Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2024) () |
Şuaybiye Muharebesi, İngiliz Ordusu'nun Kurna'yı işgal etmesinin ardından bölgeye sevk edilen 'nun Basra'yı geri almak için gerçekleştirdiği muharebelerden biridir.
| Şuaybiye Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Dünya Savaşı - Irak Cephesi | |||||||||
 Şuaybiye Muharebesi'nde 120. Rajputana Tüfek Alayı'na ait makineli tüfekçiler, 12 Nisan 1915 | |||||||||
30°24′0.000″K 47°37′59.999″D / 30.40000000°K 47.63333306°D
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı Devleti |  İngiliz İmparatorluğu •  Britanya Hindistanı | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Yarbay Süleyman Askeri Binbaşı Ali Bey | Sir John Nixon Tümgeneral Charles Melliss William Fry | ||||||||
| Çatışan birlikler | |||||||||
| IV. Ordu: 35. Tümen Fırat Grubu: 1. Alay 26. Alay 1. Tabur Osmancık Taburu Mürettep İtfaiye Alayı Arap aşiretleri | 6. Tümene bağlı olarak üç piyade tugayı 16. Piyade Tugayı 17. Piyade Tugayı 18. Piyade Tugayı | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| Osmancık Taburu: 12 Subay 680 Er Fırat Grubu: Sol kanat 7.600, Sağ kanat 12.000 Arap aşiretleri: 18.000 | 6,156 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Osmancık Taburu: 3 Subay 265 Er 243 Yaralı Fırat Grubu: 3.972 Arap aşiretleri: 500 | 1,570 | ||||||||
Şuaybiye Muharebeleri iki safhada gerçekleşmiştir. Birinci safha, 11/12 Nisan 1915 gecesi Türk Fırat Grubunun, İngiliz mevzilerine yaklaşması ve 13 Nisan sabahı İngiliz mevzilerine yaptığı başarısız bir taarruz ve çekilme ile sonuçlanmasıdır.
İkinci safhası ise 13 Nisan sabahı İngiliz kuvvetlerinin yapmış olduğu karşı taarruzlar ve bunun neticesinde Türk kuvvetlerinin geri çekilmesi ile sonuçlanmasıdır.
Muharebe
Irak genel komutanı Yarbay Süleyman Askerî Bey'in yaralı vaziyette olması sebebiyle komutayı Binbaşı Ali Bey almış ve taarruz emri gereğince Türk birlikleri araziyi iyi tanımadığı halde ilerlemesine devam etmiştir. 12 Nisan sabahı düşmanın bir kilometre karşısında müsait olmayan bir konumda taarruz tertibi almak zorunda kalmıştır. İyi tahkim edilmiş İngiliz kuvvetleri karşı ateş açmış ve buna mukabil Türk Kuvvetleri de piyade silahları ile ateşleri neticesinde ileri karakol durumda olan İngiliz karakolları geri çekilmiştir. Türk topçusunun açmış olduğu ateşe karşılık, İngiliz topçusu buna karşı ateşle mukabele etmiştir. 200 metre düşman hattına yaklaşan Türk kuvvetleri düşmanın aniden açtığı şiddetli piyade ve makinalı tüfek ateşi karşısında durmak mecburiyetinde kalmıştır. İngiliz topçusu bütün ateşini taarruz eden Türk kuvvetlerine ateş açması neticesinde ilerleme saat 07.00'de durmuş, tekrar Türk kuvvetleri eski mevzilerine ağır kayıplarla dönmek durumunda kalmıştır. Aşiretlerden meydana gelen Mürettep Irak Alayı, İngiliz mevzilerine sokularak karşılıklı yaylım ateşinde bulundular. Saat 14.00'de Fırat Grubu Komutanı Binbaşı Ali’nin verdiği taarruz emri ile harekât tekrar başlamış bu harekât İngiliz kuvvetleri üzerinde telaş ve heyecan oluşturmuştur. Bu taarruz da yine karşı ateşlerle etkisiz kalınca birlikler eski mevzilerine geri dönmüştür. 13 Nisan 1915 tarihinde Irak ve Havalisi Genel Komutanı Yarbay Süleyman Askerî'nin vermiş olduğu taarruz emri ile tekrardan İngiliz mevzilerine taarruz geçen Mürettep 1. Alay, İtfaiye ve 104. Alaylar Şuaybiye kalesinin iyi tahkim edilmiş durumda olması sebebiyle taarruz başarısız olmuştur. Şuaybiye Muharebesi’nin ikinci safhasında Basra’dan gelen İngiliz general komutayı General ’dan devralmıştır. 5 Tabur piyade ve bir süvari tugayından oluşan General Walter Sinclair Delamain müfrezesi Şuayyibe kalesinin batı kesimine kadar çekilmiş bulunan Mürettep Türk Irak Alayına yeniden taarruza başlamıştır. Üstün İngiliz ateş gücüyle gerileyen Mürettep Irak Alayı bu taarruz karşısında sarsılmış ve kayıplar vererek batıya çekilmek zorunda kalmıştır.
