Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Richard Wagner (22 Mayıs 1813, Leipzig – 13 Şubat 1883, Venedik), Alman opera bestecisi, tiyatro direktörü, müzik teorisyeni ve yazarı.
Richard Wagner | |
|---|---|
 Richard Wagner (1861, Paris) | |
| Doğum | Wilhelm Richard Wagner 22 Mayıs 1813 Leipzig, Almanya |
| Ölüm | 13 Şubat 1883 (69 yaşında) Venedik, İtalya |
| Ölüm sebebi | Kalp krizi |
| Meslek | Müzisyen, Opera bestecisi, Tiyatro direktörü, Orkestra şefi, Müzik teoricisi ve yazarı |
| Evlilik | Minna Planer (1836–1866) Cosima Wagner (1870–1883) |
| İmza | |
 | |
Geliştirdiği birleşik sanat eseri kavramı (Gesamtkunstwerk) ile müzik dünyasını etkiledi. Gerek müzik ve drama alanındaki yenilikleri, gerekse Yahudi karşıtı görüşleri nedeniyle 20. yüzyılın en çok tartışılan müzik adamlarından olmuştur.
Hayatı ve çalışmaları
22 Mayıs 1813'te Almanya'nın Leipzig kentinde doğan Richard Wagner, polis memuru Friedrich Wilhelm – Johanna Wagner çiftinin 9 çocuğundan en küçüğüdür. Henüz 6 aylıkken babasını kaybeden Richard Wagner'in annesi Johanna, 9 ay sonra aile dostu olan ressam, oyun yönetmeni ve yazar Ludwig Geyer ile evlendi ve aile Dresden'e göçtü. Geyer, 1821'de öldü ve aile 1827'de yeniden Leipzig'e döndü.
Wagner, küçük yaştan itibaren tiyatroya ilgi duymaya başladı. Diğer kardeşleri de meslek olarak oyunculuk ve şarkıcılığı seçmişlerdi. İlk yaratıcı çalışması, 15 yaşında "Leubald and Adelaide" adlı opera metni idi. Weber'in bir operasını ve Beethoven'in bir senfonisini dinledikten sonra ise müzik tutkusu kendisini gösterdi. Leipzig Üniversitesi'ne devam etmeye başlayan Wagner, ayrıca bir sinagogda koro şefi olan Christian Theodor Weinlig'den 6 ay boyunca müzik dersi aldı, armoni ve kontrpuan öğrendi. 1832'de belli başlı eserlerinden ilki olan "Do Major Senfoni"'yi besteledi; eser, Leipzig ve Prag'da seslendirildi ve ilgi gördü. 1833'ten itibaren çeşitli küçük tiyatro topluluklarında orkestra şefi olarak çalıştı; 1834'te "Die Feen (Periler" operasının müziğini ve metnini yazdı. Bu eser, o hayattayken hiç seslendirilmediyse de ikinci operası olan ve Shakespeare'in "Kısasa Kısas" oyunundan hazırladığı "Das Liebesverbot" (Yasak Aşk) operası 1836'da Magdeburg'da sahnelendi.
1836'da şarkıcı Minna Planer ile evlendi. Eşini evlenmeye razı etmek için 2 yıl uğraştığı halde, bu evlilik kısa zaman sonra sadakatsizlik nedeni ile bir hayal kırıklığına dönecek yine de 1866'ya kadar sürecekti. Evlendiği yıl Königsberg tiyatrosunda müzik direktörü olduysa da kısa bir süre sonra ayrılıp Riga'da benzer bir göreve başladı. Burada özellikle Beethoven eserlerini yönetti ve Rienzi operasını bestelemeye başladı.
1839'da alacaklılarından kaçarak önce Londra'ya gitti. Bir oyununun perdeye aktarılması sırasında yaşanan bir anlaşmazlık nedeni ile değerinin daha iyi anlaşılacağını düşündüğü Paris'e gitti. Berlioz ve başka sanatçılarla tanıştı. Yoksulluk içinde geçen Paris günlerinde Rienzi'yi tamamladı, Uçan Hollandalı operasının taslaklarına başladı.
