanlar ve Devler gibi en eski Yunan efsanelerini tam olarak açıklar.
Hesiod'un çiftçilik hayatı hakkında öğretici bir şiir olan İşler ve Günler, Prometheus, Pandora ve “İnsanın Çağları” efsanelerini de içerir. Şair, tanrıları tarafından daha da tehlikeli hale getirilen tehlikeli bir dünyada başarılı olmanın en iyi yolunu önerir.
Lirik şairler genellikle konularını efsanelerden aldılar ancak eserleri giderek daha az anlatılı ve daha imalı hâle geldi.
Pindaros, Bacchylides ve Simonides dahil olmak üzere Yunan lirik şairleri ve Theocritus ve Bion gibi pastoral şairler, bireysel mitolojik olaylarla ilgilidir.:xii
Mitoloji klasik Atina draması‘nın merkeziydi. Trajik oyun yazarları Aeschylus, Sophocles ve Euripides olay örgülerinin çoğunu kahramanlar çağı ve Truva Savaşı efsanelerinden aldılar. Büyük trajik öykülerin çoğu (örneğin Agamemnon ve çocukları, Oedipus, Jason, Medea, vb.) bu trajedilerde klasik biçimlerini aldı. Komik oyun yazarı Aristofanes ayrıca Kuşlar ve Kurbağalarda efsaneleri kullandı.:8
Tarihçiler Herodot ve Diodorus Siculus ve coğrafyacılar Pausanias ve Strabo, Yunan dünyasında dolaşıp ve duydukları hikâyeleri kaydederek, birçok yerel mitoloji ve efsaneleri genellikle az bilinen alternatif versiyonlarıyla sundu. Özellikle Herodot, çeşitli gelenekleri araştırdı ve Yunanistan ile doğu arasındaki çatışmalarda tarihi ya da mitolojik kökenleri buldu.Herodot, kökeni ve farklı kültürel kavramların harmanlanmasını bağdaştırmaya çalıştı.
Helenistik ve Roma çağlarının şiiri, öncelikle kült egzersizinden daha ziyade edebi bir besteden oluşur. Ancak, aksi takdirde kaybolacak birçok önemli ayrıntıyı içerir. Bu kategori aşağıdaki yazarların çalışmalarını içerir:
- Romalı şairler Ovid, Statius, Valerius Flaccus, Seneca ve Virgil ile Servius'un yorumu.
- Geç Antik Çağ‘ın Yunan şairleri: Nonnus, Antoninus Liberalis ve Quintus Smyrnaeus.
- Helenistik dönem Yunan şairleri: Rodoslu Apollonius, Kallimahos, Sözde-Eratosthenes ve Parthenius.
Aynı dönemlerden mitlere atıfta bulunan nesir yazarları arasında Apuleius, Petronius, Lollianus ve Heliodoros sayılabilir.
Şiirsel olmayan diğer iki önemli kaynak, Romalı yazar tarzındaki Taklit-Hyginus, Yaşlı Philostratus ve Genç Philostratus‘un Hayalleri ve Callistratus'un Açıklamaları adlı "Fabulae" ve "Astronomica" ‘dır.
Son olarak, birkaç Bizanslı Yunan yazar, daha önce Yunan eserlerinden çokça türetilmiş ama artık kayıp olan mitolojinin önemli ayrıntılarını verir. Bu efsane koruyucularının arasında Arnobius, İskenderiyeli Hesychius, Suda 'nın yazarı, John Tzetzes ve Selanik'li Eustathius vardır. Genellikle mitolojiyi Hristiyan bakış açısıyla ele almışlardır.
Arkeolojik kaynaklar
On dokuzuncu yüzyılda Alman amatör arkeolog Heinrich Schliemann tarafından Miken uygarlığı'nın keşfi ve İngiliz arkeolog Arthur Evans tarafından yirminci yüzyılda Girit'te Minos medeniyeti'nın keşfi, Homeros destanları hakkındaki birçok sorunun açıklanmasına yardım etti, tanrılar ve kahramanlar hakkında da birçok mitolojik ayrıntıya arkeolojik kanıt sağladı. Ne yazık ki, Miken ve Minos bölgelerindeki efsaneler ve ritüeller hakkındaki kanıtlar, tanrıların ve kahramanların belirli isimleri geçici olarak tanımlanmış olmasına rağmen Linear B yazısı (hem Girit'te hem de Yunanistan anakarasındaki eski bir Yunanca biçim) esasen envanterleri kaydetmede kullanıldığından tamamen anıtsaldır.
MÖ 8. yüzyıl çanak çömleğinin üzerindeki geometrik tasarımlar, Truva döngüsünden ve Herakles'in maceralarından sahneleri betimler. Efsanelerin bu görsel temsilleri iki nedenden dolayı önemlidir. Birinci neden, birçok Yunan efsanesi, edebi kaynaklardan daha önce vazoların üzerine işlenmiştir: Örneğin, Herakles'in on iki çalışmasından yalnızca Cerberus serüveni çağdaş bir edebi metinde gerçekleşir. İkinci neden, görsel kaynaklar bazen mevcut herhangi bir edebi kaynakta kanıtlanmayan efsaneleri veya efsanevi sahneleri temsil eder. Bazı durumlarda geometrik sanatta bir efsanenin bilinen ilk temsili, geç arkaik şiirdeki bilinen ilk temsilinden birkaç yüzyıl önce gelir.Arkaik dönem (MÖ 750-500), Klasik (MÖ 480-323) ve Helenistik (MÖ 323-146) dönemlerinde, Homerik ve diğer çeşitli mitolojik sahneler belirir ve mevcut edebi kanıtları tamamlar.
Dünyanın kökenleri ve tanrılar
Yunan mitolojisine göre başlangıçta Khaos vardı. Yunanca anlamı açık ya da boşluk olan Khaos, Hesiodos'a göre sonsuz bir boşluktur. Bu boşluktan ilkin Gaia doğar, sonrasında Ölüler Ülkesi'nin en derin yeri Tartaros; daha sonra Eros (bazı kaynaklara göre Afrodit'in oğlu); sonra yeraltı karanlığını simgeleyen Erebos ve yeryüzü karanlığını simgeleyen Nyks (Gece) doğar.
Hesiodos'un Thegonia'sında Khaos ve sonrasında olanları şöyle anlatır:
- Khaos'tu hepsinden önce var olan,
- sonra geniş göğüslü Gaia, Ana Toprak,
- sürekli, sağlam tabanı bütün ölümsüzlerin,
- onlar ki tepelerinde otururlar karlı Olympos'un
- ve yol yol toprağin dibindeki karanlık Tartaros'ta...
- Khaos'tan Erebos ve kara Gece doğdu,
- Gecedense Esir ve Günışığı doğdu,
- Erebos'la sevişip birleşmesinden.
Düzensiz boşluktan çıktıktan sonra Gaia bir başına Uranos (Gök) ve Pontos'u (Deniz) doğurur, dağları yaratır. Ardından oğulları Uranos ve Pontos ile birleşir ve yaratılan evreni tanrısal varlıklar ile doldurur.
İlkin Uranos ile birleşir. Bu birleşmeden altı erkek: Okeanos, Koios, Krios, Hyperion, İapetos, Kronos altı dişi: Theia, Rhea, Themis, Phoebe, Tethys ve Mnemosyne olmak üzeri on iki tane titan, Türkçeye tepegöz olarak çevrilen ve tanrılara benzeyen üç Kyklop: Brontes (Gök gürültüsü), (Şimşek), Arges (Yıldırım) ve yüz kollu olarak anılan Hekatonkheirler: Kottos, Briareus, doğdu.
Gaia | Uranos | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Okeanos | Krios | İapetos | Rhea | Mnemosyne | Tethys | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Koios | Hyperion | Theia | Themis | Phoebe | Kronos | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Titanlar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kykloplar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kottos | Briareus | Gyes | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hekatonkheirler | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Annesi Gaia ile Pontos'un birleşiminden deniz tanrıları ve tanrıçaları oluşur.
Nereus,Phorkys,Thaumas, Toprak Ana ve Deniz'in üç oğlu, Eurybia ve Keto iki kızıdır.