13 Nisan’da umut etmediği bir başarıyı gören , 14 Nisan günü ikinci ve daha büyük çaplı bir taarruz yapmaya karar verir. Mellis, Türk mevzileri ve kuvvetleri hakkında yeterli malumata sahip olduktan sonra Türk kuvvetlerinin sağ yan ve merkezi 16. Piyade Tugayı ile oyalanacak, sol yanına Süvari Tugayı ile birlikte 18. Piyade Tugayının taarruzları ile Türk birlikleri geri atılacak ve bunun neticesin- de gerilme çekilme hattı kesilecekti. Taarruzlarına başlayan İngiliz kuvvetleri Türk kuvvetleri tarafından çok şiddetli olarak piyade ve makine tüfek ateşleri ile karşılaştı. Böylece saat 11.30 da bütün hat boyunca taarruz başlamış oldu. Türk kuvvetlerinin açmış olduğu ateş ve direniş sayesinde İngilizler de önemli kayıplar vermeye başladılar. İngilizlerin başarılı taarruzları sebebiyle büyük üzüntü duyan Irak ve Havalisi Genel Komutanı Süleyman Askeri Bey, Milletvekili Ziya Bey'e İngiliz süvari kuvvetlerinin geri atılması için emir verdi. Ancak, Arap Aşiret kuvvetlerinin verilen emri dinlememeleri, Türk savunma mevzinin her cihetle kuşatılmış olması neticesinde birliğin yüzde seksenin şehit ve yaralı, geri kalan erlerin de cephanesiz ve desteksiz kaldıklarından dolayı bir kısmı geri çekilirken, bir kısmı da tutsak kalmıştır.
Fırat grubu komutanı olan Binbaşı Ali, Süleyman Askerî Bey'e geri çekilmeyi önermiştir. Bu üzüntü içerisinde ve verilen kayıp karşısında maddi ve manevi acılarla yaralı halde bulunan Süleyman Askeri Bey kendi arabasına bindikten sonra tabancası ile intihar etmiş ve bu yenilgiyi hazmedememiştir. Bu muharebede kayıplar Türk Kuvvetleri 3.000 şehit ve yaralı ve 800 asker esir düşmüştür. İngilizler bu muharebede toplam 1.060 kayıp vermiştir. 23/24 Nisan gecesi Harbiye Nazırı Enver Paşa verdiği emirle Kolordu Komutanlığı yetkisiyle 4. Tümen Komutanı Albay Nureddin (Sakallı) Bey'i Irak ve Havalisi Genel Komutanlığına atamıştır.
Süleyman Askerî Bey'in son sözünün "Biz böyle mi olacaktık!" olduğu ifade edilir.[]
Muharebe sonrası
General Charles Townshend, 23 Nisan 1915 tarihinde Şattül Arab’ın yaklaşık 100 kilometre kuzeyinde yer alan Basra’ya ulaşmış ve burada bulunan sefer Kuvvetleri komutanı General Nixon ile karargahında buluşmuşlardır. Nixon, Townshend’i Kurna ve I. Kut’ül Amare harekatının komutasına getireceğini ve Türk kuvvetlerini 150 kilometre kadar kuzeye sürdükten sonra Kut’ül Amare'yi işgal etme görev vermiştir.
Muharebe düzeni
Osmanlı'nın;
- IV. Ordu 35. Tümen,
- Osmancık Taburu.
Fırat Grubu'na bağlı;
- 1. Alay,
- 26. Alay 1. Tabur,
- Mürettep İtfaiye Alayı,
- Arap aşiretlerinin düzensiz birlikleri vardı.
