Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
İskandinav mitolojisinde Iðunn, elma ve gençlikle ilişkilendirilen bir tanrıçadır. Bu elmalar İskandinav tanrılarına sonsuz gençlik ve güzellik sağlamaktadır. Iðunn, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da tasdik edilmiştir. Her iki kaynakta da, skaldik şiir tanrısı Bragi'nin karısı ve ayrıca Şiirsel Edda'da elmaların bekçisi ve ebedi gençliğin bahanesi olarak tanımlanmaktadır.
Nesir Edda, Loki'nin bir zamanlar jötunn Þjazi tarafından Iðunn'u Asgard'dan bir ormana çekmeye zorlandığını ve ona ilginç elmalar vadettiğini anlatır. Þjazi, kartal şeklinde İðunn'u ormandan kapıp evine götürür. Iðunn'un yokluğu tanrıların yaşlanmasına ve ağlamasına neden olur ve ortadan kaybolmasının Loki'nin sorumlu olduğunu anlarlar. Loki, onu bir şahin kılığında geri döneceğine söz verir ve onu Þjazi'nin evinde yalnız bulur. Onu bir deliye çevirir ve Asgard'a geri götürür. Þjazi, Iðunn'un gittiğini öğrendikten sonra bir kartala dönüşür ve öfkeyle Loki'nin peşine düşer. Tanrılar Asgard'da bir ateş yakar ve Loki tarafından aniden durduktan sonra Þjazi'nin tüyleri alev alır, düşer ve tanrılar onu öldürür.
Iðunn'u çevreleyen, doğurganlığa potansiyel bağlantılar ve onun Proto-Hint-Avrupa dinindeki potansiyel kökenleri de dahil olmak üzere bir dizi teori. Uzun zamandır sanat eserleri konusu olan Iðunn, modern popüler kültürde bazen referans olarak alınmaktadır.
Ad kökeni
| Wikimedia Commons'ta Iðunn ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
İðunn adı çeşitli şekillerde "her zaman genç", "gençleştirici" veya "gençleştirici" anlamlarıyla açıklanmıştır. Modern İngiliz alfabesinde eth (ð) karakteri bulunmadığından, Iðunn bazen Idun, Idunn veya Ithun olarak İngilizleştirilir. Bazen kadınlığı belirtmek için -a eki kullanılır ve bu da Iduna ve Idunna gibi formlarla sonuçlanır.
Iðunn adı çeşitli tarihi kaynaklarda kişisel bir isim olarak görünür ve Landnámabók, İzlanda'da pagan döneminden (10. yüzyıl) beri kişisel bir isim olarak kullanıldığını kaydeder. Landnámabók, Iðunn adıyla iki kadın vakası kaydeder; İlk yerleşimcilerin kızı Iðunn Arnardóttir ve kitapta kaydedilen ilk yerleşimcilerden birinin torunu Iðunn Molda-Gnúpsdóttir. Iðunn adı, Eski İngilizce adı Idonea'nın kökeni olarak teorize edilmiştir. 19. yüzyıl yazarı Charlotte Mary Yonge, Idonea'nın Idunn'dan türetilmesinin "neredeyse kesin" olduğunu yazıyor ve Idonea, Latin idoneus'un (fit) dişili olsa da, Romantizm ülkelerindeki yokluğunun bir gösterge olarak alınabileceğine dikkat çekiyor. bu, gençliğin elmalarının kuzey tanrıçasının yalnızca klasikleştirilmesiydi."
19. yüzyıl bilim insanı Jacob Grimm, idisi ile potansiyel bir etimolojik bağlantı önerdi. Grimm, "tanrıça Idunn'un orijinal şekliyle muhtemelen bağlantılı olabileceğini" belirtir. Grimm ayrıca, Iðunn'un başka bir adla bilinmiş olabileceğini ve "Iðunn'un Saem. 89a tarafından Elfçe bir kelime gibi göründüğünü belirtir. ama tanrıça için başka bir isim duymuyoruz. "
Tasdik
Iðunn, Şiirsel Edda Lokasenna'da yer alır. Şiirsel Edda'nın bazı modern baskılarında, geç şiiri Hrafnagaldr Óðins'te yer alır.
Iðunn, ikisinin bygir tarafından düzenlenen bir ziyafete katıldığı Lokasenna şiirinin düzyazı girişinde Bragi'nin eşi olarak tanıtıldı. 16, 17 ve 18 kıtalarında Loki, Bragi'ye hakaret ettikten sonra Loki ve Iðunn arasında diyalog başlar. 16. kıtada, Iðunn (burada Idunn olarak İngilizleştirilmiştir) diyor ki:
Idunn dedi ki:
Senden Bragi, kan akrabalarına bir hizmet yapmanı istiyorum.
ve tüm evlat edinme ilişkileri,
Loki'ye suçlu sözler söylememelisin,
Ægir'in salonunda.
Loki şunları söyledi:
Sessiz ol Idunn, beyan ediyorum tüm bu kadınların içinde
sen en çılgınsın
Kollarını koyduğundan beri, yıkanmışsın
kardeşinin katili hakkında
Idunn dedi ki:
Loki'ye suçlu sözler söylemiyorum,
Ægir'in salonunda
Bragi'yi susturdum, birayla konuşkan olan;
ve tüm canlılar onu sever.