Pontos | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nereus | Thaumas | Phorkys | Keto | Eurybia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yunan panteonu
Titanların devrilmesi ile Olymposlu tanrıların başa geçmesinden sonra farklı bir düzen oluşur. Yeni tanrı ve tanrıçalar tayin edilir. Olymposlu on iki büyük tanrı Olimpos Dağı'nda Zeusun gözetimi altında ikâmet eder.Olymposlu tanrıların yanı sıra Yunanlar farklı kırsal tanrılara da inanırdı.
- Pan: Çobanların tanrısı
- Nymphe: Kırlarda, su ve ormanlarda yaşayan ikinci derece önemli tanrıçalar.
- Naiadlar: Suda yaşayan, dere veya ırmağa bağlı periler. (Salmakis)
- Dryades: Ağaç perileri. (Eurydike)
- : Dryadeslerin kardeşi. Ağaç ve ormanları korurlar.
- Satyrler: Doğayı simgeleyen cinler.
- Silenos: Yaşlanmış Satyrlere verilen genel addır.
- Erinysler: Öç alma tanrıçaları. (Alekto, Tisiphone, Megaira)
- Hesperidler: Okeanos ırmanığının ötesinde, altın elma bahçelerine bekçilik eden periler.
- Harpyalar: Kasırga tanrıçaları. (Aello, Okypete)
Antik Yunan mitolojisinde tanrılar olağanüstü yeteneklere sahip, hastalıktan etkilenmeyen, sadece bazen olağandışı durumlarda yaralanan, ölümsüz ve ölümsüz olma özelliklerinin yanında nektar ve ambrosia ile beslendikleri için solmayan gençliğe sahiptir.
Çoğu tanrı hayatın belirli yönleriyle ilişkilidir. Örneğin Aphrodite, aşk ve güzellik tanrıçası, Ares, savaş tanrısı, Hades, yeraltı dünyasının hükümdarı, Athena, bilgelik ve savaş tanrıçası, Poseidon, denizin mutlak sahibidir.
Tanrıların ve ölümlülerin çağı
Tanrıların yalnız yaşadığı çağ ile insan ilişkilerine ilahi müdahalenin sınırlı olduğu çağ arasında köprü kurma, tanrıların ve ölümlülerin birlikte hareket ettiği bir geçiş çağıydı. Bunlar, grupların daha sonra olduğundan daha özgürce karıştığı dünyanın ilk günleriydi. Bu masalların çoğu daha sonra Ovid'in Dönüşümler ‘inde anlatılır ve genellikle iki konu grubuna ayrılır: aşk hikayeleri ve ceza hikayeleri.
Aşk hikayeleri genellikle ensest ya da ölümlü bir kadının erkek bir tanrı tarafından baştan çıkarılması ya da tecavüz edilmesini içerir ve bu da kahraman çocuklarla sonuçlanır. Hikayeler genellikle tanrılar ve ölümlüler arasındaki ilişkilerin kaçınılması gereken bir şey olduğunu öne sürer; rızaya dayalı ilişkiler bile nadiren mutlu sonla biter.:39Afrodit'e Homeros İlahisinde olduğu gibi birkaç durumda tanrıçanın Aeneas‘ı yapmak için ile yattığı, dişi bir tanrı ölümlü bir erkekle çiftleşir.
İkinci tür (ceza hikayeleri), Prometheus tanrılardan ateşi çaldığında, Tantalus nektarı ve çok lezzetli tanrı yemeği ambrosia’yı Zeus'un masasından çaldığında ve onu- onlara tanrıların sırlarını ifşa eden konuklarına verdiğinde, Prometheus veya Lycaon kurbanı icat ettiğinde, Demeter tarımı ve Gizemlerini Triptolemus' öğrettiğinde veya Marsyas 'u icat ettiğinde ve Apollo ile bir müzik yarışmasına girdiğinde olduğu gibi bazı önemli kültürel eserlerin sahiplenilmesini veya icat edilmesini içerir. Ian Morris, Prometheus'un maceralarını "tanrıların tarihi ile insanın tarihi arasında bir yer" olarak değerlendirir.:291
Üçüncü yüzyıla tarihlenen anonim bir papirüs parçası, Dionysos'un yeni tanrıyı tanımasında çok geç kalan Trakya kralı Lycurgus'un ölümden sonraki hayata uzanan ve korkunç cezalarla sonuçlanan cezasını canlı şekilde tasvir eder.:50 Dionysos'un kültünü Trakya'da kurmak için geliş öyküsü de Aeschylean üçlemesinin konusuydu.:28
Başka bir trajedide ise Pentheus Euripides’in Bacchae, İstefe kralı tanrıya saygısızlık ettiği ve onun Maenadlarına, tanrının dişi tapanlarına casusluk yaptığı için Dionysos tarafından cezalandırılır.:195
Eski bir halk masal motifine dayanan ve benzer bir konuyu işleyen başka bir hikâyede Demeter Doso adında yaşlı bir kadın kılığına girmiş olan kendi kızı Persephone'yi arıyordu ve Attika'daki Eleusis Kralı Celeus tarafından misafirperverlikle karşılandı. Demeter, misafirperverliği nedeniyle Celeus'a hediye olarak oğlu Demophon’u tanrı yapmayı planladı ancak annesi Metanira içeri girip onu gördüğü için ayini tamamlayamadı. Oğlunun ateşe atıp korkudan çığlık atması, budala ölümlülerin kavram ve ritüeli anlamadığından yakınan Demeter'i kızdırdı.
Yunan dini
Yazar Özhan Öztürk'e göre Yunan dini, gökyüzü, şimşek, deniz, ateş, rüzgâr gibi tabiat elementlerinin ilahi nitelikler kazandırıldığı, tanrıların sevgisi dualarla kazanmaya, öfkesini ise kurbanlarla yatıştırmaya çalışan bir tabiat dini olup, Yunan söylencelerinin çok azı tarihsel döneme dayanmakta büyük çoğunluğu Yunan uygarlığının köklerine dek inmektedir. MÖ 8. yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanan bu kadim söylenceler kamu hayatını derinden etkilemiş, MÖ 5. yüzyıla gelindiğinde tüm festivallerde epik destanların anlatılması gelenek hâline dönüşmüştür.
İnsanın Yaratılışı ve Soylar
Bir söylenceye göre başlangıçtan beridir insanlardan yana olan Prometheus insanın yaratıcısıdır. Prometheus kil ve sudan yaptığı çamurdan bedene hayat soluğunu üfler. Bir başka söylenceye göre ise insana ilk hayatı ve ruhu veren Athena'dır. İlk insan soyu Kronos'un egemen olduğu zamanda olur.
Altın soy: Kronos döneminde yaşayan ilk soy olan altın soy. Tanrılara denk, kaygıdan uzak, rahat içinde ve kedersizdir. Dünyada mevsim hep bahardır ve bütün nimetleri onlarındır. Toprak nimet saçar, bitkiler kendiliğinden büyürdü. Uykuya dalar gibi ölüyorlardı. Ölüp toprağa karıştıkları vakit, Zeus'un emriyle, iyi birer cin olurlar.
Gümüş soy: Zeus, Kronos'u egemenliğinden edince tanrılar, gümüş soyu yarattı. Coşkuları ölçütsüz olan ve tanrılara saygı duymayan gümüş soyu Zeus toprağa gömer ve yeraltı cinleri olurlar.
Tunç soyu: Üçüncü bir kuşak yaratır Zeus. Bunlar ötekilere hiç benzemez. Güçlü kuvvetlidirler, yürekleri taş gibidir ve sürekli savaşmaktır işleri, birbirlerini öldürmek. Yok olup giderler sonunda Hades'in karanlığına.
Kahramanlar soyu: Dördüncüsü Yarı tanrı kahramanlarının soyudur. İnsanlığın adını yücelten, daha bereketli ve daha becerikli olan bu soyda çetin savaşlarla yok olup gider. (Bu soyu Homeros destanlarında sözü geçtiği için eklemiştir.)
Demir soyu: Hepsinden daha beter olur demir soyluların sonu.