İngilizler'in;
- General Charles Townshend emri altında bulunan 6. Tümene bağlı olarak üç tane piyade tugayı,
- 16. Piyade Tugayı Komutanı Tuğgeneral
- 17. Piyade Tugayı Komutanı Tuğgeneral Dobbie,
- 18. Piyade Tugayı Tugay Komutanı Tümgeneral (bu Tümenin içinde İngiliz Kraliyet Muhafız Alayı olan Norfolk Alayı da bulunuyordu) vardı.
Muharebe sonrası
Birliklerini birleştiren İngiliz kuvvetleri, ilk aşamada Nasıriye’yi daha sonra Amare’den ilerleyerek Kut’ül Amare’yi almayı planlıyordu. Townshend, hatıralarında Arapların Kaletü’s Salih ile Uzeyr arasındaki haberleşme kablolarının sık sık kesilmesi nedeniyle haberleşmenin sürekli aksadığını ifade etmektedir. 286 Bu ifadeler Arapların Türk Ordusunu arkadan vurmadığına, aksine düşmana karşı ortak hareket ettiğine dair önemli bir tespittir. 1-6 Haziran tarihleri arasında İngiliz birliklerinin bu ileri harekâtı neticesinde Kurna - Amare bölgesi düşman eline geçmesiyle Dicle nehir yolu İngilizlere açık hale gelmiş oldu.
Fotoğraflar
-
![image]()
Nureddin Paşa'nın bir gençlik fotoğrafı -
![image]()
Süleyman Askerî Bey'in Şuaybiye Muharebesi sırasında sedye üzerinde çekilmiş bir fotoğrafı
Kaynakça
- ^ a b Tekir, Süleyman. Süleyman Askerî Bey Teşkilât-ı Mahsusa'nın İlk Başkanı. Kronik Kitap: Ankara. 2023, s. 301.
- ^ Tekir, Süleyman. Süleyman Askerî Bey Teşkilât-ı Mahsusa'nın İlk Başkanı. Kronik Kitap: Ankara. 2023, s. 302.
- ^ a b Tekir, Süleyman. Süleyman Askerî Bey Teşkilât-ı Mahsusa'nın İlk Başkanı. Kronik Kitap: Ankara. 2023, s. 318.
- ^ a b c d e f Türkman, Sayim, “Şuayyibe Muharebeleri (11 - 14 Nisan 1915).”Ortadoğu'ya Bakış, Editör: Dr. Victoria Bilge Yılmaz, Nobel Akademik Yayıncılık, 2017, ss. 80-83.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Suaybiye Muharebesi haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2024 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Suaybiye Muharebesi Ingiliz Ordusu nun Kurna yi isgal etmesinin ardindan bolgeye sevk edilen nun Basra yi geri almak icin gerceklestirdigi muharebelerden biridir Suaybiye MuharebesiI Dunya Savasi Irak CephesiSuaybiye Muharebesi nde 120 Rajputana Tufek Alayi na ait makineli tufekciler 12 Nisan 191530 24 0 000 K 47 37 59 999 D 30 40000000 K 47 63333306 D 30 40000000 47 63333306 TarihMart 1915BolgeSuaybiye Guney IrakSebepBasra yi Ingiltere den geri almakSonucKesin Ingiliz ZaferiTaraflarOsmanli DevletiIngiliz Imparatorlugu Britanya HindistaniKomutanlar ve liderlerYarbay Suleyman Askeri Binbasi Ali BeySir John Nixon Tumgeneral Charles Melliss William FryCatisan birliklerIV Ordu 35 Tumen Firat Grubu 1 Alay 26 Alay 1 Tabur Osmancik Taburu Murettep Itfaiye Alayi Arap asiretleri6 Tumene bagli olarak uc piyade tugayi 16 Piyade Tugayi 17 Piyade Tugayi 18 Piyade TugayiGuclerOsmancik Taburu 12 Subay 680 Er Firat Grubu Sol kanat 7 600 Sag kanat 12 000 Arap asiretleri 18 0006 156KayiplarOsmancik Taburu 3 Subay 265 Er 243 Yarali Firat Grubu 3 972 Arap asiretleri 5001 570 Suaybiye Muharebeleri iki safhada gerceklesmistir Birinci safha 11 12 Nisan 1915 gecesi Turk Firat Grubunun Ingiliz mevzilerine yaklasmasi ve 13 Nisan sabahi Ingiliz mevzilerine yaptigi basarisiz bir taarruz ve cekilme ile sonuclanmasidir