Bu görüşmede Loki, Iðunn'u kardeşinin katili ile yatmakla suçladı. Ancak, ne bu kardeş ne de katil, hayatta kalan başka hiçbir kaynakta açıklanmıyor. [9] Daha sonra tanrıça Gefjon konuşur ve şiir sırayla devam eder.
Hrafnagaldr Óðins şiirinde, İðunn hakkında ek bilgi verilir, ancak bu bilgiler başka türlü dikkate alınmaz. Burada Iðunn, elflerin soyundan, "İvaldi'nin büyük çocuklarından" biri ve hanelerde yaşayan bir konut olarak tanımlanır. Stanza 6 okur:
Konutlarda yaşıyor,
İleri görüşlü Dís,
Yggdrasil'den
Kül battı,
Alfen ırkının
İsmi Idun'dur,
En gencidir İvaldi'nin
Büyük çocukları arasından.
Nesir Edda
Iðunn, Nesir Edda'da Gylfaginning kitabının 26. bölümünde tanıtıldı. Burada Iðunn, Bragi'nin içinde elma sakladığı "eski"(dişbudak ağacından yapılmış ve genellikle kişisel eşyalarını taşımak için kullanılan tahta bir kutu) karısı ve bekçisi olarak tanımlanıyor. Elmalar, yaşlanmaya başladıklarında tanrılar tarafından ısırılır ve daha sonra yeniden gençleşir, bu Ragnarök'e kadar olduğu söylenir. Gangleri (kılık değiştirmiş Kral Gylfi olarak tanımlanır), ona tanrıların büyük ölçüde İðunn'un iyi niyetine ve ilgisine bağlı olduğunu söyler. High, kahkahayla, talihsizliğin bir kez yaklaştığını, Gangleri'ye bundan bahsedebileceğini, ancak önce daha çok Şir'in adını duyması gerektiğini ve tanrılar hakkında bilgi vermeye devam ettiğini söyler.
Skáldskaparmál kitabında Idunn, ilk bölümünde (55 numaralı) Asgard'da Ægir için bir ziyafette tahtlarında oturan sekiz ásynjur'dan (tanrıçalardan) biri olarak bahsedilir. 56. bölümde Bragi, Ægir'e İðunn'un jötunn Þjazi tarafından kaçırılmasını anlatır. Bragi, bir kartala (kılık değiştirmiş Þjazi) direğe vurduktan sonra Loki'nin kendisini kuşa sıkışmış bulduğunu söyler. Loki, ayakları taşlara, çakıllara ve ağaçlara çarparak gökyüzüne daha da çekilir. Loki, kollarının omuzlarından çekilebileceğini hisseder. Loki bağırır ve kartala ateşkes için yalvarır ve kartal, Iðunn'un elmalarıyla Asgard'ın dışına çıkması için ciddi bir yemin etmedikçe Loki'nin özgür olamayacağını söyler. Loki, Þjazi'nin koşullarını kabul eder ve arkadaşları Odin ve Hœnir'in yanına döner. Þjazi ve Loki üzerinde anlaşmaya vardıklarında Loki, Iðunn'u Asgard'dan "belirli bir ormana" çeker, ona tutmaya değer bulacağı bazı elmalar bulduğunu söyler ve Iðunn'a kendi elmalarını yanında getirmesi gerektiğini söyler. Böylece onları keşfettiği elmalarla karşılaştırabilsin. Þjazi kartal şeklinde gelir, Iðunn'u kapar, onunla uçar ve onu evine, Þrymheimr'a götürür.
Æsir, Idunn'un ortadan kaybolmasıyla yaşlanmaya başlar. Æsirler, İðunn en son görüldüğünde birbirlerine sordukları bir şeye toplanırlar. Æsir, Iðunn'un en son Loki ile Asgard'ın dışına çıkarken görüldüğünü fark etti ve bu yüzden Loki'yi tutuklayıp içeri getirdiler. Loki, ölüm ve işkenceyle tehdit edilir. Dehşete kapılan Loki, tanrıça Freyja ona "şahin şeklini" verirse Jötunheimr diyarında Iðunn'u arayacağını söylüyor. Freyja şahin şeklini Loki'ye ödünç verir ve onunla kuzeye Jötunheimr'a uçar. Bir gün sonra Loki, Þjazi'nin evine gelir. Orada Þjazi'nin bir teknede denizde olduğunu ve Iðunn'un evde yalnız olduğunu öğrenir. Loki onu bir cevize çevirir, pençeleri arasında tutar ve olabildiğince hızlı bir şekilde onunla uzaklaşır.Þjazi eve geldiğinde, Iðunn'un gittiğini görür. Þjazi "kartal şeklini alır" ve Loki'yi kovalayarak fırtına rüzgarına neden olur. Æsirler, bir cevizle uçan bir şahin ile peşinde koşan kartalı görürler, bu yüzden bir sürü odun talaşı çıkarırlar. Şahin, Asgard'ın tahkimatının üzerinden uçar ve duvarın yanına düşer. Ancak kartal, şahini kaçırıyor ve duramıyor. Tüyleri alev alır ve kartal Asgard'ın kapılarına düşer. Æsir jötunn Þjazi'yi öldürür "ve bu cinayet çok ünlüdür."
