Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İskender kebap, iskender döner veya Bursa Kebabı; Bursa yöresinin meşhur kebap yemeklerinden biridir. 1867 yılında Kayhan Çarşısı'nda başlamıştır. Aslında temel malzemesi döner olsa da iskenderi iskender yapan, üstündeki tereyağ, domates sosu, yanındaki yoğurt ve altındaki yağlı pide parçalarıdır. Ayrıca iskenderin eti herhangi bir dönerin etinden farklıdır. İskender kebabının yapıldığı et, Uludağ kekiği ile beslenen koçlardan elde edilir. İskender etinin yağı daha az olur. Kullanılan domates sosu ve yoğurt da kaliteyi çok etkilemektedir. Adını, 19. yüzyılın sonlarında Osmanlı İmparatorluğu'nda Bursa'da yaşayan mucidi İskender Efendi'den alır.
| İskender kebabı | |
|---|---|
 | |
| Ülke(ler) |  Türkiye |
| Bölgesi | Bursa / Marmara bölgesi |
| Yaratıcısı | İskender Efendi |
| Türü | Et Yemeği |
| Tipi | Kebap |
| Servis şekli | Sıcak |
| Ana malzemeler | Kuzu eti, domates sosu, pide ekmeği, tereyağı ve yoğurt |
Tarihçe
1850'li yıllarda Mehmet Efendi Lokantası ile işe başlayan aile, o dönemlerde Bursa’da yaygın olan kuzu çevirme ve tandırcılık işi yapmaktadır. Pişirilen etin (tandır veya kuzu çevirme) sabit mekânda olduğu kadar baş üstündeki tablalarda satıldığı böyle bir Osmanlı döneminde; oğul İskender, arayışlara girerek “İşi nasıl farklılaştırabiliriz?” ve “Daha iyisini nasıl yapabiliriz?” gibi düşünceleri, amcası Sabit Dede’den aldığı destekle hayata geçirmeye çalışır. Babasının “Başımıza icat çıkartma.” sözleri üzerine önce konuyu annesine anlatır, sonra da babasını ikna eder. Sonuçta yüzyıllardır yerdeki ateşe paralel olarak pişirilen kuzuyu, dik mangalda ayağa kaldırma teklifinde bulunur babasına. Böylece dikey kebap fikrini Bursa’da denerler ve babası Mehmet Efendi’ye desteğiyle iş gelişmeye devam eder.
Yöresi
Bu amaçla yola çıkan İskender Efendi zamanla kemikli eti; kemik ve sinirlerinden arındırır, bir şişe takar ve bunu ateş karşısında döndürerek pişirdikten sonra ince ince keserek sunumunu yapar. Bu farklı sunum Bursa’da çok dikkat çeker ve İskender Efendi’nin “dönen kebabı” olarak anılmaya başlar. Çünkü et kemiksizdir, dikey bir ocakta pişmektedir, farklı bir şekilde kesilmektedir. Ancak bugünkü kebap şeklinde değil; daha basit, çatal ve bıçak kullanılmayan, o günkü adıyla alaturka denen pide üzerine konan etlerin kenarına konan yoğurt, salça ve tereyağı ile desteklenmiş, bir lezzet tabağı hâline gelmiştir. Artık Bursa’da iskender denince o tabak akla gelmektedir. Bu yıllarda Bursa’nın nüfusu çok azdır. Kayhan-Tahtakale-Reyhan üçgeni ve Maksem, Tophane gibi semtlerden ibarettir. İnsanlar birbirlerini tanımaktadır. O dönemde Mehmet oğlu İskender Efendi ile tanınmaya başlayan iskender döner kebabın sunulduğu mekân 20–30 metrekarelik bir dükkândır. 1928 yılında Harf İnkılâbı ile levhası olan ilk dükkâna taşınır.
Diğer adları
Halk dilinde “döner kebap”, “döner” şeklinde anılmaya başlanmış ve lakap; Mehmet oğlu şeklinde önce tabelaya ve günümüz ticari ortamında da bir ticari unvana dönüşmüştür. Ticari unvanın uzun zamandır kullanılmasıyla birlikte İskender Efendi, Bursa ile özdeşleşmiş ve âdeta bir simgesi olmuş, kişiliğiyle yemeğini bütünleştirerek bir ünlenme sürecine girmiştir. Bursa Kebap, Hacıbey kebap, Uludağ kebap veya yoğurtlu Kebap olarak da adlandırılır.
Dönerin pişirilmesi
Hazırlanan döner daha önceden yanmış olan döner ocağı ateşinin karşısında 10–15 cm mesafede yanan ateşin önüne konulur. Döner bu ateşte yavaş yavaş pişer, piştikten sonra bıçakla yukarıdan aşağıya doğru ince bir şekilde kesilir. Böylece döner servis için hazır hâle gelmiş olur.
İskender dönerin servise hazırlanışı
Pide ızgarada tavlanır. Pidelerin koyulacağı tabakların sıcak olması gerekir. Bu nedenle tabaklar ızgaranın üzerinde ısıtılır. Pide doğranır ve hemen sıcak tabağın içine konulur. Sosu gezdirilir. Çok hızlı bir şekilde üzeri dönerle kaplanır. Bu işlemler olurken tereyağı tava içinde mangala atılarak kebap hazırlandığı anda tereyağı da hazırlanmış olur. Tamamlanmış olan kebabın üzerine tereyağı gezdirilir. Bütün işlemlerin aynı zamanda yapılması uygundur. Kebap hazırlanıp, tereyağı dökülmeden beklenirse kebap soğur. Bu nedenle bu işlemlere çok dikkat etmek gerekir. Kebap hazırlandığında sos beklerse kebap lezzetini kaybeder.
Hazırlanışı
- Aynı döner gibi, iskenderin döner eti dikey biçimde duracak şekilde bir şişe geçirilir.
- Kömür ateşinde pişirilir.
- Piştikçe dış tabaka döner, bıçağıyla yaprak gibi dilimlenir.
- Bu dilimler, tereyağlı pide parçalarının üstüne serilir.
- Yanına yoğurt koyulduktan sonra veya serpme (çırpılmış yoğurt), isteğe göre üzerine tereyağı ve domates sosu serpilerek servis yapılır. Yanında şıra ile birlikte yenilmesi tavsiye edilir.
Benzer yemekler
Balaban kebabı, Manisa kebabı ve Pideli köfte İskender kebabın üzerine döner yerine köfte konulması ile yapılmış yemeklerdir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta İskender kebap ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- , Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye
Kaynakça
- ^ Partner, CTRLF5 Dijital. . iskenderiskenderoglu.com.tr. 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iskender kebap iskender doner veya Bursa Kebabi Bursa yoresinin meshur kebap yemeklerinden biridir 1867 yilinda Kayhan Carsisi nda baslamistir Aslinda temel malzemesi doner olsa da iskenderi iskender yapan ustundeki tereyag domates sosu yanindaki yogurt ve altindaki yagli pide parcalaridir Ayrica iskenderin eti herhangi bir donerin etinden farklidir Iskender kebabinin yapildigi et Uludag kekigi ile beslenen koclardan elde edilir Iskender etinin yagi daha az olur Kullanilan domates sosu ve yogurt da kaliteyi cok etkilemektedir Adini 19 yuzyilin sonlarinda Osmanli Imparatorlugu nda Bursa da yasayan mucidi Iskender Efendi den alir Iskender kebabiUlke ler TurkiyeBolgesiBursa Marmara bolgesiYaraticisiIskender EfendiTuruEt YemegiTipiKebapServis sekliSicakAna malzemelerKuzu eti domates sosu pide ekmegi tereyagi ve yogurtTarihce1850 li yillarda Mehmet Efendi Lokantasi ile ise baslayan aile o donemlerde Bursa da yaygin olan kuzu cevirme ve tandircilik isi yapmaktadir Pisirilen etin tandir veya kuzu cevirme sabit mekanda oldugu kadar bas ustundeki tablalarda satildigi boyle bir Osmanli doneminde ogul Iskender arayislara girerek Isi nasil farklilastirabiliriz ve Daha iyisini nasil yapabiliriz gibi dusunceleri amcasi Sabit Dede den aldigi destekle hayata gecirmeye calisir Babasinin Basimiza icat cikartma sozleri uzerine once konuyu annesine anlatir sonra da babasini ikna eder Sonucta yuzyillardir yerdeki atese paralel olarak pisirilen kuzuyu dik mangalda ayaga kaldirma teklifinde bulunur babasina Boylece dikey kebap fikrini Bursa da denerler ve babasi Mehmet Efendi ye destegiyle is gelismeye devam eder Yoresi Bu amacla yola cikan Iskender Efendi zamanla kemikli eti kemik ve sinirlerinden arindirir bir sise takar ve bunu ates karsisinda dondurerek pisirdikten sonra ince ince keserek sunumunu yapar Bu farkli sunum Bursa da cok dikkat ceker ve Iskender Efendi nin donen kebabi olarak anilmaya baslar Cunku et kemiksizdir dikey bir ocakta pismektedir farkli bir sekilde kesilmektedir Ancak bugunku kebap seklinde degil daha basit catal ve bicak kullanilmayan o gunku adiyla alaturka denen pide uzerine konan etlerin kenarina konan yogurt salca ve tereyagi ile desteklenmis bir lezzet tabagi haline gelmistir Artik Bursa da iskender denince o tabak akla gelmektedir Bu yillarda Bursa nin nufusu cok azdir Kayhan Tahtakale Reyhan ucgeni ve Maksem Tophane gibi semtlerden ibarettir Insanlar birbirlerini tanimaktadir O donemde Mehmet oglu Iskender Efendi ile taninmaya baslayan iskender doner kebabin sunuldugu mekan 20 30 metrekarelik bir dukkandir 1928 yilinda Harf Inkilabi ile levhasi olan ilk dukkana tasinir Diger adlari Iskender kebap Halk dilinde doner kebap doner seklinde anilmaya baslanmis ve lakap Mehmet oglu seklinde once tabelaya ve gunumuz ticari ortaminda da bir ticari unvana donusmustur Ticari unvanin uzun zamandir kullanilmasiyla birlikte Iskender Efendi Bursa ile ozdeslesmis ve adeta bir simgesi olmus kisiligiyle yemegini butunlestirerek bir unlenme surecine girmistir Bursa Kebap Hacibey kebap Uludag kebap veya yogurtlu Kebap olarak da adlandirilir Donerin pisirilmesiHazirlanan doner daha onceden yanmis olan doner ocagi atesinin karsisinda 10 15 cm mesafede yanan atesin onune konulur Doner bu ateste yavas yavas piser pistikten sonra bicakla yukaridan asagiya dogru ince bir sekilde kesilir Boylece doner servis icin hazir hale gelmis olur Iskender donerin servise hazirlanisiPide izgarada tavlanir Pidelerin koyulacagi tabaklarin sicak olmasi gerekir Bu nedenle tabaklar izgaranin uzerinde isitilir Pide dogranir ve hemen sicak tabagin icine konulur Sosu gezdirilir Cok hizli bir sekilde uzeri donerle kaplanir Bu islemler olurken tereyagi tava icinde mangala atilarak kebap hazirlandigi anda tereyagi da hazirlanmis olur Tamamlanmis olan kebabin uzerine tereyagi gezdirilir Butun islemlerin ayni zamanda yapilmasi uygundur Kebap hazirlanip tereyagi dokulmeden beklenirse kebap sogur Bu nedenle bu islemlere cok dikkat etmek gerekir Kebap hazirlandiginda sos beklerse kebap lezzetini kaybeder HazirlanisiAyni doner gibi iskenderin doner eti dikey bicimde duracak sekilde bir sise gecirilir Komur atesinde pisirilir Pistikce dis tabaka doner bicagiyla yaprak gibi dilimlenir Bu dilimler tereyagli pide parcalarinin ustune serilir Yanina yogurt koyulduktan sonra veya serpme cirpilmis yogurt istege gore uzerine tereyagi ve domates sosu serpilerek servis yapilir Yaninda sira ile birlikte yenilmesi tavsiye edilir Benzer yemeklerBalaban kebabi Manisa kebabi ve Pideli kofte Iskender kebabin uzerine doner yerine kofte konulmasi ile yapilmis yemeklerdir Ayrica bakinizBalaban kebabi Pideli kofteDis baglantilarWikimedia Commons ta Iskender kebap ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Turkiye Cumhuriyeti Milli Egitim Bakanligi TurkiyeKaynakca Partner CTRLF5 Dijital iskenderiskenderoglu com tr 19 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2022