Ikinci safhasi ise 13 Nisan sabahi Ingiliz kuvvetlerinin yapmis oldugu karsi taarruzlar ve bunun neticesinde Turk kuvvetlerinin geri cekilmesi ile sonuclanmasidir MuharebeIrak genel komutani Yarbay Suleyman Askeri Bey in yarali vaziyette olmasi sebebiyle komutayi Binbasi Ali Bey almis ve taarruz emri geregince Turk birlikleri araziyi iyi tanimadigi halde ilerlemesine devam etmistir 12 Nisan sabahi dusmanin bir kilometre karsisinda musait olmayan bir konumda taarruz tertibi almak zorunda kalmistir Iyi tahkim edilmis Ingiliz kuvvetleri karsi ates acmis ve buna mukabil Turk Kuvvetleri de piyade silahlari ile atesleri neticesinde ileri karakol durumda olan Ingiliz karakollari geri cekilmistir Turk topcusunun acmis oldugu atese karsilik Ingiliz topcusu buna karsi atesle mukabele etmistir 200 metre dusman hattina yaklasan Turk kuvvetleri dusmanin aniden actigi siddetli piyade ve makinali tufek atesi karsisinda durmak mecburiyetinde kalmistir Ingiliz topcusu butun atesini taarruz eden Turk kuvvetlerine ates acmasi neticesinde ilerleme saat 07 00 de durmus tekrar Turk kuvvetleri eski mevzilerine agir kayiplarla donmek durumunda kalmistir Asiretlerden meydana gelen Murettep Irak Alayi Ingiliz mevzilerine sokularak karsilikli yaylim atesinde bulundular Saat 14 00 de Firat Grubu Komutani Binbasi Ali nin verdigi taarruz emri ile harekat tekrar baslamis bu harekat Ingiliz kuvvetleri uzerinde telas ve heyecan olusturmustur Bu taarruz da yine karsi ateslerle etkisiz kalinca birlikler eski mevzilerine geri donmustur 13 Nisan 1915 tarihinde Irak ve Havalisi Genel Komutani Yarbay Suleyman Askeri nin vermis oldugu taarruz emri ile tekrardan Ingiliz mevzilerine taarruz gecen Murettep 1 Alay Itfaiye ve 104 Alaylar Suaybiye kalesinin iyi tahkim edilmis durumda olmasi sebebiyle taarruz basarisiz olmustur Suaybiye Muharebesi nin ikinci safhasinda Basra dan gelen Ingiliz general komutayi General dan devralmistir 5 Tabur piyade ve bir suvari tugayindan olusan General Walter Sinclair Delamain mufrezesi Suayyibe kalesinin bati kesimine kadar cekilmis bulunan Murettep Turk Irak Alayina yeniden taarruza baslamistir Ustun Ingiliz ates gucuyle gerileyen Murettep Irak Alayi bu taarruz karsisinda sarsilmis ve kayiplar vererek batiya cekilmek zorunda kalmistir 13 Nisan da umut etmedigi bir basariyi goren 14 Nisan gunu ikinci ve daha buyuk capli bir taarruz yapmaya karar verir Mellis Turk mevzileri ve kuvvetleri hakkinda yeterli malumata sahip olduktan sonra Turk kuvvetlerinin sag yan ve merkezi 16 Piyade Tugayi ile oyalanacak sol yanina Suvari Tugayi ile birlikte 18 Piyade Tugayinin taarruzlari ile Turk birlikleri geri atilacak ve bunun neticesin de gerilme cekilme hatti kesilecekti Taarruzlarina baslayan Ingiliz kuvvetleri Turk kuvvetleri tarafindan cok siddetli olarak piyade ve makine tufek atesleri ile karsilasti Boylece saat 11 30 da butun hat boyunca taarruz baslamis oldu Turk kuvvetlerinin acmis oldugu ates ve direnis sayesinde Ingilizler de onemli kayiplar vermeye basladilar Ingilizlerin basarili taarruzlari sebebiyle buyuk uzuntu duyan Irak ve Havalisi Genel Komutani Suleyman Askeri Bey Milletvekili Ziya Bey e Ingiliz suvari kuvvetlerinin geri atilmasi