12 Tanrı, Tanrıça ve Görevleri
- Zeus (Gökyüzü ve Hava olayları)
- Poseidon (Denizler, Depremler ve Okyanuslar)
- Demeter (Tarım ve Bereket)
- Hephaistos (Demircilik ve Ateş)
- Ares (Savaş ve Yıkım)
- Hermes (Hırsızlık, Yolculuk, İletişim)
- Dionisos (Şarap, Üzüm, Eğlence, Partiler)
- Artemis (Okçuluk, Ay, Avcılık, Bakirelik)
- Afrodit (Aşk ve Güzellik)
- Athena (Bilgelik, Savaş Stratejisi ve Barış)
- Hera (Evlilik, Bereket ve Aile)
- Apollon (Kehanet, Dürüstlük ve Sanat)
Batı sanatı ve edebiyatındaki motifler
Hıristiyanlığın yaygınlaşarak benimsenmesi, efsanelerin popülaritesini engellemedi. Rönesans'ta klasik dönemin yeniden keşfiyle, Ovidius'un şiirlerinin şairlerin, oyun yazarlarının, müzisyenlerin ve sanatçıların hayal gücünde büyük bir etkisi oldu.
Rönesans'ın ilk yıllarından itibaren Leonardo da Vinci, Michelangelo ve Rafael gibi sanatçılar daha geleneksel Hristiyan konularının yanı sıra Yunan mitolojisinin Pagan konularını da resmettiler.
Latince ortamı ve Ovidius'un eserleri aracılığıyla Yunan efsaneleri, İtalya'da Petrarch, Boccaccio ve Dante gibi Orta Çağ ve Rönesans şairlerini etkiledi.
Kuzey Avrupa'da, Yunan mitolojisi görsel sanatları hiçbir zaman o kadar etkilemese de edebiyata etkisi çok açıktı.
İngiliz hayal gücü, Chaucer ve John Milton ile başlayan ve Shakespeare'le devam eden ve 20. yüzyılda 'a kadar süren Yunan mitolojisince ateşlendi.
Fransa'da Racine ve Almanya'da Goethe antik efsaneleri yeniden işleyerek Yunan dramasını yeniden canlandırdı.
18. yüzyıl aydınlanmasında Yunan mitolojisine karşı Avrupa çapında bir tepki doğsa da mitoloji tiyatro yazarları için önemli bir esin kaynağı olmaya devam etti. Bunun örnekleri arasında Handel ve Mozart'ın operaları için yazılan librettolar vardır.
18. yüzyılın sonuna doğru Romantizm, Yunan mitolojisi de dahil olmak üzere Yunanca her şeye karşı bir hayranlık dalgası başlattı.
Britanya'da, Yunan trajedilerinin ve Homeros'un yeni çevirileri (Alfred Tennyson, Keats, Byron ve Shelley) gibi çağdaş şairlere ve (Leighton ve Lawrence Alma-Tadema) gibi ressamlara ilham verdi.
Christoph Gluck, Richard Strauss, Jacques Offenbach ve pek çoğu Yunan mitolojisinin konularına besteler yaptı.
Thomas Bulfinch ve Nathaniel Hawthorne gibi 19. yüzyıl Amerikalı yazarlar klasik dönem efsaneleri anlaşılmadan İngiliz ve Amerikan edebiyatının anlaşılamayacağı görüşündeydi.
Daha yakın zamanlarda klasik temalar Fransız tiyatrosunda Jean Anouilh, Jean Cocteau ve Jean Giraudoux, ABD tiyatrosunda Eugene O'Neill ve İngiliz tiyatrosunda T. S. Eliot tarafından yeniden yorumlandı. Nesirde benzer bir yeniden yorumlama James Joyce ve André Gide tarafından gerçekleştirildi.
Kaynakça
- ^ a b Graf, Fritz. 2009 [1993]. Greek Mythology: An Introduction, translated by T. Marier. Baltimore: Johns Hopkins University Press. .
- ^ Alms, Anthony. 2007. Theology, Trauerspiel, and the Conceptual Foundations of Early German Opera. .
- ^ Hard, Robin (2003). "Sources of Greek Myth". The Routledge Handbook of Greek Mythology: based on H. J. Rose's "A Handbook of Greek mythology". London: Routledge. .
- ^ a b c Miles, Geoffrey (1999). "The Myth-kitty" in Classical Mythology in English Literature: A Critical Anthology. Chicago: . .
- ^ a b c d e f g h "Greek Mythology". Encyclopædia Britannica. 2002.
- ^ Klatt, Mary J., and Antoinette Brazouski. 1994. "Preface" in Children's Books on Ancient Greek and Roman Mythology: An Annotated Bibliography. Greenwood Press. .
- ^ Herodotus in particular, searched the various traditions presented him and found the historical or mythological roots in the confrontation between Greece and the East.
- ^ P. Cartledge, The Spartans, 60, and The Greeks, 22
- ^ Pasiphae 15 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Encyclopedia: Greek Gods, Spirits, Monsters
- ^ Jane Henle, Greek Myths: A Vase Painter's Notebook (Bloomington: Indiana University Press, 1973)
- ^ Homer, Iliad, 8. An epic poem about the Battle of Troy. 366–369
- ^ Hesiod, Theogony 116–122 3 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Gantz, p. 3; West, pp. 192–193 line 116 ????. West, p. 193 notes that 'although grammatically neuter, Chaos is treated as female". As discussed by both West and Gantz, some have argued that Chaos represented the gap between heaven and earth.
- ^ According to Gantz, p. 4: "With regard to all three of these figures—Gaia, Tartaros, and Eros—we should note that Hesiod does not say they arose from (as opposed to after) Chaos, although this is often assumed." For example, Morford, p. 57, makes these three descendants of Chaos saying they came "presumably out of Chaos, just as Hesiod actually states that 'from Chaos' came Erebus and dark Night". Tripp, p. 159, says simply that Gaia, Tartarus and Eros came "out of Chaos, or together with it". Caldwell, p. 33 n. 116–122, however interprets Hesiod as saying that Chaos, Gaia, Tartarus, and Eros all "are spontaneously generated without source or cause". Later writers commonly make Eros the son of Aphrodite and Ares, though several other parentages are also given, Gantz, pp. 4–5.
- ^ Bedrettin Cömert-Mitoloji ve İkonografi
- ^ Gantz, p. 4; Hesiod, Theogony 123 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Theog. 116 vd.
- ^ Azra Erhat-Mitoloji Sözlüğü s.115
- ^ Hesiodos (Theog.126 vd.)
- ^ Hesiodos , Thegonia'da Adli 132-138
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2017.
- ^ Thegonia, 139-146
- ^ Hesiod calls them the "Ouranids" (Theogony 502).
- ^ A on Apollonius Rhodius 1.1165c notes " in the says that Aegaeon was the son of Earth and Sea, lived in the sea, and fought on the side of the Titans"; noted in M.L. West "'Eumelos': A Corinthian Epic Cycle?" The Journal of Hellenic Studies 122 (2002, pp. 109–133) p 111.
- ^ Ultimately from *pont-eh1-, *pn?t-h1, "path" (see , Etymological Dictionary of Greek, Brill, 2009, p. 1221).
- ^ Rengel, Marian (2009). Greek and Roman Mythology A to Z. Infobase Publishing. ss. 119. ISBN .
- ^ Morford, Mark P. O. (1999). Classical Mythology. New York: Oxford University Press. ss. 98, 103. ISBN .
- ^ Turner, Patricia (2001). Dictionary of Ancient Deities. Oxford University Press. ss. 387. ISBN .
- ^ H.W. Stoll, Religion and Mythology of the Greeks, 8
- ^ W. H. Roscher, Ausführliches Lexikon der Gr. u. Röm. Mythologie (1909:1379f) finds eighteen variants for Pan's genealogy.
- ^ İL XX, 6 vid.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2017.
- ^ . 31 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017.
- ^ Alkibiades (Şöl. 215 d-d)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2017.
- ^ . 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017.
- ^ H.W. Stoll, Religion and Mythology of the Greeks, 4
- ^ Homeric Hymn to Aphrodite, 75–109 12 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Morris, Ian. 2000. Archaeology As Cultural History. . .
- ^ Weaver, John B. 1998. "Introduction" in The Plots of Epiphany. Berlin: . .
- ^ Bushnell, Rebecca W. 2005. "Helicocentric Stoicism in the Saturnalia: The Egyptian Apollo" in Medieval: A Companion to Tragedy. . .