10. bölümde Bragi'ye atıfta bulunmanın bir yolu olarak "İðunn'un kocası" verilmiştir. 86. bölümde, İðunn'a atıfta bulunmanın yolları verilmiştir: "Bragi'nin karısı", "elmaların bekçisi" ve elmaları "Æsir''in eski ilacı". Ek olarak, Þjazi tarafından kaçırılma hikâyesiyle bağlantılı olarak, "shejazi'nin ganimeti" olarak anılabilir. Hvinir'in skald Þjóðólfr'sinin, Iðunn'un kaçırılmasının bir tasvirini içeren, aldığı zengin ayrıntılara sahip bir kalkanın uzun bir tanımını verdiği 10. yüzyıl şiiri Haustlöng'den bir pasaj. Haustlöng'ün alıntı yapılan bölümlerinde Iðunn, "İsir'in asırlık tedavisini bilen hizmetçi", "tanrıların hanımı", "ale-Gefn", "İsir'in kız arkadaşı" ve bir zamanlar adıyla anılır. .
33. bölümde Iðunn, Ægir'i ziyaret eden altı ásynjur'dan biri olarak gösteriliyor. Iðunn, ásynjur listesinde yer aldığı 75. bölümde Nesir Edda'da son kez görünür.
Teoriler
Elmalar ve doğurganlık
Iðunn'la ilgili hayatta kalan bazı hikâyeler, gençlik-koruyan elmalarına odaklanıyor. İngiliz bilim insanı Hilda Ellis Davidson, elmaları Germen paganizmindeki dini uygulamalarla ilişkilendirir. Norveç'teki 9. yüzyıl Oseberg gemi mezarlığında elma kovaları bulunduğunu ve Cermen halklarının ilk mezarlarında meyve ve kuruyemişlerin (Skáldskaparmál'da bir fındığa dönüştürüldüğü tanımlanmıştır) bulunduğunu belirtiyor. İngiltere'de ve Avrupa kıtasının başka yerlerinde sembolik bir anlamı olabilir ve aynı zamanda fındık hala Güneybatı İngiltere'de tanınan bir doğurganlık sembolüdür.
Davidson, büyük Vanir tanrısı için elçi olarak hareket eden Skírnir'in güzel Gerðr'ı etkilemek için verdiği on bir "altın elma" örneğini aktararak, İskandinav mitolojisindeki doğurganlıkla ilişkilendirilen bir grup tanrı olan Vanir ile elma arasında bir bağlantı olduğunu kaydeder. Freyr, Skírnismál'in 19. ve 20. kıtalarında. Gerðr, Skírnismál'da kardeşinin katilinden 16. stanza'da bahseder, Davidson'un ifade ettiği gibi, Gerðr'ın Iðunn ile bu şekilde benzer oldukları için bağlantılı olabileceğine dair bazı önerilere yol açmıştır. Davidson ayrıca İskandinav mitolojisinde doğurganlık ve elma arasında daha fazla bağlantı olduğuna dikkat çeker; Völsunga destanının 2. bölümünde, büyük tanrıça Frigg Odin'e bir çocuk için dua ettikten sonra Kral Rerir'e bir elma gönderdiğinde, Frigg'in habercisi (karga kılığında) elmayı bir höyüğün tepesine otururken kucağına düşürür. Rerir'in karısının elma tüketmesi, altı yıllık bir hamilelik ve oğulları olan kahraman Völsung'un sezaryen doğumuyla sonuçlanır.
Davidson, skald Þórbjörn Brúnason'un 11. yüzyıl şiirinde kullandığı "garip" "Hel'in elmaları" cümlesine dikkat çekiyor. Davidson bunun, elmanın skald tarafından ölülerin yemeği olarak düşünüldüğünü ima edebileceğini belirtiyor. Dahası, Davidson, potansiyel olarak Cermen tanrıçası Nehalennia'nın bazen elmalarla tasvir edildiğini ve erken İrlanda öykülerinde paralelliklerin var olduğunu not eder. Davidson, Kuzey Avrupa'da elma yetiştiriciliğinin en azından Roma İmparatorluğu dönemine kadar uzanıp Yakın Doğu'dan Avrupa'ya gelmesine karşın, Kuzey Avrupa'da yetişen elma ağaçlarının yerli çeşitlerinin küçük ve acı olduğunu iddia ediyor. Davidson, Iðunn figüründe "eski bir sembolün sönük bir yansımasına sahip olmalıyız: diğer dünyanın hayat veren meyvesinin koruyucu tanrıçası.
Hint-Avrupa temeli
David Knipe, Iðunn'un Thjazi tarafından kartal biçiminde kaçırılmasını, "ölümsüzlüğün göksel araçlarını çalan bir kartal" Hint-Avrupa motifinin bir örneği olarak teorize eder. Buna ek olarak Knipe, "Tuirenn'in oğulları Brian, Iuchar ve Icharba'nın kutsal çalmak için şahin kılığına girdiği Kelt mitinde Iðunn'un elmalarının (doğurganlığın sembolleri) çalınmasına bir paralel olarak kaydedildiğini söylüyor. Hisberna bahçesinden elmalar. Burada da takip var, koruyucular dişi grifonlar. "
David Knipe, Iðunn'un Thjazi tarafından kartal biçiminde kaçırılmasını, "ölümsüzlüğün göksel araçlarını çalan bir kartal" Hint-Avrupa motifinin bir örneği olarak teorize eder. Buna ek olarak Knipe, "Tuirenn'in oğulları Brian, Iuchar ve İcharba, Hisberna'nın bahçesinden kutsal elmaları çalmak için şahin kılığına girerler. Burada da takip var, koruyucular dişi grifonlar. "
Diğer
John Lindow, Iðunn'un olası etimolojik anlamının - "her zaman genç" olmasının, Iðunn'un elmaları olmadan tanrılara sonsuz gençlik sağlama yeteneğini gerçekleştirmesine potansiyel olarak izin vereceğini teorileştirir ve ayrıca Haustlöng'ün elmalardan bahsetmediğini, daha çok Iðunn'dan bahsettiğini belirtir. "İslam'ın ebedi hayatını anlayan kız." Lindow, dişi jötnar'ın tanrılara olan genel hareketi tersine çevrileceği için, Iðunn'un kaçırılmasının tanrılar için "en tehlikeli anlardan biri" olduğunu daha da ileri sürer.