1842'de Dresden Tiyatrosu Rienzi'yi sahnelemeye karar verince Paris'ten ayrılıp Dresden'e gitti. Eser, 6 saat süren çok uzun bir opera olmasına rağmen seyirciyi coşturmayı başarmıştı. Böylece Rienzi operası, Wagner'in Almanya'da adını duyurmasını sağlayan ilk eser oldu. 1843'te Uçan Hollandalı aynı kentte sahnelendi. Wagner, Dresden'de krallık orkestrası şefliğini yaptı. Romantik operası Tannhäuser 1845'te Dresden'de sahnelendiğinde geleneksel formların çok dışında bir eser olduğu için eleştirildi. Buna rağmen Franz Liszt, 3 yıl sonra Weimar'da bu eseri sahneledi ve Wagner'i her zaman destekledi. 1848 tanışan Wagner ile Liszt, ömür boyu dost oldular. Wagner, aynı yıl operasını tamamladıysa da sahneleme imkânı bulamadı. Yardımına yine Liszt koştu ve eseri 1850'de Weimar'da sahneledi. Wagner'in devrimci siyasi etkinliklerinden ötürü İsviçre'ye sürgüne gitmesi üzerine kariyerinde yeni bir dönem başladı.
Sürgün yaşamı 1862'ye kadar süren Wagner, İsviçre'de "" (Nibelungen Yüzüğü) adı verilen opera dizisini yazdı.Bu eser 4 ayrı operadan oluşmaktaydı. Eserin Nibelungen yüzüğü adını almasının sebebi ise, hikâyelerin birbirinin devamı olarak yazıldığı bu 4 ayrı operanın art arda sahnelenmesi fikri idi. Bu arada varlıklı ipek tüccarı Otto Wesendonck ve eşi Mathilde ile tanıştı. Otto Wesendock, Zürih yakınlarındaki villasının bahçesindeki küçük bir köşkü Wagner ile eşi Minna'ya kiralayarak Richard Wagner ile eşi arasında doğan aşkın sürmesine farkında olmadan yardımcı oldu. Bu aşk, Wagner'e yeni eserleri için ilham verdi. Wagner böylece, operalarının en uzunu ve en zoru olan "Tristan ve İsolde"'i (1857-1859) yazdı. Eser, 1865'te Münih'te Bavyera Kralının huzurunda sahnelendi.
Wagner, tahta yeni çıkan Bavyera Kralı II. Ludwig tarafından davet edilince hemen Almanya'ya gitmişti. Kralın desteği ile ekonomik sıkıntıları sona erdikten sonra tek komik operası "Die Meistersinger von Nürnberg" Nürnberg'in Usta Şarkıcıları operasını yazıp besteledi ve bu eser de Münih'te sahnelendi. Bu arada Bavyera Parlamentosu ülke parasının besteciye yedirildiği inancıyla sanatçıyı eleştirmekteydi. Öte yandan Franz Liszt'in ünlü orkestra yöneticisi Hans von Bulow ile evli kızı Cosima ile yaşadığı aşk çevreden tepki toplamaktaydı.
1866'da eşinden ayrılan Wagner, 1870'te Franz Liszt'in kızı Cosima ile evlendiğinde çiftin iki çocukları vardı. Wagner, orkestra eseri "Siegfried İdyll"'i 1870'te Coşima için besteledi. 1869-1870 yıllarında Yüzük operalarının ikisi Liszt tarafından sahnelendi. Bu sırada eserin tamamının sahneleneceği bir opera binası için kaynak bulma çabaları sürüyordu. Ümitsizliğe düştüğü anda Kral II. Ludwig'in desteği ile karşılaştı. Söylentilere göre eşcinsel olan Kral, Wagner'e ve onun müziğine duyduğu büyük aşkını kanıtlamak adına binanın yapımına yardım teklifinde bulundu. Bu büyük aşktan haberdar olan Wagner bu yardımı kabul etti. Opera binası 1874'te Bayreuth'ta birleşik sanat eseri (müzik, şiir, görsel sanatlar, dans gibi tüm sanatların operada harmanlanması) kavramına uygun olarak inşa edildi. Opera binasının inşa sürecinde Wagner kendi sanatının gereklerini göz önünde bulundurarak projenin büyük bölümüne çizimleri ile katkıda bulundu. 1876'daki ilk sanat festivalinde tamamı 18 saatlik bir eser olan sahnelendi.