- ^ Trobe, Kala. 2001. "Dionysus" in Invoke the Gods. . .
- ^ Nilsson, Martin P. 1940. "The Religion of Eleusis" in Greek Popular Religion 1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. New York: Columbia University Press. p. 50 1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Homeric Hymn to Demeter, 255–274 16 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016 s.1238- 1239
- ^ Bedrettin Cömert-Mitoloji ve İkonografi s.17
- ^ "Hesiodou tou Askraiou Erga kai hemerai. Hesiodi Ascraei Opera et dies. Di Esiodo Ascreo I lavori e le giornate; opera con L. codici riscontrata, emendata la versione latina, aggiunta l'italiana in terze rime con annotazioni". Firenze Nella Stamperia Carli. 15 Şub 1808 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2017.
- ^ Azra Erhat-Mitoloji Sözlüğü s.275
- ^ a b c "Greek mythology". Encyclopædia Britannica. 2002.
* L. Burn, Greek Myths, 75 - ^ Miles, Geoffrey, (Ed.) (2006). Classical Mythology in English literature: A Critical Anthology. Routledge. ISBN . OCLC 912455670.
- ^ l. Burn, Greek Myths, 75
- ^ l. Burn, Greek Myths, 75–76
- ^ Klatt-Brazouski, Ancient Greek and Roman Mythology, 4
Birincil kaynaklar (Yunan ve Roma)
|
|
İkincil kaynaklar
|
|
Ayrıca bakınız
- Wikimedia Commons Greek mythology 11 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yunan-Roma mitolojisi ve ikonografisi LIMC-France 25 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Klasik edebiyat eserleri
- Martin P. Nilsson The Mycenaean Origin of Greek Mythology 12 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BBC-Yunan Mitolojisi Greek Myths 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yunan mitolojisi Antik Yunanistan da dunyanin yaratilisi tanri tanrica ve kahramanlarin hayati hakkindaki soylence ve ogretileri icermekle kalmayip ayni zamanda Eski Yunan dininin govdesini olusturmaktadir Gunumuzde bu mitoloji hakkindaki bilgilerimizi bu sozlu edebiyatin yazili hallerinden aliyoruz Tarihciler mitoloji hakkinda daha ayrintili bilgi almak icin o donemin sanatindaki ipuclarini bile toplar Antik sanatta resmedilen Yunan mitolojisinden sahneler Soldan saga yukaridan asagiya Afrodit in dogusu Dionysus ve Silenos ile cumbus Afrodit icin kithara calan Adonis Herakles Lernaean Hydra yi katletiyor Kolkis ejderhasi Athena nin huzurunda Jason i kusarken Hermes annesi Maia ile Truva Ati ve Odysseus un gemisi sirenler adasini gecerken Yunan uclusu ve Dunya nin uc kralliginin dagilimi Zeus Tanri Gokyuzu Poseidon Denizler ve okyanuslar ve Hades Yeralti Teoriler kucuk tanrilar bu uclunun cocuklaridir Genel olarak Yunan mitolojisi Yakin Dogu ve bircok Avrupa mitolojisini etkilemistir Yunan Tanrilarinin her biri Romalilar tarafindan kabul gormus ve farkli isimler kullanilmistir Roma mitolojisi neredeyse tamamen Yunan mitolojisini baz almistir Yunan mitolojisindeki cogu efsaneler de insan seklindedir Yunan tanrilarinin yaratilis hikayeleri secilmis 12 tanri bu 12 tanri 4 kadin ve 8 erkekten olusmaktadir Olimpos Dagi nda otururlar her sey Olymposlu Tanrilarla Titanlarin savaslariyla baslar ve Olymposlularin zaferiyle son bulur Savastan sonra Titanlar cezalandirilir Gaia Khaos Khaos zaten Titanlar tarafindan yok edilmisti Phoebe ve Kronos gibi Titanlar Tartarus a gonderilir Tartoros bir titan fakat Tartarus sonsuzluga kadar giden bir yeralti yeridir Tartarus ta sonsuza kadar suren bir cezaya Olimpos Tanrilari tarafindan birakilir Yerkureyi tasimak ile cezalandirilan Atlas gibi bununla birlikte Titanlardan Olimposlularin yanina gecen Titan tanrilari da vardir orn Prometheus Yunan Tanrilari dunyayi Olympos Daginin tepesindeki bulutlarin uzerinden idare ederler Toplamda 12 Tanri bulunur Bu 12 sayisi hic bozulmaz bir tanri eklenirse bir baskasi bu listeden cikar Ornegin Dionysos pantheona dahil oldugunda Hestia Olimpos tan ayrilmistir Simseklerin efendisi Zeus nice savaslar vererek yonetimi babasi Kronos ve onun yardakcilari titanlarin elinden almis 3 erkek kardesiyle dunyayi bolusmustur Cekilen kuraya gore gokyuzu Zeus a denizler Poseidon a yeralti da Hades e duser Herkes gorev dagilimindan sonra Olimpos a cikar ve dunyayi yonetmeye baslarlar ama Olimpos un ve Olimpos tanrilarinin krali Zeus tur Exekias tarafindan yapilmis Asil ve Penthesileia yakl IO 540 British Museum LondraKaynaklarYunan mitolojisi bugun oncelikle Yunan edebiyati ve gorsel medyadaki Geometrik donem ile y 900 BC ila y 800 BC ve sonrasidir 200 Aslinda edebi ve arkeolojik kaynaklar butunlesir bazen birbirini destekler bazen de catisir Ancak bircok durumda bu veri kulliyatinin varligi Yunan mitolojisinin bircok unsurunun guclu olgusal ve tarihsel koklerine sahip oldugunun guclu bir gostergesidir Edebi kaynaklarMitolojik anlatim Yunan edebiyatinin hemen hemen her turunde onemli bir rol oynar Ancak Yunan antik doneminden gunumuze kalan tek genel mitografik el kitabi Pseudo Apollodorus un Kutuphane idi Bu calisma sairlerin celiskili hikayelerini uzlastirmaya calisir ve geleneksel Yunan mitolojisi ile kahramanlik efsanelerini kapsamli olarak ozetler 1Atinali Apollodoros MO 180 125 arasinda yasadi ve bu konularin cogu hakkinda yazdi Yazilari koleksiyonun temelini olusturmus olabilir ancak Kutuphane olumunden cok sonra meydana gelen olaylari tartisir dolayisiyla adi Taklit Apollodorus dur 1868 de Gustave Moreau tarafindan yapilan Prometheus tablosu Prometheus efsanesi ilk once Hesiodos tarafindan dogrulandi ve daha sonra muhtemelen Aeschylus tarafindan Zincire Vurulmus Prometheus oyun Zincirsiz Prometheus Aeschylus ve Prometheus Pyrphoros dan olusan trajik oyun uclemesinin temelini olusturdu En eski edebi kaynaklar arasinda Homeros un iki destansi siiri Ilyada ve Odysseia vardir Diger sairler Epik Dongu yu tamamladi ancak bu daha sonraki ve daha kucuk siirler simdi neredeyse tamamen kayboldu Geleneksel isimlerine ragmen Homerik Ilahiler in Homeros ile dogrudan baglantisi yoktur En eskileri sozde Lirik cag in onceki bolumunden koro ilahileridir 7 Homeros un olasi cagdasi olan Hesiodos Theogonia Tanrilarin Kokeni adli eserinde tanrilarin soy kutuklerini halk hikayelerini ve etiyolojik efsanelerini ayrintili sekilde anlatarak dunyanin yaratilisini tanrilarin kokenini Titanlar ve Devler gibi en eski Yunan efsanelerini tam olarak aciklar Hesiod un ciftcilik hayati hakkinda ogretici bir siir olan Isler ve Gunler Prometheus Pandora ve Insanin Caglari efsanelerini de icerir Sair tanrilari tarafindan daha da tehlikeli hale getirilen tehlikeli bir dunyada basarili olmanin en iyi yolunu onerir Lirik sairler genellikle konularini efsanelerden aldilar ancak eserleri giderek daha az anlatili ve daha imali hale geldi Pindaros Bacchylides ve Simonides dahil olmak uzere Yunan lirik sairleri ve Theocritus ve Bion gibi pastoral sairler bireysel mitolojik olaylarla ilgilidir xii Mitoloji klasik Atina dramasi nin merkeziydi Trajik oyun yazarlari Aeschylus Sophocles ve Euripides olay orgulerinin cogunu kahramanlar cagi ve Truva Savasi efsanelerinden aldilar Buyuk trajik oykulerin cogu ornegin Agamemnon ve cocuklari Oedipus Jason Medea vb bu trajedilerde klasik bicimlerini aldi Komik oyun yazari Aristofanes ayrica