Loki tarafından Iðunn'a yöneltilen suçlamalarla ilgili olarak Lee Hollander, Lokasenna'nın şiirsel olmayı amaçladığını ve Loki'nin şiirde öne sürdüğü suçlamaların, bestelendiği tarihte "genel kabul gören irfan" olarak görülmesi gerekmediğini savunuyor. Aksine, Loki için yapması kolay, hedeflerinin çürütmesi zor olan veya çürütmek istemedikleri suçlamalardır.
Richard North, skaldik şiiri Haustlöng ile ilgili çalışmasında "[Iðunn], tanrıların gençlik ve güzellikleri için güvendikleri bir tanrıça olan Freyja'nın bir yönü olarak anlaşılmalıdır [...]" diyor.
Modern etki
Iðunn, bir dizi sanatsal tasvire konu olmuştur. Bu tasvirler arasında HE Freund'un "Idun" (heykel, 1821), "Idun" (heykel, 1843) ve "Kartal limanında dev Tjasse tarafından kaçırılan Idun " (alçı heykel, 1856), CG Qvarnström, "Arp yanında oturan Brage," Nils Blommér'den Nils Blommér'den Idun arkasında duruyor"(1846), C. Hansen'den" Idun'un Valhalla'ya dönüşü"(C. Hammer'ın resmine 1862'de yapılmış bir gravür ile sonuçlandı)," Bragi ve Idun, Balder ve Nanna "(çizim, 1882) K. Ehrenberg, "Idun ve Elmalar" (1890), J. Doyle Penrose, "Brita Iduna olarak" (1901), Carl Larsson, "Loki ve Idun" (1911), John Bauer, "Idun" (suluboya, 1905) BE Ward ve "Idun" (1901) E. Doepler örnek verilebilir.
19. yüzyıl bestecisi Richard Wagner'in Der Ring des Nibelungen opera döngüsü, tanrıça Freyja'nın Iðunn ile birleştirilmiş bir versiyonu olan Freia'yı içeriyor.
Venüs gezegeninin bir mons'u olan Idunn Mons, ismini Iðunn'dan almıştır. Amerika Birleşik Devletleri merkezli Germen neopagan grubu The Troth'un (Diana L. Paxson tarafından düzenlenmiş Idunna) yayını, adını tanrıçanınkinden alıyor. İsveç dergisi Idun, tanrıçanın adını aldı; afişinde elma sepeti ile belirir.
Taktik RPG serisinin altıncı bölümü olan Fire Emblem: The Binding Blade'de son düşman, yozlaşmış ilahi ejderha Idunn'dur. Yavaş üreme hızlarına rağmen çok hızlı bir şekilde yüksek miktarda ejderha üretmeyi başardı, bu muhtemelen doğurganlığın sembolü olarak Iddun'un rolüne bir selam niteliğindeydi.
2018 God of War'da Iðunn'un elmaları, oyuncuya yardımcı olmak için toplanabilir bir öğe olarak hareket ediyor, ancak tanrıçanın kendisi fiziksel olarak görünmüyor.
Vikings dizisinin 6. sezonunun 16. bölümünde İðunn, İngiliz aktris Jerry-Jane Pears tarafından canlandırılıyor.
Kaynakça
- Ellis Davidson, H. R. (1965). Gods And Myths Of Northern Europe. Penguin. ISBN 0-14-013627-4
- Faulkes, Anthony (Trans.) (1995). Edda. Everyman. ISBN 0-460-87616-3
- Gräter, Friedrich David (Editor) (1812). Idunna und Hermode: ein alterthumszeitung. Breslau: Grass und Barth.
- Grimm, Jacob (James Steven Stallybrass Trans.) (1882). Teutonic Mythology: Translated from the Fourth Edition with Notes and Appendix by James Stallybrass. Volume I. London: George Bell and Sons.
- Hollander, Lee (Trans.) (1990). The Poetic Edda. University of Texas Press. ISBN 0-292-76499-5
- Knipe, David M. (1967). "The Heroic Myths from Rgveda IV and the Ancient near East" from History of Religions, Vol. 6, No. 4 (May, 1967).
- Larrington, Carolyne (Trans.) (1999). The Poetic Edda. Oxford World's Classics. ISBN 0-19-283946-2
- Lindow, John (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs. Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0.
- North, Richard (1997). The Haustlǫng of Þjóðólfr of Hvinir. Hisarlik Press. ISBN 1874312206.
- Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. Cassell. ISBN 0-304-34520-2
- Rabinovitch, Shelley. Lewis, James (2004). Encyclopedia Of Modern Witchcraft And Neo-Paganism. Citadel. ISBN 0-8065-2407-3
- Simek, Rudolf (2007) translated by Angela Hall. Dictionary of Northern Mythology. D.S. Brewer. ISBN 0-85991-513-1
- Thorpe, Benjamin (Trans.) (1866). Edda Sæmundar Hinns Frôða: The Edda of Sæmund the Learned. Part I. London: Trübner & Co.
- Thorpe, Benjamin (Trans.). Blackwell, I. A. (Trans.) (1907). The Elder Edda of Saemund Sigfusson and the Younger Edda of Snorre Sturleson. Norrœna Society.
- Turville-Petre, E. O. G. (1964). Myth and Religion of the North: The Religion of Ancient Scandinavia. Holt, Rinehart and Winston.
- Yonge, Charlotte Mary (1884). History of Christian Names. Macmillan and Co.
- Byock, Jesse (Trans.) (2006). The Prose Edda. Penguin Classics. ISBN 0-14-044755-5
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Iskandinav mitolojisinde Idunn elma ve genclikle iliskilendirilen bir tanricadir Bu elmalar Iskandinav tanrilarina sonsuz genclik ve guzellik saglamaktadir Idunn 13 yuzyilda daha onceki geleneksel kaynaklardan derlenen Siirsel Edda da ve 13 yuzyilda Snorri Sturluson tarafindan yazilan Nesir Edda da tasdik edilmistir Her iki kaynakta da skaldik siir tanrisi Bragi nin karisi ve ayrica Siirsel Edda da elmalarin bekcisi ve ebedi gencligin bahanesi olarak tanimlanmaktadir Idunn ve Elmalar 1890 J Doyle Penrose un eseri Nesir Edda Loki nin bir zamanlar jotunn THjazi tarafindan Idunn u Asgard dan bir ormana cekmeye zorlandigini ve ona ilginc elmalar vadettigini anlatir THjazi kartal seklinde Idunn u ormandan kapip evine goturur Idunn un yoklugu tanrilarin yaslanmasina ve aglamasina neden olur ve ortadan kaybolmasinin Loki nin sorumlu oldugunu anlarlar Loki onu bir sahin kiliginda geri donecegine soz verir ve onu THjazi nin evinde yalniz bulur Onu bir deliye cevirir ve Asgard a geri goturur THjazi Idunn un gittigini ogrendikten sonra bir kartala donusur ve ofkeyle Loki nin pesine duser Tanrilar Asgard da bir ates yakar ve Loki tarafindan aniden durduktan sonra THjazi nin tuyleri alev alir duser ve tanrilar onu oldurur Idunn u cevreleyen dogurganliga potansiyel baglantilar ve onun Proto Hint Avrupa dinindeki potansiyel kokenleri de dahil olmak uzere bir dizi teori Uzun zamandir sanat eserleri konusu olan Idunn modern populer kulturde bazen referans olarak alinmaktadir Ad kokeniWikimedia Commons ta Idunn ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Idunn adi cesitli sekillerde her zaman genc genclestirici veya genclestirici anlamlariyla aciklanmistir Modern Ingiliz alfabesinde eth d karakteri bulunmadigindan Idunn bazen Idun Idunn veya Ithun olarak Ingilizlestirilir Bazen kadinligi belirtmek icin a eki kullanilir ve bu da Iduna ve Idunna gibi formlarla sonuclanir Idunn adi cesitli tarihi kaynaklarda kisisel bir isim olarak gorunur ve Landnamabok Izlanda da pagan doneminden 10 yuzyil beri kisisel bir isim olarak kullanildigini kaydeder Landnamabok Idunn adiyla iki kadin vakasi kaydeder Ilk yerlesimcilerin kizi Idunn Arnardottir ve kitapta kaydedilen ilk yerlesimcilerden birinin torunu Idunn Molda Gnupsdottir Idunn adi Eski Ingilizce adi Idonea nin kokeni olarak teorize edilmistir 19 yuzyil yazari Charlotte Mary Yonge Idonea nin Idunn dan turetilmesinin neredeyse kesin oldugunu yaziyor ve Idonea Latin idoneus un fit disili olsa da Romantizm ulkelerindeki yoklugunun bir gosterge olarak alinabilecegine dikkat cekiyor bu gencligin elmalarinin kuzey tanricasinin yalnizca klasiklestirilmesiydi 19 yuzyil bilim insani Jacob Grimm idisi ile potansiyel bir etimolojik baglanti onerdi Grimm tanrica Idunn un orijinal sekliyle muhtemelen baglantili olabilecegini belirtir Grimm ayrica Idunn un baska bir adla bilinmis olabilecegini ve Idunn un Saem 89a tarafindan Elfce bir kelime gibi gorundugunu belirtir ama tanrica icin baska bir isim duymuyoruz TasdikSiirsel Edda Idunn Siirsel Edda Lokasenna da yer alir Siirsel Edda nin bazi modern baskilarinda gec siiri Hrafnagaldr odins te yer alir Idunn ikisinin bygir tarafindan duzenlenen bir ziyafete katildigi Lokasenna siirinin duzyazi girisinde Bragi nin esi olarak tanitildi 16 17 ve 18 kitalarinda Loki Bragi