1877'de Parsifal operasını yazmaya başlayan Wagner, “saf ırk” konusundaki polemik yaratan yazılarını yayınlamayı sürdürdü. Parsifal, 1882'de Bayreuth'ta sahnelendi. Wagner, 1883 kışını geçirmek için gittiği Venedik'te kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Bayreuth'taki villasının bahçesinde kendi adına hazırladığı mezarına gömüldü.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Richard Wagner ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ChoralWiki websitesi "Richard_Wagner" maddesi11 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme:30.10.2010)
- IMSLP websitesi "Wagner_Richard" maddesi29 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme:30.10.2010)
- WIMA: Werner Icking Music Archive websitesi "Wagner" maddesi[](İngilizce) (Erişme:30.10.2010)
- Richard Wagner Opera Richard Wagner operalari, Wagner'le raportajlar, CDler, DVDler, Wagner takvimi, Bayreuth Festivali24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme:30.10.2010)
- (İngilizce) (Erişme:30.10.2010)
- RWagner.net Wagner operalari librettolarainin Ingilizce cevirileri15 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme:30.10.2010)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Richard Wagner 22 Mayis 1813 Leipzig 13 Subat 1883 Venedik Alman opera bestecisi tiyatro direktoru muzik teorisyeni ve yazari Richard WagnerRichard Wagner 1861 Paris DogumWilhelm Richard Wagner 22 Mayis 1813 1813 05 22 Leipzig AlmanyaOlum13 Subat 1883 69 yasinda Venedik ItalyaOlum sebebiKalp kriziMeslekMuzisyen Opera bestecisi Tiyatro direktoru Orkestra sefi Muzik teoricisi ve yazariEvlilikMinna Planer 1836 1866 Cosima Wagner 1870 1883 Imza Gelistirdigi birlesik sanat eseri kavrami Gesamtkunstwerk ile muzik dunyasini etkiledi Gerek muzik ve drama alanindaki yenilikleri gerekse Yahudi karsiti gorusleri nedeniyle 20 yuzyilin en cok tartisilan muzik adamlarindan olmustur Hayati ve calismalari22 Mayis 1813 te Almanya nin Leipzig kentinde dogan Richard Wagner polis memuru Friedrich Wilhelm Johanna Wagner ciftinin 9 cocugundan en kucugudur Henuz 6 aylikken babasini kaybeden Richard Wagner in annesi Johanna 9 ay sonra aile dostu olan ressam oyun yonetmeni ve yazar Ludwig Geyer ile evlendi ve aile Dresden e goctu Geyer 1821 de oldu ve aile 1827 de yeniden Leipzig e dondu Wagner kucuk yastan itibaren tiyatroya ilgi duymaya basladi Diger kardesleri de meslek olarak oyunculuk ve sarkiciligi secmislerdi Ilk yaratici calismasi 15 yasinda Leubald and Adelaide adli opera metni idi Weber in bir operasini ve Beethoven in bir senfonisini dinledikten sonra ise muzik tutkusu kendisini gosterdi Leipzig Universitesi ne devam etmeye baslayan Wagner ayrica bir sinagogda koro sefi olan Christian Theodor Weinlig den 6 ay boyunca muzik dersi aldi armoni ve kontrpuan ogrendi 1832 de belli basli eserlerinden ilki olan Do Major Senfoni yi besteledi eser Leipzig ve Prag da seslendirildi ve ilgi gordu 1833 ten itibaren cesitli kucuk tiyatro topluluklarinda orkestra sefi olarak calisti 1834 te Die Feen Periler operasinin muzigini ve metnini yazdi Bu eser o hayattayken hic seslendirilmediyse de ikinci operasi olan ve Shakespeare in Kisasa Kisas oyunundan hazirladigi Das Liebesverbot Yasak Ask operasi 1836 da Magdeburg da sahnelendi 1836 da sarkici Minna Planer ile evlendi Esini evlenmeye razi etmek icin 2 yil ugrastigi halde bu evlilik kisa zaman sonra sadakatsizlik nedeni ile bir hayal kirikligina donecek yine de 1866 ya kadar surecekti Evlendigi yil Konigsberg tiyatrosunda muzik direktoru olduysa da kisa bir sure sonra ayrilip Riga da benzer bir goreve basladi Burada ozellikle Beethoven eserlerini yonetti ve Rienzi operasini bestelemeye basladi 1839 da alacaklilarindan kacarak once Londra ya gitti Bir oyununun perdeye aktarilmasi sirasinda yasanan bir anlasmazlik nedeni ile degerinin daha iyi anlasilacagini dusundugu Paris e gitti Berlioz ve baska sanatcilarla tanisti Yoksulluk icinde gecen Paris gunlerinde Rienzi yi tamamladi Ucan Hollandali operasinin taslaklarina basladi 1842 de Dresden Tiyatrosu Rienzi yi sahnelemeye karar verince Paris ten ayrilip Dresden e gitti Eser 6 saat suren cok uzun bir opera olmasina ragmen seyirciyi costurmayi basarmisti Boylece Rienzi