Kuslar ve Kurbagalarda efsaneleri kullandi 8 Tarihciler Herodot ve Diodorus Siculus ve cografyacilar Pausanias ve Strabo Yunan dunyasinda dolasip ve duyduklari hikayeleri kaydederek bircok yerel mitoloji ve efsaneleri genellikle az bilinen alternatif versiyonlariyla sundu Ozellikle Herodot cesitli gelenekleri arastirdi ve Yunanistan ile dogu arasindaki catismalarda tarihi ya da mitolojik kokenleri buldu Herodot kokeni ve farkli kulturel kavramlarin harmanlanmasini bagdastirmaya calisti Helenistik ve Roma caglarinin siiri oncelikle kult egzersizinden daha ziyade edebi bir besteden olusur Ancak aksi takdirde kaybolacak bircok onemli ayrintiyi icerir Bu kategori asagidaki yazarlarin calismalarini icerir Romali sairler Ovid Statius Valerius Flaccus Seneca ve Virgil ile Servius un yorumu Gec Antik Cag in Yunan sairleri Nonnus Antoninus Liberalis ve Quintus Smyrnaeus Helenistik donem Yunan sairleri Rodoslu Apollonius Kallimahos Sozde Eratosthenes ve Parthenius Ayni donemlerden mitlere atifta bulunan nesir yazarlari arasinda Apuleius Petronius Lollianus ve Heliodoros sayilabilir Siirsel olmayan diger iki onemli kaynak Romali yazar tarzindaki Taklit Hyginus Yasli Philostratus ve Genc Philostratus un Hayalleri ve Callistratus un Aciklamalari adli Fabulae ve Astronomica dir Son olarak birkac Bizansli Yunan yazar daha once Yunan eserlerinden cokca turetilmis ama artik kayip olan mitolojinin onemli ayrintilarini verir Bu efsane koruyucularinin arasinda Arnobius Iskenderiyeli Hesychius Suda nin yazari John Tzetzes ve Selanik li Eustathius vardir Genellikle mitolojiyi Hristiyan bakis acisiyla ele almislardir Arkeolojik kaynaklar Romali sair Virgil burada besinci yuzyildan kalma el yazmasi Vergilius Romanusta resmedilmistir yazilarinin cogunda Yunan mitolojisinin ayrintilarini korumustur On dokuzuncu yuzyilda Alman amator arkeolog Heinrich Schliemann tarafindan Miken uygarligi nin kesfi ve Ingiliz arkeolog Arthur Evans tarafindan yirminci yuzyilda Girit te Minos medeniyeti nin kesfi Homeros destanlari hakkindaki bircok sorunun aciklanmasina yardim etti tanrilar ve kahramanlar hakkinda da bircok mitolojik ayrintiya arkeolojik kanit sagladi Ne yazik ki Miken ve Minos bolgelerindeki efsaneler ve ritueller hakkindaki kanitlar tanrilarin ve kahramanlarin belirli isimleri gecici olarak tanimlanmis olmasina ragmen Linear B yazisi hem Girit te hem de Yunanistan anakarasindaki eski bir Yunanca bicim esasen envanterleri kaydetmede kullanildigindan tamamen anitsaldir MO 8 yuzyil canak comleginin uzerindeki geometrik tasarimlar Truva dongusunden ve Herakles in maceralarindan sahneleri betimler Efsanelerin bu gorsel temsilleri iki nedenden dolayi onemlidir Birinci neden bircok Yunan efsanesi edebi kaynaklardan daha once vazolarin uzerine islenmistir Ornegin Herakles in on iki calismasindan yalnizca Cerberus seruveni cagdas bir edebi metinde gerceklesir Ikinci neden gorsel kaynaklar bazen mevcut herhangi bir edebi kaynakta kanitlanmayan efsaneleri veya efsanevi sahneleri temsil eder Bazi durumlarda geometrik sanatta bir efsanenin bilinen ilk temsili gec arkaik siirdeki bilinen ilk temsilinden birkac yuzyil once gelir Arkaik donem MO 750 500 Klasik MO 480 323 ve Helenistik MO 323 146 donemlerinde Homerik ve diger cesitli mitolojik sahneler belirir ve mevcut edebi kanitlari tamamlar Dunyanin kokenleri ve tanrilar Ask Her Seyi Fetheder ask tanrisi Eros un bir tasviri Michelangelo Merisi da Caravaggio tarafindan yaklasik 1601 1602 Yunan mitolojisine gore baslangicta Khaos vardi Yunanca anlami acik ya da bosluk olan Khaos Hesiodos a gore sonsuz bir bosluktur Bu bosluktan ilkin Gaia dogar sonrasinda Oluler Ulkesi nin en derin yeri Tartaros daha sonra Eros bazi kaynaklara gore Afrodit in oglu sonra yeralti karanligini simgeleyen Erebos ve yeryuzu karanligini simgeleyen Nyks Gece dogar Khaos Hesiodos un Thegonia sinda Khaos ve sonrasinda olanlari soyle anlatir Khaos tu hepsinden once var olan sonra genis goguslu Gaia Ana Toprak surekli saglam tabani butun olumsuzlerin onlar ki tepelerinde otururlar karli Olympos un ve yol yol topragin dibindeki karanlikTartaros ta Khaos tan Erebos ve kara Gece dogdu Gecedense Esir ve Gunisigi dogdu Erebos la sevisip birlesmesinden Gaia Anselm Feuerbach 1875 Uranos ve Gaia Duzensiz bosluktan ciktiktan sonra Gaia bir basina Uranos Gok ve Pontos u Deniz dogurur daglari yaratir Ardindan ogullari Uranos ve Pontos ile birlesir ve yaratilan evreni tanrisal varliklar ile doldurur Ilkin Uranos ile birlesir Bu birlesmeden alti erkek Okeanos Koios Krios Hyperion Iapetos Kronos alti disi Theia Rhea Themis Phoebe Tethys ve Mnemosyne olmak uzeri on iki tane titan Turkceye tepegoz olarak cevrilen ve tanrilara benzeyen uc Kyklop Brontes Gok gurultusu Simsek Arges Yildirim ve yuz kollu olarak anilan Hekatonkheirler Kottos Briareus dogdu Gaia Uranos Okeanos Krios Iapetos Rhea Mnemosyne Tethys Koios Hyperion Theia Themis Phoebe Kronos Titanlar Kykloplar Kottos Briareus Gyes Hekatonkheirler Annesi Gaia ile Pontos un birlesiminden deniz tanrilari ve tanricalari olusur Nereus Phorkys Thaumas Toprak Ana ve Deniz in uc oglu Eurybia ve Keto iki kizidir Pontos Pontos Nereus Thaumas Phorkys Keto Eurybia Yunan panteonu Nymphalar ve Satry Titanlarin devrilmesi ile Olymposlu tanrilarin basa gecmesinden sonra farkli bir duzen olusur Yeni tanri ve tanricalar tayin edilir Olymposlu on iki buyuk tanri Olimpos Dagi nda Zeusun gozetimi altinda ikamet eder Olymposlu tanrilarin yani sira Yunanlar farkli kirsal tanrilara da inanirdi Pan Cobanlarin tanrisi Nymphe Kirlarda su ve ormanlarda yasayan ikinci derece onemli tanricalar Naiadlar Suda yasayan dere veya irmaga bagli periler Salmakis Dryades Agac perileri Eurydike Dryadeslerin kardesi Agac ve ormanlari korurlar Satyrler Dogayi simgeleyen cinler Silenos Yaslanmis Satyrlere verilen genel addir Erinysler Oc alma tanricalari Alekto Tisiphone Megaira Hesperidler Okeanos irmaniginin otesinde altin elma bahcelerine bekcilik eden periler Harpyalar Kasirga tanricalari Aello Okypete Antik Yunan mitolojisinde tanrilar olaganustu yeteneklere sahip hastaliktan etkilenmeyen sadece bazen olagandisi durumlarda yaralanan olumsuz ve olumsuz olma ozelliklerinin yaninda nektar ve ambrosia ile beslendikleri icin solmayan genclige sahiptir Cogu tanri hayatin belirli yonleriyle iliskilidir Ornegin Aphrodite ask ve guzellik tanricasi Ares savas tanrisi Hades yeralti dunyasinin hukumdari Athena bilgelik ve savas tanricasi Poseidon denizin mutlak sahibidir Tanrilarin ve olumlulerin cagi Tanrilarin yalniz yasadigi cag ile insan iliskilerine ilahi mudahalenin sinirli oldugu cag arasinda kopru kurma tanrilarin ve olumlulerin birlikte hareket ettigi bir gecis cagiydi Bunlar gruplarin daha sonra oldugundan daha ozgurce karistigi dunyanin ilk gunleriydi Bu masallarin cogu daha sonra Ovid in Donusumler inde anlatilir ve genellikle iki konu grubuna ayrilir ask hikayeleri ve ceza hikayeleri Dionysos ile satirler Brygos Ressami tarafindan resmedilmis bir canagin ici Cabinet des Medailles Ask hikayeleri genellikle ensest ya da olumlu bir kadinin erkek bir tanri tarafindan bastan cikarilmasi ya da