ye hakaret ettikten sonra Loki ve Idunn arasinda diyalog baslar 16 kitada Idunn burada Idunn olarak Ingilizlestirilmistir diyor ki Idunn dedi ki Senden Bragi kan akrabalarina bir hizmet yapmani istiyorum ve tum evlat edinme iliskileri Loki ye suclu sozler soylememelisin AEgir in salonunda Loki sunlari soyledi Sessiz ol Idunn beyan ediyorum tum bu kadinlarin icinde sen en cilginsin Kollarini koydugundan beri yikanmissin kardesinin katili hakkinda Idunn dedi ki Loki ye suclu sozler soylemiyorum AEgir in salonunda Bragi yi susturdum birayla konuskan olan ve tum canlilar onu sever Bu gorusmede Loki Idunn u kardesinin katili ile yatmakla sucladi Ancak ne bu kardes ne de katil hayatta kalan baska hicbir kaynakta aciklanmiyor 9 Daha sonra tanrica Gefjon konusur ve siir sirayla devam eder Hrafnagaldr odins siirinde Idunn hakkinda ek bilgi verilir ancak bu bilgiler baska turlu dikkate alinmaz Burada Idunn elflerin soyundan Ivaldi nin buyuk cocuklarindan biri ve hanelerde yasayan bir konut olarak tanimlanir Stanza 6 okur Konutlarda yasiyor Ileri goruslu Dis Yggdrasil den Kul batti Alfen irkinin Ismi Idun dur En gencidir Ivaldi nin Buyuk cocuklari arasindan Nesir Edda Idunn Nesir Edda da Gylfaginning kitabinin 26 bolumunde tanitildi Burada Idunn Bragi nin icinde elma sakladigi eski disbudak agacindan yapilmis ve genellikle kisisel esyalarini tasimak icin kullanilan tahta bir kutu karisi ve bekcisi olarak tanimlaniyor Elmalar yaslanmaya basladiklarinda tanrilar tarafindan isirilir ve daha sonra yeniden genclesir bu Ragnarok e kadar oldugu soylenir Gangleri kilik degistirmis Kral Gylfi olarak tanimlanir ona tanrilarin buyuk olcude Idunn un iyi niyetine ve ilgisine bagli oldugunu soyler High kahkahayla talihsizligin bir kez yaklastigini Gangleri ye bundan bahsedebilecegini ancak once daha cok Sir in adini duymasi gerektigini ve tanrilar hakkinda bilgi vermeye devam ettigini soyler Skaldskaparmal kitabinda Idunn ilk bolumunde 55 numarali Asgard da AEgir icin bir ziyafette tahtlarinda oturan sekiz asynjur dan tanricalardan biri olarak bahsedilir 56 bolumde Bragi AEgir e Idunn un jotunn THjazi tarafindan kacirilmasini anlatir Bragi bir kartala kilik degistirmis THjazi direge vurduktan sonra Loki nin kendisini kusa sikismis buldugunu soyler Loki ayaklari taslara cakillara ve agaclara carparak gokyuzune daha da cekilir Loki kollarinin omuzlarindan cekilebilecegini hisseder Loki bagirir ve kartala ateskes icin yalvarir ve kartal Idunn un elmalariyla Asgard in disina cikmasi icin ciddi bir yemin etmedikce Loki nin ozgur olamayacagini soyler Loki THjazi nin kosullarini kabul eder ve arkadaslari Odin ve Hœnir in yanina doner THjazi ve Loki uzerinde anlasmaya vardiklarinda Loki Idunn u Asgard dan belirli bir ormana ceker ona tutmaya deger bulacagi bazi elmalar buldugunu soyler ve Idunn a kendi elmalarini yaninda getirmesi gerektigini soyler Boylece onlari kesfettigi elmalarla karsilastirabilsin THjazi kartal seklinde gelir Idunn u kapar onunla ucar ve onu evine THrymheimr a goturur AEsir Idunn un ortadan kaybolmasiyla yaslanmaya baslar AEsirler Idunn en son goruldugunde birbirlerine sorduklari bir seye toplanirlar AEsir Idunn un en son Loki ile Asgard in disina cikarken goruldugunu fark etti ve bu yuzden Loki yi tutuklayip iceri getirdiler Loki olum ve iskenceyle tehdit edilir Dehsete kapilan Loki tanrica Freyja ona sahin seklini verirse Jotunheimr diyarinda Idunn u arayacagini soyluyor Freyja sahin seklini Loki ye odunc verir ve onunla kuzeye Jotunheimr a ucar Bir gun sonra Loki THjazi nin evine gelir Orada THjazi nin bir teknede denizde oldugunu ve Idunn un evde yalniz oldugunu ogrenir Loki onu bir cevize cevirir penceleri arasinda tutar ve olabildigince hizli bir sekilde onunla uzaklasir THjazi eve geldiginde Idunn un gittigini gorur THjazi kartal seklini alir ve Loki yi kovalayarak firtina ruzgarina neden olur AEsirler bir cevizle ucan bir sahin ile pesinde kosan kartali gorurler bu yuzden bir suru odun talasi cikarirlar Sahin Asgard in tahkimatinin uzerinden ucar ve duvarin yanina duser Ancak kartal sahini kaciriyor ve duramiyor Tuyleri alev alir ve kartal Asgard in kapilarina duser AEsir jotunn THjazi yi oldurur ve bu cinayet cok unludur 10 bolumde Bragi ye atifta bulunmanin bir yolu