operasi Wagner in Almanya da adini duyurmasini saglayan ilk eser oldu 1843 te Ucan Hollandali ayni kentte sahnelendi Wagner Dresden de krallik orkestrasi sefligini yapti Romantik operasi Tannhauser 1845 te Dresden de sahnelendiginde geleneksel formlarin cok disinda bir eser oldugu icin elestirildi Buna ragmen Franz Liszt 3 yil sonra Weimar da bu eseri sahneledi ve Wagner i her zaman destekledi 1848 tanisan Wagner ile Liszt omur boyu dost oldular Wagner ayni yil operasini tamamladiysa da sahneleme imkani bulamadi Yardimina yine Liszt kostu ve eseri 1850 de Weimar da sahneledi Wagner in devrimci siyasi etkinliklerinden oturu Isvicre ye surgune gitmesi uzerine kariyerinde yeni bir donem basladi Surgun yasami 1862 ye kadar suren Wagner Isvicre de Nibelungen Yuzugu adi verilen opera dizisini yazdi Bu eser 4 ayri operadan olusmaktaydi Eserin Nibelungen yuzugu adini almasinin sebebi ise hikayelerin birbirinin devami olarak yazildigi bu 4 ayri operanin art arda sahnelenmesi fikri idi Bu arada varlikli ipek tuccari Otto Wesendonck ve esi Mathilde ile tanisti Otto Wesendock Zurih yakinlarindaki villasinin bahcesindeki kucuk bir kosku Wagner ile esi Minna ya kiralayarak Richard Wagner ile esi arasinda dogan askin surmesine farkinda olmadan yardimci oldu Bu ask Wagner e yeni eserleri icin ilham verdi Wagner boylece operalarinin en uzunu ve en zoru olan Tristan ve Isolde i 1857 1859 yazdi Eser 1865 te Munih te Bavyera Kralinin huzurunda sahnelendi Wagner tahta yeni cikan Bavyera Krali II Ludwig tarafindan davet edilince hemen Almanya ya gitmisti Kralin destegi ile ekonomik sikintilari sona erdikten sonra tek komik operasi Die Meistersinger von Nurnberg Nurnberg in Usta Sarkicilari operasini yazip besteledi ve bu eser de Munih te sahnelendi Bu arada Bavyera Parlamentosu ulke parasinin besteciye yedirildigi inanciyla sanatciyi elestirmekteydi Ote yandan Franz Liszt in unlu orkestra yoneticisi Hans von Bulow ile evli kizi Cosima ile yasadigi ask cevreden tepki toplamaktaydi 1866 da esinden ayrilan Wagner 1870 te Franz Liszt in kizi Cosima ile evlendiginde ciftin iki cocuklari vardi Wagner orkestra eseri Siegfried Idyll i 1870 te Cosima icin besteledi 1869 1870 yillarinda Yuzuk operalarinin ikisi Liszt tarafindan sahnelendi Bu sirada eserin tamaminin sahnelenecegi bir opera binasi icin kaynak bulma cabalari suruyordu Umitsizlige dustugu anda Kral II Ludwig in destegi ile karsilasti Soylentilere gore escinsel olan Kral Wagner e ve onun muzigine duydugu buyuk askini kanitlamak adina binanin yapimina yardim teklifinde bulundu Bu buyuk asktan haberdar olan Wagner bu yardimi kabul etti Opera binasi 1874 te Bayreuth ta birlesik sanat eseri muzik siir gorsel sanatlar dans gibi tum sanatlarin operada harmanlanmasi kavramina uygun olarak insa edildi Opera binasinin insa surecinde Wagner kendi sanatinin gereklerini goz onunde bulundurarak projenin buyuk bolumune cizimleri ile katkida bulundu 1876 daki ilk sanat festivalinde tamami 18 saatlik bir eser olan sahnelendi 1877 de Parsifal operasini yazmaya baslayan Wagner saf irk konusundaki polemik yaratan yazilarini yayinlamayi surdurdu Parsifal 1882 de Bayreuth ta sahnelendi Wagner 1883 kisini gecirmek icin gittigi Venedik te kalp krizi gecirerek hayatini kaybetti Bayreuth taki villasinin bahcesinde kendi adina hazirladigi mezarina gomuldu Ayrica bakinizUnlu operalar listesi Opera bestecileri listesiDis baglantilarWikimedia Commons ta Richard Wagner ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir ChoralWiki websitesi Richard Wagner maddesi11 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme 30 10 2010 IMSLP websitesi Wagner Richard maddesi29 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme 30 10 2010 WIMA Werner Icking Music Archive websitesi Wagner maddesi olu kirik baglanti Ingilizce Erisme 30 10 2010 Richard Wagner Opera Richard Wagner operalari Wagner le raportajlar CDler DVDler Wagner takvimi Bayreuth Festivali24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme 30 10 2010 Ingilizce Erisme 30 10 2010 RWagner net Wagner operalari librettolarainin Ingilizce cevirileri15 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme 30 10 2010 Kaynakca Newman 1976 I 6 Newman 1976 I 214