tecavuz edilmesini icerir ve bu da kahraman cocuklarla sonuclanir Hikayeler genellikle tanrilar ve olumluler arasindaki iliskilerin kacinilmasi gereken bir sey oldugunu one surer rizaya dayali iliskiler bile nadiren mutlu sonla biter 39Afrodit e Homeros Ilahisinde oldugu gibi birkac durumda tanricanin Aeneas i yapmak icin ile yattigi disi bir tanri olumlu bir erkekle ciftlesir Ikinci tur ceza hikayeleri Prometheus tanrilardan atesi caldiginda Tantalus nektari ve cok lezzetli tanri yemegi ambrosia yi Zeus un masasindan caldiginda ve onu onlara tanrilarin sirlarini ifsa eden konuklarina verdiginde Prometheus veya Lycaon kurbani icat ettiginde Demeter tarimi ve Gizemlerini Triptolemus ogrettiginde veya Marsyas u icat ettiginde ve Apollo ile bir muzik yarismasina girdiginde oldugu gibi bazi onemli kulturel eserlerin sahiplenilmesini veya icat edilmesini icerir Ian Morris Prometheus un maceralarini tanrilarin tarihi ile insanin tarihi arasinda bir yer olarak degerlendirir 291 Ucuncu yuzyila tarihlenen anonim bir papirus parcasi Dionysos un yeni tanriyi tanimasinda cok gec kalan Trakya krali Lycurgus un olumden sonraki hayata uzanan ve korkunc cezalarla sonuclanan cezasini canli sekilde tasvir eder 50 Dionysos un kultunu Trakya da kurmak icin gelis oykusu de Aeschylean uclemesinin konusuydu 28 Baska bir trajedide ise Pentheus Euripides in Bacchae Istefe krali tanriya saygisizlik ettigi ve onun Maenadlarina tanrinin disi tapanlarina casusluk yaptigi icin Dionysos tarafindan cezalandirilir 195 MO 340 dolaylarinda bir Apuliyen kirmizi figurlu kavanoz uzerinde ayrintili olarak Demeter ve Metanira Altes muzesi Berlin Eski bir halk masal motifine dayanan ve benzer bir konuyu isleyen baska bir hikayede Demeter Doso adinda yasli bir kadin kiligina girmis olan kendi kizi Persephone yi ariyordu ve Attika daki Eleusis Krali Celeus tarafindan misafirperverlikle karsilandi Demeter misafirperverligi nedeniyle Celeus a hediye olarak oglu Demophon u tanri yapmayi planladi ancak annesi Metanira iceri girip onu gordugu icin ayini tamamlayamadi Oglunun atese atip korkudan ciglik atmasi budala olumlulerin kavram ve ritueli anlamadigindan yakinan Demeter i kizdirdi Yunan diniYazar Ozhan Ozturk e gore Yunan dini gokyuzu simsek deniz ates ruzgar gibi tabiat elementlerinin ilahi nitelikler kazandirildigi tanrilarin sevgisi dualarla kazanmaya ofkesini ise kurbanlarla yatistirmaya calisan bir tabiat dini olup Yunan soylencelerinin cok azi tarihsel doneme dayanmakta buyuk cogunlugu Yunan uygarliginin koklerine dek inmektedir MO 8 yuzyilda yaziya gecirilmeye baslanan bu kadim soylenceler kamu hayatini derinden etkilemis MO 5 yuzyila gelindiginde tum festivallerde epik destanlarin anlatilmasi gelenek haline donusmustur Insanin Yaratilisi ve SoylarBir soylenceye gore baslangictan beridir insanlardan yana olan Prometheus insanin yaraticisidir Prometheus kil ve sudan yaptigi camurdan bedene hayat solugunu ufler Bir baska soylenceye gore ise insana ilk hayati ve ruhu veren Athena dir Ilk insan soyu Kronos un egemen oldugu zamanda olur Isler ve Gunler t 1539 Altin soy Kronos doneminde yasayan ilk soy olan altin soy Tanrilara denk kaygidan uzak rahat icinde ve kedersizdir Dunyada mevsim hep bahardir ve butun nimetleri onlarindir Toprak nimet sacar bitkiler kendiliginden buyurdu Uykuya dalar gibi oluyorlardi Olup topraga karistiklari vakit Zeus un emriyle iyi birer cin olurlar Gumus soy Zeus Kronos u egemenliginden edince tanrilar gumus soyu yaratti Coskulari olcutsuz olan ve tanrilara saygi duymayan gumus soyu Zeus topraga gomer ve yeralti cinleri olurlar Tunc soyu Ucuncu bir kusak yaratir Zeus Bunlar otekilere hic benzemez Guclu kuvvetlidirler yurekleri tas gibidir ve surekli savasmaktir isleri birbirlerini oldurmek Yok olup giderler sonunda Hades in karanligina Kahramanlar soyu Dorduncusu Yari tanri kahramanlarinin soyudur Insanligin adini yucelten daha bereketli ve daha becerikli olan bu soyda cetin savaslarla yok olup gider Bu soyu Homeros destanlarinda sozu gectigi icin eklemistir Demir soyu Hepsinden daha beter olur demir soylularin sonu 12 Tanri Tanrica ve GorevleriJacopo Zucchi tarafindan Tanrilarin ToplantisiZeus Gokyuzu ve Hava olaylari Poseidon Denizler Depremler ve Okyanuslar Demeter Tarim ve Bereket Hephaistos Demircilik ve Ates Ares Savas ve Yikim Hermes Hirsizlik Yolculuk Iletisim Dionisos Sarap Uzum Eglence Partiler Artemis Okculuk Ay Avcilik Bakirelik Afrodit Ask ve Guzellik Athena Bilgelik Savas Stratejisi ve Baris Hera Evlilik Bereket ve Aile Apollon Kehanet Durustluk ve Sanat Bati sanati ve edebiyatindaki motiflerBotticelli nin Venus un Dogusu y 1485 1486 tuval uzerine yagli boya Uffizi Floransa yeni bir pagan Antikcag gorusu icin yeniden canlandirilan bir Venus Pudica nin modern izleyiciler icin Ronesans ruhunu ozetledigi soylenir Hiristiyanligin yayginlasarak benimsenmesi efsanelerin popularitesini engellemedi Ronesans ta klasik donemin yeniden kesfiyle Ovidius un siirlerinin sairlerin oyun yazarlarinin muzisyenlerin ve sanatcilarin hayal gucunde buyuk bir etkisi oldu Ronesans in ilk yillarindan itibaren Leonardo da Vinci Michelangelo ve Rafael gibi sanatcilar daha geleneksel Hristiyan konularinin yani sira Yunan mitolojisinin Pagan konularini da resmettiler Latince ortami ve Ovidius un eserleri araciligiyla Yunan efsaneleri Italya da Petrarch Boccaccio ve Dante gibi Orta Cag ve Ronesans sairlerini etkiledi Ikarus Icin Agit Herbert James Draper 1898 Kuzey Avrupa da Yunan mitolojisi gorsel sanatlari hicbir zaman o kadar etkilemese de edebiyata etkisi cok acikti Ingiliz hayal gucu Chaucer ve John Milton ile baslayan ve Shakespeare le devam eden ve 20 yuzyilda a kadar suren Yunan mitolojisince ateslendi Fransa da Racine ve Almanya da Goethe antik efsaneleri yeniden isleyerek Yunan dramasini yeniden canlandirdi 18 yuzyil aydinlanmasinda Yunan mitolojisine karsi Avrupa capinda bir tepki dogsa da mitoloji tiyatro yazarlari icin onemli bir esin kaynagi olmaya devam etti Bunun ornekleri arasinda Handel ve Mozart in operalari icin yazilan librettolar vardir 18 yuzyilin sonuna dogru Romantizm Yunan mitolojisi de dahil olmak uzere Yunanca her seye karsi bir hayranlik dalgasi baslatti Britanya da Yunan trajedilerinin ve Homeros un yeni cevirileri Alfred Tennyson Keats Byron ve Shelley gibi cagdas sairlere ve Leighton ve Lawrence Alma Tadema gibi ressamlara ilham verdi Christoph Gluck Richard Strauss Jacques Offenbach ve pek cogu Yunan mitolojisinin konularina besteler yapti Thomas Bulfinch ve Nathaniel Hawthorne gibi 19 yuzyil Amerikali yazarlar klasik donem efsaneleri anlasilmadan Ingiliz ve Amerikan edebiyatinin anlasilamayacagi gorusundeydi Daha yakin zamanlarda klasik temalar Fransiz tiyatrosunda Jean Anouilh Jean Cocteau ve Jean Giraudoux ABD tiyatrosunda Eugene O Neill ve Ingiliz tiyatrosunda T S Eliot tarafindan yeniden yorumlandi Nesirde benzer bir yeniden yorumlama James Joyce ve Andre Gide tarafindan gerceklestirildi Kaynakca a b Graf Fritz 2009 1993 Greek Mythology An Introduction translated by T Marier Baltimore Johns Hopkins University Press 9780801846571 Alms Anthony 2007 Theology Trauerspiel