İdumala (Gücüce: იდუმალა; okunuşu: "idumala"), Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Aspindza Belediyesi'nde bir köydür. Kura Nehri'nin bir kolu olan Oşora Çayı vadisinin aşağı kesiminde, bu derenin kıyısında, deniz seviyesinden 1.100 metre yükseklikte yer alır. Aspindza kasabasına 3 km uzaklıktadır.
İdumala, Oşora köyüyle birlikte İdumala temini oluşturmaktadır.
Tarihçe
İdumala adı, Gürcüce "idumali" (იდუმალი; Türkçe: saklı, gizli) kelimesinden türemiştir ve "saklı yer", "saklı köy" anlamına gelir.
İdumala'nın 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde yer alması, buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Erken ve geç orta çağda Gürcü devletleri idaresinde bulunan köyü 16. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlılar Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago'dan ele geçirdi. 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde İdumala (ایدومالە) olarak kaydedilmiş olan köy, Ahısha livasının Aspinza nahiyesine bağlıydı. Köyde ispenç vergisi vermekle yükümlü 17 hane yaşıyordu. Hane resileri Baduça, Papuna, Batata, Grigol, Mahara, Tevdore, Pavlia, İvane, Yaralı gibi adlar taşıyordu. Bu adlar İdumala'nın o tarihte Hristiyan bir Gürcü köyü olduğunu göstermektedir. Köyde buğday, arpa, çavdar, darı tarımı, arıcılık ve şarapçılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu.
Yaklaşık 250 yıl Osmanlı egemenliğinde kalan İdumala, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Çarlık Rusyası'nın eline geçti. Bu dönemde Gürcistan bu imparatorluğun bir parçasıydı ve köy bu şekilde yeniden Gürcistan'a katılmış oldu. Köyün Osmanlı döneminde Müslümanlaşan nüfusu 1944 yılında Sovyet yönetimi tarafından Orta Asya'ya sürülmüştür.
İdumala köyünde, köylüler tarafından inşa edilen bir cami bulunmaktadır. İnşa tarihi bilinmeyen bu caminin çevre köylerdeki camiler gibi 19. yüzyılın sonlarında, Rus idaresi sırasında inşa edildiği söylenebilir. Dikdörtgen planlı (7,80 x 9,95 m) yapının çatı örtüsü tamamen yıkılmıştır. Bununla birlikte kalıntılar İdumala Camisi'nin kubbeli bir yapı olduğunu göstermektedir.
Nüfus
2014 yılı verilerine göre köyde 299 kişi yaşıyordu. Nüfusun çoğunluğu Gürcülerden oluşuyordu.
Yılı | Nüfus |
---|---|
2002 | 386 |
2014 | 299 |
Kaynakça
- ^ a b Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 118 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ]
- ^ Mariam Balasania, Samtshe-Cavaheti Yer Adları (Gürcüce), Tiflis, 216, s. 169.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 138, II. cilt (1941) s. 139". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
- ^ Nebi Gümüş - Nicole Kancal-Ferrari, Ahıska Bölgesindeki Türk İslam Mimarı Yadigarları, İstanbul, 2019, s. 532, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Idumala Gucuce იდუმალა okunusu idumala Gurcistan in Samtshe Cavaheti bolgesinde Aspindza Belediyesi nde bir koydur Kura Nehri nin bir kolu olan Osora Cayi vadisinin asagi kesiminde bu derenin kiyisinda deniz seviyesinden 1 100 metre yukseklikte yer alir Aspindza kasabasina 3 km uzakliktadir Idumala koyu Idumala Osora koyuyle birlikte Idumala temini olusturmaktadir TarihceIdumala koyunden Osora Dagi nin gorunumu Idumala adi Gurcuce idumali იდუმალი Turkce sakli gizli kelimesinden turemistir ve sakli yer sakli koy anlamina gelir Idumala nin 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde yer almasi buranin eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir Erken ve gec orta cagda Gurcu devletleri idaresinde bulunan koyu 16 yuzyilin son ceyreginde Osmanlilar Gurcu atabeglerin yonettigi Samtshe Saatabago dan ele gecirdi 1595 tarihli Osmanli tahrir defterinde Idumala ایدومالە olarak kaydedilmis olan koy Ahisha livasinin Aspinza nahiyesine bagliydi Koyde ispenc vergisi vermekle yukumlu 17 hane yasiyordu Hane resileri Baduca Papuna Batata Grigol Mahara Tevdore Pavlia Ivane Yarali gibi adlar tasiyordu Bu adlar Idumala nin o tarihte Hristiyan bir Gurcu koyu oldugunu gostermektedir Koyde bugday arpa cavdar dari tarimi aricilik ve sarapcilik yapiliyor koyun ve domuz besleniyordu Yaklasik 250 yil Osmanli egemenliginde kalan Idumala 1828 1829 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Carlik Rusyasi nin eline gecti Bu donemde Gurcistan bu imparatorlugun bir parcasiydi ve koy bu sekilde yeniden Gurcistan a katilmis oldu Koyun Osmanli doneminde Muslumanlasan nufusu 1944 yilinda Sovyet yonetimi tarafindan Orta Asya ya surulmustur Idumala koyunde koyluler tarafindan insa edilen bir cami bulunmaktadir Insa tarihi bilinmeyen bu caminin cevre koylerdeki camiler gibi 19 yuzyilin sonlarinda Rus idaresi sirasinda insa edildigi soylenebilir Dikdortgen planli 7 80 x 9 95 m yapinin cati ortusu tamamen yikilmistir Bununla birlikte kalintilar Idumala Camisi nin kubbeli bir yapi oldugunu gostermektedir Nufus2014 yili verilerine gore koyde 299 kisi yasiyordu Nufusun cogunlugu Gurculerden olusuyordu Yili Nufus2002 3862014 299Kaynakca a b Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 118 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7 Mariam Balasania Samtshe Cavaheti Yer Adlari Gurcuce Tiflis 216 s 169 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 138 II cilt 1941 s 139 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Subat 2021 Nebi Gumus Nicole Kancal Ferrari Ahiska Bolgesindeki Turk Islam Mimari Yadigarlari Istanbul 2019 s 532 ISBN 978 975 17 4362 6