icin emir verdi Ancak Arap Asiret kuvvetlerinin verilen emri dinlememeleri Turk savunma mevzinin her cihetle kusatilmis olmasi neticesinde birligin yuzde seksenin sehit ve yarali geri kalan erlerin de cephanesiz ve desteksiz kaldiklarindan dolayi bir kismi geri cekilirken bir kismi da tutsak kalmistir Firat grubu komutani olan Binbasi Ali Suleyman Askeri Bey e geri cekilmeyi onermistir Bu uzuntu icerisinde ve verilen kayip karsisinda maddi ve manevi acilarla yarali halde bulunan Suleyman Askeri Bey kendi arabasina bindikten sonra tabancasi ile intihar etmis ve bu yenilgiyi hazmedememistir Bu muharebede kayiplar Turk Kuvvetleri 3 000 sehit ve yarali ve 800 asker esir dusmustur Ingilizler bu muharebede toplam 1 060 kayip vermistir 23 24 Nisan gecesi Harbiye Naziri Enver Pasa verdigi emirle Kolordu Komutanligi yetkisiyle 4 Tumen Komutani Albay Nureddin Sakalli Bey i Irak ve Havalisi Genel Komutanligina atamistir Suleyman Askeri Bey in son sozunun Biz boyle mi olacaktik oldugu ifade edilir kaynak belirtilmeli Muharebe sonrasiGeneral Charles Townshend 23 Nisan 1915 tarihinde Sattul Arab in yaklasik 100 kilometre kuzeyinde yer alan Basra ya ulasmis ve burada bulunan sefer Kuvvetleri komutani General Nixon ile karargahinda bulusmuslardir Nixon Townshend i Kurna ve I Kut ul Amare harekatinin komutasina getirecegini ve Turk kuvvetlerini 150 kilometre kadar kuzeye surdukten sonra Kut ul Amare yi isgal etme gorev vermistir Muharebe duzeniOsmanli nin IV Ordu 35 Tumen Osmancik Taburu Firat Grubu na bagli 1 Alay 26 Alay 1 Tabur Murettep Itfaiye Alayi Arap asiretlerinin duzensiz birlikleri vardi Ingilizler in General Charles Townshend emri altinda bulunan 6 Tumene bagli olarak uc tane piyade tugayi 16 Piyade Tugayi Komutani Tuggeneral 17 Piyade Tugayi Komutani Tuggeneral Dobbie 18 Piyade Tugayi Tugay Komutani Tumgeneral bu Tumenin icinde Ingiliz Kraliyet Muhafiz Alayi olan Norfolk Alayi da bulunuyordu vardi Muharebe sonrasiBirliklerini birlestiren Ingiliz kuvvetleri ilk asamada Nasiriye yi daha sonra Amare den ilerleyerek Kut ul Amare yi almayi planliyordu Townshend hatiralarinda Araplarin Kaletu s Salih ile Uzeyr arasindaki haberlesme kablolarinin sik sik kesilmesi nedeniyle haberlesmenin surekli aksadigini ifade etmektedir 286 Bu ifadeler Araplarin Turk Ordusunu arkadan vurmadigina aksine dusmana karsi ortak hareket ettigine dair onemli bir tespittir 1 6 Haziran tarihleri arasinda Ingiliz birliklerinin bu ileri harekati neticesinde Kurna Amare bolgesi dusman eline gecmesiyle Dicle nehir yolu Ingilizlere acik hale gelmis oldu FotograflarNureddin Pasa nin bir genclik fotografi Suleyman Askeri Bey in Suaybiye Muharebesi sirasinda sedye uzerinde cekilmis bir fotografiKaynakca a b Tekir Suleyman Suleyman Askeri Bey Teskilat i Mahsusa nin Ilk Baskani Kronik Kitap Ankara 2023 s 301 Tekir Suleyman Suleyman Askeri Bey Teskilat i Mahsusa nin Ilk Baskani Kronik Kitap Ankara 2023 s 302 a b Tekir Suleyman Suleyman Askeri Bey Teskilat i Mahsusa nin Ilk Baskani Kronik Kitap Ankara 2023 s 318 a b c d e f Turkman Sayim Suayyibe Muharebeleri 11 14 Nisan 1915 Ortadogu ya Bakis Editor Dr Victoria Bilge Yilmaz Nobel Akademik Yayincilik 2017 ss 80 83