and the Conceptual Foundations of Early German Opera Hard Robin 2003 Sources of Greek Myth The Routledge Handbook of Greek Mythology based on H J Rose s A Handbook of Greek mythology London Routledge 978 0 415 18636 0 a b c Miles Geoffrey 1999 The Myth kitty in Classical Mythology in English Literature A Critical Anthology Chicago 978 0 415 14754 5 a b c d e f g h Greek Mythology Encyclopaedia Britannica 2002 Klatt Mary J and Antoinette Brazouski 1994 Preface in Children s Books on Ancient Greek and Roman Mythology An Annotated Bibliography Greenwood Press 978 0 313 28973 6 Herodotus in particular searched the various traditions presented him and found the historical or mythological roots in the confrontation between Greece and the East P Cartledge The Spartans 60 and The Greeks 22 Pasiphae 15 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopedia Greek Gods Spirits Monsters Jane Henle Greek Myths A Vase Painter s Notebook Bloomington Indiana University Press 1973 0 253 32636 2 Homer Iliad 8 An epic poem about the Battle of Troy 366 369 Hesiod Theogony 116 122 3 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gantz p 3 West pp 192 193 line 116 West p 193 notes that although grammatically neuter Chaos is treated as female As discussed by both West and Gantz some have argued that Chaos represented the gap between heaven and earth According to Gantz p 4 With regard to all three of these figures Gaia Tartaros and Eros we should note that Hesiod does not say they arose from as opposed to after Chaos although this is often assumed For example Morford p 57 makes these three descendants of Chaos saying they came presumably out of Chaos just as Hesiod actually states that from Chaos came Erebus and dark Night Tripp p 159 says simply that Gaia Tartarus and Eros came out of Chaos or together with it Caldwell p 33 n 116 122 however interprets Hesiod as saying that Chaos Gaia Tartarus and Eros all are spontaneously generated without source or cause Later writers commonly make Eros the son of Aphrodite and Ares though several other parentages are also given Gantz pp 4 5 Bedrettin Comert Mitoloji ve Ikonografi Gantz p 4 Hesiod Theogony 123 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Theog 116 vd Azra Erhat Mitoloji Sozlugu s 115 Hesiodos Theog 126 vd Hesiodos Thegonia da Adli 132 138 Arsivlenmis kopya 21 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2017 Thegonia 139 146 Hesiod calls them the Ouranids Theogony 502 A on Apollonius Rhodius 1 1165c notes in the says that Aegaeon was the son of Earth and Sea lived in the sea and fought on the side of the Titans noted in M L West Eumelos A Corinthian Epic Cycle The Journal of Hellenic Studies 122 2002 pp 109 133 p 111 Ultimately from pont eh1 pn t h1 path see Etymological Dictionary of Greek Brill 2009 p 1221 Rengel Marian 2009 Greek and Roman Mythology A to Z Infobase Publishing ss 119 ISBN 9781604134124 Morford Mark P O 1999 Classical Mythology New York Oxford University Press ss 98 103 ISBN 9780195143386 Turner Patricia 2001 Dictionary of Ancient Deities Oxford University Press ss 387 ISBN 9780195145045 H W Stoll Religion and Mythology of the Greeks 8 W H Roscher Ausfuhrliches Lexikon der Gr u Rom Mythologie 1909 1379f finds eighteen variants for Pan s genealogy IL XX 6 vid Arsivlenmis kopya 7 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2017 31 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2017 Alkibiades Sol 215 d d Arsivlenmis kopya 26 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2017 Arsivlenmis kopya 26 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2017 5 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2017 H W Stoll Religion and Mythology of the Greeks 4 Homeric Hymn to Aphrodite 75 109 12 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Morris Ian 2000 Archaeology As Cultural History 978 0 631 19602 0 Weaver John B 1998 Introduction in The Plots of Epiphany Berlin 978 3 11 018266 8 Bushnell Rebecca W 2005 Helicocentric Stoicism in the Saturnalia The Egyptian Apollo in Medieval A Companion to Tragedy 978 1 4051 0735 8 Trobe Kala 2001 Dionysus in Invoke the Gods 978 0 7387 0096 0 Nilsson Martin P 1940 The Religion of Eleusis in Greek Popular Religion 1 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York Columbia University Press p 50 1 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Homeric Hymn to Demeter 255 274 16 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Ozhan Ozturk Dunya Mitolojisi Nika Yayinlari Ankara 2016 ISBN 978 605 8389199 s 1238 1239 Bedrettin Comert Mitoloji ve Ikonografi s 17 Hesiodou tou Askraiou Erga kai hemerai Hesiodi Ascraei Opera et dies Di Esiodo Ascreo I lavori e le giornate opera con L codici riscontrata emendata la versione latina aggiunta l italiana in terze rime con annotazioni Firenze Nella Stamperia Carli 15 Sub 1808 Internet Archive vasitasiyla Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Arsivlenmis kopya 12 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2017 Azra Erhat Mitoloji Sozlugu s 275 a b c Greek mythology Encyclopaedia Britannica 2002 L Burn Greek Myths 75 Miles Geoffrey Ed 2006 Classical Mythology in English literature A Critical Anthology Routledge ISBN 0415147557 OCLC 912455670 l Burn Greek Myths 75 l Burn Greek Myths 75 76 Klatt Brazouski Ancient Greek and Roman Mythology 4 Birincil kaynaklar Yunan ve Roma Aeschylus Orijinal dilde yazi metni Perseus program 17 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aeschylus Orijinal dilde yazi metni Perseus program 2 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Apollodorus Library and Epitome Orijinal dilde yazi metni Perseus program 2 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Apollonius of Rhodes Argonautica Book I Orijinal dilde yazi metni Sacred Texts 12 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cicero Orijinal dilde yazi metni the Latin Library 10 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cicero Tusculanae resons Orijinal dilde yazi metni the Latin Library 15 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Herodotus I Orijinal dilde yazi metni the Sacred Texts 16 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hesiod Works and Days 1 olu kirik baglanti Hugh G Evelyn White Homer Iliad Orijinal dilde yazi metni Perseus program 27 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Homeric Hymn to Aphrodite 2 olu kirik baglanti by Homeric Hymn to Demeter Orijinal dilde yazi metni Perseus project 2 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Homeric Hymn to Hermes Ingilizce Online Medieval and Classical Library 25 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ovid Metamorphoses Orijinal dilde yazi metni Latin Library 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pausanias Pindar Pythian Odes Pythian 4 For Arcesilas of Cyrene Chariot Race 462 BC Orijinal dilde yazi metni Perseus program 17 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Plato Orijinal dilde yazi metni Perseus program 17 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Plato Orijinal dilde