olarak Idunn un kocasi verilmistir 86 bolumde Idunn a atifta bulunmanin yollari verilmistir Bragi nin karisi elmalarin bekcisi ve elmalari AEsir in eski ilaci Ek olarak THjazi tarafindan kacirilma hikayesiyle baglantili olarak shejazi nin ganimeti olarak anilabilir Hvinir in skald THjodolfr sinin Idunn un kacirilmasinin bir tasvirini iceren aldigi zengin ayrintilara sahip bir kalkanin uzun bir tanimini verdigi 10 yuzyil siiri Haustlong den bir pasaj Haustlong un alinti yapilan bolumlerinde Idunn Isir in asirlik tedavisini bilen hizmetci tanrilarin hanimi ale Gefn Isir in kiz arkadasi ve bir zamanlar adiyla anilir 33 bolumde Idunn AEgir i ziyaret eden alti asynjur dan biri olarak gosteriliyor Idunn asynjur listesinde yer aldigi 75 bolumde Nesir Edda da son kez gorunur TeorilerIdunn elmalarla dolu sandigi tutarken THjazi ye bakiyor Elmalar ve dogurganlik Idunn la ilgili hayatta kalan bazi hikayeler genclik koruyan elmalarina odaklaniyor Ingiliz bilim insani Hilda Ellis Davidson elmalari Germen paganizmindeki dini uygulamalarla iliskilendirir Norvec teki 9 yuzyil Oseberg gemi mezarliginda elma kovalari bulundugunu ve Cermen halklarinin ilk mezarlarinda meyve ve kuruyemislerin Skaldskaparmal da bir findiga donusturuldugu tanimlanmistir bulundugunu belirtiyor Ingiltere de ve Avrupa kitasinin baska yerlerinde sembolik bir anlami olabilir ve ayni zamanda findik hala Guneybati Ingiltere de taninan bir dogurganlik semboludur Davidson buyuk Vanir tanrisi icin elci olarak hareket eden Skirnir in guzel Gerdr i etkilemek icin verdigi on bir altin elma ornegini aktararak Iskandinav mitolojisindeki dogurganlikla iliskilendirilen bir grup tanri olan Vanir ile elma arasinda bir baglanti oldugunu kaydeder Freyr Skirnismal in 19 ve 20 kitalarinda Gerdr Skirnismal da kardesinin katilinden 16 stanza da bahseder Davidson un ifade ettigi gibi Gerdr in Idunn ile bu sekilde benzer olduklari icin baglantili olabilecegine dair bazi onerilere yol acmistir Davidson ayrica Iskandinav mitolojisinde dogurganlik ve elma arasinda daha fazla baglanti olduguna dikkat ceker Volsunga destaninin 2 bolumunde buyuk tanrica Frigg Odin e bir cocuk icin dua ettikten sonra Kral Rerir e bir elma gonderdiginde Frigg in habercisi karga kiliginda elmayi bir hoyugun tepesine otururken kucagina dusurur Rerir in karisinin elma tuketmesi alti yillik bir hamilelik ve ogullari olan kahraman Volsung un sezaryen dogumuyla sonuclanir Davidson skald THorbjorn Brunason un 11 yuzyil siirinde kullandigi garip Hel in elmalari cumlesine dikkat cekiyor Davidson bunun elmanin skald tarafindan olulerin yemegi olarak dusunuldugunu ima edebilecegini belirtiyor Dahasi Davidson potansiyel olarak Cermen tanricasi Nehalennia nin bazen elmalarla tasvir edildigini ve erken Irlanda oykulerinde paralelliklerin var oldugunu not eder Davidson Kuzey Avrupa da elma yetistiriciliginin en azindan Roma Imparatorlugu donemine kadar uzanip Yakin Dogu dan Avrupa ya gelmesine karsin Kuzey Avrupa da yetisen elma agaclarinin yerli cesitlerinin kucuk ve aci oldugunu iddia ediyor Davidson Idunn figurunde eski bir sembolun sonuk bir yansimasina sahip olmaliyiz diger dunyanin hayat veren meyvesinin koruyucu tanricasi Hint Avrupa temeli David Knipe Idunn un Thjazi tarafindan kartal biciminde kacirilmasini olumsuzlugun goksel araclarini calan bir kartal Hint Avrupa motifinin bir ornegi olarak teorize eder Buna ek olarak Knipe Tuirenn in ogullari Brian Iuchar ve Icharba nin kutsal calmak icin sahin kiligina girdigi Kelt mitinde Idunn un elmalarinin dogurganligin sembolleri calinmasina bir paralel olarak kaydedildigini soyluyor Hisberna bahcesinden elmalar Burada da takip var koruyucular disi grifonlar David Knipe Idunn un Thjazi tarafindan kartal biciminde kacirilmasini olumsuzlugun goksel araclarini calan bir kartal Hint Avrupa motifinin bir ornegi olarak teorize eder Buna ek olarak Knipe Tuirenn in ogullari Brian Iuchar ve Icharba Hisberna nin bahcesinden kutsal elmalari calmak icin sahin kiligina girerler Burada da takip var koruyucular disi grifonlar Diger John Lindow Idunn un olasi etimolojik anlaminin her zaman genc olmasinin Idunn un elmalari olmadan tanrilara sonsuz genclik saglama yetenegini gerceklestirmesine potansiyel olarak izin verecegini teorilestirir ve ayrica Haustlong un elmalardan bahsetmedigini daha cok Idunn dan bahsettigini belirtir Islam in ebedi hayatini anlayan kiz Lindow disi jotnar in tanrilara olan genel hareketi tersine cevrilecegi icin Idunn un kacirilmasinin tanrilar icin en tehlikeli anlardan biri oldugunu daha da ileri surer Loki tarafindan Idunn a yoneltilen suclamalarla ilgili olarak Lee Hollander Lokasenna nin siirsel olmayi amacladigini ve Loki nin siirde one surdugu suclamalarin bestelendigi tarihte genel kabul goren irfan olarak gorulmesi gerekmedigini savunuyor Aksine Loki icin yapmasi kolay hedeflerinin curutmesi zor olan veya curutmek istemedikleri suclamalardir Richard North skaldik siiri Haustlong ile ilgili calismasinda Idunn tanrilarin genclik ve guzellikleri icin guvendikleri bir tanrica olan Freyja nin bir yonu olarak anlasilmalidir diyor Modern etki Idunn bir dizi sanatsal tasvire konu olmustur Bu tasvirler arasinda HE Freund un Idun heykel 1821 Idun heykel 1843 ve Kartal limaninda dev Tjasse tarafindan kacirilan Idun alci heykel 1856 CG Qvarnstrom Arp yaninda oturan Brage Nils Blommer den Nils Blommer den Idun arkasinda duruyor 1846 C Hansen den Idun un Valhalla ya donusu C Hammer in resmine 1862 de yapilmis bir gravur ile sonuclandi Bragi ve Idun Balder ve Nanna cizim 1882 K Ehrenberg Idun ve Elmalar 1890 J Doyle Penrose Brita Iduna olarak 1901 Carl Larsson Loki ve Idun 1911 John Bauer Idun suluboya 1905 BE Ward ve Idun 1901 E Doepler ornek verilebilir 19 yuzyil bestecisi Richard Wagner in Der Ring des Nibelungen opera dongusu tanrica Freyja nin Idunn ile birlestirilmis bir versiyonu olan Freia yi iceriyor Venus gezegeninin bir mons u olan Idunn Mons ismini Idunn dan almistir Amerika Birlesik Devletleri merkezli Germen neopagan grubu The Troth un Diana L Paxson tarafindan duzenlenmis Idunna yayini adini tanricaninkinden aliyor Isvec dergisi Idun tanricanin adini aldi afisinde elma sepeti ile belirir Taktik RPG serisinin altinci bolumu olan Fire Emblem The Binding Blade de son dusman yozlasmis ilahi ejderha Idunn dur Yavas ureme hizlarina ragmen cok hizli bir sekilde yuksek miktarda ejderha uretmeyi basardi bu muhtemelen dogurganligin sembolu olarak Iddun un rolune bir selam niteligindeydi 2018 God of War da Idunn un elmalari oyuncuya yardimci olmak icin toplanabilir bir oge olarak hareket ediyor ancak tanricanin kendisi fiziksel olarak gorunmuyor Vikings dizisinin 6 sezonunun 16 bolumunde Idunn Ingiliz aktris Jerry Jane Pears tarafindan canlandiriliyor KaynakcaEllis Davidson H R 1965 Gods And Myths Of Northern Europe Penguin ISBN 0 14 013627 4 Faulkes Anthony Trans 1995 Edda Everyman ISBN 0 460 87616 3 Grater Friedrich David Editor 1812 Idunna und Hermode ein alterthumszeitung Breslau Grass und Barth Grimm Jacob James Steven Stallybrass Trans 1882 Teutonic Mythology Translated from the Fourth Edition with Notes and Appendix by James Stallybrass Volume I London George Bell and Sons Hollander Lee Trans 1990 The Poetic Edda University of Texas Press ISBN 0 292 76499 5 Knipe David M 1967 The Heroic Myths from Rgveda IV and the Ancient near East from History of Religions Vol 6 No 4 May 1967 Larrington Carolyne Trans 1999 The Poetic Edda Oxford World s Classics ISBN 0 19 283946 2 Lindow John 2001 Norse Mythology A Guide to the Gods Heroes Rituals and Beliefs Oxford University Press ISBN 0 19 515382 0 North Richard 1997 The Haustlǫng of THjodolfr of Hvinir Hisarlik Press ISBN 1874312206 Orchard Andy 1997 Dictionary of Norse Myth and Legend Cassell ISBN 0 304 34520 2 Rabinovitch Shelley Lewis James 2004 Encyclopedia Of Modern Witchcraft And Neo Paganism Citadel ISBN 0 8065 2407 3 Simek Rudolf 2007 translated by Angela Hall Dictionary of Northern Mythology D S Brewer ISBN 0 85991 513 1 Thorpe Benjamin Trans 1866 Edda Saemundar Hinns Froda The Edda of Saemund the Learned Part I London Trubner amp Co Thorpe Benjamin Trans Blackwell I A Trans 1907 The Elder Edda of Saemund Sigfusson and the Younger Edda of Snorre Sturleson Norrœna Society Turville Petre E O G 1964 Myth and Religion of the North The Religion of Ancient Scandinavia Holt Rinehart and Winston Yonge Charlotte Mary 1884 History of Christian Names Macmillan and Co Byock Jesse Trans 2006 The Prose Edda Penguin Classics ISBN 0 14 044755 5