Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsmail Hakkı Tonguç (1893 - 23 Haziran 1960), Türk eğitim bilimci, köy enstitülerinin mimarı ve dönemin İlköğretim Genel Müdürü.
İsmail Hakkı Tonguç | |
|---|---|
 İsmail Hakkı Tonguç | |
| Doğum | 1893 Silistre, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 23 Haziran 1960 Ankara |
| Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Eğitimci |
İlk yılları ve eğitimi
İsmail Hakkı Tonguç 1893 yılında bugünkü Bulgaristan'ın Silistre iline bağlı Totrakan ilçesinin bugünkü adı Sokol olan Tatar Atmaca köyünde dünyaya geldi. Babası Kırım göçmenlerinden Hacı Velioğlu İdris, annesi ise Dobrucalı bir Türk olan Vesile Hanım'dır. Biri kız, 8 kardeşin en büyüğü olan İsmail Hakkı Tonguç eğitim hayatına kendi köyünde başladı ve 4 yıllık ilkokulu bitirdikten sonra Silistre'de rüştiyeye (ortaokul) devam etti. Oradaki öğrenimi sırasında aynı zamanda köyün değişik işlerinde çalıştı ve tarımla uğraştı.
1914 yılında öğrenimine devam etmek üzere tek başına İstanbul'a gitti, sıkıntı çekti, ardından Maarif Nazırı (Eğitim Bakanı) Şükrü Bey tarafından leyli meccani (parasız yatılı) öğrenci olarak Kastamonu Muallim Mektebine gönderildi. 1916'da naklen İstanbul Muallim Mektebine gelerek öğrenciliğine orada devam etti. Muallim Mektebinde öğrenciliği I. Dünya Savaşı'nın güç yaşam koşullarına rastlamaktadır.
Muallim Mektebini bitirdikten sonra 1918'de daha üst öğrenim için Almanya'ya gönderildi. 1918-1919 yıllarında Almanya'nın Karlsruhe kentindeki Ettlingen Öğretmen Okulunda sekiz aylık bir programa devam ettikten sonra 1919'da ülkeye döndü.
Kariyeri
1919'da Eskişehir Muallim Mektebinde resim ve el işi ile beden eğitimi öğretmeni olarak göreve başladı. 1921'de Yunan işgalinden hemen önce Ankara'ya atandı, 1922'de yeniden öğrenim görmek üzere Almanya'ya gönderildi.
1922 sonundan Nisan 1924'e dek Konya Muallim Mektebinde, aynı yılın güzüne dek ise, Ankara Muallim Mektebinde öğretmenlik ve yöneticilik yaptı. Ardından kısa bir süre Adana Muallim Mektebinde öğretmenlik yaptıktan sonra, 1925'te beş aylığına mesleki eğitim kurumlarında incelemeler yapmak üzere yeniden Almanya'ya gitti. 1925'te Ankara Muallim Mektebinde öğretmenliğe devam etti.
11 Mart 1926'da Maarif Vekâleti Levazım ve Alatı Dersiye Müzesi Müdürlüğüne atanarak merkezdeki yöneticilerden biri oldu. 10 Temmuz 1926 ile 26 Ağustos 1926 tarihleri arasında ilköğretim müfettişleri ve ilkokul öğretmenleri için Ankara'da açılan İş İlkesine Dayalı Öğretim Kursunda yabancı öğretim üyeleri ile birlikte çalışarak daha sonra Köy Enstitülerinin temel ilkesi ve sloganı olacak "İş İçin, İş İçinde, İşle Eğitim" anlayışını geliştirdi.
1927'de Sivas'ta ve Ankara'da ilköğretim müfettişleri için açılan kurslarda öğretmenlik yaptı ve Ankara'da uluslararası ders araç gereçleri sergisini açtı.
1929-1933 yıllarında, diğer görevlerinin yanı sıra, Gazi Eğitim Enstitüsünde de etkin görevlerde bulundu. Orada hem öğretmenlik yaptı, hem de Resim İş Bölümünü kurdu.
1934-1935 yıllarında Gazi Eğitim Enstitüsü'nde vekil olarak müdürlük yaptı. 3 Ağustos 1935'te köy enstitülerini kurmasına yarayacak görevine vekaleten getirildi. Dönemin Kültür Bakanı Saffet Arıkan'a köy enstitülerinin temelini oluşturacak bir rapor sundu.
1936'da Kayseri, Çorum ve Yozgat illerini kapsayan bir gezi yaparak buralarda eğitmen kursları açma olanağını araştırdı. Temmuz 1936'da Köy Enstitülerinin önceli sayılan ilk Eğitmen Kursunu Eskişehir iline bağlı Mahmudiye'de açtı. O dönem Türkiye'deki okuryazar oranı %10'dan az olduğundan, okuryazar sayısını artırmak için, askerliğini okuryazar çavuş olarak yapmış gençler bu eğitmen kurslarında altı aylık bir eğitim ile eğitmen olarak yetiştirilip köylerine eğitmen olarak gönderildi. 1937'de çıktıktan sonra, İzmir'de Kızılçullu'da (bugünkü Şirinyer), Eskişehir Çifteler'de ilk köy öğretmen okulları açıldı.
1938'de ilköğretim kurumlarını incelemek üzere Bulgaristan'da, Macaristan'da ve Almanya'da bulundu.
28 Aralık 1938'de Hasan-Âli Yücel Millî Eğitim Bakanı olduktan sonra, vekaleten yürüttüğü İlköğretim Genel Müdürlüğü görevine asaleten atandı. 17 Nisan 1940'ta çıktıktan sonra açılmaya başlayan enstitülerle çok yakından ilgilendi.
İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Tonguç'u 25 Eylül 1946'da görevinden alarak üyeliğine getirdi. Buradan da 1954'te kendi isteğiyle emekli oldu.
Kişisel yaşamı ve ölümü
İsmail Hakkı Tonguç 26 Ocak 1927'de ilkokul öğretmeni Nafia Kamil ile evlendi. 1928'de ilk çocukları olan Engin Tonguç, doğdu. 1934'te Soyadı Kanunu ile Tonguç soyadını aldı. 1936'da ikinci çocukları doğdu fakat 1944'te öldü.
İsmail Hakkı Tonguç 1958'de hastalanarak bir süre Almanya'da tedavi gördü ve 23 Haziran 1960'ta öldü. Cenazesi Ankara Cebeci Asri Mezarlığına defnedildi.
Arkasından hakkında birçok kitap yazıldı ve adını taşıyan okullar açıldı.
Eserleri
- Muallim Almanağı, 1928-1929 (1929, Faik Reşit Unat ile birlikte)
- Köyde Eğitim
- İlköğretim Kavramı (1946)
- Canlandırılacak Köy
- Mektuplarla Köy Enstitüsü Yılları (Ölümünden sonra mektuplarından derleme)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
| Vikisöz'de İsmail Hakkı Tonguç ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ismail Hakki Tonguc 1893 23 Haziran 1960 Turk egitim bilimci koy enstitulerinin mimari ve donemin Ilkogretim Genel Muduru Ismail Hakki TongucIsmail Hakki TongucDogum1893 Silistre Osmanli ImparatorluguOlum23 Haziran 1960 AnkaraDefin yeriCebeci Asri MezarligiMilliyetTurkMeslekEgitimciIlk yillari ve egitimiIsmail Hakki Tonguc 1893 yilinda bugunku Bulgaristan in Silistre iline bagli Totrakan ilcesinin bugunku adi Sokol olan Tatar Atmaca koyunde dunyaya geldi Babasi Kirim gocmenlerinden Haci Velioglu Idris annesi ise Dobrucali bir Turk olan Vesile Hanim dir Biri kiz 8 kardesin en buyugu olan Ismail Hakki Tonguc egitim hayatina kendi koyunde basladi ve 4 yillik ilkokulu bitirdikten sonra Silistre de rustiyeye ortaokul devam etti Oradaki ogrenimi sirasinda ayni zamanda koyun degisik islerinde calisti ve tarimla ugrasti 1914 yilinda ogrenimine devam etmek uzere tek basina Istanbul a gitti sikinti cekti ardindan Maarif Naziri Egitim Bakani Sukru Bey tarafindan leyli meccani parasiz yatili ogrenci olarak Kastamonu Muallim Mektebine gonderildi 1916 da naklen Istanbul Muallim Mektebine gelerek ogrenciligine orada devam etti Muallim Mektebinde ogrenciligi I Dunya Savasi nin guc yasam kosullarina rastlamaktadir Muallim Mektebini bitirdikten sonra 1918 de daha ust ogrenim icin Almanya ya gonderildi 1918 1919 yillarinda Almanya nin Karlsruhe kentindeki Ettlingen Ogretmen Okulunda sekiz aylik bir programa devam ettikten sonra 1919 da ulkeye dondu Kariyeri1919 da Eskisehir Muallim Mektebinde resim ve el isi ile beden egitimi ogretmeni olarak goreve basladi 1921 de Yunan isgalinden hemen once Ankara ya atandi 1922 de yeniden ogrenim gormek uzere Almanya ya gonderildi 1922 sonundan Nisan 1924 e dek Konya Muallim Mektebinde ayni yilin guzune dek ise Ankara Muallim Mektebinde ogretmenlik ve yoneticilik yapti Ardindan kisa bir sure Adana Muallim Mektebinde ogretmenlik yaptiktan sonra 1925 te bes ayligina mesleki egitim kurumlarinda incelemeler yapmak uzere yeniden Almanya ya gitti 1925 te Ankara Muallim Mektebinde ogretmenlige devam etti 11 Mart 1926 da Maarif Vekaleti Levazim ve Alati Dersiye Muzesi Mudurlugune atanarak merkezdeki yoneticilerden biri oldu 10 Temmuz 1926 ile 26 Agustos 1926 tarihleri arasinda ilkogretim mufettisleri ve ilkokul ogretmenleri icin Ankara da acilan Is Ilkesine Dayali Ogretim Kursunda yabanci ogretim uyeleri ile birlikte calisarak daha sonra Koy Enstitulerinin temel ilkesi ve slogani olacak Is Icin Is Icinde Isle Egitim anlayisini gelistirdi 1927 de Sivas ta ve Ankara da ilkogretim mufettisleri icin acilan kurslarda ogretmenlik yapti ve Ankara da uluslararasi ders arac gerecleri sergisini acti 1929 1933 yillarinda diger gorevlerinin yani sira Gazi Egitim Enstitusunde de etkin gorevlerde bulundu Orada hem ogretmenlik yapti hem de Resim Is Bolumunu kurdu 1934 1935 yillarinda Gazi Egitim Enstitusu nde vekil olarak mudurluk yapti 3 Agustos 1935 te koy enstitulerini kurmasina yarayacak gorevine vekaleten getirildi Donemin Kultur Bakani Saffet Arikan a koy enstitulerinin temelini olusturacak bir rapor sundu 1936 da Kayseri Corum ve Yozgat illerini kapsayan bir gezi yaparak buralarda egitmen kurslari acma olanagini arastirdi Temmuz 1936 da Koy Enstitulerinin onceli sayilan ilk Egitmen Kursunu Eskisehir iline bagli Mahmudiye de acti O donem Turkiye deki okuryazar orani 10 dan az oldugundan okuryazar sayisini artirmak icin askerligini okuryazar cavus olarak yapmis gencler bu egitmen kurslarinda alti aylik bir egitim ile egitmen olarak yetistirilip koylerine egitmen olarak gonderildi 1937 de ciktiktan sonra Izmir de Kizilcullu da bugunku Sirinyer Eskisehir Cifteler de ilk koy ogretmen okullari acildi 1938 de ilkogretim kurumlarini incelemek uzere Bulgaristan da Macaristan da ve Almanya da bulundu 28 Aralik 1938 de Hasan Ali Yucel Milli Egitim Bakani olduktan sonra vekaleten yuruttugu Ilkogretim Genel Mudurlugu gorevine asaleten atandi 17 Nisan 1940 ta ciktiktan sonra acilmaya baslayan enstitulerle cok yakindan ilgilendi Ikinci Cumhurbaskani Ismet Inonu Tonguc u 25 Eylul 1946 da gorevinden alarak uyeligine getirdi Buradan da 1954 te kendi istegiyle emekli oldu Kisisel yasami ve olumuIsmail Hakki Tonguc un mezari Cebeci Asri Mezarligi Ismail Hakki Tonguc 26 Ocak 1927 de ilkokul ogretmeni Nafia Kamil ile evlendi 1928 de ilk cocuklari olan Engin Tonguc dogdu 1934 te Soyadi Kanunu ile Tonguc soyadini aldi 1936 da ikinci cocuklari dogdu fakat 1944 te oldu Ismail Hakki Tonguc 1958 de hastalanarak bir sure Almanya da tedavi gordu ve 23 Haziran 1960 ta oldu Cenazesi Ankara Cebeci Asri Mezarligina defnedildi Arkasindan hakkinda bircok kitap yazildi ve adini tasiyan okullar acildi EserleriMuallim Almanagi 1928 1929 1929 Faik Resit Unat ile birlikte Koyde Egitim Ilkogretim Kavrami 1946 Canlandirilacak Koy Mektuplarla Koy Enstitusu Yillari Olumunden sonra mektuplarindan derleme Ayrica bakinizRauf InanKaynakca Egitime Adanmis Bir Yasam Ismail Hakki Tonguc 19 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2016 Ismail Hakki Tonguc biyografisi 4 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2016 Vikisoz de Ismail Hakki Tonguc ile ilgili sozleri bulabilirsiniz