yazi metni Perseus program 29 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ikincil kaynaklar Ackerman Robert 1991 Introduction Prolegomena to the Study of Greek Religion by Jane Ellen Harrison Reprint ed Princeton University Albala Ken G Johnson Claudia Durst Johnson Vernon E 2000 Origin of Mythology Understanding the Odyssey Courier Dover Publications Algra Keimpe 1999 The Beginnings of Cosmology The Cambridge Companion to Early Greek Philosophy Cambridge University Press Allen Douglas 1978 Early Methological Approaches Structure amp Creativity in Religion Hermeneutics in Mircea Eliade s Phenomenology and New Directions Walter de Gruyter Argonaut Encyclopaedia Britannica 2002 Betegh Gabor 2004 The Interpretation of the poet The Derveni Papyrus Cambridge University Press Bonnefoy Yves 1992 Kinship Structures in Greek Heroic Dynasty Greek and Egyptian Mythologies University of Chicago Press Bulfinch Thomas 2003 Greek Mythology and Homer Bulfinch s Greek and Roman Mythology Greenwood Press Burkert Walter 2002 Prehistory and the Minoan Mycenaen Era Greek Religion Archaic and Classical translated by John Raffan Blackwell Publishing Burn Lucilla 1990 Greek Myths University of Texas Press Bushnell Rebecca W 2005 Helicocentric Stoicism in the Saturnalia The Egyptian Apollo Medieval A Companion to Tragedy Blackwell Publishing Chance Jane 1994 Helicocentric Stoicism in the Saturnalia The Egyptian Apollo Medieval Mythography University Press of Florida Caldwell Richard 1990 The Psychoanalytic Interpretation of Greek Myth Approaches to Greek Myth Johns Hopkins University Press Calimach Andrew 2002 The Cultural Background Lovers Legends The Gay Greek Myths Haiduk Press Cartledge Paul A 2002 Inventing the Past History v Myth The Greeks Oxford University Press Cartledge Paul A 2004 The Spartans translated in Greek Livanis Cashford Jules 2003 Introduction The Homeric Hymns Penguin Classics Dowden Ken 1992 Myth and Mythology The Uses of Greek Mythology Routledge UK Dunlop John 1842 Romances of Chivalry The History of Fiction Carey and Hart Edi Baccheschi Giotto Milano 1966 Edith Hamilton Mitologya 1968 Edmunds Lowell 1980 Comparative Approaches Approaches to Greek Myth Johns Hopkins University Press Enciclopedia italiana Treccani Roma 1949 1960 Euhemerus Encyclopaedia Britannica 2002 Frederick Antal La pittura fiorentina Torino 1969 Foley John Miles 1999 Homeric and South Slavic Epic Homer s Traditional Art Penn State Press Gale Monica R 1994 The Cultural Background Myth and Poetry in Lucretius Cambridge University Press G C Argan Storia dell arte italiana 3 cilt Floransa 1968 Greek Mythology Encyclopaedia Britannica 2002 Greek Religion Encyclopaedia Britannica 2002 Griffin Jasper 1986 Greek Myth and Hesiod The Oxford Illustrated History of Greece and the Hellenistic World edited by John Boardman Jasper Griffin and Oswyn Murray Oxford University Press Grimal Pierre 1986 Argonauts The Dictionary of Classical Mythology Blackwell Publishing Hacklin Joseph 1994 The Mythology of Persia Asiatic Mythology Asian Educational Services Hanson Victor Davis Heath John 1999 Who Killed Homer translated in Greek by Rena Karakatsani Kakos Hard Robin 2003 Sources of Greek Myth The Routledge Handbook of Greek Mythology based on H J Rose s A Handbook of Greek mythology Routledge UK Heracles Encyclopaedia Britannica 2002 Jung Carl Gustav Kerenyi Karl 2001 Prolegomena Essays on a Science of Mythology Reprint ed Princeton University Press Jung C J 2002 Troy in Latin and French Joseph of Exeter s Ylias and Benoit de Sainte Maure s Roman de Troie Science of Mythology Routledge UK Kelly Douglas 2003 Sources of Greek Myth An Outline of Greek and Roman Mythology Douglas Kelly Kelsey Francis W 1889 A Handbook of Greek Mythology Allyn and Bacon Kirk Geoffrey Stephen 1973 The Thematic Simplicity of the Myths Myth Its Meaning and Functions in Ancient and Other Cultures University of California Press Kirk Geoffrey Stephen 1974 The Nature of Greek Myths Harmondsworth Penguin Klatt J Mary Brazouski Antoinette 1994 Preface Children s Books on Ancient Greek and Roman Mythology An Annotated Bibliography Greenwood Press Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae Artemis Verlag 1981 1999 Miles Geoffrey 1999 The Myth kitty Classical Mythology in English Literature A Critical Anthology University of Illinois Press Morris Ian 2000 Archaeology As Cultural History Blackwell Publishing myth Encyclopaedia Britannica 2002 Nagy Gregory 1992 The Hellenization of the Indo European Poetics Greek Mythology and Poetics Cornell University Press Nilsson Martin P 1940 The Religion of Eleusis Greek Popular Religion Columbia University Press North John A Beard Mary Price Simon R F 1998 The Religions of Imperial Rome Classical Mythology in English Literature A Critical Anthology Cambridge University Press Papadopoulou Thalia 2005 Introduction Heracles and Euripidean Tragedy Cambridge University Press Percy William Armostrong III 1999 The Institutionalization of Pederasty Pederasty and Pedagogy in Archaic Greece Routledge UK P M Bardi Velazquez Milano 1968 Poleman Horace I March 1943 Review of Ouranos Varuna Etude de mythologie comparee indo europeenne by Georges Dumezil Journal of the American Oriental Society American Oriental Society 63 1 78 79 JSTOR 594160 Reinhold Meyer October 20 1970 The Generation Gap in Antiquity Proceedings of the American Philosophical Society American Philosophical Society 114 5 347 365 JSTOR 985800 Rose Herbert Jennings 1991 A Handbook of Greek Mythology Routledge UK Segal Robert A 1991 A Greek Eternal Child Myth and the Polis edited by Dora Carlisky Pozzi John Moore Wickersham Cornell University Press Segal Robert A April 4 1990 The Romantic Appeal of Joseph Campbell Christian Century Christian Century Foundation Segal Robert A 1999 Jung on Mythology Theorizing about Myth Univ of Massachusetts Press Stoll Heinrich Wilhelm translated by R B Paul 1852 Handbook of the religion and mythology of the Greeks Francis and John Rivington Trobe Kala 2001 Dionysus Invoke the Gods Llewellyn Worldwide Trojan War Encyclopaedia The Helios 1952 Troy Encyclopaedia Britannica 2002 Volume Hellas Article Greek Mythology Encyclopaedia The Helios 1952 Walsh Patrick Gerald 1998 Liberating Appearance in Mythic Content The Nature of the Gods Oxford University Press Weaver John B 1998 Introduction The Plots of Epiphany Walter de Gruyter Winterbourne Anthony 2004 Spinning and Weaving Fate When the Norns Have Spoken Fairleigh Dickinson University Press Wood Michael 1998 The Coming of the Greeks In Search of the Trojan War University of California Press II Vangelo secondo Matteo Salvatore Quasimodo MilanoAyrica bakinizWikimedia Commons Greek mythology 11 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Yunan Roma mitolojisi ve ikonografisi LIMC France 25 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Klasik edebiyat eserleri Martin P Nilsson The Mycenaean Origin of Greek Mythology 12 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Yunan Mitolojisi Greek Myths 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde